Orzeczenie z dnia 9 lutego 2023 r. Sygn. akt: D 75/22
Orzeczenie nie jest prawomocne
 

Przewodniczący:       r. pr. Artur Załuski
Członkowie:              r. pr. Agnieszka Korpas-Mattusch
r. pr. Piotr Staniec
Protokolant:              Karolina Szymala
                                    Gabriela Filip

 
Okręgowy Sąd Dyscyplinarny Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. po rozpoznaniu na rozprawie […] r. w W. sprawy przeciwko radcy prawnemu R. Z., […], obwinionemu o to, że:

 

 

 

 
W dniu […] roku do Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. wpłynęła drogą mailową skarga Pana S. C. na radcę prawnego R. Z.. Skarżący w skardze wskazuje, iż radca prawny R. Z. był jego pełnomocnikiem, a w chwili złożenia skargi nie korzystał już z usług radcy prawnego R. Z., który zdaniem Skarżącego okradł go na kwotę 15.820,00 zł. Skarżący wskazał, iż radca prawny R. Z. miał przekazać Skarżącemu kwotę 185.900,00 zł. natomiast Skarżący, z niewiadomych dla niego względów  otrzymał tylko 175.079,52 zł. Dodatkowo Skarżący w skardze wskazuje, że radca prawny R. Z. zachował się nieprofesjonalnie, podejmując się napisania skargi nadzwyczajnej czego nie wykonał a za co przyjął wynagrodzenie w kwocie 5.000,00 zł.
 
Pismem z dnia […] roku, które wpłynęło do Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. […] roku zaskarżony złożył pisemne wyjaśnienia. W wyjaśnieniach zaskarżony wskazuje, iż skarga złożona przez S. C. jakoby go okradł jest kłamstwem. Radca prawny R. Z. w wyjaśnieniach wskazuje, iż reprezentował Skarżącego przed Sądem Rejonowym w M. M. w sprawie o sygnaturze […] na etapie postępowania o nadanie klauzuli wykonalności a następnie w sprawie […] o złożenie świadczenia do depozytu sądowego. Radca Prawny R. Z. wyjaśnia, iż nieodpłatnie zobowiązał się do odbioru w imieniu Skarżącego należnych mu kwot z rachunku depozytowego Sądu Rejonowego w M. M. a następnie do ich przekazania zgodnie z instrukcją uprawnionego. W celu wykonania tej obietnicy założył odrębny rachunek bankowy o wskazanym wyjaśnieniach numerze aby w razie potrzeby w sposób transparentny wykazać prawidłowość rozliczeń o czym poinformował Skarżącego. W dniu […] r na ten rachunek bankowy wpłynęła kwota 191.909,07 zł której nadawcą był Sąd Rejonowy w M. M. o czym niezwłocznie radca prawny R. Z. poinformował Skarżącego. Zgodnie z dyspozycją klienta zatrzymał dla siebie kwotę łączną 6000 zł z czego 1000 zł tytułem zwrotu kosztów poniesionych w toku postępowań oraz częściowo tytułem wynagrodzenia przyznanego mu jednostronnie przez S. C. za przekazanie mu wyżej wymienionych środków. Kwota 5000 zł została zadysponowana przez S. C. na rzecz zaskarżonego na poczet wynagrodzenia za sporządzenie wniosku o złożenie skargi nadzwyczajnej co zlecił skarżący na początku […] roku. Zlecenie to zaskarżony wykonał z opóźnieniem w stosunku do pierwotnie szacowanego terminu co jednak nie stanowiło naruszenia jakichkolwiek terminów procesowych. Pozostałą kwotę 185.909,07 zł zaskarżony przekazał zgodnie z dyspozycją S. C. na wskazany przez niego rachunek bankowy co nastąpiło w dniu […] roku. W dalszej części wyjaśnień zaskarżony informuje, że nigdy nie otrzymał od S. C. informacji jaka kwota wpłynęła na jego rachunek bankowy. Nigdy też nie otrzymał żadnego pisma z prośbą o wyjaśnienie wysokości otrzymanej kwoty. Zaskarżony wskazuje, iż nie tylko nie otrzymał żadnego pisma z prośbą o wyjaśnienie wysokości otrzymanej kwoty od Skarżącego ale z korespondencji wnioskował, że sprawa jest pozytywnie zakończona. Radca prawny R. Z. wyjaśnia dodatkowo, iż jego zobowiązanie nie polegało na przekazaniu Skarżącemu określonej kwoty a na przekazaniu całej kwoty która wpłynęła na jego rachunek pomniejszonej o 6000 zł co też uczynił przelewając na wskazany rachunek bankowy całą kwotę po jej przewalutowaniu na USD.
 
