Orzeczenie z dnia 2 września 2021 r. sygn. akt: D 19/20
Orzeczenie jest prawomocne
 

PRZEWODNICZĄCY:      r. pr. Tomasz Iwańczuk
CZŁONKOWIE:                 r. pr. Tomasz Nawrot
r. pr. Katarzyna Kosicka - Polak
PROTOKOLANT:              Karolina Szymala

 
Okręgowy Sąd Dyscyplinarny Okręgowej Izby Radców Prawnych w W., po rozpoznaniu na rozprawach w dniach […] r. i […] r. w W., sprawy przeciwko radcy prawnemu B. ([…]) obwinionej o to, że:
mając świadomość, nie później niż od dnia […] r., o sposobie działania firm: B. spółka z o.o., P. sp. z o.o., O. GmbH, „E. GmbH” oraz F. SA UG, nieuczciwych praktykach przyjętych w tych firmach, w tym w szczególności w zakresie podstępnego pozyskiwania oświadczeń woli, zgłaszania przez pozwanych (pokrzywdzonych) okoliczności podstępnego działania wobec nich, wiedzy że zawierane umowy były wynikiem nieuczciwego zachowywania się pracowników ww. spółek, którzy w sposób podstępny wprowadzali klientów w błąd oraz wiedzy w zakresie stanowiska Sądów oceniających skuteczność zawartych w ten sposób umów – w dniu […] r. działając jako pełnomocnik „F. SA UG (nabywcy wierzytelności od firmy P. sp. zo. o.) wystąpiła do Sądu Rejonowego L. Z. w L., VI Wydział Cywilny w elektronicznym postępowaniu upominawczym z pozwem przeciwko K., – o zapłatę z tytułu wynagrodzenia za świadczenie usług internetowych, wynikających z umowy zawartej […] r. o nr […], w której to sprawie Sąd Rejonowy w T., w dniu […] r. (sygn. akt […]) wydał wyrok (prawomocny) oddalający powództwo, w którym to wyroku Sąd stwierdził, że ww. umowa nie została zawarta,
tj. popełnienia czynu z art. 64 ust. 1 ustawy o radcach prawnych w związku z art. 6, art. 7 ust. 3 i art. 25 ust. 1 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego.
 

 

 

Postanowieniem z dnia […] r. Rzecznik Dyscyplinarny OIRP w W., wyłączył do odrębnego postępowania czyny opisane w piśmie Prokuratury Okręgowej w K. do Ministerstwa Sprawiedliwości z dnia […] r. skierowane przeciwko r.pr. B. (dalej jako ”Obwiniona”) a tyczące się jej postępowania wobec Pana K., (dalej jako „Pokrzywdzony”). Ponadto, Rzecznik Dyscyplinarny wezwał Obwinioną do osobistego stawiennictwa w dniu […] r. celem ogłoszenia postanowienia o przedstawieniu zarzutów i przesłuchania Obwinionej. Działania Obwinionej polegały na tym, iż będąc pełnomocnikiem B. sp. z.o.o. oraz F. S.A. UG dochodzących roszczeń z umów zawartych pod wpływem błędu inicjowała postępowanie cywilne i egzekucyjne celem dochodzenia tych roszczeń mimo, iż posiadała świadomość co do faktu, że dochodzone roszczenia związane są z zawieraniem umów o rezerwację domeny internetowej przez telemarketerów firm zarządzanych przez B., oraz R, którzy świadomie przy użyciu postępu wprowadzali w błąd innych przedsiębiorców wyłącznie dla wywołania mylnego przekonania o istnieniu domeny konkurencyjnej celem pozyskania oświadczenia woli od pokrzywdzonych o zgodnie na zawarcie umowy na odpłatną rezerwację domeny internetowej. Obwiniona reprezentowała podmiot F. S.A. UG z siedzibą w N., oraz B. sp. z.o.o. w sprawie przeciwko Pokrzywdzonemu. Wobec Pokrzywdzonego zostały skierowane nakazy zapłaty w trybie elektronicznego postępowania naprawczego mimo braku istnienia skutecznie zawartej umowy co doprowadziło po poniesienia przez Pokrzywdzonego kosztów postępowania egzekucyjnego oraz kosztów ustanowionego pełnomocnika celem obrony jego praw w postępowaniu cywilnym. (k […])
 
