Orzeczenie z dnia 7 czerwca 2016 r. Sygn. akt: D 67/2015
Orzeczenie prawomocne 

Przewodniczący: radca prawny Michał Rajski
Członkowie: radca prawny Robert Karpiński
radca prawny Krzysztof Jacek Woś
Protokolant: Anna Gabrysiak

 

Okręgowy Sąd Dyscyplinarny Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. po rozpoznaniu na rozprawie [...] r. w W. sprawy przeciwko radcy prawnemu K., [...], obwinionemu o to, że:
działając w imieniu swojego klienta pana Z. złożył w dniu [...] r. do Sądu Rejonowego w Z. wniosek o podział majątku wspólnego swojego klienta oraz pani Z., pomimo nieustania wspólności majątkowej między małżonkami,
tj. popełnienia przewinienia dyscyplinarnego określonego w art. 64 ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych (Dz.U. 2014.637) w związku z art. 6 ust. 1 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego, którego tekst jednolity stanowi załącznik do uchwały nr 8/VIII/2010 Prezydium Krajowej Rady Radców Prawnych z dnia 28 grudnia 2010 r.;
 

 

 
Dnia [...] r. do Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. (dalej zwana „OIRP w W.”) wpłynęła skarga Z. (dalej zwanym „Pokrzywdzonym”) na postępowanie radcy prawnego K. (nr wpisu [...], dalej zwany „Obwinionym”). W skardze tej Pokrzywdzony wskazał, iż w jego ocenie Obwiniony dopuścił się rażącego naruszenia zasad etyki radcy prawnego, w ten sposób, że działając w imieniu swojego klienta, tj. Pokrzywdzonego, złożył [...] r. do Sądu Rejonowego w Z. wniosek o podział majątku wspólnego swojego Mocodawcy oraz jego ówczesnej małżonki Z., pomimo nieustania wspólności majątkowej między małżonkami, w związku z czym Sąd Rejonowy w Z. [...] Wydział Cywilny postanowieniem z dnia [...] r. w sprawie o sygnaturze akt
[...] odrzucił wniosek. Ponadto, postanowieniem z dnia [...] r. Sąd Rejonowy w Z. w przedmiotowej sprawie postanowił uzupełnić ww. postanowienie w ten sposób, że dodał pkt 2 do sentencji, w którym postanowił o zasądzeniu od Z. na rzecz Z. kwotę [...] zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego.
Powyższego, zdaniem Pokrzywdzonego, Obwiniony dokonał w sytuacji, gdy dysponował wiedzą o negatywnej przesłance, uniemożliwiającej przeprowadzenie postępowania w  przedmiocie podziału majątku wspólnego, tj. o toczącym się miedzy stronami postępowaniu rozwodowym, w którym jako pełnomocnik powoda/Pokrzywdzonego wnosił w dniu [...] r. pozew o rozwód. W związku z powyżej wskazanymi okolicznościami Pokrzywdzony poniósł szkodę, na którą składa się kwota zapłacona Obwinionemu za prowadzenie sprawy w wysokości [...] złotych oraz kwota zasądzona od niego postanowieniem z dnia [...] roku.
Dnia [...] r. Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego OIRP w W. wezwał Obwinionego do złożenia pisemnych wyjaśnień, w terminie 14 dni od dnia doręczenia pisma. Obwiniony nie podjął w terminie pisma, a dokument uznano za doręczony z dniem [...] r.
 
