Orzeczenie z dnia 25 lutego 2019 r. Sygn. akt: D 140/18
opublikowano: 2020-10-14 przez: Więckowska Milena
Orzeczenie z dnia 25 lutego 2019 r. Sygn. akt: D 140/18
Orzeczenie jest prawomocne
Orzeczenie jest prawomocne
PRZEWODNICZĄCY: r. pr. Marzena Okła-Anuszewska
CZŁONKOWIE: r. pr. Tomasz Iwańczuk
r. pr. Artur Załuski
PROTOKOLANT: Karolina Szymala
CZŁONKOWIE: r. pr. Tomasz Iwańczuk
r. pr. Artur Załuski
PROTOKOLANT: Karolina Szymala
Okręgowy Sąd Dyscyplinarny Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. po rozpoznaniu na rozprawie w dniu […] r. w W. sprawy przeciwko radcy prawnemu B. ([…]) obwinionej o to, że:
- począwszy od […] r. do […] r. nie wywiązywała się z obowiązku rzetelnego, sumiennego i profesjonalnego reprezentowania klienta G.(1) sp. z o. o. reprezentowanej przez K.,
tj. przez okres ponad […] miesięcy nie złożyła we właściwym sądzie pozwu przeciwko G.(2) sp. z o. o., nie informowała klienta o stanie prowadzonej na jego rzecz sprawy i po ponad […] miesiącach od daty uprawomocnienia się nakazu zapłaty, zwróciła się do właściwego sądu o nadanie nakazowi zapłaty klauzuli wykonalności, co może prowadzić do niezaspokojenia wierzytelności klienta, bądź zaspokojenia jej w niepełnej wysokości,
tj. o czyny określone w art. 64 ust. 1 ustawy o radcach prawnych w zw. z art. 6, art. 12 ust. 1, art. 44 ust. 1 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego; - począwszy od dnia […] r. do dnia przedstawienia zarzutów, tj. […] r. nie podjęła współpracy z organami samorządu zawodowego radców prawnych, polegającej na złożeniu wyjaśnień na wezwanie Rzecznika Dyscyplinarnego,
tj. o czyn określony w art. 64 ust. 1 ustawy o radcach prawnych w zw. z art. 62 ust. 3 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego, - począwszy od dnia […] r. do dnia przedstawienia zarzutów, tj. […] r., nie zastosowała się do § 3 ust. 2 załącznika do uchwały Nr 94/IX/2015 Krajowej Rady Radców Prawnych z dnia 13 czerwca 2015 r. w sprawie Regulaminu wykonywania zawodu radcy prawnego, który wskazuje, iż radca prawny powinien dążyć do tego, aby umowa była sporządzona na piśmie, chyba że dotyczy doraźnej pomocy prawnej, poprzez niezawarcie pisemnej umowy o świadczenie pomocy prawnej z klientem, w której zostałyby określone wszystkie najważniejsze postanowienia umowne, mimo, że nie występowały przeszkody ku temu,
tj. o czyn określony w art. 64 ust. 1 ustawy o radcach prawnych w zw. z art. 61 ust. 2 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego.
orzeka:
- Uznaje radcę prawnego B. ([…]) winną zarzucanego w punkcie 1 wniosku o ukaranie czynu, który to czyn stanowi przewinienie dyscyplinarne jako czyn sprzeczny z zasadami wyrażonymi w art. 64 ust. 1 ustawy o radcach prawnych w zw. z art. 6, art. 12 ust. 1, art. 44 ust. 1 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego i za czyn ten na podstawie art. 64 ust. 1 i art. 65 ust. 1 pkt 3 ustawy o radcach prawnych, wymierza karę pieniężną w wysokości […] ([…]) złotych;
- Uznaje radcę prawnego radcę prawnego B. ([…]), winną zarzucanego w punkcie 2 wniosku o ukaranie czynu, który to czyn stanowi przewinienie dyscyplinarne jako czyn sprzeczny z zasadami wyrażonymi w art. 64 ust. 1 ustawy o radcach prawnych w zw. z art. 62 ust. 3 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego i za czyn ten na podstawie art. 64 ust. 1 i art. 65 ust. 1 pkt 2 ustawy o radcach prawnych, wymierza karę pieniężną w wysokości […] ([…]) złotych;
- Na podstawie art. 651 ust. 1 ustawy o radcach prawnych kary orzeczone w pkt 1-2 łączy w ten sposób, że orzeka jako karę łączną karę pieniężną w wysokości […] ([…]) złotych;
- Od zarzutu 3 uniewinnia radcę prawnego B. ([…]);
- Na podstawie art. 706 ust. 2 ustawy o radcach prawnych zasądza od obwinionej radcy prawnego B. ([…]), na rzecz Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. tytułem zwrotu kosztów postępowania dyscyplinarnego kwotę […] ([…]) złotych.
