opublikowano: 2019-03-27 przez: Pusiewicz Weronika

Orzeczenie z dnia 7 kwietnia 2017 r. Sygn. akt: D 32/2016
Orzeczenie prawomocne
 

PRZEWODNICZĄCY: r. pr. Krzysztof J. Woś
CZŁONKOWIE: r. pr. Ryszard Karpiński
r. pr. Andrzej Szmigiel
PROTOKOLANT: Karolina Szymala

           
Okręgowy Sąd Dyscyplinarny Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. po rozpoznaniu na rozprawie […] , […] i […] w W. sprawy przeciwko radcy  prawnemu B., […], obwinionemu o to, że:
 w dniu […] przyjął pełnomocnictwo do reprezentowania pana G. w sprawie przeciwko V. sp. j. oraz jej wspólnikom panu K. i F., pomimo udzielenia wcześniej pomocy prawnej na rzecz pana F. tj. popełnienia przewinienia dyscyplinarnego określonego w art. 64 ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych (Dz.U. 2015.507) w związku z art. 22 ust. 1 a Kodeksu Etyki Radcy Prawnego, którego tekst jednolity stanowi załącznik do uchwały nr 8/VIII/2010 Prezydium Krajowej Rady Radców Prawnych z dnia 28 grudnia 2010 r. 

o r z e k a:

1. Obwinionego od zarzuconego mu czynu uniewinnia.

2. Koszty postępowania pokrywa Okręgowa Izba Radców Prawnych w W..

UZASADNIENIE

Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. wystąpił z wnioskiem z dnia […], nr sprawy R.D. […] o ukaranie radcy prawnego B. wpisanego na listę radców prawnych prowadzoną przez Okręgową Izbę Radców Prawnych w W. pod nr […], obwinionego o to, że w dniu […] przyjął pełnomocnictwo do reprezentowania G. w sprawie przeciwko V. sp. j. oraz jej wspólnikom – K. i F., pomimo udzielenia wcześniej pomocy prawnej na rzecz F., tj. popełnienia przewinienia dyscyplinarnego określonego w art. 64 ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych (Dz. U. z 2015 r. poz. 507) w zw. z art. 22 ust. 1 [lit.] a Kodeksu Etyki Radcy Prawnego, którego tekst jednolity stanowi załącznik do uchwały nr 8/VIII/2010 Prezydium Krajowej Rady Radców Prawnych z dnia 28 grudnia 2010 r.

Okręgowy Sąd Dyscyplinarny ustalił następujący stan faktyczny:

