Orzeczenie z dnia 29 października 2018 r. Sygn. akt: D 61/18
Orzeczenie jest prawomocne.
 

PRZEWODNICZĄCY: r. pr. Marzena Okła - Anuszewska
CZŁONKOWIE:         r. pr. Tomasz Iwańczuk
r. pr. Andrzej Dudziuk
PROTOKOLANT:       Karolina Szymala

           
Okręgowy Sąd Dyscyplinarny Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. po rozpoznaniu na rozprawie w dniu […] r. w W. sprawy przeciwko radcy prawnemu M., […], obwinionemu o to, że:
W dniu […] r. w W. w sprawie zawisłej przed Sądem Okręgowym w W. (sygn. akt […]), w której reprezentuje powodów – M. i M. przeciwko M. S.A. złożył pismo procesowe zatytułowane „Oświadczenie sędziego”, w treści którego podniósł, że „W związku z zaplanowaną na dzień […] r. publikacją orzeczenia w sprawie, przedkładam „Oświadczenie sędziego składu orzekającego”, wnosząc o jego podpisanie przez wszystkich członków składu”, do którego to pisma załączył druk „Oświadczenia sędziego składu orzekającego”, w którym zawarł treść, że dany sędzia orzekający w sprawie o sygnaturze […] oświadcza m. in., że:

 
tj. obwinionemu o czyn z art. 64 ust. 1 ustawy o radcach prawnych w związku z art. 6, art. 38 ust. 1 i ust. 5 oraz art. 48 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego z dnia 22 listopada 2014 r. w sprawie Kodeksu Etyki Radcy Prawnego
 

 

 

 
Pismem z dnia […] r. Prezes Sądu Okręgowego w W.  B. zawiadomiła Dziekana Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. (dalej także: „OIRP”) o zachowaniu radcy prawnego M. (dalej także: „Obwiniony”) polegającego na złożeniu w dniu […] r., po zamknięciu rozprawy a przed publikacją odroczonego wyroku pisma, którego treść i zawarty w niej wniosek stanowić mogły naruszenie zasad etyki radcy prawnego. Sprawa toczyła się przed Sądem Okręgowym w W.  […] Wydział Cywilny (sygn. akt […]).
 
Obwiniony zawarł w przedmiotowym piśmie wniosek o to, by każdy z członków składu orzekającego, podpisał oświadczenie, w którym potwierdziłby, że:

 
Rzecznik Dyscyplinarny Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. z M. (dalej także: „RD”) uznał, że złożenie pisma z takim wnioskiem narusza stypizowany w art. 6 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego (dalej także: „KERP”) obowiązek wykonywania czynności zawodowych w sposób zgodny z zasadami etyki zawodowej i dobrymi obyczajami, stanowi także naruszenie art. 38 ust. 1 i 5 KERP wskutek przekroczenia zakreślonych rzeczową potrzebą granic wolności pisma, jak również niezachowania w piśmie umiaru i taktu. Dodatkowo, w ocenie RD zachowanie Obwinionego naruszyło art. 48 KERP poprzez spowodowanie używanymi sformułowaniami, żądaniami i sugestiami naruszenia powagi sądu i godności sędziów. Pytania Obwinionego, zdaniem RD, wskazują na brak zaufania do sądu, podważanie bezstronności sądu, a wręcz sugerowanie zaistnienia zawartych w pytaniach okoliczności, w ocenie RD prima facie naruszyły zarówno powagę sądu jak i godność każdego z sędziów składu orzekającego. W konsekwencji, RD postawił Obwinionemu w dniu […] r. zarzuty naruszenia ww. norm etycznych.
 
