Orzeczenie z dnia 31 października 2017r. Sygn. akt: D  60/17
Orzeczenie prawomocne
WSD orzeczeniem z dnia 5 czerwca 2018 r. sygn. WO-18/18

1. Zmienia Orzeczenie Okręgowego Sądu Dyscyplinarnego Okręgowej Izby Radców Prawnych z dnia 31 października 2017 r. w sprawie o sygn. akt D 60/17 w ten sposób, że:

1. w pkt. 1 w opisie czynu po słowach (…) „nadużył wolności pisma” uzupełnia opis czynu dodając „przekraczając granice określone przepisami prawa i rzeczową potrzebą”
2. w pkt. 2 obciąża obwinionego kosztami postępowania w kwocie 1.500,00 zł (słownie: jeden tysiąc pięćset złotych).

1. Utrzymuje w mocy Orzeczenie w pozostałej części.

Przewodniczący: radca prawny Gerard Dźwigała
Członkowie:  radca prawny Bogdan Sanowski
radca prawny Paulina Sibilska
Protokolant:  Karolina Szymala

         
Okręgowy Sąd Dyscyplinarny Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. po rozpoznaniu na rozprawie w dniu […] w W. sprawy przeciwko radcy  prawnemu A., […], obwinionemu o to, że w piśmie zatytułowanym „wniosek o uzasadnienie” datowanym na dzień […], złożonym na biurze podawczym Sądu Okręgowego w dniu […] w sprawie toczącej się przed Sądem Okręgowym w W., […] Wydział Cywilny za sygn. akt […] nie zachował umiaru i taktu wobec sądu oraz powściągliwości w okazywaniu osobistego stosunku do sądu, a także nadużył wolności pisma poprzez zawarcie treści pisma sformułowań sugerujących, iż sędzia sprawozdawca wydał wyrok bez zapoznania się z aktami sprawy, kierując się wyłącznie brakiem możliwości dalszego zaskarżenia orzeczenia, poprzez użycie w tymże piśmie następujących sformułowań: „(…) wnoszę o: 1. [….], 2. Sporządzenie uzasadnienia do wyroku i wyjaśnienie w nim: 1. [….]; 2. Czy przed wydaniem wyroku brał pod uwagę to, że od wyroku nie przysługuje skarga kasacyjna, (…) Wnioski o przedstawienie ww. wyjaśnień uzasadniam tym, że w mojej praktyce zawodowej spotkałem się z przynajmniej jednym przypadkiem, w którym apelacja rozpoznawana przez Sąd z SSO W. jako sprawozdawcą, zakończyła się oddaleniem apelacji z powodu (cyt.) „[…]” (vide wydruk protokołu rozprawy apelacyjnej […])” tj. o dopuszczenie się przewinienia dyscyplinarnego stypizowanego w art. 12 ust. 3 oraz art. 38 ust. 1, 4 i 5 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego, którego tekst jednolity stanowi załącznik do uchwały Nr 3/2014 Nadzwyczajnego Krajowego Zjazdu Radców Prawnych z dnia 22 listopada 2014 roku w zw. z art. 64 ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych (Dz. U. z 2016 r., poz. 233 z późn.zm.)
 

