Orzeczenie z dnia 25 września 2020 r. Sygn. akt: D 29/20
Orzeczenie jest prawomocne.
                                                                                                       

PRZEWODNICZĄCY: r. pr. Robert Karpiński
CZŁONKOWIE: r. pr. Paulina Sibilska
r. pr. Marzena Okła - Anuszewska
PROTOKOLANT:         Karolina Szymala

           
Okręgowy Sąd Dyscyplinarny Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. po rozpoznaniu na rozprawie w dniu […] r. w W. sprawy przeciwko radcy prawnemu C. ([…]) obwinionej o to, że:
1. Co najmniej od dnia […] r. działając jako radca prawny naruszyła zasady etyki zawodu radcy prawnego w ten sposób, że po uprzednim przyjęciu zlecenia i oryginałów dokumentów do prowadzenia sprawy od Państwa S(1) i S(2), pozbawiła mocodawców informacji o działaniach podejmowanych w sprawie, a także poprzez brak kontaktu uniemożliwiła im odebranie przekazanych dokumentów, tj. w sprawie czynu naruszającego dyspozycję art. 64 ust. 1 ustawy w zw. z art. 44 ust. 1 KERP,
2. Co najmniej od dnia […] r. działając jako radca prawny naruszyła zasady etyki zawodu radcy prawnego w ten sposób, że nie podjęła współpracy z organami samorządu zawodowego radców prawnych, polegającej na złożeniu pisemnych wyjaśnień na wezwanie Rzecznika Dyscyplinarnego i Wicedziekana Rady OIRP w W., tj. o czyn określony w art. 64 ust. 1 ustawy w zw. z art. 62 KERP
 

 

 

 
Wnioskiem z dnia […] roku Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. (zwany dalej „Rzecznikiem”) wniósł o ukaranie radcy prawnego C. wpisanej na listę radców prawnych pod numerem […] (zwanej dalej „Obwinioną”) zarzucając, że:

 
Do akt sprawy nie wpłynęła odpowiedź Obwinionej na wniosek o ukaranie.
 
Okręgowy Sąd Dyscyplinarny ustalił następujący stan faktyczny:
 
S(1) i S(2) (zwani dalej razem: „Pokrzywdzeni”) poznali Obwinioną w […] r. w Urzędzie Miasta i Gminy w P., gdzie Obwiniona udzielała porad w ramach nieodpłatnej pomocy prawnej. Między Pokrzywdzonymi i Obwinioną doszło do porozumienia, zgodnie z którym Obwiniona miała udzielić Pokrzywdzonym pomocy prawnej w sprawie związanej z usunięciem wad budynku przez dewelopera. Strony nie zawarły umowy w formie pisemnej. Zakres pomocy obejmował co najmniej wystosowanie do dewelopera wezwania do usunięcia wad (zeznania Pokrzywdzonych na k. […] oraz k. […]; pismo Obwinionej z dnia […] r. na k. […]). W komunikacji elektronicznej z Pokrzywdzonymi, Obwiniona wspominała o czynnościach sądowych (k. […]).
 
W oparciu o zgromadzony w sprawie materiał dowodowy nie było możliwe ustalenie dokładnej listy dokumentów, które Obwiniona posiadała w zakresie sprawy Pokrzywdzonych. Pokrzywdzeni twierdzili, że przekazali projekt domu, korespondencję do dewelopera ze zwrotkami i opinię rzeczoznawcy budowlanego w oryginałach oraz dokument pełnomocnictwa (zeznania na k. […] oraz […]). Obwiniona natomiast zakwestionowała otrzymanie oryginałów jakichkolwiek dokumentów, przyznała, że sporządziła wezwanie do usunięcia wad oraz ostateczne, przedsądowe wezwanie do usunięcia wad budynku mieszkalnego. Obwiniona przyznała również, że otrzymała odpowiedź od pełnomocnika adresata (pismo Obwinionej z dnia […] r. na k. […]). Powyższe przyznanie Obwinionej znajduje oparcie w korespondencji prowadzonej przez Obwinioną z Pokrzywdzonymi w formie elektronicznej (k. […]).
 
Wobec niestawiennictwa Obwinionej, jak i Pokrzywdzonych na rozprawie w obydwu terminach, mając na uwadze dyrektywę płynącą z art. 5 § 2 kpk, Sąd przyjął, że Obwiniona dysponowała jedynie oryginałami sporządzonych przez siebie pism do dewelopera oraz uzyskaną odpowiedzią.
 
Strony komunikowały się głównie za pomocą komunikatora – aplikacji na telefon (zeznania na k. […] oraz k. […]).
 
Od końca […] r., Pokrzywdzeni nie mogli skontaktować się z Obwinioną mimo licznych prób (zeznania na k. […] oraz k. […]).
 