Pokrzywdzony dnia [...] roku, złożył do akt postępowania kopię wniosku o podział majątku wspólnego, kopię pozwu o rozwód, pisma z dnia [...] r., w którym wzywa Obwinionego do zwrotu kwoty [...] zł oraz szereg pism stanowiących korespondencję pomiędzy Pokrzywdzonym i Obwinionym dotyczącą ww. wniosku o podział majątku wspólnego, żądania przez Pokrzywdzonego odszkodowania, jak i zgłoszenia przez Obwinionego szkody z ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej Radców Prawnych do Ubezpieczyciela.
W dniu [...] r. w związku z koniecznością uzupełnienia materiału dowodowego w postępowaniu dyscyplinarnym Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego OIRP w W. wezwał zarówno Obwinionego jak i Pokrzywdzonego na przesłuchanie w charakterze świadków.
W odpowiedzi na ww. wezwania do OIRP w W. w dniu [...] r. wpłynęło pismo Pokrzywdzonego, w którym wniósł o przesłuchanie swojej siostry G., która pomaga pokrzywdzonemu we wszystkich sprawach i posiada liczne informacje na temat sprawy przeciwko Obwinionemu. Do niniejszego pisma Pokrzywdzony załączył także kopię zawiadomienia o wszczęciu egzekucji z tytułu nie zwrócenia kosztów postępowania z wniosku wierzyciela K..
Postanowieniem z dnia [...] r. Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego OIRP w W. wszczął wobec Obwinionego dochodzenie w sprawie niedochowania należytej staranności w okresie od [...] r. w związku z prowadzoną przed Sądem Rejonowym w Z. [...] Wydział Cywilny sprawą o sygn. akt [...], tj. czynu naruszającego podstawowe wartości i zasady wykonywania zawodu radcy prawnego określone w art. 6 pkt 1 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego, którego tekst jednolity stanowi załącznik do uchwały nr 8/VIII/201 Prezydium Krajowej Rady Radców Prawnych z dnia 28 grudnia 2010 r. w związku z art. 64 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych (Dz. U.2014.637).
 