Obwiniony radca prawny B. wpisany na listę radców prawnych prowadzoną przez Radę Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. pod nr […], występował w postępowaniu sądowym prowadzonym przed Sądem Rejonowym w P. za sygn. akt […] jako pełnomocnik F.. Była to sprawa skierowana przeciwko Andrzejowi Komorowskiemu o ochronę naruszonego posiadania.
dowód: pełnomocnictwo z dn. […] (kopia) – k. […]
                               pismo procesowe z dn. […] (kopia) – k. […]-[…]
Ponadto obwiniony występował jako pełnomocnik F. także w sprawie o zniesienie współwłasności, prowadzonej przed Sądem Rejonowym w P. z wniosku K. za sygn. akt […].
dowód:                odpowiedź z dn. […] na wniosek z dn. […] (kopia) – k. […]-[…]
pełnomocnictwo z dn. […] (kopia) – k. […]
Obwiniony posiadał także pełnomocnictwo z dnia […] udzielone przez V. sp. j. w likwidacji z siedzibą w M..
dowód:                pełnomocnictwo z dn. […] (kopia) – k. […]
W dniu […] G. zam. w W. udzielił obwinionemu pełnomocnictwa do reprezentowania go przed sądem powszechnym w sprawie przeciwko V. sp. j.
dowód:                pełnomocnictwo z […] (kopia) – k. […].
Kolejnego pełnomocnictwa G. udzielił obwinionemu w dniu […] i obejmowało ono umocowanie do reprezentowania mocodawcy przed sądami powszechnymi w sprawie przeciwko V. sp. j. oraz przeciwko jej wspólnikom: K. i F.
Dowód:                pełnomocnictwo z dnia […] k. […]
Wszystkie wyżej wymienione pełnomocnictwa, tj. wystawione przez: F. z dnia […] i […], V. sp. j. ­ z dnia […] oraz G. były udzielone zarówno obwinionemu jak i radcy prawnemu R..
Dowody:             pełnomocnictwa (kopie), karty: […], […], […] i […]
Na podstawie wymienionego wcześniej pełnomocnictwa z dnia […] radca prawny R. działając w imieniu G. skierowała w dniu […] do Sądu Rejonowego dla W. w W. pozew o zapłatę kwoty […] zł przeciwko V. sp. j. Sąd ten po rozpoznaniu na rozprawie w […] Wydziale Cywilnym w dniu […] sprawy z wyżej wymienionego powództwa G. wydał wyrok zaoczny w którym zasądził od pozwanej spółki kwotę żądaną pozwem, tj. […] zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia […] i kosztami postępowania w wysokości […] zł, w tym […] zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.
Dowody:             pozew z dn. […] (kopia) k. […]-[…]
                               protokół rozprawy z dn. […] (kopia) k. […]
                               wyrok zaoczny sygn. akt […] (kopia) k. […]
W dniu […] obwiniony złożył w imieniu G. do Sądu Rejonowego dla W. w W. datowany […] wniosek o nadanie wyżej wymienionemu wyrokowi tego Sądu z dnia […] sygn. akt […], klauzuli wykonalności przeciwko wspólnikom spółki jawnej: K. zam. w W. i F. zam. w P.. W uzasadnieniu tego wniosku, obwiniony wskazał, że egzekucja prowadzona przeciwko spółce przez Komornika Sądowego W. pod sygn. akt […] na podstawie wymienionego wyroku okazała się bezskuteczna. Ponieważ egzekwowana spółka jawna została rozwiązana i jest w likwidacji, a egzekucja z majątku spółki okazała się bezskuteczna, przeto jest oczywiste, że nadal będzie bezskuteczna. Ponieważ wspólnicy spółki jawnej odpowiadają subsydiarnie za zobowiązania spółki – stąd konieczny i uzasadniony jest wniosek o nadanie klauzuli wykonalności przeciwko wspólnikom.
Dowód:                wniosek klauzulowy z dn. […] – k. […]-[…]
Sąd Rejonowy dla W. […] Wydział Cywilny postanowieniem z dnia […] sygn. akt […] nadał klauzulę wykonalności przeciwko wspólnikom wymienionej spółki jawnej, tj. przeciwko K. i F. i zasadził na rzecz wierzyciela koszty postępowania klauzulowego w wysokości […] zł.
Dowód:               postanowienie SR dla W. z dnia […] […] (kopia) k. […]-[…]
Wnioskiem z dnia […] (data wpływu […]) obwiniony w imieniu G. wystąpił do Komornika Sądowego M. o wszczęcie egzekucji z majątku dłużnika K..
Dowód:                wniosek z dn. […] k. […]-[…]
Na postępowanie obwinionego skargę do Rzecznika Dyscyplinarnego Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. złożył K., który pismem z dnia […] (data wpływu: […]) powiadomił o naruszeniu szeregu zasad Kodeksu Etyki Radcy Prawnego przez radcę prawnego B., przedstawiając na potwierdzenie swoich zarzutów kopie dokumentów.
Dowód: zawiadomienie z dn. […] k. […]-[…]
Występująca w sprawie – w charakterze pokrzywdzonego V. sp. j., której pełnomocnictwem legitymował się obwiniony i do postępowania przeciwko której uzyskał pełnomocnictwo G. – jest w stanie likwidacji, wskutek wypowiedzenia umowy spółki przez wspólnika K.. Likwidatorem spółki jest występujący w sprawie także w charakterze pokrzywdzonego – F..
Dowód:               odpis pełny z Krajowego Rejestru Sądowego – KRS Nr […] wg stanu na dzień […] – k. […]-[…]
zeznania świadka F.  - k. […]
Postępowanie sądowe z powództwa G. wszczęte przeciwko wymienionej spółce, a następnie postępowanie klauzulowe wszczęte w imieniu tego mocodawcy przez obwinionego przeciwko wspólnikom tejże spółki, prowadzone było za wiedzą i zgodą F., który akceptował postępowanie obwinionego w tym zakresie, a w celu uniknięcia ewentualnego konfliktu interesu sygnalizowanego mu przez obwinionego – cofnął mu pełnomocnictwa do reprezentowania spółki i jego osobiście w takim zakresie, który obejmował roszczenie G. z tytułu wykonanych na rzecz spółki prac stolarskich i hydraulicznych.
Dowody:             oświadczenie F. z dn. […] k. […]-[…]
                          zeznania świadka F. na rozprawie k. […]-[…]
                          zeznania świadka G. na rozprawie k. […]

