Orzeczenie z dnia 2 czerwca 2015 r. Sygn. akt: D 17/2015
Orzeczenie prawomocne
 

Przewodniczący: radca prawny Michał Rajski
Członkowie: radca prawny Mirosław Drzewicki
radca prawny Gerard Dźwigała
Protokolant: Anna Gabrysiak

 
Okręgowy Sąd Dyscyplinarny Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. po rozpoznaniu na rozprawie [...] r. oraz [...] w W. sprawy przeciwko radcy prawnemu Z., [...], obwinionemu o to, że: 

co stanowi naruszenie art. 8 ust. 3 w związku z art. 64 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych (jedn. tekst Dz. U. z 2014 r., poz. 637);
 

 

 
W dniu [...] r. Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. (dalej: „Rzecznik”) wydał postanowienie o wszczęciu dochodzenia w sprawie braku współpracy radcy prawnego Z. (dalej: „Obwinionym”) z Rzecznikiem polegającej na niezłożeniu przez Obwinionego w okresie od [...] r. do chwili sporządzenia postanowienia o wszczęciu dochodzenia wyjaśnień w wyznaczonym przez zastępcę rzecznika dyscyplinarnego terminie tj. popełnienia czynu naruszającego podstawowe wartości i zasady wykonywania zawodu radcy prawnego, określonego art. 47 ust. 2 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego którego tekst jednolity stanowi załącznik do uchwały Nr 8/VIII/2010 Prezydium Krajowej Rady Radców Prawnych z dnia 28 grudnia 2010 r., w związku z art. 64 ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych  (jedn. tekst Dz. U. z 2014 r., poz. 637) oraz niezawiadomieniu Rady Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. w bliżej nieokreślonym czasie, lecz nie później o zmianie informacji dotyczącej formy wykonywanego zawodu tj. o adresie i nazwie kancelarii, co stanowi naruszenie art. 8 ust. 3 w związku z art. 64 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych (jedn. tekst Dz. U. z 2014 r., poz. 637).
            W uzasadnieniu postanowienia Rzecznik wskazał, że w dniu [...] r. do Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. (dalej: „OIRP w W.”) wpłynęła skarga G. (dalej: „Pokrzywdzony”) na działanie Obwinionego, który nie zwrócił mu kwoty [...] zł tytułem pożyczki, co w ocenie Pokrzywdzonego stanowi naruszenie zasad etyki radcy prawnego.
            Obwiniony był dwukrotnie wzywany do złożenia w terminie 14 dni wyjaśnień na piśmie w sprawie o sygn. akt [...]. Pierwsze pismo wysłane do Obwinionego w dniu [...] r. wróciło z adnotacją „Adresat wyprowadził się”, zaś drugie pismo z dnia [...] r. powróciło z adnotacją „Zwrot. Nie podjęto w terminie”. Pierwsze pismo zostało wysłane na adres Kancelarii Obwinionego, który ujawniony jest w Ewidencji Radców Prawnych, a mianowicie: W., ul. N. [...], z kolei drugie pismo próbowano doręczyć na adres zamieszkania wskazany przez Obwinionego w Ewidencji Radców Prawnych, tj. W., ul. B. [...]  (k. [...]).
Dodatkowo w dniu [...] r. oraz [...] r. zostały wysłane do Obwinionego wiadomości e-mail pod adres [...], wskazany w Ewidencji Radców Prawnych, zawierający informację o nieaktualnych danych adresowych Obwinionego oraz prośbę o jego pilny kontakt. Ponadto usiłowano skontaktować się z Obwinionym telefonicznie, pod numerem telefonu: [...], który również został przez niego wskazany w Ewidencji Radców Prawnych (k. [...]).
W dniu [...] r. Rzecznik wezwał Obwinionego do stawienia się w dniu [...] r. w Biurze Rzecznika Dyscyplinarnego OIRP w W., celem przesłuchania go w charakterze obwinionego. Zawiadomienie zostało wysłane na adres kancelarii Obwinionego, tj. ul. N. [...] w W.. Korespondencja ponownie powróciła z adnotacją „Adresat wyprowadził się” (k. [...]).