Ostatecznie, Pokrzywdzeni skorzystali z pomocy innego prawnika, dokumenty pozostające w posiadaniu Obwinionej oceniają jako niepotrzebne (zeznania na k. […] oraz […]v). Ponadto, Pokrzywdzeni nie zgłaszają obecnie pretensji wobec Obwinionej, są zadowoleni z przebiegu swojej sprawy (zeznania Pokrzywdzonych na k. […] oraz k. […]).
 
Pismem z dnia […] r., Wicedziekan Rady tutejszej Izby poinformowała Obwinioną o wpłynięciu wniosku o interwencję sformułowanego przez Pokrzywdzonych, wzywając jednocześnie do złożenia pisemnych wyjaśnień w sprawie w zakreślonym terminie. Dwukrotnie awizowana przesyłka z powyższym wezwaniem nie została odebrana przez Obwinioną (k. […]).
 
Następnie, Obwiniona została wezwana przez Rzecznika Dyscyplinarnego do złożenia pisemnych wyjaśnień, pismem Rzecznika z dnia […] r. (k. […]). Obwiniona odebrała wezwanie w dniu […] r. (k. […]).
 
Wicedziekan Izby ponowił swoje wystąpienie do Obwinionej w sprawie zgłoszonej przez Pokrzywdzonych oraz złożenia pisemnych wyjaśnień. Przesyłka z pismem Wicedziekana z dnia […] r. została odebrana w dniu […] r. (k. […]).
 
Pomimo wezwań, Obwiniona nie przedstawiła wyjaśnień ani usprawiedliwienia swojego zaniechania w tym zakresie.
 
Sąd ustalił powyższy stan faktyczny na podstawie dokumentów znajdujących się w aktach sprawy na kartach wymienionych szczegółowo powyżej. Sąd dał wiarę wszystkim tym dokumentom, ponieważ nie znalazł podstaw by kwestionować ich wiarygodność. Strony nie podważały wiarygodności dokumentów.
 
Pozostałe dowody z dokumentu dopuszczone w sprawie potwierdzają powyższe okoliczności bądź pozbawione są znaczenia dla sprawy.
 
Pokrzywdzeni złożyli zeznania przed Rzecznikiem w charakterze świadków (k. […] oraz […]v). Nie stawili się na wezwanie Sądu wskazując na trudności w wywiązaniu się z obowiązku stawiennictwa związane z jego kosztami, a także sytuacją rodzinną oraz obciążeniem psychicznym i zmęczeniem, jakie u Pokrzywdzonych wywołuje uczestniczenie w niniejszej sprawie (k. […]). Sąd uznał zeznania Pokrzywdzonych ujawnione na rozprawie głównej za wiarygodny materiał dowodowy. Zeznania były ze sobą zasadniczo spójne, nie były nakierowane wrogo wobec Obwinionej. Wątpliwości związane z odmiennym stanowiskiem stron w zakresie kwestii oryginałów dokumentów posiadanych przez Obwinioną zostały rozstrzygnięte na korzyść Obwinionej, zgodnie z przywołaną wyżej zasadą.
 
Sąd postanowił prowadzić rozprawę pod nieobecność Obwinionej. Obwiniona wysłała wiadomość e-mail w dniu rozprawy (o godz. […] wobec wyznaczonej godziny wywołania: […]), w której poinformowała o kolizyjnym terminie przed Sądem Rejonowym w O. Jednocześnie, Obwiniona nie wniosła o przerwanie bądź kolejne odroczenie rozprawy (k. […]v). W związku z powyższym zauważyć należało, że Obwiniona z wysokim prawdopodobieństwem znała termin posiedzenia Sądu Rejonowego w O. (zawiadomienie z […] r. na k. […]v) już w dniu otrzymania wezwania na rozprawę w niniejszej sprawie (potwierdzenie odbioru wezwania w dniu […] r. na k. […]v). Pozezwalało to Obwinionej na zawiadomienie tutejszego Sądu o kolizji terminów z większym wyprzedzeniem niż niespełna dwie i pół godziny przed wywołaniem sprawy.
 
Okręgowy Sąd Dyscyplinarny zważył, co następuje.
 
Na gruncie zgromadzonego materiału dowodowego Sąd doszedł do przekonania, że w ustalonym stanie faktycznym Obwiniona dopuściła się czynów pozostających w sprzeczności z zasadami wykonywania zawodu radcy prawnego. Tym niemniej, z uwagi na znikomą szkodliwość społeczną ujawnionych czynów, postępowanie w sprawie należało umorzyć.
 
U podstaw rozstrzygnięcia Sądu legły następujące powody.
 