Dnia [...] r. Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego OIRP w W. przesłuchał w charakterze świadka Pokrzywdzonego Z. i jego siostrę G.. Pokrzywdzony podtrzymał swoje stanowisko przedstawione w skardze inicjującej postępowanie, natomiast G. zeznała, iż pomagała sporządzać Pokrzywdzonemu skargę. Ponadto zeznała, iż w jej ocenie Obwiniony dopuścił się oszustwa, wnosząc do sądu wniosek o podział majątku wspólnego ze świadomością,
iż między stronami toczy się postępowanie rozwodowe.
Do Okręgowej Izby Radców Prawnych w Warszawie dnia [...] r. wpłynęło pismo Obwinionego, w którym zwrócił się o usprawiedliwienie nieobecności w dniu
[...] r., na który zaplanowane zostało przesłuchanie Obwinionego w charakterze świadka. Swoją prośbę Obwiniony motywował istniejącymi, licznymi zobowiązaniami wobec swoich klientów, które uniemożliwiają mu stawiennictwo w tymże terminie na przesłuchaniu.
Dnia [...] r. Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. wydał postanowienie o przedstawieniu zarzutów radcy prawnemu K. o to, że: działając w imieniu swojego klienta Z. złożył w [...] r. do Sądu Rejonowego w Z. wniosek o podział majątku wspólnego swojego klienta oraz pani Z., pomimo nieustania wspólności majątkowej między małżonkami, tj. popełnienia przewinienia dyscyplinarnego określonego w art. 64 ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych (Dz. U. 2014.637) w związku z art. 6 ust.1 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego, którego tekst jednolity stanowi załącznik do u nr 8/VIII/2010 Prezydium Krajowej Rady Radców Prawnych z dnia 28 grudnia 2010 r.
Postanowieniem z dnia [...] r. Zastępca Rzecznika OIRP w W. wobec zaistnienia podstaw do zamknięcia dochodzenia w sprawie, na podstawie art. 321 § 6 k.p.k. w zw. z art. 74¹ ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych, postanowił zamknąć dochodzenie, jednocześnie składając do Okręgowego Sądu Dyscyplinarnego OIRP w W. wniosek o ukaranie Obwinionego o to, że: działając w imieniu swojego klienta pana Z. złożył w dniu [...] r. do Sądu Rejonowego w Z. wniosek o podział majątku wspólnego swojego klienta oraz pani Z., pomimo nieustania wspólności majątkowej między małżonkami, tj. popełnienia przewinienia dyscyplinarnego określonego w art. 64 ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych (Dz. U. 2014.637) w związku z art. 6 ust.1 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego, którego tekst jednolity stanowi załącznik do u nr 8/VIII/2010 Prezydium Krajowej Rady Radców Prawnych z dnia 28 grudnia 2010 r.
Dnia [...] r. do Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. wpłynęła odpowiedź Obwinionego na wniosek o ukaranie. W przedmiotowym piśmie Obwiniony oświadczył, iż wniosek o podział majątku wspólnego wniósł na wyraźne życzenie swojego Mocodawcy, tj. Pokrzywdzonego. Ponadto oświadczył, iż zobowiązał Pokrzywdzonego do informowania o podjętych czynnościach w sprawie rozwodowej, w tym o wystąpieniu z pozwem rozwodowym. Zadośćuczynienie przez Pokrzywdzonego temu zobowiązaniu, miało zapewnić możliwość wniesienia przez Obwinionego wniosku o zawieszenie postępowania o podział majątku wspólnego. Obwiniony w odpowiedzi na wniosek o ukaranie wskazał także na fakt, iż dochował on należytej staranności przy wykonywaniu czynności zawodowych poprzez m.in. poinformowanie Pokrzywdzonego o negatywnych skutkach procesowych w przypadku braku wystąpienia z pozwem rozwodowym i nie złożenia wniosku o zawieszenie postępowania o podział majątku wspólnego.
Na rozprawę przed Okręgowym Sądem Dyscyplinarnym Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. wyznaczoną na dzień [...] roku nie stawił się Obwiniony, złożył jednak zwolnienie lekarskie z wnioskiem o odroczenie rozprawy. Sąd odroczył rozprawę wyznaczając termin na dzień[...] roku.
Dnia [...] roku do Sądu wpłynął e-mail zawierający zgłoszenie adwokata K. do udziału w sprawie w charakterze obrońcy K., pełnomocnictwo od Obwinionego oraz wniosek o odroczenie rozprawy w dniu [...] roku z uwagi na kolizję terminów rozpraw wyznaczonych obrońcy przez sądy powszechne w innych sprawach. W piśmie tym adwokat K. wskazał ponadto szereg terminów, w których nie będzie mógł uczestniczyć w rozprawie przed Okręgowym Sądem Dyscyplinarnym OIRP w W. z uwagi na inne obowiązki.
Przewodniczący składu orzekającego zarządzeniem z dnia [...] roku zniósł termin rozprawy wyznaczonej na dzień [...] roku i wyznaczył termin rozprawy na dzień [...] roku.
Dnia [...] roku do Sekretariatu Okręgowego Sądu Dyscyplinarnego OIRP w W. wpłynęło pismo obrońcy Obwinionego, adwokata K., który wnosił o odroczenie terminu rozprawy z uwagi na swoją chorobę. W piśmie tym wniósł także o przesłuchanie P. na adres ul. B. [...] G. na okoliczność ustaleń poczynionych pomiędzy pełnomocnikiem i klientem Z. oraz czynności podejmowanych przez pełnomocnika w toku prowadzenia sprawy i uzgodnień w tym zakresie z klientem.
Sąd kontynuując dnia [...] roku rozprawę uwzględnił wniosek obrońcy o odroczenie rozprawy i wyznaczył termin rozprawy na dzień [...] roku. Tego samego dnia Przewodniczący składu orzekającego zniósł termin rozprawy wyznaczony na dzień [...] roku i wyznaczył nowy termin rozprawy na dzień [...] roku.
Dnia [...] roku do OIRP w W. wpłynęło pismo obrońcy Obwinionego z dnia [...] roku, w którym zawiadomił on o wypowiedzeniu przez niego pełnomocnictwa udzielonego mu przez Obwinionego.
Dnia [...] roku do OIRP w W. wpłynęło pismo Obwinionego z dnia [...] roku, w którym wnosi on o usprawiedliwienie swojej nieobecności na rozprawie w dniu [...] roku z uwagi na to, że tego dnia przypada termin spotkania z jego klientem .
Dnia [...] roku  na rozprawę przed Okręgowym Sądem Dyscyplinarnym OIRP w W. stawili się Pokrzywdzony Z., świadek G. oraz Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego, nie stawił się Obwiniony i świadek P., prawidłowo o terminie powiadomieni. Sąd na rozprawie przesłuchał świadka Z. i G. oraz postanowił oddalić wniosek o przesłuchanie świadka P. z uwagi na to, że ten wniosek dowodowy w sposób oczywisty zmierza do przedłużenia postępowania. 
 
