Orzeczenie z dnia 26 stycznia 2012 r. Sygn. akt: D 27/2011
Orzeczenie prawomocne

Przewodniczący: r. pr. Hubert Terentiew
Członkowie: r. pr. Gerard Dźwigała
r. pr. Tomasz Kuśmierczyk
Protokolant: Karolina Izdebska

Po rozpoznaniu na rozprawie w dniu […] r. w W. sprawy przeciwko r. pr. P, […], obwinionemu o to, że:
1.    zaniechał stawiennictwa na rozprawach w dniach […] r. i […] r. w sprawie o sygn. […] przed Sądem Rejonowym w W I Wydziałem Cywilnym pomimo przyjętego na siebie zobowiązania wobec W, co stanowi naruszenie art. 6 ust. 1 i art. 28 ust. 10 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego;
2.    przyjął w bliżej nie ustalonym terminie w […] r. od W kwotę […] zł, a następnie w dniu […]r. – kwotę […] zł, tytułem wynagrodzenia za reprezentowanie W, w sprawie o sygn. […] przed Sądem Rejonowym w W, a następnie zaniechał świadczenia pomocy prawnej w ramach opisanego wyżej zlecenia i nie dokonał zwrotu otrzymanego wynagrodzenia, co stanowi naruszenie art. 6 ust. 1 i 2 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego;
3.    nie wywiązał się z obowiązku złożenia pisemnych wyjaśnień w wyznaczonym terminie w okresie od dnia […] r. pomimo otrzymania wezwania na piśmie, w sprawie skargi złożonej na niego przez W w sprawie o sygn. akt […], co stanowi naruszenie art. 47 ust. 2 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego;
 

1.    Uznaje r. pr. P, […]winnym popełnienia czynu polegającego na tym, że:
1)    zaniechał stawiennictwa na rozprawach w dniach […] r. i […] r. w sprawie o sygn. […] przed Sądem Rejonowym w W I Wydziałem Cywilnym pomimo przyjętego na siebie zobowiązania wobec W, który to czyn stanowi zawinione, nienależyte wykonywanie zawodu radcy prawnego a także narusza art. 6 ust. 1 i art. 28 ust. 10 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego i za to na podstawie art. 64 ust. 1 pkt. 1 i 2 oraz art. 65 ust. 1 pkt. 2 ustawy o radcach prawnych wymierza mu karę nagany z ostrzeżeniem;
2)    przyjął we […] r. od W kwotę […] tytułem wynagrodzenia za reprezentowanie jej, w sprawie o sygn. akt […] przed Sądem Rejonowym w W, a następnie zaniechał świadczenia pomocy prawnej w ramach opisanego wyżej zlecenia i nie dokonał zwrotu otrzymanego wynagrodzenia, który to czyn narusza art. 6 ust. 1 i 2 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego i za to na podstawie art. 64 ust. 1 pkt. 2 oraz art. 65 ust. 1 pkt. 2 ustawy o radcach prawnych wymierza mu karę nagany z ostrzeżeniem;
3)    nie wywiązał się z obowiązku złożenia pisemnych wyjaśnień w wyznaczonym terminie w okresie od dnia 20 kwietnia 2010 r. pomimo otrzymania wezwania na piśmie, w sprawie skargi złożonej na niego przez W w sprawie o sygn. akt […], który to czyn narusza art. 47 ust. 2 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego i za to na podstawie art. 64 ust. 1 pkt. 2 oraz art. 65 ust. 1 pkt. 1 ustawy o radcach prawnych wymierza mu karę upomnienia;
2.    Na podstawie art. 706 ustawy o radcach prawnych zasądza od obwinionego na rzecz Okręgowej Izby Radców Prawnych w Warszawie tytułem zwrotu kosztów postępowania dyscyplinarnego kwotę [...] zł.