Po przedstawieniu zarzutów Obwiniony złożył pismo, w którym szczegółowo wyjaśnił motywy jakimi kierował się składając ww. pismo i wskazał, że w jego ocenie wniosek w nim zawarty nie naruszał zasad etyki radcy prawnego. Zgodnie z wyjaśnieniami Obwinionego, jego kancelaria specjalizuje się w postępowaniach sądowych przeciwko bankom, przede wszystkim w sprawach tzw. kredytów frankowych. Reprezentuje konsumentów i opiera się przede wszystkim na przepisach dotyczących tzw. niedozwolonych postanowień umownych (art. 385¹ i n. KC). Liczba prowadzonych przez jego kancelarię spraw jest znaczna, toczą się one przed sądami w całej P. W jego ocenie jakość merytoryczna orzecznictwa sądów w tych sprawach jest niska, co wynika głównie z niewystarczającej staranności sędziów. Ponadto podniósł, że w orzecznictwie Sądu Okręgowego […] Wydziału Cywilnego – Odwoławczego w W. w tego rodzaju sprawach dotyczących waloryzacji kredytu kursem CHF zauważa dużą rozbieżność mimo że postępowania oparte są na dokładnie tej samej podstawie prawnej i tym samym zarzucie: posługiwania się postanowieniami niedozwolonymi, czyli prawnie nieistniejącymi. Ponadto, podniósł, że bardzo często raz stworzone uzasadnienie danego typu sprawy jest w danym sądzie często bezrefleksyjnie powielane w wielu innych, podobnych sprawach. Co też powoduje, że np. sąd rozstrzyga o zarzutach, które w postępowaniu nie padły albo uzasadnia odmowę uwzględnienia roszczeń, które nie były w procesie zgłaszane. Wobec czego – jego zdaniem – radca prawny powinien podjąć działania, które zmniejszą niebezpieczeństwo wydania wadliwych wyroków (setek), choćby te działania były niekonwencjonalne i wcześniej niespotykane. Podkreślił także, że misja zawodu radcy prawnego polega też na artykulacji konieczności respektowania prawa przez wszystkie podmioty procesu cywilnego a nie na biernej postawie akceptującej wszelkie niedoskonałości systemu sądownictwa. Dla realizacji tego celu poprosił o sporządzenie opinii prawnych prof. Z. i prof. P., które potwierdzały prezentowane przez niego argumenty i wadliwość rozumowania Sądu. Opinie te przekazał za pośrednictwem Prezesa Sądu Okręgowego w W., wszystkim sędziom […] Wydziału Cywilnego – Odwoławczego.
 
Obwiniony podniósł także, że orzecznictwo Sądu ([…] Wydziału Cywilnego -Odwoławczego) w sprawach „frankowych” jest w sposób oczywisty wewnętrznie sprzeczne i niezgodne z prawem UE.
 
Zauważył także, że Prezes Sądu Okręgowego SSO B. (składająca skargę w niniejszej sprawie – przyp. OSD) poinformowała go o rozbieżnościach w orzecznictwie i zawiadomiła Pierwszą Prezes SN. Wobec czego jego zarzuty zostały potwierdzone.
 
Następnie Obwiniony wskazał, że jego działania miały na celu nie tylko ochronę jego klientów, ale także zapobieżenie sytuacji, w której to Skarb Państwa poniesie odpowiedzialność odszkodowawczą za szkody wyrządzone orzeczeniami sprzecznymi z prawem Unii.
 
W ocenie Obwinionego treść oświadczenia, które chciał, by złożyli sędziowie orzekający w sprawie […] nie stanowiła przejawu naruszenia zasad etyki radcy prawnego w świetle: obiektywnie niskiej w zakresie spraw „frankowych” jakości merytorycznej sędziów […] Wydziału Cywilnego – Odwoławczego, konieczności ochrony interesów klientów, ale i wielu innych konsumentów, odpowiedzialność finansowej Skarbu Państwa za stwierdzone (udowodnione) w procesie stosowanie postanowień niedozwolonych przez bank, rażącej wadliwości merytorycznej rozumowania sądu potwierdzonej dwiema opiniami profesorskimi, odmowy skierowania pytań prejudycjalnych do Trybunału Sprawiedliwości mimo że jest to obowiązkiem każdego sądu orzekającego w II instancji, ochrony konkretnych sędziów przed poniesieniem przez sędziego ewentualnej osobistej odpowiedzialności dyscyplinarnej lub majątkowej za szkodę wyrządzoną wydaniem błędnego orzeczenia; poufności dokumentów w procesie sądowym – treść dokumentów pozostaje nieznana osobom trzecim, jest niepublikowana.
 
Wg Obwinionego złożenie takiego oświadczenia byłoby najzupełniej zbędne „gdyby jakość pracy sędziów odpowiadała standardom, jakich oczekujemy od siebie”. Sformułowania zawarte w „Oświadczeniu” były neutralne, wyważone, nie naruszały powagi sądu i godności sędziów. Uznał on także, że reakcja sędziów bezpośrednio orzekających w sprawie, którzy zainicjowali złożenie skargi (w jego opinii to nie SSO B. była inicjatorką skargi do RD) była przesadna i nadmierna i jest prawdopodobnie była „odwetem” za jego działania. Obwiniony uznał, że jest to też forma „uznania dl własnej w tym procesie staranności”.
 