Okręgowy Sąd Dyscyplinarny zważył, co następuje:

Opisany w złożonym w tej sprawie wniosku o ukaranie, zarzucany obwinionemu radcy prawnemu B. czyn polegający na przyjęciu w dniu […] pełnomocnictwa do reprezentowania G. w sprawie przeciwko V. sp. j. oraz jej wspólnikom: K. i F. – nie zawiera znamion czynu zabronionego w postaci przewinienia (deliktu) dyscyplinarnego – naruszenia zasad etyki zawodowej, o którym mowa w art. 64 ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych (Dz. U. z 2016 r. poz. 233 z późn. zm.) w zw. z art. 22 ust. 1 lit. a Kodeksu Etyki Radcy Prawnego wprowadzonego w życie na mocy uchwały nr 5/2007 VIII Krajowego Zjazdu Radców prawnych z dnia 10 listopada 2007 r. w sprawie uchwalenia Kodeksu Etyki Radcy Prawnego, w brzmieniu ustalonym uchwałą nr 8/VIII/2010 Prezydium Krajowej Rady Radców Prawnych z dnia 28 grudnia 2010 r. w sprawie ogłoszenia tekstu jednolitego Kodeksu Etyki Radcy Prawnego (dalej określanego jako „KERP”).
Na wstępie Okręgowy Sąd Dyscyplinarny pragnie zauważyć, że według literalnego brzmienia art. 22 ust. 1 lit. a KERP, którego naruszenie zarzucono obwinionemu samo „przyjęcie pełnomocnictwa”, nie stanowi czynu, który byłby naganny (zabroniony) w świetle KERP. Za takie naganne postępowanie uznane może być „prowadzenie sprawy” lub „udzielenie w jakiejkolwiek formie pomocy prawnej” – jak stanowi wymieniony przepis. Zgodnie z art. 22 ust. 1 lit a KERP radca prawny nie może prowadzić sprawy ani udzielić w jakiejkolwiek formie pomocy prawnej, jeżeli udzielił wcześniej pomocy prawnej stronie przeciwnej w tej sprawie albo w sprawie z nią związanej. Istotne dla oceny, czy w tym przypadku doszło do konfliktu interesu poprzez zachowanie obwinionego opisane w art. 22 ust. 1 lit. a KERP, było ustalenie, czy występowała tożsamość sprawy („ta sprawa”) prowadzonej przez obwinionego w imieniu spółki V. sp. j. lub w imieniu F. ze sprawą prowadzoną w imieniu G. albo związek pomiędzy tymi sprawami („sprawa z nią związana”). W ocenie Okręgowego Sądu Dyscyplinarnego taka tożsamość spraw lub taki związek, o których mowa w art. 22 ust. 1 lit. a KERP – nie występowała. Wprawdzie obwiniony legitymował się szerokimi pełnomocnictwami, o charakterze ogólnym, do reprezentowania V. sp. j. i F., to postępowanie dowodowe przeprowadzone w tej sprawie nie wykazało, aby w stanie faktycznym dotyczącym rozpoznawanej przez sąd dyscyplinarny sprawy wystąpił konflikt interesów spowodowany przez obwinionego. W szczególności dotyczy to spraw prowadzonych przed Sądem Rejonowym w P. o sygn. Akt […] i sygn. akt […]. Już treść pism procesowych, przywołanych we wcześniejszej części uzasadnienia, pozwala ustalić, że nie są one ani tożsame, ani związane ze sprawą z powództwa G. prowadzoną przed Sądem Rejonowym dla W. w W. pod sygn. akt […] i sprawą w postępowaniu klauzulowym prowadzoną przed tymże Sądem pod sygn. akt […], w którym to postępowaniu obwiniony uczestniczył jako pełnomocnik G.. Tożsamość sprawy należy bowiem oceniać przede wszystkim pod względem formalnym, a więc jako będącą przedmiotem jednego postępowania, niezależnie od etapu, na którym ono się znajduje, toczącego się pod jedną sygnaturą. Natomiast powiązanie spraw należy oceniać przede wszystkim za pomocą kryteriów podmiotowych, przedmiotowych i gospodarczych, stosowanych alternatywnie. Przez kryteria podmiotowe należy rozumieć tożsamość stron postępowania w różnych sprawach, przez kryteria przedmiotowe – tożsamość przedmiotu sporu lub czynu podlegającego rozpoznaniu w różnych sprawach, a przez kryteria gospodarcze – realizację wspólnego celu gospodarczego. Takie powiązania wskazanych spraw, w aspekcie wymienionych kryteriów nie zostało w rozpoznawanej sprawie wykazane i ustalone.