Uzasadnienie

W dniu [...]r. W skierowała do Okręgowej Izby Radców Prawnych w Warszawie wniosek o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego przeciwko r.pr. P zarzucając mu, że pobrał od niej wynagrodzenie za prowadzenie sprawy w kwocie [...] zł i nie wykonał żadnych czynności w sprawie. Postanowieniem z dnia [...]r. Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego wszczął dochodzenie w sprawie z ww. wniosku W i w dniu [...] postawił r.pr. P zarzuty obejmujące przyjęcie od W kwoty [...] zł za prowadzenie sprawy toczącej się pod sygnaturą akt [...] przed Sądem Rejonowym w W, a następnie zaniechanie jej zwrotu pomimo zaniechania świadczenia pomocy prawnej w tej sprawie, w szczególności przez niestawienie się na rozprawach w dniach [...] r. i [...] r.
W dniu [...] r. Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego skierował do OSD wniosek o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego przeciwko r.pr. P w zakresie objętym ww. zarzutami a także dodatkowo w zakresie zarzutu niewywiązania się przez r.pr. P z obowiązku złożenia pisemnych wyjaśnień w wyznaczonym przez Zastępcę Rzecznika Dyscyplinarnego terminie.
***
Rozpoznając sprawę na rozprawie w dniu [...] r. OSD ustalił następujący, niebudzący wątpliwości stan faktyczny:
Jesienią [...] r. obwiniony zawarł z W umowę o świadczenie pomocy prawnej obejmującej reprezentowanie W w sprawie o wstąpienie w stosunek najmu toczącej się przez Sądem Rejonowym w W pod sygnaturą akt [...]. W udzieliła obwinionemu pełnomocnictwa ([...] akt) obejmującego m.in. pełnomocnictwo procesowe ogólne do prowadzenia jej spraw przed sądami powszechnymi. Strony ustaliły honorarium za prowadzenie sprawy w pierwszej instancji na [...] zł.
Obwiniony otrzymał swoje honorarium w dwóch ratach. Kwotę [...] zł otrzymał na spotkaniu w dniu [...] r., a [...] zł później. Na kwoty te wystawił pokrzywdzonej pokwitowania znajdujące się na kartach [...] akt.
W ramach zawartej umowy Obwiniony w szczególności zobowiązał się uczestniczyć w rozprawach wyznaczonych w sprawie [...]. Nie stawił się jednak, ani na rozprawie w dniu [...] r., ani na kolejnej dnia [...] r. Nie ustanowił również substytucji. Jako powód swojego niestawiennictwa na pierwszej rozprawie Obwiniony wskazał kolizję terminów, a na drugiej zapalenie krtani.
Obwiniony nie poinformował sądu o tym, że nie stawi się na rozprawach, nie wysłał do sądu, ani usprawiedliwienia, ani zwolnienia lekarskiego.
Pokrzywdzona była rozżalona na Obwinionego i zażądała zwrotu całego honorarium, które uiściła Obwinionemu ([...]). Obwiniony nie zwrócił pobranego honorarium twierdząc, że nie miał z nią kontaktu.
Sąd ustalił, że cała pomoc prawna świadczona przez Obwinionego w ramach pobranego honorarium w kwocie [...] zł sprowadziła się jedynie do 3 spotkań z klientką, z których każde trwało około półtorej godziny. Żadnych pism procesowych obwiniony nie sporządził. Nie był również w sądzie aby przejrzeć akta sprawy – opierał się na dokumentach przedstawionych mu przez Pokrzywdzoną.
Powyższe fakty sąd ustalił na podstawie zeznań Obwinionego, którym dał wiarę w całej rozciągłości. Były one spójne i logiczne i znajdowały potwierdzenie w pozostałym materiale dowodowym – w szczególności w zeznaniach Pokrzywdzonej złożonych w toku postępowania przygotowawczego oraz w dokumentach stanowiących załączniki do skargi pokrzywdzonej. Jedyna rozbieżność w zeznaniach dotyczyła faktu informowania Pokrzywdzonej o niestawiennictwie na rozprawach, ale w realiach niniejszej sprawy nie jest istotne to, czy obwiniony poinformował mocodawcę o swojej nieobecności na rozprawie.
Na rozprawie przed sądem dyscyplinarnym w dniu [...] r. Obwiniony przyznał się do popełnienia zarzucanych mu czynów, a także wyraził skruchę i zadeklarował, że do końca [...] r. wyśle do pokrzywdzonej list z przeprosinami, oraz zwróci jej część honorarium tj. kwotę [...] zł. Jednocześnie złożył wniosek o dobrowolne poddanie się karom nagany z ostrzeżeniem za niewłaściwe rozliczenie się z Pokrzywdzoną i niestawiennictwo na rozprawach i kary upomnienia za brak współdziałania z rzecznikiem.
W ocenie sądu Obwiniony dopuścił się popełnienia zarzucanych mu trzech czynów. Wszystkie te czyny stanowią bez wątpienia delikty dyscyplinarne.