Po przeprowadzeniu czynności wyjaśniających pismem z dnia […] roku Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. wniosła o ukaranie radcy prawnego R. Z. Przedmiotem wniosku o ukaranie stały się wcześniej postawione mu zarzuty w tym o to że:

 
Orzeczeniem z dnia […] roku Okręgowy Sąd Dyscyplinarny Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. uniewinnił radcę prawnego R. Z. od wszystkich postawionych we wniosku o ukaranie zarzutów, koszty postępowania przejmując na rachunek Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. W uzasadnieniu orzeczenia Okręgowy Sąd Dyscyplinarny Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. wskazał, iż w niniejszej sprawie sformułowane zostały przeciw obwinionemu 4 zarzuty. Jedynym dowodem na ich poparcie zdaniem Okręgowego Sądu Dyscyplinarnego były zeznania pokrzywdzonego, który nie mógł lub nie chciał stawić się przed Okręgowym Sądem Dyscyplinarnym z uwagi na fakt przebywania na stałe w USA. Z zeznań dych zdaniem OSD nie wynika w sposób jasny i jednoznaczny aby którykolwiek z zarzutów stawianych obwinionemu był prawdziwy i uzasadniony w szczególności co do przeliczenia i przelewu pokrzywdzonemu kwoty przez obwinionego wskazanej. Brak jest zdania OSD w aktach postępowania dowodów lub danych wskazujących na to jakie przeliczniki zostały zastosowane a jakie mogły zostać zastosowane i w jakim zakresie ewentualnie doszło do pokrzywdzenia pokrzywdzonego. Zdaniem OSD OIRP w W., Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego kierując wniosek o ukaranie w niniejszej sprawie poprzestał jedynie na gołosłowny  zeznaniach przedstawionych przez obwinionego. Podobnie w zakresie pozostałych zarzutów w aktach sprawy brak jest jakichkolwiek wiarygodnych dowodów, które potwierdzałyby zarzuty formułowane przez Pokrzywdzonego w stosunku do Obwinionego. Okręgowy Sąd Dyscyplinarny nie miał absolutnie żadnej jasności co do tego jaki był przedmiot współpracy stron niniejszego postępowania, jaki był przebieg tej współpracy oraz czy była ona prawidłowa czy nie jak również czy rozliczenie stron odbyło się w sposób prawidłowy. Okręgowy Sąd Dyscyplinarny wskazał dodatkowo, iż Pokrzywdzony złożył zawiadomienie w niniejszej sprawie jak sam przyznał aby odzyskać domniemany dług od Obwinionego a nie dochodzić odpowiedzialności dyscyplinarnej. W konkluzji Okręgowy Sąd Dyscyplinarny stanął na stanowisku, iż postępowanie dyscyplinarne nie może być instrumentem oddziaływania na radcę prawnego i służyć tylko i wyłącznie wywarciu na niego presji i uniknięciu wytaczania wątpliwej według sądu dyscyplinarnego sprawy cywilnej. Biorąc powyższe argumenty za podstawę Okręgowy Sąd Dyscyplinarny uniewinnił w całości Obwinionego od stawianych mu przez Zastępcę Rzecznika Dyscyplinarnego zarzutów.
 
Pismem z dnia […] roku które wpłynęło do Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. w dniu […] roku, Pokrzywdzony S. C. złożył odwołanie od orzeczenia Okręgowego Sądu Dyscyplinarnego OIRP w W. z dnia […] roku.
 