Okręgowy Sąd Dyscyplinarny ustalił następujący stan faktyczny:
Obwiniony świadcząc pomoc prawną na rzecz Z. złożył w jego imieniu, dnia [...] roku pozew o rozwód Pokrzywdzonego i G. oraz dnia [...] r. złożył do Sądu Rejonowego w Z. wniosek o podział majątku wspólnego swojego Mocodawcy oraz jego ówczesnej małżonki Z., pomimo nieustania wspólności majątkowej między małżonkami.
Orzekający w sprawie o podział majątku wspólnego prowadzonej pod sygnaturą[...] Sąd Rejonowy w Z. wezwał Obwinionego dnia [...] roku do złożenia dowodu na okoliczność ustania wspólności majątkowej między małżonkami. Obwiniony nie wypełnił zobowiązania Sądu i nie zadośćuczynił wezwaniu, w związku z czym Sąd Rejonowy w Z. [...] Wydział Cywilny postanowieniem z dnia [...] r. w sprawie o sygnaturze akt [...] odrzucił wniosek o podział majątku.
Ponadto, postanowieniem z dnia [...] r. Sąd Rejonowy w Z. postanowił uzupełnić ww. postanowienie w ten sposób, że dodał pkt 2 do sentencji, w którym postanowił o zasądzeniu od Z. na rzecz Z. kwotę [...] zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego.
W związku z powyżej wskazanymi okolicznościami Pokrzywdzony poniósł szkodę, na którą składa się kwota zapłacona Obwinionemu za prowadzenie sprawy w wysokości [...] złotych oraz kwota zasądzona od niego postanowieniem z dnia [...] roku.
Obwiniony nie złożył jakichkolwiek dowodów, z których można by było wywieść inny stan faktyczny niż ustalony przez Sąd.
Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie: Skargi Pokrzywdzonego wraz z załącznikami (k. [...]), pisma pokrzywdzonego z dnia [...] roku wraz z załącznikami (k. [...]), pisma pokrzywdzonego z dnia [...] roku  wraz z załącznikami (k. [...]), odpowiedzi na wniosek o ukaranie (k. [...]), zeznań świadków Z. oraz G. złożonych na rozprawie w dniu [...] roku.
 