Uzasadnienie
Wnioskiem o ukaranie z dnia […] r. Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. radca prawny M. (dalej także: „ZRD”) wniósł o ukaranie radcy prawnego B. (nr wpisu […]), dalej także: „Obwiniona”, zarzucając jej, że dopuściła się nienależytego wykonywania zawodu radcy prawnego poprzez następujące czyny, które miały miejsce w okresach, jak poniżej:
- począwszy od […] r. do […] r. nie wywiązywała się z obowiązku rzetelnego, sumiennego i profesjonalnego reprezentowania klienta G.(1) sp. z o.o. (dalej także: „Pokrzywdzona”), tj. przez okres ponad […] miesięcy nie złożyła we właściwym sądzie pozwu przeciwko G.(2) sp. z o.o., nie informowała klienta o stanie prowadzonej na jego rzecz sprawy, w tym chociażby o sygnaturze tej sprawy, dopiero po ponad […] miesiącach od daty wydania nakazu zapłaty zwróciła się do właściwego sądu o nadanie nakazowi zapłaty klauzuli wykonalności, co może prowadzić do niezaspokojenia wierzytelności klienta, bądź zaspokojenia jej w niepełnej wysokości, tj. popełnienia przewinienia dyscyplinarnego określonego w art. 6, art. 12 i art. 44. ust. 1 Kodeksu Etyki Radców Prawnych przyjętego uchwałą nr 3/2014 Nadzwyczajnego Krajowego Zjazdu Radców Prawnych z dnia 22 listopada 2014 r. (dalej także: „KERP”) w zw. z art. 64 ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych - Dz.U. z 2015, poz. 507 ze zm. (dalej także: „RadcPrU”);
- począwszy od dnia […] r. do dnia przedstawienia zarzutów, tj. […] r. nie podjęła współpracy z organami samorządu zawodowego radców prawnych, polegającej na złożeniu wyjaśnień na wezwanie Rzecznika Dyscyplinarnego, tj. o przewinienie dyscyplinarne określone w art. 62 ust. 3 KERP w zw. z art. 64 ust. 1 RadcPrU;
- począwszy od dnia […] r. do dnia przedstawienia zarzutów, tj. […] r., nie zastosowała się do § 3 ust. 2 załącznika do uchwały Nr 94/IX/2015 Krajowej Rady Radców Prawnych z dnia 13 czerwca 2015 r. w sprawie Regulaminu wykonywania zawodu radcy prawnego, który wskazuje, że radca prawny powinien dążyć do tego, aby umowa była sporządzona na piśmie, chyba że dotyczy doraźnej pomocy prawnej, poprzez niezawarcie pisemnej umowy o świadczenie pomocy prawnej z klientem, w której zostałyby określone wszystkie najważniejsze postanowienia umowne, mimo, że nie występowały przeszkody ku temu, tj. o przewinienie dyscyplinarne określone w art. 61 ust. 2 KERP w zw. z art. 64 ust. 1 RadcPrU.
Obwiniona nie wniosła odpowiedzi na wniosek o ukaranie.
Sąd rozpoznał wniosek o ukaranie na rozprawie w dniu […] r. przeprowadzając m.in. dowód z zeznań świadka K.
Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego, po zakończeniu postępowania dowodowego wniósł o uznanie Obwinionej winnej zarzucanych jej czynów, wymiar kary pozostawiając do uznania Sądu, tak samo postąpiła przedstawicielka Pokrzywdzonej.
Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
W dniu […] r. K. działając jako prezes zarządu pokrzywdzonej spółki pod firmą G.(1) sp. z o.o. (dalej: „Pokrzywdzona”) udzieliła Obwinionej pisemnego pełnomocnictwa do reprezentowania Pokrzywdzonej we wszelkich sprawach sądowych i pozasądowych przeciwko dłużnikowi - spółce G.(2) sp. z o.o. (k. […]). Pełnomocnictwo to obejmowało przede wszystkim upoważnienie do złożenia pozwu o zapłatę i prowadzenie dalszych czynności, włącznie z egzekucją, w celu odzyskania przysługujących Pokrzywdzonej należności od dłużnika (zeznania świadka K. – k. […])
Następnie, w dniu […] r. Pokrzywdzona uiściła opłatę skarbową od udzielonego pełnomocnictwa (k. […]) i opłatę sądową od pozwu (k. […]). Opłaty te zostały dokonane po przekazaniu K. informacji o konieczności ich uiszczenia (zeznania świadka K. – k. […]).