Orzeczeniem z dnia […] roku Wyższy Sąd Dyscyplinarny Krajowej Izby Radców Prawnych w W. uchylił zaskarżone orzeczenie Okręgowego Sądu Dyscyplinarnego Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. w przedmiotowej sprawie i przekazał sprawę Okręgowemu Sądowi Dyscyplinarnemu Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. do ponownego rozpoznania. Wyższy Sąd Dyscyplinarny orzekając o zwrocie sprawy do Okręgowego Sądu Dyscyplinarnego do ponownego rozpoznania wskazał, iż Okręgowy Sąd Dyscyplinarny OIRP w W. ponownie rozpoznając sprawę w ramach postępowania dowodowego winien wyjaśnić wszelkie okoliczności sprawy, skontrolować ocenę prawną materiału dowodowego w kontekście wymagań przewidzianych w artykule 7 k.p.k. W przypadku stwierdzenia, iż ocena ta jest dowolna przeanalizować materiał dowodowy pod względem jego kompletności, a zeznania świadka pod względem szczegółowości relacji i podjąć ewentualne sanujące procesowe przedsięwzięcia. Sąd powinien przeprowadzić postępowanie dowodowe bezpośrednio z zeznania Pokrzywdzonego na okoliczność łączących go z Obwinionym stosunków prawnych. W przypadku niemożności przyjechania Pokrzywdzonego do Polski zdaniem Wyższego Sądu Dyscyplinarnego należy przesłuchać pokrzywdzonego online. Okręgowy Sąd Dyscyplinarny powinien ustalić motywację Obwinionego co do sposobu przelewu kwoty, motywu podania konkretnej kwoty Pokrzywdzonemu w sytuacji zmienności wartości dolara do złotego oraz powodów kilkumiesięcznego zwlekania z napisaniem dla Pokrzywdzonego skargi nadzwyczajnej. Po ustaleniu powyższych faktów istotne zdaniem Wyższego Sądu Dyscyplinarnego będą kolejne zarzuty postawione Obwinionemu. W kontekście tego zdaniem WSD, OSD w ramach postępowania dowodowego powinien odnieść się do zarzutu numer 3 z wniosku o ukaranie dotyczącego niewydania paragonu fiskalnego z tytułu pobranego  wynagrodzenia za usługi oraz do zarzutu numer 4 z wniosku o ukaranie dotyczącego naruszenia obowiązku szacunku wobec Rzecznika Dyscyplinarnego OIRP w W.
 
OSD zważył co następuje.
 
Okręgowy Sąd Dyscyplinarny OIRP w W. uznał radcę prawnego R. Z. winnym zarzucanego w pkt. 2 wniosku o ukaranie czynu zaś w zakresie czynów opisanych w pkt 1), 3) i 4) wniosku o ukaranie radcę prawnego R. Z. uniewinnił.
 
