Orzeczenie z dnia 7 lutego 2017  r.,  Sygn. akt: D 77/2016
Orzeczenie prawomocne
WSD orzeczeniem z dnia 21 września 2017r. sygn. WO-74/17

1. zmienia punkt 3 zaskarżonego orzeczenia w ten sposób, że na podstawie art. 65 ust. 1 pkt 3 w zw. z art. 65 ust. 2ba ustawy o radcach prawnych wymierza obwinionej karę pieniężną w wysokości 10.000,00 (słownie złotych: dziesięć tysięcy) zł;
2. zmienia punkt 4 zaskarżonego orzeczenia w ten sposób, że na podstawie art. 65 ust. 2a ustawy o radcach prawnych orzeka dodatkowo wobec obwinionej zakaz wykonywania patronatu na czas 1 (jednego) roku;
3. w pozostałym zakresie orzeczenie utrzymuje w mocy.

 

Okręgowy Sąd Dyscyplinarny Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. po rozpoznaniu na rozprawie […] r. w W. sprawy przeciwko radcy  prawnemu P., […], obwinionej o to, że:

orzeka:

 

 
Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego Okręgowej Izby Radców Prawnych wystąpił z wnioskiem z dnia […]r. o ukaranie radcy prawnego  P., wpisanej na listę radców prawnych OIRP w W. pod nr […], obwinionej o to, że:

 
Okręgowy Sąd Dyscyplinarny ustalił następujący stan faktyczny:
Obwiniona będąc zatrudnioną w […] r. w P. S.A. na stanowisku specjalisty w Departamencie Prawnym, skierowała do W. Prezesa Zarządu wymienionej spółki pismo z dnia […]r., złożone w sekretariacie zarządu tego samego dnia pod nr wpływu […]. Pismo, dotyczyło otrzymanej przez obwinioną od Dyrektora Departamentu Prawnego S. propozycji podwyżki wynagrodzenia, i zawierało szereg skarg na postępowanie wymienionego Dyrektora Departamentu, będącego przełożonym obwinionej i radcą prawnym. W piśmie obwiniona użyła sformułowania: „o powyższych działaniach odrębnym pismem w dniu datowania niniejszego pisma, zamierzam poinformować Okręgową Izbę Radców Prawnych celem wszczęcia postępowania wyjaśniającego”.
Dowód:           pismo z dnia […] r. [k. […]].
Obwiniona od dnia […] r. ubiegała się u pracodawcy o zmianę stanowiska oraz wyrównanie wynagrodzenia do poziomu wynagrodzeń radców prawnych. W tym celu skierowała pismo do M. Dyrektora Zarządzającego ds. Kapitału Ludzkiego w P. S.A. Oczekiwanego przez obwinioną awansu dotyczyło także wyżej wymienione pismo z dnia […] r., a także kolejne pismo obwinionej z dnia […] r. skierowane do dyrektora M., będące odpowiedzią na pismo tegoż z dnia […] r.
Dowody:          pismo z dnia […] r. [k. […]], pismo z dnia […] r. [k. […]-[…]], dokument pn. „Informacja końcowa z posiedzenia Komisji Antymobbingowej” z dnia […] r. [k. […]-[…]].
Obwiniona w wymienionym okresie, prowadziła także rozmowy z dyrektorem S. na temat oczekiwanego przez siebie awansu i zmiany wysokości uposażenia. Rozmowy te, podobnie jak wyżej wymieniona wymiana korespondencji nie doprowadziły do zmiany warunków pracy i płacy obwinionej.
Dowody:          pismo (wniosek) S. z dnia […] r. [k. […]-[…]], zeznania świadków: S. [k. […]-[…]], […] L. [k. […]], G.t [k. […]], dokument pn. „Informacja końcowa z posiedzenia Komisji Antymobbingowej” z dnia […]r. [k. 43
-44].
Rozmowy pokrzywdzonego S. z obwinioną P. były przez nią nagrywane bez wiedzy i zgody pokrzywdzonego. Zapis tych rozmów został następnie przedłożony działającej w P. S.A. komisji antymobbingowej, która odmówiła przyjęcia tego zapisu jako dowodu w postępowaniu dotyczącym S. i P..
Dowody:          pismo (wniosek) S. z dnia […]r. [k. […]-[…]],  zeznania świadków: S. [k. […]-[…]],  G. [k. […]-2[…]] i C. [k. […]-[…]], dokument pn. „Informacja końcowa z posiedzenia Komisji Antymobbingowej” z dnia […]r. [k. […]-[…]].
Powyższy stan faktyczny nie budził wątpliwości Okręgowego Sądu Dyscyplinarnego i stron postępowania. Wprawdzie obwiniona P. na wstępie wyjaśnień złożonych na rozprawie nie przyznała się do zarzucanych jej czynów, jednakże w trakcie dalszych wyjaśnień przyznała, że sporządziła i podpisała pismo z dnia […] r. skierowane do S.. Przyznała także, że poinformowała o swojej sprawie radę nadzorczą P. S.A., a także to, że nagrywała rozmowy z S.. Potwierdzają to także zgromadzone w sprawie wyżej wymienione dowody w postaci dokumentów, a także zeznania świadków. Także obrońca obwinionej w piśmie z dnia […] r., które zgodnie z jego wnioskiem Okręgowy Sąd Dyscyplinarny potraktował jako odpowiedź na wniosek o ukaranie – nie kwestionowało okoliczności faktycznych opisanych we wniosku o ukaranie złożonym przez Zastępcę Rzecznika Dyscyplinarnego. Zdaniem obwinionej i jej obrońcy, postępowanie obwinionej r. pr. P. nie nosi znamion deliktów dyscyplinarnych, co uzasadniałoby wszczęcie postępowania dyscyplinarnego.
 
