Orzeczenie z dnia 31 maja 2012 r., Sygn. akt: D 8/2012
Orzeczenie prawomocne

Przewodniczący: r. pr. Hubert Terentiew
Członkowie: r. pr. Igor Bąkowski
r. pr. Tomasz Majorowicz
Protokolant: Barbara Urbańska

Po rozpoznaniu na rozprawie w dniach [...] r. i [...] r. sprawy przeciwko r. pr. J (nr wpisu [...]) Obwinionej o brak należytej staranności przy wykonywaniu zawodu radcy prawnego polegającej na niepodjęciu żadnych czynności, pomimo ustanowienia jej w dniu [...] r. pełnomocnikiem z urzędu dla powódki D, w sprawie toczącej się prze Sądem Okręgowym W Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, sygn. akt: [...], w celu wniesienia skargi kasacyjnej do Sądu Najwyższego, co naraziło Powódkę na negatywne skutki procesowe, tj. o popełnienie przewinienia dyscyplinarnego określonego w art. 64 ust. 1.pkt.1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych, w zw. z art. 6 ust. 1 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego

orzeka:
 

1. Uznaje r. pr. J (nr wpisu [...]) winną popełnienia czynu polegającego na tym, że pomimo ustanowienia jej pełnomocnikiem z urzędu dla powódki D w sprawie toczącej się prze Sądem Okręgowym W pod sygnaturą akt [...], nie wniosła skargi kasacyjnej w ww. sprawie, który to czyn podlega odpowiedzialności dyscyplinarnej na podstawie art. 64 ust.1. pkt 1 oraz art. 64 ust. 1.pkt 2 ustawy o radcach prawnych w zw. z art. 6 ust. 1 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego, i za czyn ten orzeka na podstawie art. 65 ust. 1 pkt. 2 ww. ustawy karę nagany z ostrzeżeniem.
2. W pozostałym zakresie uniewinnia Obwinioną od zarzucanych jej czynów.
3. Na podstawie art. 706 ustawy o radcach prawnych zasądza od Obwinionej r. pr. J na rzecz Okręgowej Izby Radców Prawnych w Warszawie tytułem zwrotu kosztów postępowania dyscyplinarnego kwotę [...] zł.

Uzasadnienie

Dnia [...] r. do Dziekana OIRP w Warszawie wpłynęło pismo z Sądu Okręgowego W VII Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, w którym skarżący poinformował Dziekana, że r.pr. J nie podjęła żadnych czynności w sprawie z powództwa D, w której to sprawie została ustanowiona pełnomocnikiem z urzędu.
Postanowieniem z dnia [...] r. Rzecznik Dyscyplinarny wszczął dochodzenie, w toku którego przesłuchał r.pr. J i dnia [...] r. postawił jej zarzuty.
W dniu [...] r. Rzecznik Dyscyplinarny sporządził wniosek o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego i skierował go do OSD. W przedmiotowym wniosku Rzecznik Dyscyplinarny postawił r.pr. J, zarzut „braku należytej staranności przy wykonywaniu zawodu radcy prawnego polegający na niepodjęciu żadnych czynności, pomimo ustanowienia jej w dniu [...] r. pełnomocnikiem z urzędu dla powódki D, w sprawie toczącej się prze Sądem Okręgowym W, VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, sygn. akt: [...], w celu wniesienia skargi kasacyjnej do Sądu Najwyższego, co naraziło powódkę na negatywne skutki procesowe, tj. o popełnienie przewinienia dyscyplinarnego określonego w art. 64 ust. 1.pkt.1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych, w zw. z art. 6 ust. 1 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego”.
Pismem z dnia [...] r. skierowanym do Rzecznika Dyscyplinarnego ([...]) Obwiniona zażądała zmiany terminu rozprawy wyznaczonej na dzień [...] r. oraz uchylenia „wystąpienia Pana Rzecznika we własnym zakresie z przyczyny bezpodstawności w całości” alternatywnie zaś żądała potraktowania ww. pisma jako zażalenia do Krajowej Rady Radców Prawnych. Z toku wywodu Obwinionej zawartego w ww. piśmie można wnioskować, że Obwiniona chciała prawdopodobnie złożyć „zażalenie” do KRRP na wniesienie do OSD przez Rzecznika Dyscyplinarnego wniosku o wszczęcie przeciwko niej postępowania dyscyplinarnego. Pismu powyższemu – jako zawierającemu absurdalne i nieznane procedurze wnioski – nie nadano dalszego biegu.
