Orzeczenie z dnia 5 sierpnia 2021 r. Sygn. akt: D 23/21
Orzeczenie jest prawomocne.
WSD postanowieniem z dnia 28 stycznia 2022 r. sygn. WO-173/21 zmienił  zaskarżone postanowienie  w pkt 2 w ten sposób, że  zasądził od Okręgowej Izby Radców Prawnych w Warszawie na rzecz obwinionego koszty obrony w postępowaniu przygotowawczym oraz przed Sądem I instancji w kwocie (…).; zmienił punkt 3 zaskarżonego orzeczenia w ten sposób, że  koszty postępowania przed Okręgowym Sądem Dyscyplinarnym w Warszawie ponosi Okręgowa Izba Radców Prawnych w Warszawie.
 

PRZEWODNICZĄCA: r. pr. Tomasz Iwańczuk
CZŁONKOWIE: r. pr. Piotr Staniec
r. pr. Grzegorz Stelmach
PROTOKOLANT:       Karolina Szymala

           
Okręgowy Sąd Dyscyplinarny Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. po rozpoznaniu na rozprawie […] r. w W. sprawy radcy prawnego T. ([…]), co do którego Rzecznik Dyscyplinarny skierował wniosek o ukaranie, w którym to punkcie 2 zarzucił mu, że:
W dniach […] r. oraz […] r., świadcząc pomoc prawną z urzędu na rzecz Pani B. oraz Pani L. w toku postępowania sądowego prowadzonego przez Sąd Rejonowy w P. […} Wydział Cywilny o sygnaturze akt […] o zniesienie współwłasności, nie stawił się na wyznaczonych przez Sąd terminach rozpraw, co skutkowało uprawomocnieniem się postanowienia Sądu Rejonowego w P. […] Wydział Cywilny w sprawie o sygnaturze akt […] z dnia […] r., a tym samym uniemożliwiło mocodawczyniom odwołanie się od wyżej wskazanego orzeczenia,
tj. o dopuszczenie się przewinienia dyscyplinarnego stypizowanego w art. 64 ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982r. o radcach prawnych (Dz.U. z 2018 r. poz. 2115 z późn. zm.) w zw. z art. 6 i art. 12 ust. 1 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego, przyjętego uchwałą Nr 3/2014 Nadzwyczajnego Krajowego Zjazdu Radców Prawnych z dnia 22 listopada 2014 r.
 

 

 

 
W dniu […] r. do sekretariatu Okręgowej Izby Radców Prawnych wpłynęła skarga Pani B. oraz Pani L. (dalej jako „Pokrzywdzone”) na postępowanie ich pełnomocnika r.pr. T. (dalej jako „Obwiniony”). Pokrzywdzone udzieliły Obwinionemu pełnomocnictwa do reprezentowania w sprawie o zniesienie współwłasności nieruchomości prowadzonej przez Sąd Rejonowy w P. o sygn. akt […]. Obwiniony zaniechał podjęcia czynności procesowych mimo skutecznego odbioru w dniu […] r. zawiadomienia o terminie rozprawy sądowej oraz odpisu opinii biegłego co do wyceny przedmiotowej nieruchomości wraz z zajęciem pisemnego stanowiska w sprawie tej opinii. Obwiniony nie zapoznał Pokrzywdzonych ze stanem sprawy tj. nie poinformował o treści pism, w tym o terminie rozprawy, na której Pokrzywdzone miały być przesłuchane, treści opinii biegłego oraz o wydaniu wyroku w sprawie. Jak podnoszą Pokrzywdzone na skutek zaniechań ze strony Obwinionego został wydany na ich rzecz niekorzystny wyrok. Co więcej, Obwiniony bez porozumienia z Pokrzywdzonymi zaniechał złożenia apelacji. ( k […])
 