Ponadto, podkreślając, że o ile jego zdaniem skarga była całkowicie bezpodstawna i chybiona, to „sędzia mimo wszystko nie naruszył art. 82 § 2 ustawy o ustroju sądów powszechnych.” Kwestię zachowania przez sędziego godności należy rozpatrywać przede wszystkim przez pryzmat wydawania sprawiedliwych i uczciwych wyroków.
 
Obwiniony zaznaczył także, że nie podziela zadawnionego i z gruntu błędnego zapatrywania, że rolą pełnomocnika zawodowego jest przechodzenie do porządku dziennego nad nieprzygotowaniem sędziów, niezapoznawaniem się z aktami sprawy czy orzekaniem na poziomie merytorycznym, który następnie przez innych sędziów jest określany jako „publicystyka”.
 
Zaznaczył też, że powaga sądu nie jest naruszana przez taką czy inną treść pism składanych do akt sądowych a przez wydanie przez danych sędziów orzeczenia contra legem, które następnie będąc dostępnym publicznie dla nieograniczonej ilości czytelników będzie podważać zaufanie do wymiaru sprawiedliwości.
 
Powołując się na §5 ust. 4 „Zbiór Zasad Etyki Zawodowej Sędziów”, Obwiniony zauważył, że na naganne zachowania sędziego należy odpowiednio reagować, a w zgodnie z § 5 ust. IV tychże Zasad w przypadku zagrożenia dobra wymiaru sprawiedliwości należy reagować, a nie poprzestawać na biernym akceptowaniu zagrożenia.
 
Dalej też zauważa Obwiniony, że: Nie mam niestety wątpliwości, że sędziowie […] Wydziału Cywilnego – Odwoławczego do rozpraw przystępują nieprzygotowani, nie znają akt sprawy, nie zapoznają się z pismami stron, nie potrafią zreferować podstawowych roszczeń zgłoszonych w pozwie ani omówić zarzutów apelacji (sędzia referent!). (…) Milczące akceptowanie tego stanu rzeczy byłoby nie tylko szkodliwe dla konkretnych klientów radcy, ale i niepożądane systemowo, jako że powodowałoby stałe obniżanie się jakości środowiska pracy radcy prawnego.
 
Po zakończeniu postępowania, RD w dniu […] r. skierował do Okręgowego Sądu Dyscyplinarnego Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. (dalej także: „OSD”) wniosek o ukaranie radcy prawnego M.
 
Okręgowy Sąd Dyscyplinarny ustalił następujący stan faktyczny:
 
Nie było okolicznością sporną, że Obwiniony działając jako pełnomocnik powodów w sprawie prowadzonej przed Sądem Okręgowym w W. […] Wydział Cywilny – Odwoławczy, po zamknięciu rozprawy apelacyjnej, dzień przed ogłoszeniem odroczonego wyroku, w piśmie z […] r. złożył wniosek, by sędziowie ze składu orzekającego złożyli oświadczenie o treści wskazanej przez Obwinionego (treść żądanego oświadczenia opisana, punktacja wprowadzona przez OSD), k. […], że:

 
W dniu […] r. treść wniosku wraz z projektem oświadczenia przesłała do Dziekana Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. Prezes Sądu Okręgowego w W. (do wiadomości i ewentualnego wykorzystania), k. […].
 
Obwiniony zanim wystąpił z ww. wnioskiem poinformował pismem z […] r. Prezes Sądu Okręgowego w W., że w orzecznictwie sędziów Sądu Okręgowego w W. [...] Wydział Cywilny – Odwoławczy w sprawach ochrony praw konsumentów – stosowania niedozwolonych postanowień umownych zauważył nieprawidłowości, m.in. przez stosowanie różnej wykładni przez tego samego sędziego tych samych przepisów zależnie od dolegliwości rozstrzygnięcia dla przedsiębiorcy (tu: banku) czy też stopnia „medialności” sprawy, (k. […]).  Do swojego pisma załączył opinie prawne prof. Z. i prof. W. P., które miały potwierdzać nieprawidłowości wyroków (k. […]).
 