Pismem z dnia [...] r. ([...]) skierowanym do OSD i potraktowanym jako odpowiedź na wniosek o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego Obwiniona wniosła o uchylenie „takiego ot wystąpienia” Rzecznika Dyscyplinarnego wskazując, że materiał dowodowy w sprawie już przedstawiła, a wniosek Rzecznika Dyscyplinarnego jest bezzasadny szczególnie, że powódka D, na skutek braku działania Obwinionej, szkody żadnej nie poniosła.
Dnia [...] r. ([...]) Obwiniona wysłała faksem do OSD pismo zawierające wniosek o dobrowolne poddanie się karze upomnienia.
Okręgowy Sąd Dyscyplinarny rozpoznał sprawę na rozprawie w dniu [...] r. i [...] r. Na rozprawie w dniu [...] r. Obwiniona ponowiła swój wniosek o dobrowolne poddanie się karze jednak nie został on uwzględniony przez sąd.
W dniu [...] r. zapadło orzeczenie, w którym sąd uznał Obwinioną winną popełnienia czynu polegającego na tym, że pomimo ustanowienia jej pełnomocnikiem z urzędu dla powódki D w sprawie toczącej się prze Sądem Okręgowym W pod sygnaturą akt [...], nie wniosła skargi kasacyjnej w ww. sprawie i wymierzył jej karę nagany z ostrzeżeniem. W pozostałym zakresie uniewinnił Obwinioną od zarzucanych je czynów.
Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
W dniu [...] r. Sąd Okręgowy W wydał w sprawie o sygnaturze akt [...] wyrok, w którym oddalił apelację powódki D w sprawie przeciwko W w W o przywrócenie do pracy i wynagrodzenie ([...]).
W dniu [...] r. ww. Sąd Okręgowy w ww. sprawie wydał postanowienie, w którym ustanowił dla powódki D pełnomocnika z urzędu do wniesienia skargi kasacyjnej ([...]).
Pismem datowanym na dzień [...] r. i podpisanym przez Sekretarza Rady, Obwiniona została poinformowana o wyznaczeniu jej pełnomocnikiem z urzędu dla „D ([...] W ul. W [...]) celem wniesienia skargi kasacyjnej do Sądu Najwyższego w sprawie sygn. akt: [...]”. ([...]). W piśmie tym popełniono błąd w nazwisku powódki, gdyż wskazano że powódka ma na nazwisko D. a nie D. Załącznikiem do ww. pisma była jednak kserokopia ww. postanowienia Sądu Okręgowego W  z dnia [...] r. o ustanowieniu dla D pełnomocnika z urzędu. Jak wynika z zeznań Obwinionej pismo z dnia [...] r. Obwiniona otrzymała dnia [...] r. ([...]).
Sąd Okręgowy W wysłał do Obwinionej ww. wyrok wraz z uzasadnieniem i Obwiniona odebrała go w dniu [...] r. ([...]).
Na rozprawie w dniu [...] r. Obwiniona zeznała, że w dniu [...] r. Obwiniona udała się do Sądu Okręgowego W przejrzeć akta sprawy [...]. Akta zostały jej wydane i zapoznała się z nimi. Drugi raz Obwiniona przeglądała akta [...] r. ([...]). Przeglądając w dniu [...] r. akta sprawy [...] Obwiniona dowiedziała się, że adres powódki w sprawie [...] (D) to ul. W [...] w W i jest on tożsamy z adresem „D” wskazanym w piśmie od Sekretarza Rady OIRP z [...] r. ([...]). Na rozprawie w dniu [...] r. Obwiniona sama przyznała, że już [...] r. zdała sobie sprawę, że w piśmie od Sekretarza Rady OIRP z [...] r. jest błąd w nazwisku powódki.