Pismem z dnia […] r. Rzecznik Dyscyplinarny wezwał Obwinionego do złożenia pisemnych wyjaśnień. W odpowiedzi Obwiniony skierował prośbę do Rzecznika Dyscyplinarnego o dosłanie załączonych do skargi dokumentów. Pismem z dnia […] r. Rzecznik Dyscyplinarny przesłał załączoną do skargi dokumentację wraz z wezwaniem do pilnego zajęcia stanowiska. W dniu […] r. Obwiniony odniósł się do skargi Pokrzywdzonych wyjaśniając, iż skargę uważa za nieuzasadnioną. Obwiniony wskazał, że wedle jego oceny nie doszło do naruszenia interesu Pokrzywdzonych, gdyż interes ten został zdefiniowany już na etapie ustanowienia Obwinionego pełnomocnikiem w sprawie i nie zmienił się do zakończenia postępowania. W dalszej części wyjaśnień Obwiniony opisał stan faktyczny sprawy oraz podejmowane czynności procesowe. Co istotne zaznaczył, że Pokrzywdzone wnosiły o zniesienie własności nieruchomości poprzez przyznanie im nieruchomości na własność przy udziałach po […] wartości nieruchomości wraz z obowiązkiem spłaty wnioskodawczyni. Odnosząc się do zarzutu niezłożenia apelacji Obwiniony wskazał, iż nie został skutecznie powiadomiony przez Sąd o terminie rozprawy dnia […] r. W dniu […] r. Obwiniony odebrał przesyłkę zawierającą opinię biegłego rzeczoznawcy ds. wyceny nieruchomości dr hab. Z. z dnia […] r. Jak twierdzi Obwiniony w kopercie nie było żadnych innych pism sądowych. Z akt sądowych wynika jednak, iż zawiadomienie o terminie rozprawy wraz z zajęciem stanowiska co do opinii biegłego znajdowało się w jednej przesyłce z opinią biegłego. Wobec powyższego o zakończeniu postępowania Obwiniony dowiedział się od Pokrzywdzonych pod koniec […] r. wobec tego nie mógł skutecznie wnieść apelacji z uwagi na upływ terminu. Ponadto, Pokrzywdzone nie udzieliły Obwinionemu pełnomocnictwa do reprezentowania w sprawie wniosku o wznowienie postępowania. Na podparcie swoich twierdzeń Obwiniony załączył szereg dokumentów. ( k […])
 
Pismem z dnia […] r. Rzecznik Dyscyplinarny postanowił wszcząć dochodzenie przeciwko Obwinionemu stawiając mu zarzut popełnienia czynu dyscyplinarnego polegającego na dopuszczeniu się braku należytej staranności przez Obwinionego w związku z świadczeniem przez niego pomocy prawnej w charakterze pełnomocnika z urzędu Pokrzywdzonych w sprawie z wniosku Pani K. o zniesienie współwłasności nieruchomości przy udziale Pokrzywdzonych zainicjowanej przed Sądem Rejonowym w P. tj. o czyn z art. 64 ust. 1 ustawy o radcach prawnych w zw. z art. 12 KERP. ( k […])
 
Pismem z dnia […] r. Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego zwrócił się z prośbą do Sądu Rejonowego w P. o nadesłanie akt postepowania w sprawie Pokrzywdzonych o sygn. […]. W odpowiedzi przekazano informację o możliwości zapoznania się z aktami w siedzibie Sądu. ( k […])
 
Pismem z dnia […] r. Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego wezwał Pokrzywdzoną L. oraz B. do stawiennictwa w dniu […] r. celem przesłuchania w charakterze świadka. Pokrzywdzona B. w toku zeznań potwierdziła, iż Obwiniony był jej pełnomocnikiem z urzędu w sprawie zniesienia współwłasności nieruchomości rozpatrywanej przez Sąd Rejonowy w P. o sygn. akt […]. Sprawa toczyła się od […] r. Pokrzywdzona zaznaczyła, iż początkowo oczekiwała przyznania nieruchomości na własność jej oraz Pokrzywdzonej L. Wnioskodawczyni z kolei wedle twierdzeń Pokrzywdzonej nie chciała uzyskać tytułu do własności całej nieruchomości, lecz żądała podziału nieruchomości stosownie do posiadanego udziału w wysokości […] wartości nieruchomości. Obwiniony nie informował Pokrzywdzonej o planowanej wycenie nieruchomości przez biegłego. Ponadto, o treści zapadłego orzeczenia Pokrzywdzona posiadała wiedzę od Pokrzywdzonej L. Następnie Pokrzywdzone skontaktowały się z Obwinionym i udały do jego kancelarii celem wyjaśnień zaistniałej sprawy. Obwiniony zapewniał, że nie otrzymał zawiadomienia o terminie rozprawy, dlatego nie stawił się końcowej rozprawie i ogłoszeniu wyroku. Obwiniony oddał Pokrzywdzonym dokumenty. Pokrzywdzone wspólnie skonsultowały się z innym prawnikiem zlecając mu sprawdzenie czy zawiadomienie o terminie rozprawy oraz pismo sądowe o ustosunkowaniu się do opinii biegłego zostało przez Obwinionego skuteczne odebrane. Jak wskazuje Pokrzywdzona potwierdzenie odbioru pism znajdowało się aktach. (k […])
 