Postanowieniem z dnia […] r. Rzecznik Dyscyplinarny wszczął dochodzenie w sprawie nierzetelnego wykonywania czynności zawodowych przez Obwinioną oraz wykonywanie przez nią zawodu radcy prawnego w sposób naruszający godność tego zawodu tj. o popełnienie czynów z art. 64 ust. 1 ustawy o radcach prawnych w zw. z art. 8 ustawy o radcach prawnych oraz art. 6 i art. 12 ust. 1 KERP. Dnia […] r. Rzecznik Dyscyplinarny postanowił przedstawić Obwinionej zarzuty. Z kolei pismem z dnia […] r. Obwiniona wniosła o usprawiedliwienie nieobecności na wyznaczonym terminie przesłuchania (k […])
 
Postanowieniem z dnia […] r. Rzecznik Dyscyplinarny postanowił zamknąć dochodzenie z uwagi na fakt, iż zgromadzony materiał dowodowy w sprawie pozwala na podjęcie merytorycznej decyzji oraz skierował do Okręgowego Sądu Dyscyplinarnego OIRP w W., wniosek o ukaranie Obwinionej. ( k […])
 
W dniu […] r. do sekretariatu OIRP wpłynął wniosek obrońców Obwinionej o odroczenie rozprawy wyznaczonej na dzień […] r.  z uwagi na usprawiedliwioną niemożność stawienia się na rozprawie ze względów zdrowotnych (k […])
 
W dniu […] r. przed OSD odbyła się rozprawa przeciwko Obwinionej. Na rozprawie stawiła się Obwiniona osobiście wraz z obrońcą S. oraz Rzecznik Dyscyplinarny. Nie stawił się Pokrzywdzony prawidłowo zawiadomiony o terminie. OSD postanowił dopuścić dowód z przesłuchania Obwinionej. Obwiniona nie przyznała się do zarzucanych jej czynów oraz wyjaśniła, że działając jako pełnomocnik spółki F. SA UG dostawała od tych podmiotów komplet dokumentów do prowadzenia sprawy wraz z zawartymi umowami o rezerwację domen internetowych a następnie dokumenty te przekazywała zwrotnie zleceniodawcy. Obwiniona nie pamięta, aby na dzień rozprawy prowadziła jakiekolwiek sprawy w/w podmiotu. OSD postanowił odroczyć rozprawę do dnia […] r. ( k […])
 
Dnia […] r. przed Okręgowym Sądem Dyscyplinarny odbyła się rozprawa w sprawie Obwinionej. Na rozprawie stawił się obrońca Obwinionej P., oraz Rzecznik Dyscyplinarny. Nie stawiła się Obwiniona prawidłowo powiadomiona o terminie.
 
Okręgowy Sąd Dyscyplinarny zważył, co następuje:
 
Po rozpoznaniu skierowanego przez Rzecznika Dyscyplinarnego wniosku o ukaranie w sprawie Obwinionej, Okręgowy Sąd Dyscyplinarny zważywszy na całokształt okoliczności w niniejszej sprawie orzekł o uznaniu Obwinionej za winną zarzucanego jej czynu, który stanowi przewinienie dyscyplinarne z art. 64 ust. 1 ustawy o radcach prawnych w zw. z art. 6, art. 7 ust. 3 i art. 25 ust. 1 ust. 1 KERP oraz za ten czyn wymierzył Obwinionej karę pieniężną w wysokości […] zł. Ponadto zasądził od Obwinionej zwrot kosztów postępowania dyscyplinarnego w wysokości  […] zł.
 
Zgodnie art. 64 ust. 1 pkt. 1 i 2 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych (Dz. U. 2020 r., poz. 75) radca prawny podlega odpowiedzialności za zawinione, nienależyte wykonywanie zawodu radcy prawnego i za czyny sprzeczne ze ślubowaniem radcowskim lub zasadami etyki radcy prawnego. W świetle powyższego wszczęcie postępowania dyscyplinarnego może nastąpić, jeżeli zachodzi uzasadnione podejrzenie dopuszczenia się przez radcę prawnego naruszenia przepisów prawa, zasad etyki radcy prawnego lub godności zawodu bądź czynów naruszających obowiązki zawodowe radcy prawnego. Po dokładnej analizie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego oraz zważywszy na całokształt okoliczności ujawnionych w toku rozprawy Okręgowy Sąd Dyscyplinarny nabrał przekonania, iż wina Obwinionej nie budzi jakichkolwiek wątpliwości co do stawianego zarzutu. Wobec tego wniosek o ukaranie należało w całości uznać za uzasadniony.
 