Wnioskiem o ukaranie z […] Rzecznik Dyscyplinarny wniósł o ukaranie r.pr. A. („Obwiniony”) za to, że w piśmie z […] do Sądu Okręgowego w W. w sprawie o sygn. akt […] nie zachował umiaru i taktu wobec sądu raz powściągliwości w okazywaniu osobistego stosunku do sądu, a także nadużył wolności pisma.
Sąd rozpoznał wniosek na rozprawie w dn. […]. Na rozprawie nie był obecny Obwiniony, który nie przedstawił zwolnienia lekarskiego albo innego usprawiedliwienia nieobecności ani nie wnosił o odroczenie rozprawy. W związku z tym Sąd, na podstawie art. 68(3) ustawy o radcach prawnych, prowadził rozprawę pod nieobecność Obwinionego uznając, że rozpoznanie sprawy na podstawie zgromadzonych dowodów, mianowicie dokumentów, jest wystarczające.
Po przeprowadzeniu postępowania dowodowego Rzecznik Dyscyplinarny poparł wniosek o ukaranie Obwinionego karą nagany lub upomnienia.
Okręgowy Sąd Dyscyplinarny ustalił, co następuje:
Pismem z […] do Sądu Okręgowego w W. w sprawie […] Obwiniony reprezentujący swojego nieletniego syna – A. – wnioskował o sporządzenie przez Sąd uzasadnienia do wyroku (bez oznaczenia daty wyroku). Wyrok oddalał apelację od wyroku Sądu Rejonowego w przedmiocie nałożenia na syna Obwinionego opłaty za przejazd bez ważnego biletu. We wniosku o uzasadnienie Obwiniony zawarł m.in. sformułowania: […] oraz […]
Do pisma tego Obwiniony załączył protokół rozprawy apelacyjnej przed Sądem Okręgowym w W. z […] sygn. akt […].
Powyższe Sąd ustalił na podstawie dowodów z kopii wymienionych dokumentów (k. […]-[…], k.[…]-[…]), których autentyczność nie była przez strony kwestionowana, ani nie budziła wątpliwości sądu. Dokumenty te ze względu na rodzaj i trwałość zapisu dają miarodajną wiedzę na temat użytych przez Obwinionego słów oraz okoliczności sprawy.
 