Kolejną czynnością Obwinionej było wystawienie i podpisanie w dniu […] r. faktury VAT nr […] obejmującej wynagrodzenie w wysokości […] zł tytułem „Doradztwa prawnego”. Kwota ta miała obejmować wynagrodzenie za wszystkie czynności aż do odzyskania należności od dłużnika Pokrzywdzonej (k. […], zeznania świadka K. – k. […])
Pozew do sądu Obwiniona złożyła po ponad […] miesiącach od dnia przyjęcia sprawy do prowadzenia, tj. w dniu […] r. (k. […]). Po wpłynięciu pozwu, sąd wydał nakaz zapłaty w dniu […] r. (k. […]), który został uznany za doręczony Obwinionej dopiero […] r. – Obwiniona nie odbierała korespondencji z sądu (k. […]), a sąd pierwotnie omyłkowo wysyłał odpis nakazu zapłaty na niewłaściwy adres. Następnie Obwiniona złożyła wniosek o nadanie klauzuli wykonalności wydanemu nakazowi w dniu […] r., a sąd tytuł wykonawczy wysłał Obwinionej […] r. Korespondencja ta została zwrócona do sądu w dniu […] r. jako niepodjęta. W dniu […] r. Obwiniona złożyła wniosek o umożliwienie osobistego odbioru tytułu wykonawczego. Sąd próbował kontaktować się z Obwinioną telefonicznie celem odebrania tytułu wykonawczego, ale ostatecznie dokument wysłano na adres Obwinionej. W dniu […] r. korespondencja ponownie została zwrócona do sądu (k. […]).
W okresie od […] r. do […] r. Pokrzywdzona reprezentowana przez prezes zarządu K. wielokrotnie próbowała się skontaktować z Obwinioną, żeby ustalić stan sprawy i dowiedzieć się o dalszych planowanych czynnościach. Kontakty te, jak już do nich doszło, nie przynosiły konkretnych informacji i nie powodowały podjęcia przez Obwinioną koniecznych czynności (k. […], […], […]-[…], zeznania świadka K. – k. […]-[…]). Obwiniona przyznawała się do zaniedbań po swojej stronie i za nie przepraszała, natomiast nie podejmowała konkretnych, stanowczych i skutecznych działań.
Do Obwinionej kilkakrotnie wysyłano wezwanie do złożenia wyjaśnień w związku ze skargą, jaką złożyła Pokrzywdzona (k. […]–[…]). Na żadne z wezwań Obwiniona nie zareagowała.
Pismem z dnia […] r. wezwano Obwinioną celem przedstawienia zarzutów i przesłuchania w charakterze obwinionej, wyznaczając termin: […] r. (k. […]). Wskazane wezwanie zostało zwrócone z adnotacją „adresat wyprowadził się” (k. […]). Obwiniona nie stawiła się w dniu […] r., ZRD uznał za skuteczne doręczenie wezwania i przesłał Obwinionej postanowienie o przedstawieniu zarzutów. Korespondencja z postanowieniem o przedstawieniu zarzutów została zwrócona do OIRP z adnotacją „adresat wyprowadził się”, (k. […])
Sąd zważył, co następuje:
W zakresie zarzutu pierwszego Sąd uznał Obwinioną winną. Wstępnie w tym zakresie należy zauważyć, że Sąd nie jest związany, ani szczegółowym opisem czynu zarzucanego we wniosku o ukaranie, ani też przyjętą przez Zastępcę Rzecznika Dyscyplinarnego kwalifikacją prawną czynu. Wiążące są natomiast, zgodnie z art. 14 § 1 Kodeksu postępowania karnego (stosowanego odpowiednio) ramy wyznaczone przez zdarzenie historyczne wskazane we wniosku, a nie poszczególne elementy opisu tego zdarzenia (por. postanowienie SN z 6.11.2013 r. sygn. akt V KK 322/12, Legalis nr 981709). W niniejszej sprawie Sąd dokonał modyfikacji opisu czynu w zakresie braku działań Obwinionej, po uprawomocnieniu się nakazu zapłaty.
Obwiniona złożyła pozew o zapłatę w imieniu Pokrzywdzonej po upływie ponad trzech miesięcy od zlecenia jej prowadzenia sprawy. Zważywszy, że wszystkie potrzebne dokumenty (faktury) otrzymała wraz z udzieleniem jej pełnomocnictwa ([…] r.), to należy uznać, że złożenie nieskomplikowanego pozwu, po tak długim okresie oczywiście świadczy o niestaranności. Za niewłaściwe należy także uznać niepodejmowanie czynności przez Obwinioną zmierzające do ustalenia stanu sprawy, czy został wydany nakaz zapłaty, czy został wysłany i ewentualnie, jak w analizowanej sprawie, dlaczego nie został jej jako pełnomocnikowi doręczony (nakaz z […] r.), choć doręczony drugiej stronie, a więc z dużym prawdopodobieństwem uprawomocnienia się już w […] r. Oczywiście niewłaściwym było także niepodjęcie skutecznych działań w celu osobistego odbioru tytułu wykonawczego po jego wydaniu, skoro korespondencja pocztowa nie była przez Obwinioną odbierana.