Okręgowy Sąd Dyscyplinarny w pierwszej kolejności pragnie odnieść się do kwestii kopii xero zwolnienia lekarskiego Obwinionej dostarczonego na druku Z., ZLA wraz z wnioskiem o odroczenie terminu niniejszej rozprawy, który to złożył ustanowiony w sprawie obrońca Obwinionej. Otóż, zgodnie z treścią art. 683 ust. 2 ustawy o radcach prawnych, niestawiennictwo obwinionego lub jego obrońcy na rozprawę, posiedzenie lub na wezwanie rzecznika dyscyplinarnego nie wstrzymuje rozpoznania sprawy lub przeprowadzenia czynności, chyba że należycie usprawiedliwią oni swoją nieobecność, jednocześnie wnosząc o odroczenie lub przerwanie rozprawy lub posiedzenia lub o nieprzeprowadzanie czynności przed rzecznikiem, albo sąd dyscyplinarny lub rzecznik dyscyplinarny z ważnych przyczyn uzna ich obecność za konieczną. Z kolei art. 683 ust. 5 ustawy o radcach prawnych stanowi, że należyte usprawiedliwienie niestawiennictwa obwinionego lub jego obrońcy na rozprawie lub na wezwanie rzecznika dyscyplinarnego wymaga wskazania i uprawdopodobnienia wyjątkowych przyczyn, zaś w przypadku choroby - przedstawienia zaświadczenia lekarskiego potwierdzającego niemożność stawienia się na wezwanie lub zawiadomienie organu prowadzącego postępowanie. W tym wypadku w zakresie formy zwolnienia lekarskiego odpowiednie zastosowanie znajdzie art. 117 § 2a k.p.k w zw. z art. 74 1 ustawy o radcach prawnych. Zgodnie z jego treścią zaświadczenie lekarskie może być wystawione wyłącznie przez lekarza sądowego. W tym miejscu OSD wskazuje na treść Postanowienia Sądu Najwyższego z dnia […] r. […], w którym to SN stwierdził, iż „(…) Jeżeli zatem obwiniony nie zadał sobie trudu, aby zdobyć wspomniane zaświadczenie u lekarza sądowego, pod znakiem zapytania staje chęć rzeczywistego skorzystania obwinionego z przysługującego mu prawa do obrony.” Skoro więc Obwiniona skutecznie odebrała […] r. zawiadomienie o terminie rozprawy wyznaczonej na dzień […] r. (k […]) wiedząc o swoim stanie zdrowia i bacząc na zbliżający się termin rozprawy winna zadbać o zachowanie wymogów formalnych w zakresie formy zaświadczenia lekarskiego celem uwiarygodnienia okoliczności przemawiających za usprawiedliwieniem swej nieobecności, by zachować wymogi profesjonalizmu jakiego wymaga się od radcy prawnego. Brak zachowania tejże formy uniemożliwia OSD pozytywne przychylenie się do wniosku obrońcy Obwinionej o odroczenie rozprawy. Należy również zauważyć, iż zgodnie z powyższym poglądem SN, który to OSD w całości uznaje za słuszny, kontynuując rozprawę OSD nie dopuścił się naruszenia prawa do obrony Obwinionej. Nadto, OSD pragnie zaznaczyć, iż na pierwszej rozprawie wyznaczonej na dzień […] r. Obwiniona stawiła się osobiście i została przesłuchana przez tut. OSD orzekający w dniu dzisiejszym w niezmienionym składzie, wobec czego Obwiniona zajęła stanowisko w przedmiocie zgłoszonego wniosku o ukaranie i stosownie się do niego odniosła. Nadmienić nadto należy, że przedłożona kopia druku zwolnienia nie była nawet potwierdzona za zgodność z oryginałem przez Obrońcę.
 
Przechodząc do właściwego uzasadnienia merytorycznego OSD wstępnie poczynił kilka uwag teoretycznych. Otóż, radca prawny świadcząc pomoc prawną na rzecz klienta powinien kierować się zasadą lojalności zgodnie z art. 8 KERP. Zasada ta doznaje jednak pewnych ograniczeń zważywszy na treści art. 7 ust. 3 KERP. Zgodnie z nim radca prawny nie może naruszać zasad etyki zawodowej i niewłaściwie wywiązywać się z obowiązków zawodowych w celu spełnienia oczekiwań klienta lub osób trzecich. Powyższe podkreśla SN wskazując, iż „Jest faktem, że ochrona prawna interesów klienta wymaga od radcy prawnego działań nacechowanych zaangażowaniem i lojalnością. Jest też jednak faktem - pomijając w tym miejscu ocenę tych działań pod kątem rzetelności wykonywania zawodu - że od radcy prawnego wymaga się również działania zgodnego z zasadami etyki zawodowej niedozwalającymi na uczestniczenie przez niego w czynnościach, które uwłaczałyby godności zawodu lub podważałyby do niego zaufanie, czy też uderzały w prestiż zawodu. Wśród zasad tych figuruje kanon nakazujący radcy prawnemu eliminowanie konfliktu interesów i zachowanie wolnej od wszelkich wpływów niezależności” (Wyrok SN z […] r., […], LEX nr […]). Kryteria oceny etycznego postępowania upatrywać należy również w art. 25 ust. 1 KERP, który stanowi pewne normy uniemożlwiające radcy prawne podejmowanie czynności zawodowych w sposób ograniczający jego niezależności i naruszający godność zawodu. To z kolei w sposób bezpośredni wiąże się to z zasadą niezależności wyrażoną art. 7 KERP.
 