W dniu […] r. Wiceprezes Sądu Okręgowego w odpowiedzi na ww. pismo Obwinionego poinformowała go, że zlecono Kierownikowi Szkolenia Sądu Okręgowego zorganizowanie odpowiedniego szkolenia dla sędziów w zakresie stosowania niedozwolonych postanowień umownych w umowach kredytowych. Jednocześnie Wiceprezes SO wskazała, że po analizie wskazanych przez niego spraw, nie podziela zarzutów o braku jednolitości orzecznictwa, gdyż stan faktyczny był w nich inny i każda sprawa była oceniona indywidualnie adekwatnie do zgłoszonych roszczeń (k. […]).
 
Następnie, pismem z dnia […] r. Obwiniony odniósł się do otrzymanej odpowiedzi podnosząc jego ogólnikowość i podtrzymując ocenę o jaskrawej rozbieżności orzecznictwa (k. […]).
 
W dniu […] r. Prezes Sądu Okręgowego udzieliła odpowiedzi na to pismo podtrzymując stanowisko już przedstawione uprzednio. Wskazała także, że poza zakresem uprawnień i kompetencji nadzorczych Prezesa SO pozostaje sfera bezpośredniej działalności orzeczniczej sędziego, stanowiąca sferę sędziowskiej niezawisłości, gwarantowanej zarówno na poziomie Konstytucji RP, jak i norm o charakterze ustawowym (k. […]).
 
Obwiniony złożył inkryminowane pismo wraz z projektem oświadczenia po tym, jak uznał na rozprawie apelacyjnej, że Sąd nie zapoznał się wnikliwie ze sprawą, że wyda błędny wyrok, co wynikać miało też ze sposobu w jaki sędzia referent zreferował sprawę, w tym zarzuty apelacyjne. W jego ocenie istniało niebezpieczeństwo, że błędne rozstrzygnięcie w tej sprawie będzie miało przełożenie na kolejne rozstrzygnięcia w tym wydziale w tego typu sprawach. W celu przeciwdziałania takiemu wadliwemu orzeczeniu w tej i innych takich sprawach, a także dla zapobieżenia odpowiedzialności odszkodowawczej Skarbu Państwa miał złożyć pismo – powód skargi (wyjaśnienia Obwinionego złożone na rozprawie – k. […]-[…]).
 
Wyrok wydany w ww. sprawie w dniu […] r. był niekorzystny dla strony powodowej reprezentowanej przez Obwinionego i według niego dotknięty był oczywistą, kwalifikowaną niezgodnością z prawem i w konsekwencji wyrządził jego klientom szkodę (k. […]), stąd też złożył on wniosek o zawezwanie Skarbu Państwa – Prezes Sądu Okręgowego w W. do próby ugodowej w zakresie zapłaty odszkodowania (w.p.s. […] zł) – k. […].
 
W dniu […] r. Prezes Sądu Najwyższego wystąpiła do Prezes Sądu Okręgowego z prośbą o przekazanie pisemnych uzasadnień orzeczeń zapadłych w sprawach dotyczących roszczeń wynikających z umów kredytowych udzielanych we frankach szwajcarskich jako odpowiedź na jej wniosek o rozstrzygnięcie na podstawie art. 60 § 1 ustawy z dnia 23 listopada 2002 r. o Sądzie Najwyższym rozbieżności w wykładni prawa w orzecznictwie sądów powszechnych (k. […]).
 
Sąd zważył, co następuje:
 
Zgromadzony w toku postępowania materiał dowodowy w postaci przedstawionej kopii wniosku sporządzonego przez radcę prawnego M. w dniu […] r. z żądaniem złożenia przez członków składu orzekającego w sprawie […] oświadczenia konkretnej treści (dalej także: „Oświadczenia”) pozwala uznać, że wina Obwinionego w niniejszej sprawie nie budzi wątpliwości.
 
Jednym z podstawowych obowiązków radcy prawnego jest takie formułowanie wypowiedzi i pism w ramach wykonywania czynności zawodowych, by nie naruszały one przepisów prawa i wymogu rzeczowości. Zasada ta wynika z art. 11 ust. 1 ustawy o radcach prawnych (dalej także: „RadcPrU”). Obowiązek przewidziany w art. 11 ust. 1 RadcPrU został wprost wskazany również w art. 38 ust. 1 KERP, zgodnie z którym Radca prawny, korzystając przy wykonywaniu zawodu z wolności słowa i pisma, nie może przekraczać granic określonych przepisami prawa i rzeczową potrzebą. A nadto, co nakazuje art. 38 ust. 5 KERP powinien w swoich wypowiedziach zachować umiar i takt. Radca prawny za nadużycie tej wolności, czyli za dopuszczenie się przy wykonywaniu czynności zawodowych naruszenia w mowie lub piśmie przepisów prawa lub rzeczowej potrzeby, ponosi zgodnie z art. 64 ust. 1 pkt 1 i pkt 2 RadcPrU, odpowiedzialność dyscyplinarną.
 