Wyprzedzając dalsze wywody sąd podkreśla, że najpóźniej dnia [...] r. Obwiniona miała pełną wiedzę, o tym, że – pomimo błędu w nazwisku powódki, który wkradł się do pisma z [...] r. – została skutecznie ustanowiona pełnomocnikiem D w sprawie [...]. W tej dacie Obwiniona dysponowała już bowiem: 1) doręczonym jej jako pełnomocnikowi D przez Sąd Okręgowy W wyrokiem z dnia [...] r. określającym sygnaturę sprawy, w której on zapadł – [...] oraz imię i nazwisko powódki D, 2) postanowieniem z dnia [...] r. o ustanowieniu pełnomocnika z urzędu dla powódki D określającym sygnaturę sprawy, w której to postanowienia zapadło – [...] oraz imię i nazwisko powódki D, 3) pismem od Sekretarza Rady OIRP z [...] r. wskazującym sygnaturę sprawy, w której Obwiniona została ustanowiona pełnomocnikiem z urzędu – [...] i wskazującym adres powódki tożsamy z adresem, który Obwiniona zobaczyła przeglądając akta sprawy w dniu [...] r.
W ocenie sądu okoliczność, że w piśmie z [...] r. omyłkowo wskazano nazwisko D. a nie D, w sytuacji, gdy sygnatura sprawy, imię oraz adres powódki były prawidłowe, nie może powodować nieskuteczności ustanowienia Obwinionej pełnomocnikiem powódki. W okolicznościach niniejszej sprawy każdy racjonalnie działający radca prawny powinien zdawać sobie sprawę, że omyłka pisarska w nazwisku powódki nie może powodować nieważności ustanowienia go pełnomocnikiem. Zwłaszcza, że zarówno dla OIRP w Warszawie jak i dla Sądu Okręgowego W nie budziło nigdy wątpliwości czyim pełnomocnikiem Obwiniona została ustanowiona. Jedyną osobą, która kwestionowała skuteczność swojego ustanowienia pełnomocnikiem była sama Obwiniona. W ocenie sądu wszelkie dalsze działania Obwinionej zmierzające do zakwestionowania jej umocowania wskazują na instrumentalne traktowanie prawa przez Obwinioną i chęć wykorzystania omyłki pisarskiej w piśmie z [...] r. w celu usprawiedliwienia niezajęcia się sprawą powódki D.
W dniu [...]r. upłynął termin do wniesienia skargi kasacyjnej w sprawie [...] liczony od dnia doręczenia Obwinionej wyroku Sądu Okręgowego W z dnia [...] r. W ww. terminie Obwiniona nie wniosła, ani skargi kasacyjnej, ani nie sporządziła opinii prawnej o niecelowości jej wnoszenia, o której mowa w art. 118 § 5 k.p.c. Nie dokonała tych czynności również nigdy później.
Przed dniem upływu terminu do wniesienia skargi kasacyjnej ([...] r.) Obwiniona nie skierowała do Sądu Okręgowego W również żadnego pisma w przedmiotowej sprawie. Dopiero w dniu [...] r. złożyła pierwsze pismo, w którym zażądała wydania przez Sąd Okręgowy W postanowienia o dopuszczeniu jej do „roli pełnomocnika z urzędu” i jednocześnie jako „przyszły ... zastępca procesowy pani D” zażądała powtórnego doręczenia jej przedmiotowego wyroku z uzasadnieniem ([...]).
W odpowiedzi na to pismo, Sąd Okręgowy W ([...]) poinformował Obwinioną, że jej twierdzenie jakoby nie została ustanowiona pełnomocnikiem z urzędu stoi w sprzeczności z pismem z OIRP z [...] r. zawierającym błąd w nazwisku powódki. Obwiniona złożyła w dniu [...] r. kolejne pismo w sprawie podtrzymując swoje stanowisko, że nie jest pełnomocnikiem powódki D. ([...]).