W dniu [...] r. Rzecznik postanowił przedstawić Obwinionemu zarzuty:

Po wydaniu postanowienia o przedstawieniu zarzutów, wobec konieczności przedstawienia Obwinionemu zarzutów i przesłuchania go po tym w charakterze obwinionego  Obwiniony został wezwany pismem z dnia [...] r. do stawiennictwa, celem przesłuchania go w charakterze obwinionego. Postanowienie o przedstawieniu zarzutów oraz zawiadomienie z dnia [...] r. zostały wysłane na adres kancelarii Obwinionego. Korespondencja ponownie powróciła z adnotacją, że adresat wyprowadził się (k. [...]).
      W dniu [...] r. Rzecznik wydał postanowienie o zamknięciu dochodzenia (k. [...]).
W dniu [...] r. do Okręgowego Sądu Dyscyplinarnego Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. (zwanego dalej: „OSD”) wpłynął wniosek Rzecznika o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego przeciwko Obwinionemu. We wniosku tym Rzecznik zarzucił Obwinionemu to, że:

W uzasadnieniu powyższych zarzutów Rzecznik wskazał, że w dniu [...] r. do OIRP w W. wpłynęło zawiadomienie Pokrzywdzonego w sprawie przeciwko Obwinionemu, dotyczące nie zwrócenia przez Obwinionego od [...] r. kwoty [...] zł tytułem zawartej pomiędzy nim a Obwinionym umowy pożyczki z dnia [...] r.
Po przeanalizowaniu przez Rzecznika zawiadomienia wysłał on do Obwinionego w dniu [...] r. pismo informujące o wpłynięciu zawiadomienia i wzywające jednocześnie do złożenia pisemnych wyjaśnień.  Pismo to zostało wysłane pod adres Kancelarii Obwinionego, który ujawniony jest w Ewidencji Radców Prawnych, a mianowicie: W., ul. N. [...]. Wobec faktu że ww. korespondencja skierowana do Obwinionego pod powyższy adres powróciła z adnotacją „adresat wyprowadził się”, wystosowano kolejne pismo datowanie na dzień [...] r., które tym razem wysłano pod adres zamieszkania wskazany przez Obwinionego w Ewidencji Radców Prawnych, tj. W., ul. B. [...]. Korespondencja ta wróciła z adnotacją ,,Zwrot. Nie podjęto w terminie”.
Kolejno Rzecznik wskazał, że Obwiniony po wydaniu postanowienia o przedstawieniu zarzutów z dnia [...] r. był dwukrotnie wzywany do stawiennictwa w charakterze obwinionego. Podjęto również próbę doręczenia mu postanowienia o przedstawieniu zarzutów, jednak zarówno wezwania, jak i postanowienie zostały zwrócone do OIRP w W. z adnotacją, że adresat wyprowadził się.
W dalszej części uzasadnienia Rzecznik podniósł, że w dniu [...] r. oraz [...] r. zostały wysłane do Obwinionego wiadomości e-mailowe pod adres [...], wskazany w Ewidencji Radców Prawnych, z informacją o nieaktualnych danych adresowych oraz prośbą o pilny kontakt. Ponadto usiłowano się skontaktować z Obwinionym pod nr telefonu [...] wskazanym w Ewidencji Radców Prawnych, jednak cały czas zgłaszała się poczta głosowa.
W ocenie Rzecznika zachowanie Obwinionego wypełnia dyspozycję art. 64 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych w związku z art. 47 ust. 2 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego, którego tekst jednolity stanowi załącznik do uchwały nr 8/VIII/2010 Prezydium Krajowej Rady Radców Prawnych z dnia 28 grudnia 2010 r., gdyż Obwiniony od dnia [...] r. nie dokonał odbioru pisma, które to pisma było dwukrotnie awizowane w dniu [...]oraz [...] r. i nie wywiązał się z obowiązku złożenia pisemnych wyjaśnień w wyznaczonym 14-dniowym terminie d daty otrzymania wezwania w sprawie skargi złożonej przez Pokrzywdzonego, prowadzonej pod sygn. akt [...]. Ponadto zachowanie Obwinionego wypełnia także dyspozycję art. 8 ust. 3 w związku z art. 64 ust. 1 pkt 1ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych (jedn. tekst Dz. U. z 2014 r., poz. 637), bowiem Obwiniony nie zawiadomił Rady OIRP w W. o zmianie informacji dotyczącej formy wykonywanego zawodu, tj. o adresie i nazwie kancelarii, powodując tym samym utrudnienie w kierowaniu korespondencji (k. [...]).