Nieprawidłowe zachowanie Obwinionej polegające na nieterminowym wykonaniu zleconych jej czynności stoi w oczywistej sprzeczności z art. 12 KERP. Nadto, zachowanie takie podważa zaufanie do zawodu radcy prawnego, co narusza obowiązek wynikający z art. 11 ust. 2 KERP.
Brak kontaktu z klientem
Jak ustalił OSD w oparciu o wskazane powyżej zeznania świadka, Obwiniona nie utrzymywała kontaktu z Pokrzywdzoną (jej zarządem albo jakimkolwiek innym pracownikiem spółki). Nie informowała jej na bieżąco o przebiegu wykonania zleconej sprawy, choć żarliwie przepraszała, przyznając się do swoich zaniedbań (k. […]).
Okoliczność ta udowodniona spójnymi, logicznymi, wyżej opisanymi zeznaniami świadka i dokumentami – wiadomościami mailowymi Obwinionej, nie budzi jakichkolwiek wątpliwości. Zaniechanie Obwinionej, tj. niepodejmowanie kontaktu z klientem jest niedopuszczalne.
Zgodnie z art. 44 ust. 1 KERP radca prawny, na żądanie klienta, obowiązany jest informować go o przebiegu sprawy i jej wyniku. Zasada ta pozostaje w korelacji z zasadą wyrażoną w art. 12 KERP nakazującą radcy prawnemu obowiązek sumiennego działania. Nieudzielenie informacji o czynnościach, jakie podjęła/nie podjęła Obwiniona w związku ze zleceniem udzielonym jej przez Pokrzywdzoną stoi w rażącej sprzeczności z obowiązkiem wyrażonym we wskazanych przepisach. Unikanie kontaktu z klientem, jakiego dopuściła się Obwiniona, nie tylko niweczy zaufanie do jej osoby, ale podrywa zaufanie do zawodu jako takiego, co z kolei stanowi naruszenie obowiązku radcy prawnego zawartego w art. 11 ust. 2 KERP.
Niezłożenie wyjaśnień organowi dyscyplinarnemu
Jak wynika z dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy (k. […]-[…]), Obwiniona nie złożyła pisemnych wyjaśnień w sprawie, w wyznaczonym terminie, pomimo dwukrotnego wysyłania do niej wezwania Rzecznika Dyscyplinarnego i jego Zastępcy. Wezwania były wysyłane na adres Obwinionej znany OIRP. W dniu […] r. do Obwinionej została wysłana wiadomość mailowa dotycząca konieczności złożenia wyjaśnień (k. […]). I ta forma kontaktu nie przyniosła rezultatu.
Przepis art. 62 KERP przewiduje obowiązek współdziałania radcy prawnego z organami samorządu radców prawnych w sprawach związanych z jego funkcjonowaniem i zasadami oraz w sprawach wykonywania zawodu i przestrzegania KERP. Nadto, zgodnie z art. 62 ust. 3 KERP, radca prawny wezwany przez rzecznika dyscyplinarnego lub jego zastępcę do złożenia wyjaśnień jest obowiązany złożyć je w wyznaczonym terminie. Obwiniona nie tylko nie stawiała się na wezwania, ale nawet nie podjęła jakiejkolwiek próby usprawiedliwienia tego zaniechania.
Okręgowy Sąd Dyscyplinarny uznał zatem, że radca prawny B. winna jest popełnienia czynu polegającego na naruszeniu obowiązku współdziałania z organami samorządu radców prawnych w sprawach wykonywania zawodu - art. 62 KERP, tj. nieusprawiedliwionego niezłożenia wyjaśnień na wezwania Rzecznika Dyscyplinarnego i Zastępcy Rzecznika Dyscyplinarnego.
Brak pisemnej umowy
Sąd uznał, że w zakresie punktu 3 wniosku o ukaranie, nie można przypisać Obwinionej winy, stąd uniewinnił ją od zarzutu popełnienia tego przewinienia.
Rzecznik Dyscyplinarny zarzucił Obwinionej, że nie zastosowała się do obowiązku wynikającego z § 3 ust. 2 Regulaminu wykonywania zawodu radcy prawnego, zgodnie z którym radca prawny winien dążyć do tego, by umowa w zakresie świadczenia pomocy prawnej była sporządzona na piśmie. Należy się zgodzić ze stanowiskiem, że radca prawny ma obowiązek stosować się do uchwał organów samorządu radców prawnych - Regulamin wykonywania zawodu przyjęty został uchwałą Nr 94/IX/2015 Krajowej Rady Radców Prawnych. Zawarcie pisemnej umowy stanowić ma potwierdzenie określonych przez strony zobowiązań (radcy prawnego i jego klienta), w tym zakresu świadczonej pomocy prawnej, jak i wynagrodzenia za te usługi.