Zeznania Pokrzywdzonej L. są w zasadzie zgodne z zeznaniami Pokrzywdzonej B. Jednakże Pokrzywdzona B. zeznała, iż była informowana przez Obwinionego o sporządzanej opinii biegłego sądowego co do wyceny nieruchomości. Biegły zjawił się na posesji i poinformował, że z gotową opinią Pokrzywdzona będzie się mogła zapoznać w sądzie. Pokrzywdzona na przełomie od maja do września kontaktowała się z Obwinionym w sprawie pozyskania informacji czy została wydana opinia w sprawie wyceny nieruchomości. Obwiniony za każdym razem informował, iż opinii nie ma, gdyż on nie posiada takiej wiedzy. Pokrzywdzona dowiedziała się o wydanym wyroku z informacji przekazanych przez Panią K. w […] r. Obwiniony około dwóch tygodni później potwierdził, iż w sprawie zapadł wyrok. Podtrzymywał, iż nie otrzymał z Sądu pisma o terminie rozprawy i zajęciu stanowiska w sprawie wydanej opinii biegłego. (k […])
 
Pismem datowanym na […] r. Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego skierowała do Obwinionego wezwanie do osobistego stawiennictwa w dniu […] r. celem przesłuchania w charakterze świadka. Z uwagi na brak stawiennictwa w wyznaczonym dniu Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego ponowiła wezwanie wyznaczając kolejny termin przesłuchania na dzień […] r. Obwiniony pismem z dnia […] r. usprawiedliwił swoją nieobecność na drugim terminie przesłuchania. ( k […] oraz […])
 
Obwiniony w dniu […] r. stawił się na przesłuchanie w charakterze świadka. Zeznał, że przed ustanowieniem go pełnomocnikiem w sprawie Pokrzywdzone złożyły odpowiedz na wniosek o zniesienie współwłasności nieruchomości, w którym prócz jego oddalenia prezentowały stanowisko o przejęciu nieruchomości przez Pokrzywdzone na własność w udziałach po […] z obowiązkiem spłaty wnioskodawczyni. Dalej Obwiniony podkreśli, iż stanowisko Pokrzywdzonych na dalszych etapach prowadzenia sprawy nie uległo zmianie. Obwiniony przyznał, iż otrzymał […] r. opinię biegłego z Sądu Rejonowego w P. Potwierdził otrzymanie tego listu własnoręcznym podpisem. Jednak jak twierdzi, nie zauważył, iż na zwrotce umieszczony został termin rozprawy. Po otwarciu korespondencji zapoznał się z opinii biegłego i dalej czekał na wyznaczenie terminu rozprawy. Obwiniony wskazał, iż ta sytuacja nie zaniepokoiła go z uwagi na różną praktykę postepowania przez Sądy w przedmiocie przesyłania korespondencji. Obwiniony po spotkaniu z Pokrzywdzonymi potwierdził informację o prawomocności wyroku w Sądzie Rejonowym w P. Obwiniony wyjaśnia, iż starał się pomóc Pokrzywdzonym przygotowując skargę o wznowienie postępowania, którą następnie Pokrzywdzone złożyły w Sądzie. Ponadto Obwiniony podkreśla, iż sporządził odpowiedz na apelację od postanowienia wydanego w sprawie […] co w rezultacie doprowadziło do oddalenia apelacji wnioskodawczyni. Obwiniony dodał, iż wniesiona skarga była zaskoczeniem, gdyż w jego ocenie współpraca układała się dobrze, a Pokrzywdzone darzyły go zaufaniem ( k […])
 
Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego w dniu […] r. wydał postanowienie o przedstawianie zarzutów tj. o czyn dyscyplinarny z art. 64 ust. 1 ustawy o radcach prawnych w zw. z art. 6, art. 12 ust. 1 oraz art. 44 ust. 1 KERP o to że, w dniu […] r. o to, że w dniu […] r. świadcząc pomoc prawną z urzędu na rzecz Pokrzywdzonych otrzymał z sądu opinię biegłego i nie poinformował o niej mocodawczyń, a także do przedmiotowej opinii nie odniósł się na piśmie oraz o czyn dyscyplinarny z art. 64 ust. 1 ustawy o radcach prawnych w zw. z art. 6 i art. 12 ust. 1 KERP o to że, w dniach […] oraz […] r. nie stawił się na wyznaczonych przez Sąd terminach rozpraw co skutkowało uprawomocnieniem się postanowienia Sądu Rejonowego w P. z dnia […] r. o sygn. [...]. Tego dnia Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego przesłuchał Obwinionego. Obwiniony nie przyznał się do postawionych zarzutów oraz odmówił składania wyjaśnień zaznaczając, iż odniesie się do zarzutów w drodze pisemnej. ( k. […])
 
W dniu […] r. Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego z uwagi na brak zgłoszenia dalszych wniosków przez Obwinionego oraz niestawiennictwo w wyznaczonym terminie celem końcowego zapoznania się z aktami postępowania wydała postanowienie o zamknięciu dochodzenia oraz skierowała do Okręgowego Sądu Dyscyplinarnego wniosek o ukaranie o czym powiadomiła pisemnie Obwinionego oraz jego pełnomocnika. ( k […])
 
Rozprawę wyznaczono na dzień […] r. Dnia […] r. wpłynął wniosek pełnomocnika Obwinionego o odroczenie terminu rozprawy wskazując, iż nie otrzymał zawiadomienia o terminie rozprawy, a Obwiniony nie wyraża zgody na prowadzenie rozprawy pod nieobecność pełnomocnika. Z uwagi na powyższe, rozprawa została odwołana. ( k […])
 
Kolejny termin rozprawy został wyznaczony na dzień […] r. Pismem z dnia […] r. Obwiniony wniósł o zmianę lub odroczenie terminu rozprawy wskazując, iż w terminie wyznaczonym będzie przebywał na urlopie wypoczynkowym. Odpowiedni wniosek o odroczenie rozprawy złożył również pełnomocnik Obwinionego. ( k. […])
 
W dniu […] r. przed Okręgowym Sądem Dyscyplinarnym odbyła się rozprawa w sprawie wniosku o ukaranie Obwinionego. Na rozprawie stawiła się Pokrzywdzona B. oraz Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego. Nie stawili się Obwiniony oraz obrońca Obwinionego prawidłowo powiadomieni o terminie. Po rozpoznaniu sprawy Okręgowy Sąd Dyscyplinarny uznał Obwinionego za winnego zarzucanych mu czynów oraz za czyn wskazany w pkt. 1 wniosku o ukaranie wymierzył karę zawieszenia prawa do wykonywania zawodu na okres […] lat oraz zakaz wykonywania patronatu na okres […] lat. Z kolei za czyn stypizowany w pkt. 2 wniosku wymierzył karę pieniężną […] zł. Dodatkowo zasądził od Obwinionego zwrot kosztów postępowania na kwotę […] zł. ( k. […])
 
Pismem datowanym na dzień […] r. pełnomocnik Obwinionego wniósł odwołanie od orzeczenia Okręgowego Sądu Dyscyplinarnego. W dniu […] r. odbyła się rozprawa przed Wyższym Sądem Dyscyplinarnym. Orzeczeniem Wyższego Sądu Dyscyplinarnego pkt. 1 i 2 zaskarżonego orzeczenia uchylono oraz w zakresie tym umorzono postępowanie z uwagi na przeszkodę procesową z art. 17 § 1 pkt 6 k.p.k. W zakresie pkt. 3 i 4 zaskarżonego orzeczenia sprawę skierowano do ponownego rozpoznania OSD OIRP w W. ( k […])
 
W dniu […] r. przed Okręgowym Sądem Dyscyplinarnym w W. odbyło się posiedzenie w sprawie przeciwko Obwinionemu r.pr. T. Na posiedzeniu stawił się Obwiniony. Nie stawił się Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego prawidłowo powiadomiony o terminie.
 
Okręgowy Sąd Dyscyplinarny zważył, co następuje:
 
Po rozpoznaniu na rozprawie w dniu […] r. wniosku o ukaranie przez Zastępcę Rzecznika Dyscyplinarnego skierowanego przeciwko Obwinionemu r.pr T. tutejszy Okręgowy Sąd Dyscyplinarny postanowił w przedmiotowej sprawie umorzyć postępowanie na podstawie art. 74 ¹ ustawy o radcach prawnych w zw. art. 17 § 1 pkt. 6 k.p.k. Należy nadmienić, iż orzeczeniem Wyższego Sądu Dyscyplinarnego z dnia […] r. uchylono orzeczenie tut. Okręgowego Sądu Dyscyplinarnego z dnia […] r. co do pkt. 3 i pkt. 4 tegoż orzeczenia oraz przekazano sprawę tut. OSD do ponownego rozpoznania.
 