W dniu [...] r. OSD przesłał do Obwinionego odpis wniosku o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego oraz wezwał go na rozprawę. Korespondencja została skutecznie doręczona na adres kancelarii Obwinionego. Do OIRP w W. wróciła natomiast korespondencja wysłana na adres zamieszkania Obwinionego, z adnotacją: „Zwrot. Nie podjęto w terminie” (k. [...]).
W dniu [...] r. do OIRP w W. wpłynęło pismo Obwinionego zatytułowane „Odpowiedź na wniosek o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego”, w którym wyjaśnił on, że prowadzi jednoosobową działalność prawniczą pod adresem podanym do wiadomości OIRP w [...] r., tj. w W. przy ulicy N. [...], pod którym to adresem otrzymuje bieżącą korespondencję kierowaną do niego. W przeszłości kierowana do niego korespondencja od Rzecznika była przez Obwinionego odbierana. Wobec powyższego, zdaniem Obwinionego, stawiany mu przez Rzecznika zarzut niedokonania odbioru pisma dwukrotnie awizowanego i nie wywiązywania się z obowiązku złożenia pisemnych wyjaśnień w wyznaczonym terminie nie wytrzymują krytyki, albowiem w jego ocenie nie miał on stosownej wiedzy o konieczności odbioru przesyłki, a w konsekwencji nie miał możliwości zapoznania się z nią oraz złożenia stosowanych wyjaśnień.
Na potwierdzenie powyższych twierdzeń Obwiniony załączył do pisma kopię kierowanej do niego korespondencji (k. [...]).
W dniu [...] r. na rozprawie przed OSD, stawili się  Obwiniony i Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego S.. Obwiniony złożył zeznania w sprawie. Nie przyznał się do zarzucanych mu czynów, twierdząc że zawsze odbiera korespondencję, którą odbiera sam, ale osoby urzędujące na miejscu mają również upoważnienie do odbioru jego korespondencji. Obwiniony wskazał również, że jego Kancelaria znajduje się w centrum miasta i jest tam wiele firm, a ponadto często zmieniają się doręczyciela. Nie znalazł on awiza w stosunku do pism, które były do niego kierowane w tej sprawie. To jest jedyny przypadek tego rodzaju, dotyczący odbioru korespondencji OIRP. Telefon, który był w aktach Obwiniony zlikwidował, e-maili od Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. zaś nie otrzymywał. W trakcie zeznań Obwiniony zauważył że w adresie email po słowie „[...]” powinna być litera „[...]”, wobec czego adres podany w rejestrze jest nieprawidłowy (k. [...]).
Na rozprawie w dniu [...] roku przed OSD w W. stawili się Obwiniony i Zastępcza Rzecznika Dyscyplinarnego S.. Obwiniony na rozprawie złożył pismo procesowe z dnia [...] r., do którego załączył do akt sprawy kopię zawiadomienia Ewidencji Radców Prawnych przy OIRP w W. z dnia [...] r. oraz kopię postanowienia o odmowie wszczęcia dochodzenia z dnia [...] r. wraz z kopertą (k. [...]). Obwiniony oświadczył ponadto, że w dniu rozprawy zaktualizował dane teleadresowe dotyczące numeru telefonu i adresu poczty elektronicznej. Kolejno, Obwiniony odmówił składania dalszych zeznań w sprawie (k. [...]).
Okręgowy Sąd Dyscyplinarny ustalił następujący stan faktyczny:
Obwiniony prowadzi jednoosobową kancelarię pod adresem: ul. N. [...], W.. W dniu [...] r. (k. [...]). Obwiniony wskazał w Zawiadomieniu o wykonywaniu zawodu radcy prawnego z dnia [...] r. następujący adres: ul. N. [...], W.. Wskazał również telefon do kontaktu: [...]. Obwiniony nie wskazał numeru lokalu (k. [...]). Dane te nie były aktualizowane przez Obwinionego, aż do dnia [...] r. (k. [...]).