Umowa o świadczenie pomocy prawnej jest umową o świadczenie usług, do której zgodnie z art. 750 Kodeksu cywilnego stosuje się przepisy o zleceniu (art. 734 – 751 KC). Do essentialia negotii umowy zlecenia należy zobowiązanie zleceniobiorcy do dokonania określonej czynności prawnej na rzecz zleceniodawcy. Zobowiązanie zleceniodawcy obejmuje przede wszystkim zapłatę wynagrodzenia (jeżeli nie wynika z umowy czy z okoliczności, że dana czynność ma być wykonana nieodpłatnie). W niniejszej sprawie zleceniobiorca (Obwiniona) zobowiązała się prowadzić postępowanie sądowe i egzekucyjne wobec dłużnika zleceniodawcy (Pokrzywdzonej); Pokrzywdzona udzieliła do tego celu pełnomocnictwa (k. […]), a Obwiniona przyjęła to zobowiązanie, czego potwierdzeniem było wystawienie przez nią faktury obejmującej wynagrodzenie za prowadzenie sprawy (k. […], zeznania świadka K. – k. […]). Wystawiona przez Obwinioną faktura potwierdzała ustalone przez strony wynagrodzenie. W konsekwencji, w wyniku sporządzenia obu dokumentów (pełnomocnictwa podpisanego przez Pokrzywdzoną i faktury podpisanej przez Obwinioną) doszło do złożenia zgodnych oświadczeń woli stron i zawarcia umowy w formie pisemnej. Do skutecznego zawarcia umowy pisemnej dochodzi przez złożenie podpisu pod zobowiązaniem przez każdą ze stron. Żaden przepis nie wymaga, że oba oświadczenia zawierające zobowiązanie każdej ze stron były umieszczone w jednym dokumencie. Fakt, że dokumenty składające się na jedną umowę nie zawierały szczegółowych postanowień regulujących np. termin wykonania umowy czy sankcje za jej niewykonanie lub niewłaściwe wykonanie, nie może oznaczać, że umowa nie jest umową na piśmie. Obowiązek wynikający z § 3 ust. 2 Regulaminu wykonywania zawodu radcy prawnego, w ocenie Sądu, został przez Obwinioną wykonany.
Uznając więc, że w zakresie punktu 3 wniosku o ukaranie, nie można przypisać Obwinionej winy, Sąd uniewinnił ją od zarzutu popełnienia tego przewinienia.
Kara
W zakresie wymierzonej kary Sąd wziął pod uwagę stopień winy radcy prawnego, okoliczności popełnienia czynu, stopień szkodliwości czynu opisanego we wniosku o ukaranie oraz zachowanie po jego popełnieniu i uznał, że adekwatną karą będzie kara pieniężna na podstawie art. 64 ust. 1 i art. 65 ust. 1 pkt 1 Ustawy.
Wymierzona kara pozwala jest adekwatna do stopnia winy radcy prawnego B. – kilkakrotnie karanej już za przewinienia dyscyplinarne.
Koszty
O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 706 ust. 2 ustawy o radcach prawnych w zw. z § 1 ust. 1 Uchwały nr 86/IX/2015 Krajowej Rady Radców Prawnych z dnia 20 maca 2015 r. w sprawie określenia wysokości zryczałtowanych kosztów postępowania dyscyplinarnego.
Mając powyższe na uwadze, należało orzec jak w sentencji.
(WK)
Sąd rozpoznał wniosek o ukaranie na rozprawie w dniu […] r. przeprowadzając m.in. dowód z zeznań świadka K.
Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego, po zakończeniu postępowania dowodowego wniósł o uznanie Obwinionej winnej zarzucanych jej czynów, wymiar kary pozostawiając do uznania Sądu, tak samo postąpiła przedstawicielka Pokrzywdzonej.
Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
W dniu […] r. K. działając jako prezes zarządu pokrzywdzonej spółki pod firmą G.(1) sp. z o.o. (dalej: „Pokrzywdzona”) udzieliła Obwinionej pisemnego pełnomocnictwa do reprezentowania Pokrzywdzonej we wszelkich sprawach sądowych i pozasądowych przeciwko dłużnikowi - spółce G.(2) sp. z o.o. (k. […]). Pełnomocnictwo to obejmowało przede wszystkim upoważnienie do złożenia pozwu o zapłatę i prowadzenie dalszych czynności, włącznie z egzekucją, w celu odzyskania przysługujących Pokrzywdzonej należności od dłużnika (zeznania świadka K. – k. […])
Następnie, w dniu […] r. Pokrzywdzona uiściła opłatę skarbową od udzielonego pełnomocnictwa (k. […]) i opłatę sądową od pozwu (k. […]). Opłaty te zostały dokonane po przekazaniu K. informacji o konieczności ich uiszczenia (zeznania świadka K. – k. […]).