Obowiązek wynikający ze wskazanych regulacji jest konsekwencją szczególnego charakteru i funkcji radcy prawnego oraz istoty (celów) pomocy prawnej świadczonej przez radców prawnych, a z drugiej – stanowi gwarancję prawidłowego wykonywania tej profesji i realizacji celów pomocy prawnej. A zatem, oceniając w konkretnej sprawie, czy doszło do naruszenia ww. obowiązków, konieczne jest uwzględnienie: (1) charakteru zawodu radcy prawnego jako zawodu zaufania publicznego (radcom prawnym powierzona jest istotna funkcja w ramach wymiaru sprawiedliwości – „służy interesom wymiaru sprawiedliwości jak również tym, których prawa i wolności zostały mu powierzone w celu ochrony” – z Preambuły do Kodeksu Etyki), a także (2) celów pomocy prawnej – „Pomoc prawna świadczona przez radcę prawnego ma na celu ochronę prawną interesów podmiotów, na których rzecz jest wykonywana” – art. 2 Ustawy, (3) obowiązku wykonywania czynności zawodowych „rzetelnie i uczciwie, zgodnie z prawem” - art. 6 Kodeksu Etyki, (4) obowiązku dbania o godność zawodu – art. 11 ust. 1 Kodeksu Etyki. Okręgowy Sąd Dyscyplinarny ocenił działalność Obwinionego zaprezentowaną w ww. pismach uwzględniając te cztery wyżej wymienione aspekty.
 
Analizując treść Oświadczenia, którego złożenia wymagał Obwiniony należy stwierdzić, że Obwiniony przedstawił je w sprawie, w której działał w imieniu swych klientów. Złożenie przez sędziów orzekających w sprawie oczekiwanego przez Obwinionego Oświadczenia miało służyć ochronie interesów jego klientów. Termin, w którym nastąpiło żądanie złożenia Oświadczenia – po zamknięciu rozprawy a przed publikacją orzeczenia, wskazuje jednoznacznie, że miało ono na celu uzyskać określony efekt – spowodować, że członkowie składu orzekającego, wydadzą orzeczenie zgodne z oczekiwaniem klientów Obwinionego. Przewidując treść orzeczenia – „W sprawie państwa M. przeciwko m. miałem praktycznie pewność, że Sąd taki błąd popełnił (błąd w sztuce sądzenia), że nie zapoznał się wnikliwie z aktami sprawy” (wyjaśnienia Obwinionego, k. […]), chciał mu przeciwdziałać i zastosował, niekonwencjonalny środek po to, by „skład orzekający w sprawie przed wydaniem orzeczenia wnikliwie zapoznał się z aktami sprawy” (wyjaśnienia Obwinionego, k. […]). Tym samym Obwiniony ocenił, że członkowie składu orzekającego nie zapoznali się z aktami sprawy i to miało spowodować wydanie orzeczenia nieodpowiadającego oczekiwaniom jego klientów.
 
Wprawdzie Obwiniony wyjaśnił także, że zależało mu na tym, by zapobiec przyszłej odpowiedzialności Skarbu Państwa za niezgodne z prawem orzeczenie, ale nie można uznać, by forma, którą zastosował, a więc sugestia, że członkowie składu orzekającego nie wiedzą o ewentualnych konsekwencjach wydania orzeczenia niezgodnego z prawem, mieści się w przyjętych ramach właściwego prowadzenia sprawy przez radcę prawnego.
 
Radca prawny może a nawet powinien dążyć do tego, by jego klient „wygrał” sprawę. Jednakże narzędzia, które do tego stosuje muszą być zgodne z obowiązującym prawem i normami etycznymi. Kodeks postępowania cywilnego nie zawiera regulacji upoważniającej stronę postępowania do weryfikowania kwalifikacji merytorycznych czy moralnych sędziów, poza wnioskiem o wyłączenie sędziego przewidzianego w art. 50 KPC, tym samym wymaganie złożenia Oświadczenia nie mieści się w polskim porządku prawnym jako element procedury cywilnej.
 