Okręgowy Sąd Dyscyplinarny zważył, co następuje:
Przypisywany obwinionej P. w pkt 1 wniosku o ukaranie czyn nie zawiera znamion czynu zabronionego, tj. przewinienia dyscyplinarnego. Niewątpliwie obwiniona sporządziła i podpisała pismo z dnia […]r. skierowane do S., w którym zawarła sformułowanie „O powyższych działaniach odrębnym pismem w dniu datowania niniejszego pisma zamierzam poinformować Okręgową Izbę Radców Prawnych celem wszczęcia postępowania wyjaśniającego”, jednakże w ocenie sądu dyscyplinarnego pismo to nie było wystąpieniem zawodowym, o którym mowa w art. 38 ust. 2 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego stanowiącego załącznik do uchwały nr 3/2014 Nadzwyczajnego Krajowego Zjazdu Radców Prawnych z dnia 22 listopada 2014 r. Zgodnie z tym przepisem, radca prawny nie może w swych zawodowych wystąpieniach grozić postępowaniem karnym lub dyscyplinarnym. Dla zaistnienia deliktu dyscyplinarnego istotne jest, aby grożenie nastąpiło w wystąpieniach zawodowych. Pismo obwinionej z dnia […] r., będące w istocie pismem pracownika do pracodawcy nie stanowiło wystąpienia zawodowego radcy prawnego, rozumianego jako realizacja uprawnień i obowiązków określonych ustawie z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych, a w szczególności określonych w art. 2 i rozdziale 2 tej ustawy. Mając to na uwadze, Okręgowy Sąd Dyscyplinarny na podstawie art. 414 § 1 w zw. z art. 17 § 1 pkt 2 Kpk w zw. z art. 74¹ pkt 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych, uniewinnił obwinioną, co do czynu opisanego w pkt 1 wniosku o ukaranie.
Przypisywany obwinionej P. w pkt 2 wniosku o ukaranie czyn nie zawiera znamion czynu zabronionego, tj. przewinienia dyscyplinarnego. Obwiniona wprawdzie w okresie pomiędzy dniem […] r. a dniem […] r. podejmowała działania polegające na kierowaniu pism do przełożonego oraz osób pełniących funkcje w organach spółki będącego pracodawcą obwinionej, a także prowadziła rozmowy z S. na temat oczekiwanego przez siebie awansu na stanowisko radcy prawnego i podwyżki wynagrodzenia, jednakże żadne z tych działań ocenianych oddzielnie jak i  łącznie nie mogą być traktowane jako wywieranie nieuprawnionego wpływu na S., a w konsekwencji jako naruszenie art. 6 ust. 1 i 2 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego którego tekst jednolity stanowi załącznik do uchwały Nr 8/VIII/2010 Prezydium Krajowej Rady Radców Prawnych z dnia 28 grudnia 2010 r. w związku z art. 64 ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych. Zgodnie z tym przepisem, radca prawny obowiązany jest wykonywać czynności zawodowe zgodnie z prawem, uczciwie, rzeczowo i z należytą starannością (ust. 1), a ponadto radca prawny obowiązany jest dbać o godność zawodu przy wykonywaniu czynności zawodowych, a także w działalności publicznej i w życiu prywatnym (ust. 2). W granicach czynu zarzucanego w pkt 2 wniosku o ukaranie, niewątpliwie nie występowały „czynności zawodowe” obwinionej, tak więc nie można jej zarzucić naruszenia normy etycznej zawartej w art. 6 ust. 1 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego. Wyżej opisane działania obwinionej nakierowane na postulowany przez nią awans zawodowy, w ocenie Okręgowego Sądu Dyscyplinarnego również nie mogą być potraktowane jako naruszenie normy zawartej w art. 6 ust. 1 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego. Z treści zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego w żaden sposób nie wynika, aby obwiniona P. naruszyła przepisy prawa lub nadużyła przysługujących jej uprawnień, aby przypisać jej wywieranie nieuprawnionego wpływu, stanowiącego naruszenie obowiązku dbałości o godność zawodu. Mając to na uwadze, Okręgowy Sąd Dyscyplinarny na podstawie art. 414 § 1 w zw. z art. 17 § 1 pkt 2 Kpk w zw. z art. 74¹ pkt 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych, uniewinnił obwinioną, co do czynu opisanego w pkt 2 wniosku o ukaranie.