W stanie faktycznym sprawy ustalonym przez Sąd, Obwiniona uzgodniła z Pokrzywdzonymi udzielenie im pomocy w sprawie dotyczącej wad budynku, a następnie podjęła czynności w postaci prowadzenia korespondencji z adresatem pretensji Pokrzywdzonych. W ten sposób, Obwiniona weszła w posiadanie dokumentów dotyczących sprawy Pokrzywdzonych. Sprawa nie została doprowadzona do końca przez Obwinioną. Dokumenty nie zostały zwrócone Pokrzywdzonym. Powyższa okoliczność stanowiła podstawę pretensji zgłoszonej przez Pokrzywdzonych.
 
Następnie, wobec braku kontaktu z Obwinioną, Pokrzywdzeni skorzystali z usług innego prawnika, który poprowadził ich sprawę. Jak należy domniemywać, dokumenty niezwrócone przez Obwinioną nie były niezbędne dla dalszego prowadzenia sprawy Pokrzywdzonych. Zapewne ta okoliczność zaważyła w dużej mierze na obecnej postawie Pokrzywdzonych, którzy nie zgłaszają już pretensji wobec Obwinionej.
 
W ocenie Sądu, powyższe świadczy niewątpliwie, że postępowanie Obwinionej nie było właściwe. Mimo braku pisemnej umowy z Pokrzywdzonymi oraz ustaleń dotyczących wynagrodzenia, Pokrzywdzeni traktowali Obwinioną jako swojego prawnika, który pomorze im załatwić sprawę z deweloperem. Takie przekonanie Pokrzywdzonych mogło ugruntować zachowanie polegające na podjęciu przez Obwinioną korespondencji z deweloperem.
 
W tej sytuacji, Pokrzywdzeni powinni być traktowani przez Obwinioną jak klient, z konsekwencjami wynikającymi dla takiej relacji z postanowień m.in. Kodeksu Etyki Radcy Prawnego. Przesądzenie to oznacza w szczególności obowiązek informowania o przebiegu sprawy oraz zwrócenia klientowi posiadanych dokumentów. Skoro Obwiniona tym obowiązkom nie podołała, uznać należało, że doszło do naruszenia zasad wykonywania zawodu w zakresie określonym w art. 44 ust. 1 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego, objętym kwalifikacją z wniosku o ukaranie.
 
W okolicznościach sprawy, ustalone naruszenie zasad wykonywania zawodu wymagało oceny z punktu widzenia stopnia szkodliwości czynu. W tym zakresie, Sąd sięgnął po kryteria określone w art. 115 § 2 kpk.
 
Czyn Obwinionej nie godził w podstawowe wartości lub zasady wykonywania zawodu. Ostatecznie, jak wyżej ustalono, Obwiniona posiadała nieliczną dokumentację, najwyraźniej pozbawioną istotnego znaczenia dla sprawy Pokrzywdzonych. Pokrzywdzeni mogli prowadzić dalej swoją sprawę bez dokumentów posiadanych przez Obwinioną. Zaniechanie Obwinionej nie wyrządziło ostatecznie szkody Pokrzywdzonym, którzy nie żywią urazy wobec Obwinionej. Krąg osób, które znają szczegóły niniejszej sprawy nie jest zapewne obszerny.
 
Obwiniona nie otrzymała wynagrodzenia za wykonane przez siebie czynności dla Pokrzywdzonych.
 
W ocenie Sądu, naruszenie zasad nie było objęte zamiarem Obwinionej, w jakiejkolwiek formie. Obwiniona nie uzyskała z tego tytułu korzyści. Na zaniedbanie obowiązków wobec Pokrzywdzonych miały zapewne wpływ poważne problemy zdrowotne Obwinionej, których wystąpienie zostało uprawdopodobnione złożonym do akt zaświadczeniem lekarskim (k. […]v).
 
Z tych względów uznać należało, że szkodliwość czynu Obwinionej jest znikoma w stopniu, który przesądza o spełnieniu negatywnej przesłanki dla kontynuowania postępowania dyscyplinarnego – vide: art. 17 § 1 pkt 3) kpk.
 
Wskazane wyżej okoliczności dotyczące pierwszego spośród czynów objętych wnioskiem o ukaranie, należy odnieść do czynu drugiego z wniosku. Wezwania do złożenia wyjaśnień były kierowane do Obwinionej w związku z czynem obejmującym współpracę z Pokrzywdzonymi. Brak wyjaśnień, godząc wprawdzie w obowiązek współpracy z organami samorządu radców prawnych (art. 62 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego), nie naraził ostatecznie na powstanie szkody.
 
Podobnie, jak w przypadku pierwszego czynu, okoliczności przywołane w piśmie z dnia […] r. (k. […]) częściowo usprawiedliwiają zaniechanie Obwinionej.
 
Sąd orzekł o kosztach postępowania na podstawie art. 70⁶ ust. 2 zd. 2 ab initio ustawy o radcach prawnych.
 
E.R.