Oświadczenie, którego wymagał Obwiniony zresztą zawiera także odesłanie do instytucji wyłączenia sędziego - art. 49 KPC, tyle tylko, że takie oświadczenie o bezstronności sędzia może złożyć, ale do sądu a nie strony. Strona natomiast taki wniosek złożyć może, zgodnie z art. 50 KPC. Tego jednak Obwiniony nie uczynił, mimo że zasugerował jednoznacznie, że mogą zachodzić do tego przesłanki (Oświadczenie – punkty: 3-6 i 8 opisane wyżej).
 
Żadną miarą nie można też uznać, by Oświadczenie odpowiadało wymogom rzeczowości i taktu jakie powinny cechować pisma procesowe radcy prawnego. Naruszenie obowiązku taktownego zachowania przez Obwinionego wynika z wniosku Obwinionego, który jednoznacznie podważa kwalifikacje merytoryczne, intelektualne i moralne członków składu orzekającego. Nie można bowiem uznać, że wymaganie potwierdzenia, że sędziowie wykonują swoje podstawowe obowiązki, np. czytają akta sprawy, znają obowiązujące przepisy, jest czymś innym niż sugestia, że „nie czytają” i „nie znają” (Oświadczenie – punkty: 1-2 i 7 opisane wyżej.)
 
Ponadto, gdyby nawet przyjąć, że Obwiniony miał prawo powziąć wątpliwość co do tego, jak członkowie składu orzekającego są przygotowani do wydania orzeczenia, w tym czy wnikliwie zapoznali się z aktami sprawy, ale środkiem do tego nie jest składanie wniosku o złożenie Oświadczenia, jak w niniejszej sprawie. Narzędziem tym jest przede wszystkim złożenie skargi do właściwego organu – rzecznika dyscyplinarnego. Jeżeli, jak twierdził Obwiniony, nagminnie w sprawach, które prowadzi dochodzi do takich nieprawidłowości, to tylko zdziwienie może budzić fakt zaniechania w tym zakresie.
 
Obowiązkiem radcy prawnego przewidzianym w art. 48 KERP jest dbałość o powagę sądu, przed którym występuje oraz nienaruszanie godności osób uczestniczących w postępowaniu. Obwiniony, jak wyżej wskazano, zakwestionował w sposób czytelny kompetencje intelektualne i moralne członków składu orzekającego – sędziów Sądu Okręgowego w Warszawie, którzy mieli wydać orzeczenie w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej. W czasach, gdy obserwujemy skandaliczne ataki na przedstawicieli wymiaru sprawiedliwości, gdy bezwzględnie niszczy się autorytet sędziów, zachowanie Obwinionego wpisuje się w te niewłaściwe zachowania. Nie można aprobować takiego zachowania ze strony radcy prawnego. Szczególnie obecnie, gdy samorząd radcowski może stanowić element bezpardonowej walki z konstytucyjnym porządkiem prawnym. Od radców prawnych wymagać należy wzoru zachowania mającego na celu utrwalanie w społeczeństwie szacunku do wymiaru sprawiedliwości i osób tenże wymiar sprawiedliwości tworzących, w tym szczególnie sędziów wydających orzeczenia w imieniu państwa. Obwiniony ten obowiązek pogwałcił licząc na to, że dzięki Oświadczeniu uzyska inne orzeczenie niż to, którego się spodziewał. W konsekwencji dopuścił się naruszenia powagi sądu.
 
OSD dokonując oceny, czy wymagane przez Obwinionego oświadczenia było konieczne i rzeczowe dla zapewnienia ochrony klientów Obwinionego, uznał, że tak nie było. Żadną miarą nie można uznać, by wymaganie złożenia oświadczenia o treści wskazanej przez Obwinionego mieściło się w ramach rzeczowej potrzeby. Nie sposób uznać, by którakolwiek część oświadczenia była podyktowana koniecznością uzasadnienia wniosków czy żądań, by którakolwiek z nich zmierzała, do wywołania pozytywnych skutków dla klientów. Żądanie złożenia Oświadczenia określonej treści świadczyło o negatywnej ocenie kwalifikacji merytorycznych, intelektualnych i moralnych osób, które miały je złożyć. Takie działania nie korzystają z ochrony prawnej.
 