W odniesieniu do powyższego po ponownym rozpoznaniu sprawy OSD postanowił umorzyć postepowanie w pozostałej części tj. tyczącej się zarzutu stypizowanego w pkt. 2 wniosku o ukaranie z uwagi na fakt, iż w toku postępowania zaistniała negatywna przesłanka procesowa o charakterze bezwzględnym uniemożliwiająca dalsze prowadzenie postepowania co OSD wziął pod uwagę z urzędu zgodnie z art. 439 § 1 pkt. 9 k.p.k. w zw. z art. 17 § 1 pkt. 6 k.p.k. W materiałach postępowania można doszukać się informacji, iż czyn z pkt. 2 wniosku o ukaranie popełniony został przez Obwinionego odpowiednio w dniu […] r. oraz […] r. Biorąc pod uwagę treść art. 70 ust. 2 ustawy o radcach prawnych przedawnienie karalności czynu dyscyplinarnego następuje po […] latach od czasu popełnienia przewinienia dyscyplinarnego w przypadku, gdy postępowanie dyscyplinarne wszczęto zanim upłynął termin przedawnienia karalności. Zatem przedawnienie karalności czynu z pkt. 2 wniosku o ukaranie nastąpiło […] r. oraz […] r. Jak wskazał SN w Postanowieniu z dnia […] r., […] umorzenie z racji przedawnienia wchodzi też zawsze w rachubę, gdyby kwestie istnienia czynu, jego znamion i odpowiedzialności wymagały dalszego dowodzenia, gdyż postępowaniu w tej materii stoi już na przeszkodzie przedawnienie karalności. W świetle powyższego dalsze prowadzenie postępowania w przedmiocie odpowiedzialności Obwinionego za drugi zarzucany mu czyn dyscyplinarny jest niedopuszczalne.
 
W przedmiocie wniosku o zasądzenie kosztów obrońcy z wyboru OSD postanowił wniosek oddalić jako nieuzasadniony. Żądanie zwrotu kosztów obrony jest w wysokości […] zł jest niezgodne z rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. 2015 poz. 1800). Jak stanowi § 15 ust. 2 w sprawach wymagających przeprowadzenia rozprawy wysokość maksymalna opłaty nie może przekroczyć sześciokrotności stawki minimalnej. W ocenie OSD stopień zawiłości sprawy, nakład pracy obrońcy oraz fakt przedawnienia karalności już po wszczęciu przedawnienia karalności nie uzasadnia przyznania kosztów obrony. Warto również przytoczyć treść postanowienia Wyższego Sądu Dyscyplinarnego z dnia […] r. wskazującego, iż „Wypada też podkreślić, iż koszty obrony zostaną wypłacone ze środków samorządu radców prawnych, które w zdecydowanej większości pochodzą ze składach radców prawnych i aplikantów radcowskich. Nakazuje to szczególną rozwagę przy ich wydatkowaniu”.
 
Okręgowy Sąd Dyscyplinarny w odniesieniu do pkt. 4 orzeczenia WSD z dnia […] r. postanowił stosowanie do art. 632 k.p.k. w zw. z art. 74¹ i art. 70 ⁶ ust. 2 ustawy o radcach prawnych obciążyć kosztami postępowania przed Sadem I instancji oraz WSD w całości Okręgową Izbę Radców Prawnych w W. Stosownie do powyższego zacytować można stanowisko SN wyrażone w wyroku dnia z […] r., […] „We wszystkich innych niż ukaranie obwinionego wypadkach zakończenia postępowania dyscyplinarnego następuje podział kosztów tego postępowania pomiędzy instytucje samorządu radcowskiego. W konsekwencji w wypadku umorzenia postępowania z powodu przedawnienia karalności czynu orzeczenie o kosztach zamieszczone w wyroku sądu odwoławczego powinno obejmować nie tylko koszty postępowania odwoławczego, ale wszystkie koszty procesu, niezależnie od rozstrzygnięcia o kosztach zawartego w wyroku sądu I instancji.”
 
Wobec powyższego należało orzec jak na wstępie.
 
E.R.