Orzeczenie z dnia 26 kwietnia 2016., Sygn. akt: D 9/2016
Orzeczenie prawomocne

Przewodniczący: radca prawny Gerard Dźwigała
Członkowie: radca prawny Michał Rajski
radca prawny Andrzej Szmigiel
Protokolant: Anna Gabrysiak
 

Okręgowy Sąd Dyscyplinarny Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. po rozpoznaniu na rozprawie […] r. w W. sprawy przeciwko radcy  prawnemu  S.(1), […], obwinionej o to, że:           

 
Wnioskiem z […] r. Rzecznik Dyscyplinarny OIRP w W. zwrócił się do Okręgowego Sądu Dyscyplinarnego OIRP w W. o ukaranie radcy prawnego S.(1), wpisanej na listę radców prawnych OIRP w W. pod nr […], zarzucając jej, że:

 
Sąd rozpoznał wniosek na rozprawie w dn. […] r.
Rozprawę prowadzono pod nieobecność Obwinionej, prawidłowo powiadomionej o rozprawie, która pomimo to nie stawiła się. Sąd nie uwzględnił wniosku o odroczenie rozprawy motywowanego bliżej nieokreślonym wyjazdem służbowym, albowiem Obwiniona nie poparła wniosku żadnym dokumentem, ani nawet opisem czynności służbowych poza Warszawą, co nie czyniło podanych powodów nieobecności uprawdopodobnionymi. Jednocześnie nie uwzględniając wniosku o odroczenie rozprawy Sąd miał na uwadze zgromadzony materiał dowodowy, w szczególności wyjaśnienia obwinionej złożone przed Rzecznikiem Dyscyplinarnym oraz w postępowaniu karnym, a także pozostałe dowody, który to materiał według oceny Sądu pozwala na poczynienie ustaleń faktyczne w sposób wiarygodny i obiektywny, w sposób wystarczający z punktu widzenia ceków postępowania.
 
Okręgowy Sąd Dyscyplinarny ustalił, co następuje:
W okresie od […] r. do […] r. Obwiniona pozostawała w […] z T., któremu w tym okresie udzielała także pomocy prawnej w związku z jego rozwodem z pokrzywdzoną –S.(2).
W styczniu […] r. z inicjatywy T. doszło do zakończenia tego związku, po czym obwiniona wielokrotnie podejmowała próby kontaktu z T., co było wyrazem jej sprzeciwu wobec takiej decyzji partnera i próbą naprawienia ich związku.
Dowód: protokół zeznań T. (k.[ …]-[…]), protokół rozprawy (k.[ …]-[…]),
W okresie od […] r. do […] r. W., przy ul. […], przy wykorzystaniu komputera prywatnego obwiniona dziesięciokrotnie przełamała zabezpieczenia w postaci hasła i uzyskała dostęp do konta poczty elektronicznej […], należącego do pokrzywdzonej – S.(2)., zapoznała się z treścią korespondencji na tym koncie bez upoważnienia pokrzywdzonej, a następnie dokonała zmiany hasła dostępu do tego konta, czym uniemożliwiła pokrzywdzonej dostęp do niego.
Ponadto w dn. […] w W. przy ul. […], w siedzibie swojego pracodawcy (tj. […]), u którego była zatrudniona na stanowisku radcy prawnego, korzystając z komputera służbowego, trzykrotnie przełamała hasła i uzyskała dostęp do konta poczty elektronicznej […], należącego do pokrzywdzonej i uzyskała nieuprawniony dostęp do znajdujących się tam informacji oraz zapoznała się z treścią korespondencji na tym koncie bez upoważnienia pokrzywdzonej.