Bez wątpienia radca prawny podczas realizacji swego podstawowego zadania, jakim jest obrona interesów klienta, dzięki przyznanemu mu immunitetowi może powiedzieć wszystko, co uważa za ważne i potrzebne, aby osiągnąć cel swoich działań. Ale tenże radca prawny podlega ograniczeniom w wolności mówienia tego, co powyższemu celowi nie służy, a narusza, bez rzeczowej potrzeby, dobra osobiste jakichkolwiek osób.
 
OSD zauważył także, że o ile w sytuacji, gdy radca prawny w swoich słownych wypowiedziach dopuszczałby się naruszenia wolności słowa, np. na sali sądowej czy podczas pełnych emocji i napięć negocjacji, a jego działanie było podyktowane reakcją na bezpośrednie, gwałtowne działanie sędziego, można by doszukiwać się okoliczności łagodzących czy w ogóle wyłączających odpowiedzialność. Jest oczywiste, że forma pisemna wypowiedzi ze swojej natury jest bardziej staranna a do pisemnych wypowiedzi stosuje się wyższe kryteria dbałości o poprawność w formie i treści, niż w stosunku do wypowiedzi ustnych. Nie można więc oceniając sformułowania zawarte we wskazanych pismach Obwinionego zastosować niższych wymagań. Pismo Obwinionego było zapewne czytane przed jego złożeniem, były przemyślane, a nawet konsultowane z innym radcą prawnym, jak twierdzi Obwiniony, a więc sporządzone po głębokiej analizie. Ta z kolei musiała zakończyć się wnioskiem, że zawarte w nim treści mogą obrazić osoby, do których są adresowane i o których one traktują. Inna ocena (taką miał wystawić Obwiniony), przyjmując pewien oczywisty poziom intelektualny radcy prawnego, nie może jednak być im przypisana.
 
Kierując się wskazaniami zawartymi w orzeczeniach sądów dyscyplinarnych, w tym np. w orzeczeniu Sądu Najwyższego z dnia […] r. (sygn. akt […], Legalis nr […]), zgodnie którym „Przesłanki przekroczenia granic „rzeczowej potrzeby” nie można – co do zasady - oceniać in abstracto, bez odniesienia do realiów konkretnej sprawy.” Okręgowy Sąd Dyscyplinarny zbadał okoliczności, w których żądanie złożenia Oświadczenia zostało przez Obwinionego przedstawione. W wyniku tegoż badania, doszedł do wniosku, że nie usprawiedliwiają ich żadne okoliczności. Niezadowolenie pełnomocnika wywołane niepodzielaniem przez sędziów wydających orzeczenia prezentowanej przez niego wykładni przepisów, nie uzasadnia używania jednoznacznie negatywnie nacechowanych sugestii pod adresem tych osób, a właśnie taki charakter miało żądanie złożenia Oświadczenia.
 
Słusznie zauważył Obwiniony w swoich wyjaśnieniach, że „misja radcy prawnego polega też na artykulacji konieczności respektowania prawa przez wszystkie podmioty procesu cywilnego a nie na biernej postawie akceptującej wszelkie niedoskonałości systemu sądownictwa”, jednakże nie może tego czynić w taki sposób, jak zaprezentowany przez niego w żądaniu złożenia Oświadczenia.
 
Preambuła Kodeksu Etyki Radcy Prawnego przypomina, że wykonywanie zawodu nakłada na radcę prawnego obowiązki o charakterze prawnym i etycznym wobec także wobec sądów oraz innych organów, przed którymi radca prawny broni praw klienta lub występuje w jego imieniu. Obwiniony radca prawny M. wnioskiem z Oświadczeniem, którego dotyczyło niniejsze postępowanie, ten obowiązek naruszył. Wymierzenie mu kary okazało się więc konieczne, szczególnie, że Obwiniony nie wyraził skruchy ani nie podjął jakiekolwiek czynności w postaci przeproszenia osób, które słusznie mogłyby czuć się urażone jego zachowaniem.
 
Wymierzona kara uwzględnia dotychczasową nienaganną postawę Obwinionego i pozwala jednocześnie dobrze spełnić funkcje prewencyjne kary – zapobiegać popełnianiu tego typu przewinień w przyszłości.
 
O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 70⁶ ust. 2 ustawy o radcach prawnych.
 
Mając powyższe na uwadze, należało orzec jak w sentencji.
 
E.R.