Okręgowy Sąd Dyscyplinarny zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 64 ust. 1 ustawy o radcach prawnych radca prawny odpowiada za m.in. naruszenie przepisów prawa oraz zachowanie sprzeczne z zasadami etyki. Zachowaniem sprzecznym z zasadami etyki jest m.in. niezachowanie w wypowiedziach (także pisemnych) umiaru oraz niedochowanie powściągliwości w okazywaniu osobistego stosunku do m.in. sądu (art. 12 ust. 3 Kodeksu Etyki Radców Prawnych – „KERP”). Ponadto w wypowiedziach zawodowych nie należy m.in. przekraczać granic rzeczowej potrzeby (art. 38 ust. 1 KERP), należy zachować umiar i takt (art. 38 ust. 5 KERP), a radca prawny ma obowiązek dbania o te zasady także w pismach procesowych (art. 38 ust. 4 KERP).
W tej sprawie w ocenie Sądu Obwiniony uchybił tym regułom. Tak bowiem należy ocenić wniosek o […] Tego rodzaju wypowiedź stanowi jednoznacznie ironiczną i sarkastyczną sugestię skierowaną do sądu orzekającego, iż sąd […]. Jest to sugestia oczywiście wadliwego, naruszające elementarne zasady orzekania, postępowania przez członków składu orzekającego. Sugestia niczym nie uzasadniona i obraźliwa. Zdaniem Sądu tego typu wypowiedź przekracza granice taktu, dalece nie powściągliwa oraz nacechowana emocjonalnie. Obwiniony, jeżeli ma zastrzeżenia do pracy sądu i posiada odpowiednie środki na podstawie przepisów ustawy Prawo o ustroju sądów powszechnych. Z kolei jeżeli nie zgadza się z orzeczeniem od którego nie przysługuje już środek zaskarżenia, ma obowiązek przyjęcia tego faktu bez okazywania na zewnątrz negatywnych emocji i kierowania do sądu niestosownych uwag.
Niedopuszczalnym była także zawarta w końcowym fragmencie pisma supozycja, że przy rozstrzyganiu sprawy, na kierunek rozstrzygnięcia sprawy wpływ miał […]. Obwiniony zasugerował w ten sposób, że sąd orzekał w sprawie na podstawie zupełnie pozamerytorycznych przesłanek, co ponownie stanowi niedopuszczalną w formie krytykę, polegającą w istocie na supozycję rażącego naruszenia obowiązków. Co szczególnie ważne jest to supozycja odnoszona nie ogólnie do sądu jako takiego ale skierowana personalnie wobec konkretnego członka składu orzekającego (ponieważ odwołuje się do innej sprawy z jego udziałem, gdzie rzekomo doszło do uwzględnienia przy wyrokowaniu pozamerytorycznej okoliczności).
Tego rodzaju postępowanie (wypowiedź) stanowi o okazywaniu osobistego, negatywnego stosunku nie tylko do sądu ale także do konkretnego sędziego - jego kompetencji i pracy zawodowej. Stanowi też o nieumiejętności panowania nad emocjami w pracy zawodowej przez Obwinionego. Ponownie należy wskazać, że na podstawie odrębnych przepisów Obwiniony posiada uprawnienia dla wskazywania ewentualnych nieprawidłowości w działaniu sądu lub poszczególnych sędziów. Nie jest tym miejscem pismo procesowe w sprawie i niemerytoryczne w swej istocie uwagi oceny, które są rodzajem odgrywania się i próby dotknięcia pracownika wymiaru sprawiedliwości. W ocenie Sądu takie postępowanie jest sprzeczne z powołanymi zasadami etyki, a ponadto nieprofesjonalne, bo świadczące o emocjonalnym stosunku Obwinionego do sprawy. Obwiniony jako radca prawny powinien być dla społeczeństwa wzorem zachowania godnego, szacunku dla sądu i wypowiedzi wyważonych, proporcjonalnie do okoliczności korzystając z wolności wypowiedzi.
Na marginesie wskazać także należy, że poza zarzutami znalazło się ujawnienie w piśmie Obwinionego z […] informacji stanowiących tajemnicę zawodową w postaci załączonego do tego pisma protokołu rozprawy dotyczącego sprawy innego klienta Obwinionego. Z tego powodu Sąd nie mógł stwierdzić przewinienia w tym zakresie, co nie oznacza wszakże w najmniejszym stopniu, że ocenił to postępowanie jako właściwe  je aprobuje.
Biorąc powyższe pod uwagę Sąd uznał Obwinionego winnym popełnienia zarzucanego mu deliktu dyscyplinarnego, przy czym w ocenie Sądu w okolicznościach tej sprawy Obwiniony dopuścił się przewinienia działając w pełni świadomie i celowo – w kierunku wyrażenia negatywnej oceny pracy sądu (i sędziego) tak aby dotknąć pracownika lub pracowników wymiaru sprawiedliwości. Wobec tego Obwiniony podlega odpowiedzialności dyscyplinarnej  na podstawie art. 64 ust. 1 ustawy o radcach prawnych w zw. ze stosowanym odpowiednio (na podstawie art. 74(1) pkt 2 ustawy o radcach prawnych) - art. 9 § 1 Kodeksu karnego.
Dokonując wymiaru kary Sąd wziął pod uwagę dotychczasową niekaralność Obwinionego, jednorazowy charakter czynu i jego relatywnie mniejszą szkodliwość. Działanie Obwinionego było niewątpliwie nieprawidłowe i niestosowne, jednak nie godziło w ten sposób w elementarne i najważniejsze zasady wykonywania zawodu. Obwiniony zaszkodził swoim postępowaniem przede wszystkim swojej reputacji profesjonalnej, ujawniając brak powściągliwości i emocjonalny stosunek do wykonywanej pomocy. Wypowiedź nie miała charakteru publicznego i dlatego nie spowodowała istotnego uszczerbku dla wizerunku zawodu radcy prawnego wśród wielu osób. Z drugiej strony orzeczona kara nie powinna być niewspółmiernie łagodna bowiem jest istotne aby radcowie prawni wykazywali szacunek wobec sądów. Jest to bowiem istotnym elementem budowy zaufania do wymiaru sprawiedliwości w ogóle, co w ostatecznym rozrachunku jest także zadaniem samorządu radców prawnych (ich ogółu). Orzecznictwo sądowe podlega krytyce i weryfikacji, poszczególne decyzje procesowe mogą nie być prawidłowe, ponieważ są podejmowane przez ludzi. Rzecz jednak w tym aby krytyka i zastrzeżenia miały swój uzasadniony cel (nie jest nim chęć obrażenia lub dotknięcia pracownika wymiaru sprawiedliwości) i była dokonywane w formach i środkami przewidzianymi prawem, w sposób bezstronny, obiektywny, bez emocjonalnych nie wnoszących niczego pozytywnego w tych kwestiach wypowiedzi.
Biorąc to pod uwagę Sąd ocenił, że w tej sprawie kara nagany, jako kara nie najłagodniejsza w katalogu kar, zapewni realizację zasady prewencji ogólnej, będzie sprawiedliwa oraz powstrzyma Obwinionego przed popełnianiem przewinień w przyszłości.
O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 70(6) ust. 2 ustawy o radach prawnych, zgodnie z którym Obwiniony ponosi koszty postępowania w razie orzeczenia skazującego.
(AD)