Dowód: Pismo […] r. (k.[ …]-[…]), pismo U.[…]sp. z o.o. z dn. […] r. (k. […]), Pismo […]. z […] r. (k.[ …]-[…]), protokół zeznań pokrzywdzonej ((k.[ …]-[…]), protokół zeznań T. (k.[ …]-[…]), wyjaśnienia obwinionej (k.[ …]-[…]),
Ponadto w dniu […] r. obwiniona wysyłała do T. wiadomość SMS z informacjami pochodzącymi z konta poczty elektronicznej, do którego uzyskała nieuprawniony dostęp. Tego samego dnia pokrzywdzona poinformowała telefonicznie T., iż utraciła dostęp do swojego konta pocztowego. 
Dowód: protokół zeznań pokrzywdzonej (k.[ …]-[…]),, protokół zeznań T. (k.[ …]-[…]),
W dn. […] r. obwiniona przyznała się do zarzutów postawionych przez organ postępowania przygotowawczego, dotyczących przełamania zabezpieczeń i uzyskania nieuprawnionego dostępu do ww. konta poczty elektronicznej pokrzywdzonej, oraz zmiany hasła dostępu do tego konta oraz odmówiła składania wyjaśnień.
W dn. […] r. obwiniona złożyła wyjaśnienia w sprawie przed Sądem Rejonowym dla W. w sprawie, w której została oskarżona pod ww. zarzutami. Ponownie przyznając się do popełnienia zarzuconych jej czynów wskazała, że nie chciała wyrządzić szkody pokrzywdzonej a jedynie uzyskać pewne informacje o relacjach między pokrzywdzoną a T., z którym chciała w tamtym czasie naprawić ich związek. W popełnieniu czynu, tj. przełamaniu zabezpieczeń pomagała jej inna osoba, której nie znała, a z którą nie spotykała się osobiście i której nie płaciła za to wynagrodzenia.
Dowód: protokół przesłuchania obwinionej (k.[ …]-[…]),, protokół rozprawy ((k.[ …]-[…]),.
W dn. […] r. Sąd Rejonowy dla W. uznał obwinioną winną zarzucanych jej czynów związanych z przełamaniem przełamania zabezpieczeń i uzyskaniem nieuprawnionego dostępu do ww. konta poczty elektronicznej pokrzywdzonej, oraz zmiany hasła dostępu do tego konta i za to wymierzył jej karę. Wyrok ten jest prawomocny.
Dowód: kopia odpisu wyroku i jego uzasadnienia (k. […], (k.[ …]-[…]),.
Powyższe ustalenia dotyczące przebiegu zdarzeń zostały w pierwszej kolejności poczynione na podstawie wyjaśnień obwinionej przed sądem powszechnym oraz przed Rzecznikiem Dyscyplinarnym, gdzie przyznała, że dopuściła się popełnienia zarzucanych jej czynów. To przyznanie się, jest spójne z pozostałymi dowodami: zeznaniami T. i pokrzywdzonej, a także znajdują potwierdzenie w dokumentach potwierdzających logowania się z komputerów o numerach IP, do których dostęp miała obwiniona. Dowody z dokumentów obiektywnie potwierdzają wykorzystanie tych komputerów do dokonania przestępstwa, zaś faktem wynikającym z przyznania się obwinionej oraz skutków wynikających z zeznań pokrzywdzonej i świadka wynika, że zostały w ten sposób wykorzystane przez samą obwinioną. Wobec tego Sąd oparł się na tych dowodach jako spójnych i wzajemnie się logicznie uzupełniających.
Pozostałe dowody w sprawie dotyczą albo okoliczności mniej istotnych (ale mających znaczenie) – takich jak fakt popełnienia przestępstwa (potwierdzony prawomocnym wyrokiem sadu, czy popełnienie przestępstwa w miejscu i podczas pracy na stanowisku radcy prawnego (potwierdzony pismami pracodawcy), albo nie mają znaczenia dla sprawy.
 
