Orzeczenie z dnia 9 grudnia 2016 r. Sygn. akt: D 27/2016
Orzeczenie nieprawomocne
 

Przewodniczący: radca prawny Robert Karpiński
Członkowie: radca prawny Michał Rajski
 radca prawny Andrzej Dudziuk
 Protokolant: Magdalena

 

Okręgowy Sąd Dyscyplinarny Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. po rozpoznaniu na rozprawie [...] r. w W. sprawy przeciwko radcy prawnemu. P1., [...], obwinionej o to, że:
 

 
W dniu [...] r. wpłynął do Okręgowego Sądu Dyscyplinarnego Okręgowej Izby Radców Prawnych w W., wniosek o ukaranie r.pr. P.(1) (dalej „Obwiniona”) wpisanej na listę radców prawnych pod numerem [...]. Rzecznik Dyscyplinarny tutejszej Izby zarzucił Obwinionej, że:

Obwiniona nie wniosła odpowiedzi na wniosek o ukaranie.
Postanowieniem z dnia [...] r., Sąd umorzył postępowanie w zakresie zarzutów postawionych Obwinionej, o to, że:

W związku z powyższym, Sąd prowadził dalsze postępowanie w zakresie zarzutów postawionych Obwinionej, o to, że:

 
Na podstawie całokształtu materiału dowodowego, ujawnionego w toku rozprawy głównej, Sąd ustalił następujący stan faktyczny.
 
Obwiniona świadczyła pomoc prawną na rzecz Pokrzywdzonej w formie zastępstwa procesowego w następujących postępowaniach: w postępowaniu sądowym przeciwko N.(2) sp. z o.o. w W., w postępowaniu sądowym przeciwko P.(2) – członkowi zarządu N.(1) sp. z o.o. w W., w postępowaniu egzekucyjnym przeciwko N.(2) sp. z o.o. w W. oraz w postępowaniu egzekucyjnym przeciwko N.(1) sp. z o.o. w W.
W sprawie Pokrzywdzonej przeciwko N.(2) sp. z o.o. w W. zapadł wyrok uwzględniający częściowo żądanie Pokrzywdzonej, w dniu [...] r. W oparciu o tytuł wykonawczy, uzyskany w powyższym postępowaniu, Obwiniona wszczęła postępowanie egzekucyjne na rzecz Pokrzywdzonej. W toku tego postępowania okazało się, że egzekucja jest bezskuteczna. W związku z tym, Obwiniona wytoczyła powództwo, w zastępstwie Pokrzywdzonej, przeciwko P.(2) - członkowi zarządu spółki, wobec której prowadzona była egzekucja, na zasadzie określonej w art. 299 KSH. Obwiniona dokonała wpłaty kwoty w wysokości co najmniej [...] zł na rzecz Obwinionej tytułem zaliczki na należności wynikające ze sprawy przeciwko P.(2).
Następnie okazało się, że egzekucja  została skierowana przeciwko spółce pod niewłaściwą firmą, tj. przeciwko N.(2) sp. z o.o. zamiast N.(1) sp. z o.o. W związku z tym, w obawie przed niekorzystnymi skutkami procesowymi dla Pokrzywdzonej, Obwiniona wystąpiła o sprostowanie orzeczenia, a także cofnęła pozew przeciwko P.(2) w dniu [...] r. (k. [...]).
Pismem z dnia [...] r., Obwiniona wystąpiła do Sądu rozpoznającego sprawę z powództwa Pokrzywdzonej przeciwko P.(2) o zwrot kwoty [...] zł tytułem połowy opłaty sądowej uiszczonej od pozwu, na rachunek bankowy Kancelarii, w której Obwiniona wykonuje zawód (k. [...]). W piśmie z dnia [...] r., Przewodnicząca Wydziału, Sądu Rejonowego w W. wystąpiła do Oddziału Finansowego tego Sądu o dokonanie zwrotu połowy opłaty sądowej od pozwu, w sposób zgodny z wnioskiem Obwinionej z dnia [...] r.
W okresie roku [...] i [...], Pokrzywdzona wykonywała liczne połączenia telefoniczne z Obwinioną bądź Kancelarią Obwinionej (k. [...]).  
W okresie od [...] r. Pokrzywdzona podjęła liczną korespondencję mailową z Obwinioną w sprawie informacji dotyczącej sprawy przeciwko P1. (k. [...]).
Postanowieniem z dnia [...] r. Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym W. postanowił umorzyć postępowanie egzekucyjne wobec N.(1) sp. z o.o. w W. wobec stwierdzenia bezskuteczności egzekucji.   
Obwiniona nie wytoczyła ponownie powództwa przeciwko P.(2) w zastępstwie Pokrzywdzonej.
Obwiniona nie dokonała rozliczenia kwoty otrzymanej od Pokrzywdzonej tytułem zaliczki w sprawie przeciwko P.(2)
Pismem z dnia [...] r. (doręczonym [...] r.) Pokrzywdzona wystąpiła do Obwinionej m.in. o udzielenie dokładnej informacji dotyczącej przebiegu sprawy przeciwko P1. oraz o przedstawienie pełnych kosztów zleceń przyjętych od Pokrzywdzonej wraz z wykazem pobranych od niej kwot. Ponadto, Pokrzywdzona zawarła w powyższym piśmie oświadczenie o wypowiedzeniu wszelkich pełnomocnictw udzielonych Obwinionej.
Sąd ustalił powyższy stan faktyczny w sprawie na podstawie wyjaśnień Obwinionej, zeznań Pokrzywdzonej złożonych w charakterze świadka, zeznań świadka r.pr. W. oraz dokumentów znajdujących się w aktach sprawy na kartach: [...].