Przekładając powyższe na realia niniejszej sprawy wskazać należy, iż załączona do sprawy dokumentacja w sposób spójny obrazuje przebieg wydarzeń w zakresie podejmowanych przez Obwinioną czynności procesowych. Obwiniona świadcząc pomoc prawną na rzecz B. sp. z.o.o. miała świadomość, iż kierując pozew przeciwko Pokrzywdzonemu nie posiada wystarczających dowodów, by wykazać zasadność roszczenia swego Klienta. Co niezaprzeczalne, potwierdził powyższe Sąd Rejonowy w T., VI Wydział Gospodarczy sygn. akt […] oddalając powództwo skierowane przeciwko Pokrzywdzonemu (k […]). Ponadto, wszelkie dowody z dokumentów załączone do niniejszej sprawy OSD uznał za wiarygodne źródła dowodowe stanowiące podstawę ustaleń faktycznych dokonanych przez tut. OSD. Z kolei wyjaśnienia Obwinionej zaprezentowane na rozprawie prowadzonej w dniu […] r. w ocenie OSD nie posiadają waloru wiarygodnego źródła dowodowego. Obwiniona w sposób ogólny wyjaśniła, iż posiadała wszelkie potrzebne dokumenty, by wystąpić z powództwami, które to otrzymywała od swych klientów. W żadnym razie Obwiniona nie wykazała natomiast zasadności swych twierdzeń, nie podparła ich żadnymi dowodami, a sam materiał dowodowy przeczy twierdzeniom Obwinionej jakoby nie zdawała sobie sprawy z niezasadności powództw kierowanych w imieniu Klienta. Obwiniona jako profesjonalista powinna ocenić przed wystąpieniem na drogę postępowania cywilnego szansę powodzenia danego postępowania. Obwiniona winna jest podejmować swą decyzje w zgodzie z dobrem klienta, lecz przy zachowaniu swej pełnej niezależności jako radcy prawnego pełniącego zawód zaufania publicznego. Co wymaga podkreślenia, już na etapie rozprawy prowadzonej przed Sądem Rejonowym w T., dnia […] r. ówczesny pełnomocnik Pokrzywdzonego wskazał, iż jest on […] pokrzywdzonym w sprawie prowadzonej w postępowaniu karnym przeciwko klientowi Obwinionej. ( k […]) Zasady logicznego rozumowania oraz doświadczenie życiowe również nie pozwalają przyjąć, iż Obwiniona nie widziała o postępowaniu karnym toczącym się przeciwko jej Klientowi co do nieuczciwego charakteru jego działalności. Idąc dalej, nawet przy założeniu, iż Obwiniona nie wiedziała o tychże postępowaniach to i tak nie zwalniało ją to z zachowania należytej staranności przy wykonywaniu czynności zawodowych w zakresie oceny przesłanek wystąpienia z powództwem. Tym samym powyższy wywód nie pozostawia żadnej wątpliwości co do tego, iż Obwiniona winna jest czynu dyscyplinarnego określonego art. z art. 64 ust. 1 ustawy o radcach prawnych w zw. z art. 6, art. 7 ust. 3 i art. 25 ust. 1 ust. 1 KERP, gdyż działania radcy prawnego nie mogą polegać na wykonywaniu czynności wedle instrukcji klienta w ten sposób, by sprzyjać wyłącznie przestępczemu procederowi mocodawcy. Takie zachowanie jest sprzeczne z zasadami etyki radcy prawnego oraz narusza godność zawodu.
 
Wymierzona kara pieniężna jest adekwatna do stopnia naruszenia przepisów kodeksu etyki radcy prawnego, współmierna oraz w całości zasadna. Okręgowy Sąd Dyscyplinarny nie znalazł żadnych przesłanek mogących wpłynąć na złagodzenie wymiaru kary. Wymiar orzeczonej kary pieniężnej powinien skłonić Obwinioną do zmiany dotychczasowego postępowania.
 
O kosztach postępowania Okręgowy Sąd Dyscyplinarny orzekł na podstawie art. 706 ust. 1 i 2 ustawy o radcach prawnych.
 
Wobec powyższego należało orzec jak na wstępie.
 
GF