Sąd Okręgowy W pismem z 6 [...] r. ([...]) poinformował OIRP w Warszawie, że Obwiniona kwestionuje fakt wyznaczenia jej pełnomocnikiem z urzędu. W konsekwencji OIRP w Warszawie pismem z dnia [...] r. ([...]) poinformowała Obwinioną o tym, że w piśmie z [...] r. wystąpiła omyłka pisarska w nazwisku powódki i przesłała Obwinionej powtórnie stosowne umocowanie – tym razem bez błędu w nazwisku powódki. Powyższe pismo z OIRP Obwiniona odebrała  [...] r. ([...]). Jak zeznała Obwiniona na rozprawie dopiero od tego dnia zaczęła uważać się za skutecznie ustanowionego pełnomocnika D w sprawie [...]. Pomimo to po dniu [...] r. Obwiniona nie sporządziła w sprawie żadnego pisma procesowego, nie kontaktowała się z powódką, nie przeglądała akt sprawy. Obwiniona cały czas pozostaje w oczekiwaniu na odpowiedź Sądu Okręgowego W na swoje pisma z  i [...] r. ([...]).
Pismem z dnia [...] r. Rada OIRP w Warszawie ustanowiła pełnomocnikiem dla powódki D w sprawie [...] r.pr. G cofając jednocześnie pełnomocnictwo udzielone w ww. sprawie Obwinionej. ([...]).
W tak ustalonym stanie faktycznym sąd zważył, co następuje.
Rada OIRP wyznaczając w trybie art. 117 3 k.p.c. Obwinioną pełnomocnikiem z urzędu w sprawie [...] wyznaczyła Obwinioną pełnomocnikiem dla D, gdyż to właśnie D była powodem w sprawie [...], a rada działała w wykonaniu postanowienia Sądu Okręgowego W z dnia [...] r. o ustanowieniu dla skonkretyzowanej powódki – D pełnomocnika z urzędu w ściśle oznaczonym postępowaniu cywilnym. Z tego względu omyłka w nazwisku powódki popełniona w piśmie z [...] r. nie unieważnia w żaden sposób wyznaczenia pełnomocnika z urzędu, gdyż pełnomocnik został wyznaczony dla osoby będącej powódką w oznaczonej sprawie, czyli dla D.
Teoretycznie skutkiem omyłki w nazwisku powódki mogłoby być powstanie u Obwinionej wątpliwości, co do tego, w jakiej sprawie została wyznaczona pełnomocnikiem z urzędu. Być może, gdy w dniu [...] r. Obwiniona otrzymała pismo z OIRP zawierające błędne nazwisko powódki (D a nie D) wraz z załącznikiem w postaci postanowienia z dnia [...] r. o ustanowieniu pełnomocnika z urzędu dla D w sprawie [...], Obwiniona mogła powziąć wątpliwość, co do sprawy, w której została wyznaczona pełnomocnikiem. Nic nie stało na przeszkodzie by wówczas Obwiniona skontaktowała się z OIRP celem wyjaśnienia tej wątpliwości. Tak jednak nie uczyniła.
Gdy Obwinionej w dniu [...] r. został doręczony przez Sąd Okręgowy W wyrok z dnia [...] r. wydany w sprawie z powództwa D w sprawie o sygnaturze akt [...] Obwiniona powinna nie mieć już żadnych wątpliwości, w jakiej sprawie i czyim pełnomocnikiem została ustanowiona. A już wszelkie wątpliwości Obwinionej winny były zostać rozwiane, gdy w dniu [...] r. zapoznała się z aktami sprawy i zobaczyła, że adres „D” wskazany w piśmie z OIRP z dnia [...] r. jest tożsamy z adresem powódki D znajdującym się w aktach sprawy m.in. w jej wniosku o ustanowienie pełnomocnika z urzędu. Pomimo to Obwiniona rzekomo aż do [...] r. wciąż nie wiedziała czyim pełnomocnikiem została ustanowiona.
W ocenie sądu Obwiniona została skutecznie ustanowiona pełnomocnikiem powódki w sprawie [...], czyli pełnomocnikiem D, już w dniu otrzymania pisma z OIRP datowanego na [...] r. wyznaczającego ją pełnomocnikiem z urzędu w sprawie [...] dla „D”. Od tego dnia ([...] r.) Obwiniona winna była rozpocząć działania, do jakich była zobowiązana. Ewentualne wątpliwości Obwinionej uległy rozwianiu najpóźniej w dniu [...] r. po zapoznaniu się przez nią z aktami sprawy [...].