Okręgowy Sąd Dyscyplinarny nie dopatrzył się w rozpoznawanej sprawie konfliktu interesów opisanego w art. 22 ust. 1 lit. a KERP także z uwagi na treść zeznań pokrzywdzonego F. działającego w imieniu własnym i w imieniu pokrzywdzonej spółki V. sp. j. – w likwidacji. Z materiału zgromadzonego w sprawie w postaci zeznań przed sądem dyscyplinarnym i wcześniej złożonego pisemnego oświadczenia niezbicie wynika, że obwiniony poinformował F. o potencjalnym konflikcie interesów w sytuacji posiadania przez obwinionego wcześniejszych pełnomocnictw udzielonych przez F. i rzeczoną spółkę. Z zeznań i oświadczenia wynika, że wszelkie działania podejmowane przez radcę prawnego B. podejmowane wobec V. sp. j. i F. jako jedynego wspólnika i likwidatora, podejmowane były za jego wiedzą i pełną zgodą i w żadnym przypadku nie naruszyły interesów spółki i osobistych F., a zatem ani spółka ani F. nie czują się pokrzywdzeni działaniem podejmowanym w interesie G.. Powyższe zeznania pokrzywdzonego znalazły potwierdzenie w zeznaniach świadka G., który wskazał, że osobę radcy prawnego B. polecił mu właśnie F..
Z tych też względów, Okręgowy Sąd Dyscyplinarny nie mógł też na podstawie art. 399 § 1 K.p.k. w zw. z art. 74¹ pkt 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych dokonać zmiany kwalifikacji prawnej zarzucanego obwinionemu czynu – jako naruszenia art. 64 ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych w zw. z art. 22 ust. 2 lit. a-c KERP. Zgodnie z tym przepisem radca prawny ma obowiązek powstrzymać się od występowania na rzecz nowego klienta, jeżeli występuje ryzyko naruszenia zobowiązania do poufności wobec poprzedniego klienta lub jeśli posiadana przez niego wiedza o sprawach poprzedniego klienta dałaby nowemu klientowi nieuzasadnioną przewagę. Jednakże stosownie do dyspozycji art. 22 ust. 3 KERP zakazy wykonywania czynności zawodowych, o których mowa w art. 22 ust. 2 KERP nie obowiązują w zakresie, w jakim klienci poinformowani w pełni przez radcę prawnego o problemie wyraża zgodę na takie czynności. Jak wskazano wyżej w rozpoznawanej sprawie taka zgoda została wyrażona, co prowadzi do wniosku, że nie doszło w niej do naruszenia art. 22 ust. 2 KERP.
Na marginesie należy zauważyć, że stosownie do § 2 w zw. z § 4 uchwały nr 3/2014 Nadzwyczajnego Krajowego Zjazdu Radców Prawnych z dnia 22 listopada 2014 r. do zdarzeń mających miejsce przed dniem 1 lipca 2015 r., a więc także do czynu obwinionego, zastosowanie znajdują przepisy dotychczasowe, a więc wielokrotnie przywoływany KERP z 2007 r. Przepisy obecnie obowiązującego Kodeksu Etyki Radcy Prawnego wprowadzonego w życie powołaną uchwałą nr 3/2014 z dn. 22.11.2014 r. w sposób bardziej restrykcyjny regulują kwestie konfliktu interesów i zajęć niedopuszczalnych. W świetle art. 28 ust. 2 obecnie obowiązującego Kodeksu Etyki Radcy Prawnego (który nie ma zastosowania w tej sprawie), radca prawny nie może być obrońcą lub pełnomocnikiem klienta jeżeli przeciwnik klienta jest również jego klientem w jakiejkolwiek sprawie. Oznacza to, że sytuacja która wystąpiła w rozpoznawanej sprawie mogłaby zostać uznana za naruszenie tego przepisu.
Ponieważ w rozpoznawanej sprawie, po rozpoczęciu przewodu sądowego stwierdzono okoliczności, w świetle których czyn zarzucany obwinionemu nie zawiera znamion przewinienia dyscyplinarnego, obwinionego należało uniewinnić.
Mając to wszystko na uwadze, Okręgowy Sąd Dyscyplinarny na podstawie art. 414 § 1 w zw. z art. 17 §1 pkt 2 K.p.k. w zw. z art. 74¹ pkt 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych orzekł jak w pkt 1 sentencji niniejszego orzeczenia.
O kosztach postępowania orzeczono na zasadzie art. 70⁶ ust. 2 zd. drugie ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych.