Okoliczności przedmiotowej sprawy nie budzą wątpliwości. W zakresie ustalenia faktów i naruszenia dyspozycji wskazanych we wniosku o ukaranie przepisów OSD OIRP w W. oparł się w zasadniczej części na dokumentach zgromadzonych w aktach sprawy, wymienionych we wniosku o ukaranie (w tym w szczególności na korespondencji mailowej pomiędzy stronami), których wiarygodność zdaniem OSD nie budzi wątpliwości, a także na złożonych przez Pokrzywdzonego zeznaniach na rozprawie przed OSD OIRP w W. w dniu […] r., które uznał za spójne, wyczerpujące i wiarygodne. W zakresie zarzutu z pkt. 1 wniosku o ukaranie OSD OIRP w W. uniewinnił Obwinionego. Zdaniem OSD OIRP w W.. Zdaniem OSD OIRP w W. istotą zlecenia dla Obwinionego w zakresie czynności dotyczących podjęcia pieniędzy z depozytu sądowego i przekazania ich klientowi, było dokonanie czynności faktycznych w zakresie takiego przekazania tj. spowodowanie, iż kwota złożona na rachunku depozytowym sądu zostanie przez radcę prawnego podjęta, a następnie przetransferowana na rachunek bankowy zleceniodawcy. Tak też się stało. Oczekiwania Pokrzywdzonego co do okoliczności, iż na jego rachunek ma wpłynąć określona kwota w dolarach amerykańskich nie znajdują odzwierciedlenia w materiale dowodowym niniejszej sprawy. Strony w żadnym momencie nie umówiły się co do tego jaka kwota w dolarach amerykańskich ma wpłynąć na rachunek Pokrzywdzonego. Nie jest możliwe, zdaniem OSD OIRP w W. postawienie radcy prawnemu zarzutu nieustalenia warunków wypłaty, w tym warunków przewalutowana, które następnie stanowiłyby punkt odniesienia dla oceny czy radca prawny należycie czy nienależycie wykonał umowę. Kwota finalnie wpływająca na rachunek beneficjenta – w tym przypadku Pokrzywdzonego – zależała w całości od zdarzenia przyszłego i niepewnego w postaci kursu wymiany waluty obowiązującego w banku dokonującego transferu. Tymczasem strony nie umówiły się ani co do tego jaki bank transferu będzie dokonywał ani co istotniejsze z punktu widzenia postawionego zarzutu pkt. 1 co do kursu wymiany. Istotne przy tym jest, iż co do tego ostatniego nie mogły się umówić albowiem okoliczność ta jest zmienna w czasie i niemożliwa do ustalenia z góry. W tym zatem zakresie istotne pozostaje, co nie budzi wątpliwości w okolicznościach sprawy, iż Obwiniony przelał Pokrzywdzonemu z potrąceniem swego wynagrodzenia za  sporządzenie skargi nadzwyczajnej całą kwotę z rachunku depozytowego.
 
W zakresie zarzutu z pkt. 2 wniosku o ukaranie OSD OIRP w W. stoi na stanowisku, iż w okolicznościach niniejszej sprawy, w szczególności wobec faktu iż przyjęcie wynagrodzenia przez Obwinionego nie budzi wątpliwości, fakt ten nie jest on kwestionowany przez Obwinionego i Pokrzywdzonego i w żaden sposób nie wpływa na pogorszenie sytuacji Pokrzywdzonego, okoliczność obowiązków fiskalnych Obwinionego jest niezwiązana z meritum zarzutów,  a zatem jako taka nie powinna obciążać Obwinionego.
 
Uzasadnienie dla uwolnienia Obwinionego od zarzutu postawionego w pkt. 4) wniosku o ukaranie dla OSD OIRP w W. wydaje się więcej niż oczywista. Zarzut jak w pkt 4) wniosku o ukaranie stoi w sprzeczności z fundamentalnym prawem Obwinionego do obrony. Dla OSD OIRP w W. jest całkowicie niezrozumiałym stanowisko ZRD w tym względzie. Na jakiej podstawie ZRD OIRP w W. uważa, Obwiniony powinien dostarczać dowodów swej winy w postępowaniu przed ZRD. Oczywistością jest , iż to ZRD ma dokonać wszelkich czynności sprawdzających i w ich efekcie udowodnić winę osobie podejrzanej o popełnienie deliktu. Podejrzany zaś ma pełna dowolność w doborze środków obrony, z mówieniem nieprawdy, odmawianiem zeznań i pozostałym arsenałem środków, a ich wykorzystanie nie może wiązać się z obawą Obwinionego spotkania się z dodatkowymi ujemnymi konsekwencjami procesowymi.
 
W zakresie zarzutu z pkt 2) wniosku o ukaranie zdaniem OSD OIRP w W. postępowanie dowodowe w sposób jednoznaczny wykazało, iż do wykonania zlecenia doszło z naruszeniem umowy pomiędzy stronami, która przewidywała jej wykonanie w zakresie przygotowania skargi nadzwyczajnej do […] tj. w sytuacji, gdy dla Pokrzywdzonego kwestia ta straciła znaczenie.
 
W zakresie kary, a więc zarówno jej rodzaju jak i wysokości OSD OIRP w W. orzekł zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa, uznając, że rodzaj kary jak i jej wysokość są adekwatne do popełnionego przez Obwinionego czynu.
 
Z tych powodów należało orzec jak w sentencji.