Pomimo, że termin do wniesienia skargi kasacyjnej upływał [...] r. Obwiniona, poza przejrzeniem akt sprawy, nie podjęła jakichkolwiek działań w celu wniesienia skargi kasacyjnej lub sporządzenia opinii o niezasadności jej wnoszenia. Należy uznać, że już co najmniej od [...] r. Obwiniona doskonale wiedziała, że została skutecznie ustanowiona pełnomocnikiem z urzędu – mimo błędu w nazwisku powódki w piśmie z [...] r. Obwiniona musiała zdawać sobie sprawę z powinności podjęcia stosownych działań, a pomimo to nie zrobiła nic by wnieść kasację w przewidzianym prawem terminie. Takie zachowanie Obwinionej stanowi rażące naruszenie zasad wykonywania zawodu i zasad etyki radcy prawnego.
Podkreślić należy, że Obwiniona dopiero po upływie terminu do wniesienia skargi kasacyjnej zaczęła prezentować pogląd, że nie została prawidłowo ustanowiona pełnomocnikiem. Pierwsze pismo w tej sprawie skierowała do Sądu Okręgowego W [...] r. – prawie dwa tygodnie po upływie terminu do wniesienia skargi kasacyjnej.
W ocenie sądu wszelkie działania Obwinionej podjęte po dniu [...] r., w szczególności absurdalne z punktu widzenia procedury cywilnej wnioski zawarte w jej piśmie z dnia [...] r. mają na celu wyłącznie usprawiedliwienie niezajęcia się sprawą powódki D w przepisany sposób. Obwiniona chciała wykorzystać zwykłą omyłkę pisarską w celu uniknięcia konieczności zajęcia się przydzieloną jej sprawa z urzędu. Takie działanie zasługuje na najwyższe potępienia i nie licuje z powagą zawodu radcy prawnego. Kwestia ewentualne szkody powódki pozostaje bez wpływu na tę ocenę, gdyż działanie Obwinionej, jako podjęte z niskich pobudek, samo w sobie stanowi delikt dyscyplinarny, dla którego zaistnienia nie ma znaczenia wystąpienie ewentualnej szkody u powódki D.
Reasumując, czyn Obwinionej w postaci nieusprawiedliwionego niczym niewniesienia kasacji stanowi delikt dyscyplinarny, jako rażący przykład zawinionego nienależytego wykonywania zawodu radcy prawnego oraz przykład czynu sprzecznego z zasadami etyki radcy prawnego (art. 64 ust. 1 pkt. 1 i 2 ustawy o radcach prawnych), a zwłaszcza z obciążającym każdego radcę prawnego obowiązkiem wykonywania czynności zawodowych zgodnie z prawem, uczciwie, rzeczowo i z należytą starannością (art. 6 ust. 1 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego). Obwiniona niestety nie sprostała temu obowiązkowi. Obowiązkowi, który w jednakowym stopniu obciąża radcę prawnego świadczącego pomocy prawną na zasadach ogólnych i radcę prawnego świadczącego pomoc prawną z urzędu.    
Wymierzając stosunkowo łagodną karę nagany z ostrzeżeniem sąd wziął pod uwagę, jako okoliczność istotnie łagodzącą wiek Obwinionej i fakt, że Obwiniona do tej pory nigdy nie była dyscyplinarnie ukarana przez sąd dyscyplinarny.
Z uwagi na fakt, że zarzutami Rzecznika Dyscyplinarnego objęte było niepodjęcie przez Obwinioną żadnych czynności w sprawie, a Obwiniona jednak wykonała pewne czynności: m.in. dwa razy przejrzała w [...] akta sprawy i sporządziła w [...] r. – abstrahując od ich sensowności – dwa pisma procesowe, sąd uznając, że czynem rodzącym odpowiedzialność dyscyplinarną Obwinionej było niewniesienie skargi kasacyjnej, uniewinnił Obwinioną w pozostałym zakresie od tak szeroko (niepodjęcie jakichkolwiek czynności) ujętego zarzutu.
(EM)