Pouczenie:
Orzeczenie jest nieprawomocne. Na podstawie art. 70⁴ ust. 4 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych, stronom postępowania oraz Ministrowi Sprawiedliwości przysługuje odwołanie w terminie zawitym 14 dni od dnia doręczenia odpisu orzeczenia wraz z uzasadnieniem. Zgodnie z art. 54 ust. 2 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych oraz art. 428 § 1 K.p.k. w zw. z art. 74¹ pkt 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych odwołanie wnosi się na piśmie do Wyższego Sądu Dyscyplinarnego w Warszawie za pośrednictwem Okręgowego Sądu Dyscyplinarnego OIRP w Warszawie (ul. Żytnia 15 lok. 16, 01-014 Warszawa). Termin 14 dni jest zachowany, jeżeli przed jego upływem pismo zostało nadane w placówce podmiotu zajmującego się doręczaniem korespondencji na terenie Unii Europejskiej, w polskim urzędzie konsularnym lub złożone przez żołnierza, z wyjątkiem żołnierza pełniącego terytorialna służbę wojskową dyspozycyjnie, w dowództwie jednostki wojskowej albo przez osobę pozbawioną wolności w administracji odpowiedniego zakładu, a przez członka załogi polskiego statku morskiego - kapitanowi statku (art. 124 K.p.k. z zw. z art. 74¹ ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r o radcach prawnych)
(W.K.)