W dniu w dniu [...] r. zostało skierowane do Obwinionego pismo, wzywające go do złożenia w terminie 14 dni wyjaśnień na piśmie w sprawie o sygn. akt [...]. Pismo  to zostało wysłane na adres Kancelarii Obwinionego, który ujawniony jest w Ewidencji Radców Prawnych, a mianowicie: W., ul. N. [...]. W dniu [...] r. zostało do Obwinionego powtórnie wysłane pismo, wzywające go do złożenia wyjaśnień na adres zamieszkania wskazany przez Obwinionego w Ewidencji Radców Prawnych, tj. W., ul. B. [...]. Pismo to powróciło z adnotacją „Zwrot. Nie podjęto w terminie” (k. [...]).
W dniu [...] r. skierowano do Obwinionego pisma, wzywające go do stawiennictwa, celem przesłuchania go w charakterze obwinionego, jak również postanowienie o przedstawieniu zarzutów na adres kancelarii Obwinionego. Korespondencją ponownie powróciła z adnotacją, że adresat wyprowadził się (k. [...]).
W dniu [...] r. oraz [...] r. zostały wysłane do Obwinionego wiadomości e-mailowe pod adres [...], wskazany w Ewidencji Radców Prawnych, z informacją o nieaktualnych danych adresowych oraz prośbą o pilny kontakt. Ponadto usiłowano się skontaktować z Obwinionym pod nr telefonu [...] wskazanym w Ewidencji Radców Prawnych, jednak cały czas zgłaszała się poczta głosowa (k. [...]).
Obwiniony nie znalazł awiza pism, które były mu doręczane w niniejszej sprawie. Jego Kancelaria znajduje się w centrum miasta i jest tam wiele firm i często zmieniają się doręczyciele (k. [...]).
Powyższy stan faktyczny został ustalony w oparciu o: postanowienie o wszczęciu dochodzenia (k. [...]), wezwanie z dnia [...] r. oraz postanowienie o przedstawieniu zarzutów (k. [...]), wniosek o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego (k. [...]), pisma Obwinionego (k. [...],[...]), wyjaśnienia Obwinionego (k. [...],[...]), zawiadomienie o wykonywaniu zawodu radcy prawnego z dnia [...] r.(k. [...]).
Okręgowy Sąd Dyscyplinarny zważył, co następuje:
Zebrany w sprawie materiał dowodowy  nie daje podstaw do uznania, że Obwiniony dopuścił się czynu, zarzucanego mu w pkt 1 wniosku o wszczęcie postępowania.
Brak dowodów w sprawie, które potwierdzałyby, aby Obwiniony faktycznie świadomie nie odbierał kierowanej do niego korespondencji z OIRP w W.. Przeczą temu wyjaśnienia Obwinionego, jak również przedłożone przez niego dokumenty w postaci korespondencji. Z dokumentów wynika bowiem wprost, że odbiera on pocztę kierowaną na adres jego kancelarii. W świetle wyjaśnień złożonych przez Obwinionego, a mianowicie, że często zmieniają się doręczyciele poczty, jak również, że w budynku, w którym mieści się jego Kancelaria siedzibę ma wiele innych firm, uznać należy, że wysoce prawdopodobne jest, że Obwinionemu w ogóle wspomniana korespondencja nie została doręczona. Winę za to może ponosić doręczyciel, który nie doręczył poczty prawidłowo, tj. do rąk Obwinionego lub do osób przez niego upoważnionych, jak również nie zostawił prawidłowo awiza. Obwiniony konsekwentnie twierdził bowiem, że awiza korespondencji w niniejszej sprawie nie otrzymał i to był jedyny przypadek dotyczący korespondencji z OIRP w W., bowiem inną korespondencję z OIRP w W. skutecznie mu doręczano.
W niniejszej sprawie wobec powyższego nie sposób przypisać Obwinionemu winy i w konsekwencji odpowiedzialności za czyn zarzucany mu w pkt 1 wniosku o wszczęcie postępowania. Zgromadzone w toku niniejszego postępowania dowody nie przesądzają jednoznacznie o jego odpowiedzialności za ten czyn, a zatem wszelkie wątpliwości w tym zakresie, zgodnie z art. 5 §2 k.p.k. w zw. z art. 74¹ ustawy o radcach prawnych, należy rozstrzygać na korzyść Obwinionego.