Okręgowy Sąd Dyscyplinarny, zważył, co następuje:
Obwiniona niewątpliwie dopuściła się obu zarzuconych jej czynów i czyny te – oprócz tego, że stanowią przestępstwa, są również deliktami dyscyplinarnymi jako naruszenia art. 6 ust. 2 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego z 28.12.2010 r., a z którego to przepisu wynika nakaz postępowania godnego także w życiu prywatnym. Jakkolwiek jedno z popełnionych przestępstw zostało popełnione w miejscu pracy i przy wykorzystaniu służbowego komputera, to jednak nie było to działanie w wykonywaniu zawodu radcy prawnego i nie powinno być traktowane jako naruszenie norm dotyczących wykonywania zawodu.
Niezależnie od tego, że naganne postępowanie obwinionej związane jest ze sferą jej życia prywatnego i jest w ocenie Sądu motywowane przesłankami o charakterze osobistym i uczuciowym, podlega ocenie samorządu zawodowego ponieważ rzutuje na ocenę obwinionej jako osoby, która swym postępowaniem także w życiu prywatnym ma dawać rękojmię prawidłowego wykonywania zawodu zaufania publicznego.
W ocenie Sądu obwiniona popełniła zarzucane jej czyny w sposób zawiniony – w warunkach winy umyślnej, tzn. znała znaczenie swojego postępowania i zakaz prawny działania a mimo to podjęła takie działanie w celu osiągnięcia osobistych celów. Deklarowane motywacje obwinionej – nakierowane na uzyskanie dla siebie informacji a nie wyrządzenie szkody pokrzywdzonej w najmniejszym stopniu nie mogą tu zasługiwać na uwzględnienie jako okoliczność łagodząca formę winy, aczkolwiek sąd bierze pod uwagę te motywacje i okoliczności dotyczące sfery emocjonalnej postepowania obwinionej przy wymiarze kary.
Obwiniona jako radca prawny, a szczególnie jako osoba zatrudniona na stanowisku radcy prawnego w […] winna w sposób wyjątkowo restrykcyjny podchodzić do obowiązku działania zgodnie z prawem, w tym poszanowania prywatności i tajemnicy korespondencji innych osób. Działanie obwinionej stanowiło jaskrawe zaprzeczenie temu obowiązkowi. Wskazuje ono, że nie ma ona odpowiednio ukształtowanej hierarchii zasad postępowania i wewnętrznych hamulców, przez co dla osobistych celów jest gotowa naruszyć elementarne wartości zawodu, który wykonuje i dopuścić się przestępstwa.
Rodzaj popełnionego czynu i okoliczności jego popełnienia, w tym fakt zatrudnienia w tym czasie w organach ścigania oraz popełnienie czynu u tego pracodawcy i przy wykorzystaniu jego urządzeń technicznych, powoduje, że zachowanie obwinionej należy ocenić jako szczególnie szkodliwe nie tylko dla jej oceny jako radcy prawnego ale potencjalnie bardzo szkodliwe dla wizerunku i dobrego imienia zawodu radcy prawnego w ogólności. Z tego punktu widzenia zarzut naruszenia art. 6 ust. 2 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego należało uznać za w pełni uzasadniony, zatem obwinionej należało przypisać odpowiedzialność dyscyplinarną na podstawie art. 64 ust. 1 ustawy o radcach prawnych.
Dokonując wymiaru kary dyscyplinarnej Sąd ocenił, że obwiniona dopuściła się bardzo poważnego naruszenia prawa i zasad etyki zawodowej. Pomimo relatywnie niskiej kary wymierzonej w postępowaniu karnym, w ocenie tut. Sądu jej postępowanie prawnego stanowiło rażące naruszenie jej powinności jako członka samorządu radców prawnych i sprzeniewierzenie się fundamentalnej zasadzie warunkującej istnienie zawodu radcy prawnego, jako zawodu zaufania publicznego – przestrzegania prawa. Sprzeczność zachowania obwinionej z jej powinnościami jest na tyle rażąca, że w sprawie konieczne jest wymierzenie odpowiednio surowej kary dyscyplinarnej. Jest to uzasadnione zarówno względami prewencji indywidualnej (mając na celu powstrzymanie obwinionej przed popełnieniem deliktów dyscyplinarnych w przyszłości), ogólnej (pokazując ogółowi członków samorządu konsekwencje zawodowe tego rodzaju czynów), jak i względami sprawiedliwości i ochrony dobrego imienia samorządu radców prawnych (pokazując pokrzywdzonej i wszystkim innym absolutnie poważny stosunek samorządu do przestępnego naruszenia dóbr osobistych i tajemnicy korespondencji przez członka tego samorządu).
Z tych powodów Sąd uznał za adekwatne wymierzenie za każdy z czynów kary zawieszenia prawa do wykonywania zawodu na […] – […] lat. Orzekając takie kary przyjęto, że Sąd uznał, że z uwagi na wiek obwinionej, fakt, że nie dopuściła się czynu z motywacji zasługującej na szczególne potępienie ale z powodu motywacji powiązanych z relacjami osobistymi i uczuciowymi, wymierzenie jej najsurowszej kary i całkowite pozbawienie jej prawa do wykonywania zawodu nie byłoby karą adekwatną. Natomiast wymierzona kara powinna pozwolić na osiągnięcie wskazanych wyżej celów – spowoduje niewykonywanie zawodu przez obwinioną przez długi okres ale nie wyeliminuje jej z zawodu całkowicie i pozwoli na powrót do świadczeni pomocy prawnej w przyszłości. Okres zawieszenia prawa do wykonywania zawodu może i powinien dać okazję do analizy własnego postępowania i jego przyczyn, wyciągnięcia odpowiednich wniosków oraz uporządkowania życia osobistego i zawodowego w taki sposób, aby po okresie kary obwiniona mogła prawidłowo świadczyć pomoc prawną, respektując porządek prawny i prawa innych osób, zarówno w życiu zawodowym, jak i prywatnym.
W związku z wymierzeniem kary zawieszenia Sąd, na podstawie art. 65 ust. 2b ustawy o radcach prawnych, obligatoryjnie orzekł zakazu wykonywania patronatu. Zakaz ten określono w maksymalnym możliwym wymiarze czasowym uznając, że z uwagi na charakter i okoliczności popełnionego czynu, a także dobro naruszone, obwiniona nie ma aktualnie warunków do przekazywania aplikantom wiedzy o zasadach wykonywania zawodu i nie powinna mieć takiej możliwości przez […] długi okres.
Na podstawie art. 65(1) ust. 1 ustawy o radcach prawnych Sąd wymierzył w miejsce orzeczonych dwóch kar jednorodzajowych za przewinienia dyscyplinarne karę łączną – zawieszenia prawa do wykonywania zawodu radcy prawnego na okres […] lat oraz dodatkowo zakaz wykonywania patronatu na okres […] lat.
Na podstawie art. 65 ust. 2e ustawy o radcach prawnych Sąd orzekł dodatkowo o obowiązku przeproszenia pokrzywdzonej przez Obwinioną w formie pisemnego listu. W ocenie Sądu ze względu na naruszone przestępnym działaniem obwinionej dobro – prawo do prywatności i prawo do tajemnicy korespondencji – przeproszenie takie jest obowiązkiem obwinionej i uzasadnione jest nałożenie na nią obowiązku jego wykonania, jako minimalne zadośćuczynienie za doznaną krzywdę.
 
(BU)