Okręgowy Sąd Dyscyplinarny zważył, co następuje:
Po przeprowadzeniu postępowania dowodowego Sąd doszedł do przekonania, że zarzuty stawiane Obwinionej w zakresie popełnienia czynów sprzecznych z art. 6 ust. 1 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego są zasadne i znajdują oparcie w materiale dowodowym.
Sąd wziął pod rozwagę treść dokumentów dopuszczonych jako dowód w sprawie. Sąd dał wiarę wszystkim tym dokumentom, ponieważ nie znalazł podstaw by kwestionować ich wiarygodność. Strony nie kwestionowały wiarygodności dokumentów.
Sąd zważył również na wyjaśnienia Obwinionej jedynie w zakresie, który był zgodny z treścią dokumentów złożonych w sprawie. W pozostałej części, zeznania Obwinionej nie były wiarygodne. Obwiniona odmówiła składania wyjaśnień oraz udzielania odpowiedzi poza udzielaniem odpowiedzi na pytania jej obrońcy. Ponadto, mimo osobistego i bezpośredniego zaangażowania w sprawy prowadzone dla Pokrzywdzonej, Obwiniona myliła fakty, prostowała swoje wypowiedzi, zastanawiała się długo nad udzielanymi odpowiedziami. Powyższe świadczyło przeciwko wiarygodności wyjaśnień Obwinionej.
Sąd dał wiarę zeznaniom złożonym przez Pokrzywdzoną, które to zeznania były logiczne, spójne wewnętrznie oraz złożone w sposób spontaniczny i nacechowany emocjonalnie.
Ponadto, Sąd wziął wzgląd również na zeznania świadka r.pr. W. Jednakże, w zakresie tego dowodu zważyć należało na zasłanianie się niepamięcią oraz dokonywanie ocen przez świadka, co do treści rozmów telefonicznych między Obwinioną i Pokrzywdzoną. 
Fakt świadczenia pomocy prawnej przez Obwinioną na rzecz Pokrzywdzonej w powołanych wyżej postępowaniach sądowych i egzekucyjnych był między stronami bezsporny. Bezsporny był również fakt cofnięcia powództwa przez Obwinioną w sprawie przeciwko P.(1). Powyższe znajduje także potwierdzenie w kopii pism dotyczących przedmiotowych postępowań.
Obwiniona nie poinformowała Pokrzywdzonej o cofnięciu pozwu przeciwko P.(1). Na powyższe wskazują przede wszystkim zeznania Pokrzywdzonej, które są spójne z jej postępowaniem poprzedzającym wypowiedzenie pełnomocnictw. Pokrzywdzona nawiązywała bądź co najmniej usiłowała wielokrotnie nawiązać kontakt z Obwinioną w kwestii powyższej sprawy, wielokrotnie zwracała się o udostępnienie dokumentów dotyczących tej sprawy (k. [...]).
Przeciwne założenie byłoby nielogiczne, niezgodne z zasadami doświadczenia życiowego. Gdyby bowiem Pokrzywdzona została poinformowana zamiarze bądź o dokonanym już cofnięciu pozwu oraz o umorzeniu postępowania egzekucyjnego, prowadzonego  przeciwko N.(1) sp. z o.o. w W. (postanowienie Komornika Sądowego z dnia [...] r.), zapewne zwróciłaby się do swojego pełnomocnika o ponowne wytoczenie powództwa przeciwko P.(2) Pokrzywdzona, która dysponowała tytułem wykonawczym wobec spółki oraz postanowieniem o umorzeniu postępowania egzekucyjnego z powodu bezskuteczności egzekucji,  nie miała interesu w „zatrzymaniu” dalszego toku spraw nakierowanych na realizację swoich roszczeń. Tymczasem, mimo umorzenia postępowania egzekucyjnego wobec spółki N.(1) sp. z o.o., powództwo przeciwko P.(2) nie zostało ponownie wytoczone.