Powyższe potwierdza wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 15 maja 2014 r., sygn. akt II AKa 78/14, zgodnie z którym: „Wątpliwości płynące ze stanu dowodowego nie mogą prowadzić do wnioskowania niekorzystnego dla oskarżonego” (opubl. Legalis numer 1024084).
W ocenie OSD Obwiniony dopuścił się jednak czynu opisanego w pkt 2 wniosku o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego. Obwiniony sam przyznał i przedstawił na tę okoliczność dokument w postaci zawiadomienia o wykonywaniu zawodu radcy prawnego, że od [...] r., że nie aktualizował danych dotyczących adresu jego kancelarii oraz numeru telefonu. Co więcej, zawiadomienie to było sporządzone nieprawidłowo. W zamieszczonym przez Obwinionego adresie brak bowiem numeru lokalu, w którym mieści się jego kancelaria. Powyższe uniemożliwiło prawidłowe doręczenie Obwinionemu pism, kierowanych do niego z OIRP w Warszawie, bowiem pod adresem, który wskazał Obwiniony w zawiadomieniu siedzibę ma wiele różnych innych instytucji. Obwiniony nie wskazał również swojego aktualnego numeru telefonu, co uniemożliwiło dokonanie z nim kontaktu telefonicznego. W Ewidencji Radców Prawnych widniał również nieprawidłowy adres e-mail Obwinionego. Dane te Obwiniony zaktualizował dopiero w dniu [...] r.
W ocenie OSD powyższe świadczy jednoznacznie, że Obwiniony dopuścił się czynu, o którym mowa w art. art. 8 ust. 3 w związku z art. 64 ust. 1 pkt 1ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych (jedn. tekst Dz. U. z 2014 r., poz. 637).
Zgodnie z art. 8 ust. 3 ustawy o radcach prawnych, radca prawny jest obowiązany zawiadomić radę właściwej okręgowej izby radców prawnych o podjęciu wykonywania zawodu i formach jego wykonywania, o adresie i nazwie kancelarii lub spółki oraz podać adres dla doręczeń. Radca prawny ma obowiązek niezwłocznie zawiadamiać o każdej zmianie tych danych. Pisma w postępowaniach prowadzonych na podstawie ustawy wysyła się, ze skutkiem doręczenia, na adres dla doręczeń, o którym mowa w zdaniu pierwszym. Z kolei zgodnie z art. 64 ust. 1 pkt 1 ustawy o radcach prawnych, radca prawny i aplikant radcowski podlegają odpowiedzialności dyscyplinarnej za zawinione, nienależyte wykonywanie zawodu radcy prawnego.
Mając powyższe na uwadze uznać należy, że zaniechanie Obwinionego polegające na niezaktualizowaniu przez niego danych związanych z adresem jego kancelarii, jak również fakt, że dane dotyczące adresu siedziby jego kancelarii były nieprawidłowe, bowiem brak w nich numeru lokalu, narusza wyżej wskazane przepisy. W ocenie OSD powyższe zachowanie Obwinionego uznać należy za zawinione. Obwiniony winien miał bowiem świadomość o ciążących na nim obowiązkach, jednak zaniechał ich wykonywania.
Uznając winę Obwinionego w zakresie objętym zarzutem z pkt 2 wniosku o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego OSD, mając na uwadze zawiniony charakter popełnionego przewinienia dyscyplinarnego, uznał, że adekwatne będzie orzeczenie wobec obwinionego kary nagany. Wymierzona kara jest uzasadniona stopniem winy i charakterem dokonanego naruszenia, skutkującym brakiem możliwości skutecznego doręczenia Obwinionemu korespondencji z OIRP w W.. 
Sąd Dyscyplinarny uznał, że kara nagany będzie w pełni adekwatna do popełnionego czynu. Sąd ustalając jej wysokość miał na uwadze zarówno jej celowość, tj., okoliczność, iż stanowić będzie dla Obwinionego represję, która powinna w przyszłości skutkować wykonywaniem przez Obwinionego obowiązków wynikających z ustawy o radcach prawnych, z drugiej zaś strony OSD miał też na uwadze okoliczność łagodzącą, że zaniechanie Obwinionego nie skutkowało powstaniem szkody w stosunku do innych osób, np. ewentualnych klientów Obwinionego.
O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 70(6) ustawy o radcach prawnych, biorąc pod uwagę czynności podjęte w postępowaniu.
(AG)