Kolejną czynnością Obwinionej było wystawienie i podpisanie w dniu […] r. faktury VAT nr […] obejmującej wynagrodzenie w wysokości […] zł tytułem „Doradztwa prawnego”. Kwota ta miała obejmować wynagrodzenie za wszystkie czynności aż do odzyskania należności od dłużnika Pokrzywdzonej (k. […], zeznania świadka K. – k. […])
Pozew do sądu Obwiniona złożyła po ponad […] miesiącach od dnia przyjęcia sprawy do prowadzenia, tj. w dniu […] r. (k. […]). Po wpłynięciu pozwu, sąd wydał nakaz zapłaty w dniu […] r. (k. […]), który został uznany za doręczony Obwinionej dopiero […] r. – Obwiniona nie odbierała korespondencji z sądu (k. […]), a sąd pierwotnie omyłkowo wysyłał odpis nakazu zapłaty na niewłaściwy adres. Następnie Obwiniona złożyła wniosek o nadanie klauzuli wykonalności wydanemu nakazowi w dniu […] r., a sąd tytuł wykonawczy wysłał Obwinionej […] r. Korespondencja ta została zwrócona do sądu w dniu […] r. jako niepodjęta. W dniu […] r. Obwiniona złożyła wniosek o umożliwienie osobistego odbioru tytułu wykonawczego. Sąd próbował kontaktować się z Obwinioną telefonicznie celem odebrania tytułu wykonawczego, ale ostatecznie dokument wysłano na adres Obwinionej. W dniu […] r. korespondencja ponownie została zwrócona do sądu (k. […]).
W okresie od […] r. do […] r. Pokrzywdzona reprezentowana przez prezes zarządu K. wielokrotnie próbowała się skontaktować z Obwinioną, żeby ustalić stan sprawy i dowiedzieć się o dalszych planowanych czynnościach. Kontakty te, jak już do nich doszło, nie przynosiły konkretnych informacji i nie powodowały podjęcia przez Obwinioną koniecznych czynności (k. […], […], […]-[…], zeznania świadka K. – k. […]-[…]). Obwiniona przyznawała się do zaniedbań po swojej stronie i za nie przepraszała, natomiast nie podejmowała konkretnych, stanowczych i skutecznych działań.
Do Obwinionej kilkakrotnie wysyłano wezwanie do złożenia wyjaśnień w związku ze skargą, jaką złożyła Pokrzywdzona (k. […]–[…]). Na żadne z wezwań Obwiniona nie zareagowała.
Pismem z dnia […] r. wezwano Obwinioną celem przedstawienia zarzutów i przesłuchania w charakterze obwinionej, wyznaczając termin: […] r. (k. […]). Wskazane wezwanie zostało zwrócone z adnotacją „adresat wyprowadził się” (k. […]). Obwiniona nie stawiła się w dniu […] r., ZRD uznał za skuteczne doręczenie wezwania i przesłał Obwinionej postanowienie o przedstawieniu zarzutów. Korespondencja z postanowieniem o przedstawieniu zarzutów została zwrócona do OIRP z adnotacją „adresat wyprowadził się”, (k. […])
Sąd zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 11 ust. 2 KERP naruszeniem godności zawodu radcy prawnego jest w szczególności takie postępowanie, które mogłoby zdyskredytować go w opinii publicznej lub podważyć zaufanie do zawodu radcy prawnego, zaś zgodnie z art. 12 KERP radca prawny obowiązany jest wykonywać czynności zawodowe sumiennie oraz z należytą starannością uwzględniającą profesjonalny charakter.
Nieterminowe podejmowanie czynnościW zakresie zarzutu pierwszego Sąd uznał Obwinioną winną. Wstępnie w tym zakresie należy zauważyć, że Sąd nie jest związany, ani szczegółowym opisem czynu zarzucanego we wniosku o ukaranie, ani też przyjętą przez Zastępcę Rzecznika Dyscyplinarnego kwalifikacją prawną czynu. Wiążące są natomiast, zgodnie z art. 14 § 1 Kodeksu postępowania karnego (stosowanego odpowiednio) ramy wyznaczone przez zdarzenie historyczne wskazane we wniosku, a nie poszczególne elementy opisu tego zdarzenia (por. postanowienie SN z 6.11.2013 r. sygn. akt V KK 322/12, Legalis nr 981709). W niniejszej sprawie Sąd dokonał modyfikacji opisu czynu w zakresie braku działań Obwinionej, po uprawomocnieniu się nakazu zapłaty.