Dalej, należało przyjąć, że gdyby Pokrzywdzona podjęła decyzję o odstąpieniu od dalszych czynności w sprawie w porozumieniu z Obwinioną, zapewne doszłoby do rozliczenia zaliczki, kosztów oraz wynagrodzenia między Obwinioną i Pokrzywdzoną. Zgromadzony w sprawie materiał dowodowy, a przede wszystkim stanowisko prezentowane przez Obwinioną i Pokrzywdzoną nie wskazuje na dokonanie takich rozliczeń. Powyższe przemawiało również za tym, że Obwiniona nie poinformowała Pokrzywdzonej o cofnięciu pozwu.
Przenosząc powyższe na grunt zasad deontologii wykonywania zawodu radcy prawnego wskazać należy, że na Obwinionej spoczywał obowiązek uzgodnienia podjęcia czynności w postaci cofnięcia pozwu. W przypadku samodzielnego podjęcia takiej decyzji przez radcę prawnego, konieczne było niezwłoczne poinformowanie o tym fakcie klienta.
Cofnięcie pozwu jest czynnością procesową, dyspozycyjną o daleko idących skutkach dla strony powodowej. Zgodnie z art. 203 § 2 KPC, pozew cofnięty nie wywołuje żadnych skutków, jakie ustawa wiąże z wytoczeniem powództwa. Ponadto, cofnięcie pozwu na etapie, na którym znajdowała się sprawa przeciwko P.(1), wiązało się z utratą połowy wniesionej opłaty od pozwu.
Treść art. 28 ust. 6 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego nie wskazuje cofnięcia pozwu jako czynności, na dokonanie której radca prawny powinien uzyskać zgodę klienta. Jednakże, bacząc na wskazane wyżej skutki takiej czynności, a także dalsze konsekwencje dla klienta, należało dojść do wniosku, że co najmniej niezwłoczne poinformowanie klienta o cofnięciu pozwu mieści się w obowiązku radcy prawnego wykonywania czynności zawodowych z należytą starannością (art. 6 ust. 1 Kodeksu Etyki Racy Prawnego).
Ponadto, zważyć należało, że Obwiniona nie wytoczyła ponownie powództwa przeciwko P.(1) mimo tego, że spełnił się warunek niezbędny dla wystąpienia z takim powództwem (tj. umorzenie postępowania egzekucyjnego wobec spółki N.(1) sp. z o.o. z powodu bezskuteczności egzekucji), zgodnie ze strategią przyjętą przez Obwinioną. Obwiniona posiadała stosowne umocowanie, na podstawie którego wniosła cofnięty następnie pozew.
Na marginesie powyższych rozważań wskazać należy, że niewłaściwa firma pozwanej spółki widnieje już w umowie zawartej między Pokrzywdzoną i Obwinioną. Niezależnie jednak od kwestii ustalenia osoby odpowiedzialnej za błąd w firmie spółki wskazanej w tytule wykonawczym, na podstawie którego prowadzona była egzekucja, uznać należy, że Obwiniona dysponowała co najmniej częściową zaliczką na uiszczenie opłaty sądowej. Co do brakującej części, Obwiniona powinna była podjąć stosowne uzgodnienia z Pokrzywdzoną bądź, w przypadku uznania własnego błędu co do firmy pozwanej spółki, ewentualnie pokryć samodzielnie brakującą część środków na pokrycie opłaty sądowej. Takich czynności, Obwiniona nie wykonała w świetle zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego.
Stąd, Sąd doszedł do przekonania o naruszeniu przez Obwinioną art. 6 ust. 1 Kodeksu Etyki Racy Prawnego przez niepoinformowanie Pokrzywdzonej o cofnięciu pozwu.
W zakresie drugiego z czynów zarzuconych Obwinionej, Sąd zważył, co następuje.