Odnosząc się do pierwszego z zarzucanych czynów dotyczącego niestawiennictwa Obwinionego na rozprawach w dniach [...]r. i [...]r. sąd podkreśla, że jedną z podstawowych czynności zawodowych radcy prawnego jest reprezentowanie klienta na rozprawach sądowych. Zachowanie się radcy prawnego polegające na tym, że bez usprawiedliwionej przyczyny nie stawia się na rozprawę, nie informuje o tym sądu, nie próbuje nawet usprawiedliwić swojej nieobecności w sądzie, nie stara się zapewnić zastępstwa, stanowi delikt dyscyplinarny jako zawinione nienależyte wykonywanie zawodu radcy prawnego. Rolą radcy prawnego jest bowiem reprezentowanie klienta na rozprawach i podejmowanie wszelkich prawem dopuszczalnych działań w celu wygrania sprawy przez klienta. A do tych działań należy m.in. przekonywanie sądu argumentacją prawną jak i ustalanie faktów istotnych dla rozstrzygnięcia w drodze przesłuchiwania świadków. Nie stawiając się na rozprawę Obwiniony pozbawił swojego klienta możliwości skorzystania ze swojej pomocy i to w dodatku w sytuacji, gdy już uprzednio zainkasował honorarium w kwocie [...] zł obejmujące m.in. stawiennictwo na rozprawach. Takie zachowanie radcy prawnego narusza normę etyczną wyrażoną w art. 6 ust. 1 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego nakazującą obwinionemu wykonywanie czynności zawodowych zgodnie z prawem, uczciwie, rzeczowo i z należytą starannością, a także normę wskazaną w art. 28 ust. 10 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego przewidującą, że radca prawny obowiązany jest zapewnić zastępstwo w przypadku przemijającej przeszkody, tak aby prowadzone przez niego sprawy nie doznały uszczerbku.
Co do drugiego z zarzucanych czynów polegającego na tym, że Obwiniony nie dokonał zwrotu pobranego wynagrodzenia w kwocie [...] zł pomimo niewykonania umowy zawartej z klientem, sąd uważa, że zachowanie takie nie dość, że jest naganne moralnie, to w dodatku w sposób rażący podważa zaufanie społeczne do radców prawnych. W ocenie sądu głęboko nieetyczne jest zachowanie Obwinionego, który wpierw pobiera od pokrzywdzonej stosunkowo wysokie (w stosunku do nakładu pracy) honorarium za prowadzenie sprawy, a następnie nic w sprawie nie robi. Nie zapoznaje się z aktami sprawy w sądzie, nie przygotowuje pism procesowych, nie stawia się na rozprawach. A po zgłoszonym przez klientkę zastrzeżeniu co do jakości świadczonych usług, a właściwie braku tych usług, odmawia zwrotu honorarium nawet w części. Zachowanie takie nie przystoi osobie wykonującej zawód zaufania publicznego. Opisane powyżej postępowanie Obwinionego narusza zatem dyspozycje art. 6 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego, który stawia osobom wykonującym zawód radcy prawnego wymóg wykonywania czynności zawodowych uczciwie. A nie można uznać za uczciwe postępowania Obwinionego, który pobrawszy stosunkowo wysokie honorarium nie uczynił w sprawie praktycznie nic, nie wywiązał się z obowiązku stawiennictwa na rozprawach, i w dodatku odmówił zwrotu honorarium.
W zakresie czynu polegającego na odmowie złożenia pisemnych wyjaśnień w wyznaczonym przez Zastępcę Rzecznika Dyscyplinarnego terminie okoliczność jego popełnienia nie budzi wątpliwości, a sam ten czyn stanowi delikt dyscyplinarny jako sprzeczny z obowiązkiem wyrażonym w art. 42 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego. Podkreślić należy, ze uchybienie temu obowiązkowi spowodowało niepotrzebne przedłużenie postępowania prowadzonego przez rzecznika dyscyplinarnego.
Sąd postanowił przychylić się do wniosku obwinionego o wydanie orzeczenia skazującego i wymierzenie mu kar nagany i upomnienia bez przeprowadzania postępowania dowodowego, gdyż okoliczności popełnienia zarzucanych obwinionemu deliktów dyscyplinarnych nie budzą wątpliwości.  W ocenie sądu cele postępowania zostaną osiągnięte mimo nieprzeprowadzenia rozprawy w całości, gdyż Obwiniony przyznał się do popełnienia zarzucanych mu czynów, wyraził skruchę i żal z powodu ich popełnienia i zadeklarował podjęcie działań mających doprowadzić do pojednania z Pokrzywdzoną. Pozwala to sądzić, że Obwiniony zrozumiał naganność swoich czynów i będzie starał się ich więcej nie popełniać, a w konsekwencji przeprowadzanie rozprawy – z uwagi na jej funkcje wychowawcze – nie jest konieczne. Również zaproponowane przez Obwinionego kary nagany z ostrzeżeniem i upomnienia są adekwatne do wagi naruszeń zasad etyki dokonanych przez Obwinionego. Wnioskowi Obwinionego o dobrowolne poddanie się karze nie sprzeciwił się, ani zastępca rzecznika dyscyplinarnego, ani Pokrzywdzony powiadomiony o terminie rozprawy oraz pouczony, w wezwaniu na rozprawę z dnia [...] r., o możliwości zgłoszenia przez Obwinionego tego wniosku.
Z powyższych względów orzeczono jak w sentencji.
(EM)