Postępowanie dowodowe przeprowadzone w rozpoznawanej sprawie wykazało, że obwiniona w okresie wskazanym we wniosku o ukaranie, nie później niż do dnia […] r. dokonywała nagrań treści rozmów przeprowadzanych z pokrzywdzonym S., a następnie dokonała próby wykorzystania tych nagrań przedstawiając je komisji antymobbingowej działającej u pracodawcy. W ocenie sądu dyscyplinarnego czyn ten stanowi naruszenie art. 11 ust. 1 i 2 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego stanowiącego załącznik do uchwały nr 3/2014 Nadzwyczajnego Krajowego Zjazdu Radców Prawnych z dnia 22 listopada 2014 roku w związku z art. 64 ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych. Zgodnie z tym przepisem, radca prawny obowiązany jest dbać o godność zawodu nie tylko przy wykonywaniu czynności zawodowych, ale również w działalności publicznej i w życiu prywatnym (ust. 1), a ponadto – naruszeniem godności zawodu radcy prawnego jest w szczególności takie postępowanie radcy prawnego, które mogłoby zdyskredytować go w opinii publicznej lub podważyć zaufanie do radcy prawnego. Potajemne nagrywanie przez obwinioną przeprowadzonych z S. rozmów niewątpliwie stanowi nadużycie zaufania rozmówcy, a w ocenie sądu dyscyplinarnego stanowi o naruszeniu dóbr osobistych, wskazanych w art. 23 Kc, do których należy: prawo do swobody wypowiedzi, wyboru rozmówcy i tajemnicy rozmowy. Okręgowy Sąd Dyscyplinarny pragnie wskazać, że zgodnie z art. 47 Konstytucji RP, każdy ma prawo do ochrony prawnej życia prywatnego, rodzinnego, czci i dobrego imienia oraz do decydowania o swoim życiu osobistym. Ponieważ postępowanie obwinionej będącej członkiem samorządu zawodowego radców prawnych godzi w gwarantowane konstytucyjnie prawa innej osoby, nie jest dopuszczalne tolerowanie sytuacji, w której dochodzi do niejawnego nagrywania przez radcę prawnego treści rozmowy prowadzonej z innym radcą prawnym, nawet jeżeli nie jest dokonywane przy wykonywaniu czynności zawodowych. Postępowanie takie narusza godność zawodu radcy prawnego, podważając do niego zaufanie. Podnoszona w postępowaniu przed sądem dyscyplinarnym argumentacja ze strony obwinionej, że tego rodzaju postępowanie jest uznawane za dopuszczalne w kontekście spraw z zakresu prawa pracy, w szczególności dotyczących mobbingu i było zalecane na szkoleniach dla pracowników P. S.A. nie może być w tej sprawie traktowane jako okoliczność łagodząca. Okręgowy Sąd Dyscyplinarny wziął bowiem pod uwagę, że nawet w wewnętrznym postępowaniu przeprowadzonym u pracodawcy obwinionej, wnioskowane przez nią dowody w postaci potajemnie dokonanych nagrań rozmów – nie zostały dopuszczone. Przede wszystkim zaś sąd dyscyplinarny wziął pod uwagę, że dbanie o godność zawodu jest jednym podstawowych obowiązków każdego radcy prawnego. Ponieważ obwiniona naruszyła swym postępowaniem obowiązek wynikający z art. 11 ust. 1 i 2 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego, Okręgowy Sąd Dyscyplinarny wymierzył za ten czyn karę zawieszenia prawa do wykonywania zawodu radcy prawnego, uznając że okres jednego roku zawieszenia będzie odpowiednią sankcją za tego rodzaju przewinienie.
Zawarte w pkt 4 sentencji orzeczenie o zakazie wykonywania patronatu zapadło na podstawie art. 65 ust. 2b ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych jako obligatoryjna część orzeczenia, w którym wymierzono karę zawieszenia prawa do wykonywania zawodu radcy prawnego. Okręgowy Sąd Dyscyplinarny miał na uwadze, że karę zawieszenia prawa do wykonywania zawodu orzeczono na okres […], w związku z czym zakaz wykonywania patronatu orzeczono na okres […] lat, tj. w najniższym wymiarze przewidzianym przez ustawę.
Orzekając o kosztach postępowania, Okręgowy Sąd Dyscyplinarny miał na uwadze liczbę i czasochłonność czynności procesowych, w tym konieczność przesłuchania świadków, a także rodzaj i stopień zawiłości rozpatrywanej sprawy. 
(BU)