Okręgowy Sąd Dyscyplinarny zważył, co następuje:
Zebrany w sprawie materiał dowodowy wskazuje, że Obwiniony dopuścił się zarzucanego mu we wniosku o ukaranie czynu.
W ocenie Okręgowego Sądu Dyscyplinarnego OIRP w W. (dalej: Sąd) faktem bezspornym jest to, że Obwiniony świadczył na rzecz Pokrzywdzonego Z. pomoc prawną w postępowaniu o podział majątku pomiędzy Pokrzywdzonym a jego małżonką Z.. Z załączonego do akt sprawy materiału dowodowego wynika, że Obwiniony reprezentował Pokrzywdzonego także w postępowaniu o rozwód. W ustaleniu tego faktu Sąd oparł się na dokumencie z dnia [...] roku, tj. pozwie o rozwód, na którym widnieje podpis Obwinionego (k. [...]). Sąd nie dał wiary oświadczeniom Obwinionego złożonym w odpowiedzi na wniosek o ukaranie, jakoby Obwiniony ustalił z Pokrzywdzonym, że Pokrzywdzony sam złoży pozew o rozwód i poinformuje o tym fakcie Obwinionego, by ten mógł złożyć wniosek o zawieszenie postępowania przed Sądem Rejonowym w Z. do czasu zakończenia postępowania rozwodowego. W konsekwencji, zdaniem Obwinionego, fakt niepowiadomienia go przez pokrzywdzonego o wystąpieniu z pozwem rozwodowym jest przyczyną braku wniosku o zawieszenie postępowania o podział majątku. (k. [...]). Twierdzenia Obwinionego stoją w sprzeczności z treścią postanowienia Sądu Rejonowego w Z. z dnia [...] roku oraz treścią pozwu o rozwód z dnia [...] roku podpisanego przez Obwinionego. Takie twierdzenia stoją także w sprzeczności z ustaleniami Sądu w kwestii stanu [...] Pokrzywdzonego, którego świadom był Obwiniony w momencie składania pozwu rozwodowego, jako że stan ten szeroko w pozwie tym opisywał oraz doświadczeniem życiowym, które wskazuje, że niemożliwym było poczynić jakiekolwiek ustalenia z Pokrzywdzonym, o poczynieniu których twierdzi Obwiniony, w sytuacji kiedy Pokrzywdzony w trakcie przesłuchania przed Sądem [...].
W ocenie Sądu nie budzi wątpliwości, że Obwiniony składając wniosek i prowadząc w imieniu Pokrzywdzonego sprawę o podział majątku pomimo nieustania wspólności majątkowej między małżonkami nie dochował należytej staranności, przez co swoim postępowaniem w sposób zawiniony popełnił przewinienie dyscyplinarne określone w art. 64 ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych (Dz. U. 2014.637) w związku z art. 6 ust.1 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego, którego tekst jednolity stanowi załącznik do u nr 8/VIII/2010 Prezydium Krajowej Rady Radców Prawnych z dnia 28 grudnia 2010 r.
Obwiniony, przed złożeniem wniosku o podział majątku wspólnego złożył pozew o rozwód. Następnie, pomimo wezwania go przez Sąd Rejonowy w Z. do uzupełnienia braku formalnego poprzez złożenie dowodu na ustanie wspólności majątkowej między małżonkami, nie zadośćuczynił temu wezwaniu. W ocenie Sądu takie postępowanie jest naganne tym bardziej, że Obwiniony był świadom tego, że Pokrzywdzony z uwagi na to, że od kilku lat poprzedzających udzielenie Obwinionemu pełnomocnictwa do prowadzenia spraw rozwodowej i o podział majątku wspólnego, [...] pozostaje on na utrzymaniu matki, [...].
Reasumując, w ocenie Sądu obwiniony radca prawny dopuścił się czynu naruszającego podstawowe wartości i zasady wykonywania zawodu radcy prawnego, określone w art.
6 ust. 1 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego w zw. z art. 64 ust. 1 ustawy z dnia 06 lipca 1982 r. o radcach prawnych (Dz. U. z 2010 r., nr 10, poz. 65 z późn. zm.).
Zgodnie z treścią art. 6 ust. 1 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego, radca prawny obowiązany jest wykonywać czynności zawodowe zgodnie z prawem, uczciwie, rzeczowo i z należytą starannością. W niniejszej zaś sprawie Obwiniony nie działał w sposób zgodny z przywołaną normą, lecz dopuścił się naruszenia podstawowych zasad Kodeksu Etyki Radcy Prawnego.
Analizując zgromadzony w toku postępowania materiał dowodowy Sąd uznał, że Obwiniony nie dopełnił należytej staranności prowadząc w imieniu Pokrzywdzonego ww. sprawy o rozwód i podział majątku wspólnego, po czym mając świadomość niezaradności życiowej Pokrzywdzonego wynikającej z jego choroby psychicznej próbował przerzucić winę za uchybienie tej staranności na Pokrzywdzonego, naruszając i w tym zakresie obowiązek wykonywania pomocy prawnej uczciwie i zgodnie z prawem. Powyższe świadczy o tym, że działanie Obwinionego charakteryzowało się znacznym stopniem winy.
Uznając winę Obwinionego w zakresie objętym zarzutem wniosku o ukaranie Sąd, mając na uwadze zawiniony charakter popełnionego przewinienia dyscyplinarnego, uznał, że adekwatne będzie orzeczenie wobec obwinionego kary pieniężnej w wysokości [...] zł. Wymierzona kara jest uzasadniona stopniem winy i charakterem dokonanego naruszenia, skutkującym wystawieniem na szwank godności zawodowej i niezbędnego zaufania klientów do radców prawnych.
Sąd Dyscyplinarny uznał, że tylko kara pieniężna będzie w pełni adekwatna do popełnionego czynu. Sąd ustalając jej wysokość miał na uwadze jej celowość, tj. okoliczność, iż stanowić będzie ona dodatkową represję, która powinna w przyszłości wzbudzić w Obwinionym refleksję, że postępowanie którego się dopuścił jest zarówno etycznie naganne, jak i ekonomicznie nieopłacalne.
O kosztach postępowania na podstawie art. 70? ust. 2 ustawy o radcach prawnych oraz § 1 ust. 1 pkt 1 uchwały nr 86/IX/2015 Krajowej Rady Radców Prawnych z dnia 20 marca 2015 r. w sprawie określenia wysokości zryczałtowanych kosztów postępowania dyscyplinarnego, w sprawie określenia wysokości zryczałtowanych kosztów postępowania dyscyplinarnego, biorąc pod uwagę czynności podjęte w postępowaniu, a w szczególności fakt kilkukrotnego odraczania rozpraw na wniosek Obwinionego i jego obrońcy.
(AG)