Obwiniona złożyła pozew o zapłatę w imieniu Pokrzywdzonej po upływie ponad trzech miesięcy od zlecenia jej prowadzenia sprawy. Zważywszy, że wszystkie potrzebne dokumenty (faktury) otrzymała wraz z udzieleniem jej pełnomocnictwa ([…] r.), to należy uznać, że złożenie nieskomplikowanego pozwu, po tak długim okresie oczywiście świadczy o niestaranności. Za niewłaściwe należy także uznać niepodejmowanie czynności przez Obwinioną zmierzające do ustalenia stanu sprawy, czy został wydany nakaz zapłaty, czy został wysłany i ewentualnie, jak w analizowanej sprawie, dlaczego nie został jej jako pełnomocnikowi doręczony (nakaz z […] r.), choć doręczony drugiej stronie, a więc z dużym prawdopodobieństwem uprawomocnienia się już w […] r. Oczywiście niewłaściwym było także niepodjęcie skutecznych działań w celu osobistego odbioru tytułu wykonawczego po jego wydaniu, skoro korespondencja pocztowa nie była przez Obwinioną odbierana.
Nieprawidłowe zachowanie Obwinionej polegające na nieterminowym wykonaniu zleconych jej czynności stoi w oczywistej sprzeczności z art. 12 KERP. Nadto, zachowanie takie podważa zaufanie do zawodu radcy prawnego, co narusza obowiązek wynikający z art. 11 ust. 2 KERP.
Brak kontaktu z klientem
Jak ustalił OSD w oparciu o wskazane powyżej zeznania świadka, Obwiniona nie utrzymywała kontaktu z Pokrzywdzoną (jej zarządem albo jakimkolwiek innym pracownikiem spółki). Nie informowała jej na bieżąco o przebiegu wykonania zleconej sprawy, choć żarliwie przepraszała, przyznając się do swoich zaniedbań (k. […]).
Okoliczność ta udowodniona spójnymi, logicznymi, wyżej opisanymi zeznaniami świadka i dokumentami – wiadomościami mailowymi Obwinionej, nie budzi jakichkolwiek wątpliwości. Zaniechanie Obwinionej, tj. niepodejmowanie kontaktu z klientem jest niedopuszczalne.
Zgodnie z art. 44 ust. 1 KERP radca prawny, na żądanie klienta, obowiązany jest informować go o przebiegu sprawy i jej wyniku. Zasada ta pozostaje w korelacji z zasadą wyrażoną w art. 12 KERP nakazującą radcy prawnemu obowiązek sumiennego działania. Nieudzielenie informacji o czynnościach, jakie podjęła/nie podjęła Obwiniona w związku ze zleceniem udzielonym jej przez Pokrzywdzoną stoi w rażącej sprzeczności z obowiązkiem wyrażonym we wskazanych przepisach. Unikanie kontaktu z klientem, jakiego dopuściła się Obwiniona, nie tylko niweczy zaufanie do jej osoby, ale podrywa zaufanie do zawodu jako takiego, co z kolei stanowi naruszenie obowiązku radcy prawnego zawartego w art. 11 ust. 2 KERP.
Niezłożenie wyjaśnień organowi dyscyplinarnemu
Jak wynika z dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy (k. […]-[…]), Obwiniona nie złożyła pisemnych wyjaśnień w sprawie, w wyznaczonym terminie, pomimo dwukrotnego wysyłania do niej wezwania Rzecznika Dyscyplinarnego i jego Zastępcy. Wezwania były wysyłane na adres Obwinionej znany OIRP. W dniu […] r. do Obwinionej została wysłana wiadomość mailowa dotycząca konieczności złożenia wyjaśnień (k. […]). I ta forma kontaktu nie przyniosła rezultatu.
Przepis art. 62 KERP przewiduje obowiązek współdziałania radcy prawnego z organami samorządu radców prawnych w sprawach związanych z jego funkcjonowaniem i zasadami oraz w sprawach wykonywania zawodu i przestrzegania KERP. Nadto, zgodnie z art. 62 ust. 3 KERP, radca prawny wezwany przez rzecznika dyscyplinarnego lub jego zastępcę do złożenia wyjaśnień jest obowiązany złożyć je w wyznaczonym terminie. Obwiniona nie tylko nie stawiała się na wezwania, ale nawet nie podjęła jakiejkolwiek próby usprawiedliwienia tego zaniechania.
Okręgowy Sąd Dyscyplinarny uznał zatem, że radca prawny B. winna jest popełnienia czynu polegającego na naruszeniu obowiązku współdziałania z organami samorządu radców prawnych w sprawach wykonywania zawodu - art. 62 KERP, tj. nieusprawiedliwionego niezłożenia wyjaśnień na wezwania Rzecznika Dyscyplinarnego i Zastępcy Rzecznika Dyscyplinarnego.