Obwiniona otrzymała od Pokrzywdzonej zaliczkę na pokrycie kosztów związanych z prowadzeniem sprawy sądowej przeciwko P.(1). Zaliczka ta wynosiła co najmniej [...] zł. W związku z cofnięciem pozwu, Obwiniona wniosła do Sądu o przekazanie na rachunek jej Kancelarii kwoty [...] zł tytułem połowy opłaty sądowej uiszczonej od pozwu. Dowody zgromadzone w sprawie wskazują na otrzymanie przez Obwinioną wskazanej wyżej kwoty od Sądu meriti. Wobec niepodejmowania dalszych czynności w sprawie przeciwko P.(1), Obwiniona powinna rozliczyć się z Pokrzywdzoną z wszelkich kwot uzyskanych w związku z przedmiotową sprawą. Takiego rozliczenia Obwiniona nie dokonała.
Nie mogłoby stanowić okoliczności uwalniającej Obwinioną od przedmiotowego zarzutu ewentualne wykorzystanie środków wpłaconych przez Pokrzywdzoną tytułem prowadzenia sprawy przeciwko P.(2), na uiszczenie niezbędnych wydatków w innych sprawach np. w postępowaniach egzekucyjnych. Obwiniona otrzymała zaliczki na prowadzenie sprawy przeciwko spółce oraz członkowi jej zarządu, oddzielnie. W związku z tym, nie powinna dokonywać „przesunięć” otrzymanych środków na finansowanie spraw bez uzgodnienia z klientem.
Powyższe, świadczy o popełnieniu deliktu przez naruszenie dyspozycji art. 6 ust. 1 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego.
Wymierzając Obwinionej karę nagany za niepoinformowanie Pokrzywdzonej o cofnięciu pozwu, Sąd wziął pod uwagę, że naruszenie zasad etyki nie wywołało, w świetle zgromadzonego materiału dowodowego oraz stanowiska Pokrzywdzonej, szkody materialnej.
Ponadto, należało również wziąć pod rozwagę fakt, że cofnięcie pozwu przez Obwinioną miało na celu ochronę interesów Pokrzywdzonej. 
Przedstawione wyżej okoliczności przemawiały za złagodzeniem wymiaru kary.
Dlatego, bacząc również na dyrektywę wychowawczą i prewencyjną wymiaru kary, Sąd wymierzył Obwinionej karę nagany za powyższy czyn.
Wymierzając Obwinionej karę pieniężną za nierozliczenie się z należności uzyskanych od Pokrzywdzonej, Sąd wziął pod uwagę, że naruszenie zasad etyki związane było z zasadami prowadzenia rozliczeń z klientem.
Szkoda materialna, poniesiona przez Pokrzywdzoną wskutek powyższego czynu nie była znacznych rozmiarów.
Dlatego, bacząc również na dyrektywę wychowawczą i prewencyjną wymiaru kary, Sąd wymierzył Obwinionej karę pieniężną za powyższy czyn.
Sąd uznał, że orzeczone w sprawie kary są karami adekwatnymi do popełnionych czynów, ich skutków oraz okoliczności popełnienia.
W ocenie Sądu, dotkliwość orzeczonych kar, a zwłaszcza kary pieniężnej, pozwala zakładać, że nie nastąpi powrót Obwinionej do tego samego typu przewinień w dalszym ciągu wykonywania zawodu. Powyższe odpowiada interesowi samorządu radców prawnych, a jednocześnie stanowić będzie również realne zadośćuczynienie naruszonemu poczuciu zaufania do zawodu radcy prawnego w odbiorze Pokrzywdzonej.
Sąd orzekł o kosztach postępowania na podstawie art. 70⁶ ustawy o radcach prawnych oraz § 1 ust. 1 pkt 1) uchwały nr 86/IX/2015 Krajowej Rady Radców prawnych z dnia [...] r. w sprawie określenia wysokości zryczałtowanych kosztów postępowania dyscyplinarnego, biorąc pod uwagę zakres czynności podjętych w postępowaniu.
(jk)