Brak pisemnej umowy
Sąd uznał, że w zakresie punktu 3 wniosku o ukaranie, nie można przypisać Obwinionej winy, stąd uniewinnił ją od zarzutu popełnienia tego przewinienia.
Rzecznik Dyscyplinarny zarzucił Obwinionej, że nie zastosowała się do obowiązku wynikającego z § 3 ust. 2 Regulaminu wykonywania zawodu radcy prawnego, zgodnie z którym radca prawny winien dążyć do tego, by umowa w zakresie świadczenia pomocy prawnej była sporządzona na piśmie. Należy się zgodzić ze stanowiskiem, że radca prawny ma obowiązek stosować się do uchwał organów samorządu radców prawnych - Regulamin wykonywania zawodu przyjęty został uchwałą Nr 94/IX/2015 Krajowej Rady Radców Prawnych. Zawarcie pisemnej umowy stanowić ma potwierdzenie określonych przez strony zobowiązań (radcy prawnego i jego klienta), w tym zakresu świadczonej pomocy prawnej, jak i wynagrodzenia za te usługi.
Umowa o świadczenie pomocy prawnej jest umową o świadczenie usług, do której zgodnie z art. 750 Kodeksu cywilnego stosuje się przepisy o zleceniu (art. 734 – 751 KC). Do essentialia negotii umowy zlecenia należy zobowiązanie zleceniobiorcy do dokonania określonej czynności prawnej na rzecz zleceniodawcy. Zobowiązanie zleceniodawcy obejmuje przede wszystkim zapłatę wynagrodzenia (jeżeli nie wynika z umowy czy z okoliczności, że dana czynność ma być wykonana nieodpłatnie). W niniejszej sprawie zleceniobiorca (Obwiniona) zobowiązała się prowadzić postępowanie sądowe i egzekucyjne wobec dłużnika zleceniodawcy (Pokrzywdzonej); Pokrzywdzona udzieliła do tego celu pełnomocnictwa (k. […]), a Obwiniona przyjęła to zobowiązanie, czego potwierdzeniem było wystawienie przez nią faktury obejmującej wynagrodzenie za prowadzenie sprawy (k. […], zeznania świadka K. – k. […]). Wystawiona przez Obwinioną faktura potwierdzała ustalone przez strony wynagrodzenie. W konsekwencji, w wyniku sporządzenia obu dokumentów (pełnomocnictwa podpisanego przez Pokrzywdzoną i faktury podpisanej przez Obwinioną) doszło do złożenia zgodnych oświadczeń woli stron i zawarcia umowy w formie pisemnej. Do skutecznego zawarcia umowy pisemnej dochodzi przez złożenie podpisu pod zobowiązaniem przez każdą ze stron. Żaden przepis nie wymaga, że oba oświadczenia zawierające zobowiązanie każdej ze stron były umieszczone w jednym dokumencie. Fakt, że dokumenty składające się na jedną umowę nie zawierały szczegółowych postanowień regulujących np. termin wykonania umowy czy sankcje za jej niewykonanie lub niewłaściwe wykonanie, nie może oznaczać, że umowa nie jest umową na piśmie. Obowiązek wynikający z § 3 ust. 2 Regulaminu wykonywania zawodu radcy prawnego, w ocenie Sądu, został przez Obwinioną wykonany.
Uznając więc, że w zakresie punktu 3 wniosku o ukaranie, nie można przypisać Obwinionej winy, Sąd uniewinnił ją od zarzutu popełnienia tego przewinienia.
Kara
W zakresie wymierzonej kary Sąd wziął pod uwagę stopień winy radcy prawnego, okoliczności popełnienia czynu, stopień szkodliwości czynu opisanego we wniosku o ukaranie oraz zachowanie po jego popełnieniu i uznał, że adekwatną karą będzie kara pieniężna na podstawie art. 64 ust. 1 i art. 65 ust. 1 pkt 1 Ustawy.
Wymierzona kara pozwala jest adekwatna do stopnia winy radcy prawnego B. – kilkakrotnie karanej już za przewinienia dyscyplinarne.
Koszty
O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 706 ust. 2 ustawy o radcach prawnych w zw. z § 1 ust. 1 Uchwały nr 86/IX/2015 Krajowej Rady Radców Prawnych z dnia 20 maca 2015 r. w sprawie określenia wysokości zryczałtowanych kosztów postępowania dyscyplinarnego.
Mając powyższe na uwadze, należało orzec jak w sentencji.
(WK)
Prawo i praktyka
Przygody Radcy Antoniego
Odwiedź także
Nasze inicjatywy
