Orzeczenie z dnia 24 września 2018 r. Sygn. akt: D 64/18
Orzeczenie prawomocne.

PRZEWODNICZĄCY:   r. pr. Igor Bąkowski
CZŁONKOWIE:    r. pr. Marzena Okła - Anuszewska
r. pr. Gerard Dźwigała
PROTOKOLANT:    Karolina Szymala

           
Okręgowy Sąd Dyscyplinarny Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. po rozpoznaniu na rozprawie w dniu […] r. w W. sprawy przeciwko radcy prawnemu R., […], obwinionemu o to, że:

 

 

 

[…] r. P. (zwany dalej także „skarżącym” lub „pokrzywdzonym”) złożył skargę na działanie radcy prawnego R. (zwanego dalej także „obwinionym”) w którym zarzucił mu iż obwiniony jako jego pełnomocnik nie był obecny na żadnej rozprawie a sprawa była pozostawiona „sama sobie”. Wskazał, że w jego ocenie skarga do Europejskiego Trybunały Praw Człowieka (ETPC) nie została przez obwinionego złożona.

[…] r. Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego wszczął dochodzenie w sprawie.

Po przeprowadzeniu postępowania wyjaśniającego, […] roku Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego skierował do Okręgowego Sądu Dyscyplinarnego wniosek o ukaranie obwinionego o to, że:

Stan faktyczny sprawy został ustalony w oparciu o dowody zgromadzone w sprawie w tym dowody z dokumentów wskazanych we wniosku o ukaranie oraz dopuszczone na rozprawie odczytane części protokołów z przesłuchań P. oraz obwinionego.

Na podstawie dowodów zgromadzonych w toku przewodu sądowego Okręgowy Sąd Dyscyplinarny ustalił i zważył, co następuje:

Obwiniony reprezentował pokrzywdzonego w postępowaniu przed Sądem Okręgowym w P. (sygn. akt […]) oraz przed Sądem Apelacyjnym w Ł. (sygn. akt […]).

Udzielone obwinionemu pełnomocnictwo do prowadzenia sprawy opatrzone datą […] r. obejmuje zastępstwo w sprawie o ochronę dóbr osobistych oraz o zapłatę odszkodowania i zadośćuczynienia przeciwko Skarbowi Państwa przed Sądem Rejonowym w P., przed wszystkimi sądami, organami państwowymi i samorządowymi RP oraz przed ETPC w S., we wszystkich instancjach z prawem substytucji (k. […]).

Sprawa która zawisła przed Sądem Rejonowym w P., została postanowieniem z dnia […] r. przekazana według właściwości do Sądu Okręgowego w P. (k. […]).

Pokrzywdzony w dokumencie pełnomocnictwa wskazał tylko miejscowość i się podpisał, natomiast w umowie z Kancelarią L. Spółka z o.o. podał swoje dane personalne oraz imię ojca i również złożył podpis, natomiast resztę danych w obu dokumentach uzupełnił ktoś inny (k. […], zeznania P.).

Z dokumentu umowa zlecenia z […] r. wynika, że zleceniobiorcą jest Kancelaria L. Sp. z o.o., zleceniodawcą – pokrzywdzony, a przedmiotem umowy jest pomoc prawna w zakresie dochodzenia roszczeń z tytułu odszkodowania lub zadośćuczynienia, w związku z pozbawieniem P. wolności i przebywaniem w Areszcie Śledczym / Zakładzie Karnym (k. […]).

Obwiniony nie kontaktował się z pokrzywdzonym, nie ustalał z pokrzywdzonym treści pism kierowanych do sądu ani nie stawiał się na rozprawy. Pokrzywdzony nie miał świadomości posiadania pełnomocnika, nie wiedział, że została na jego rzecz wniesiona apelacja (k. […], k. […], zeznania pokrzywdzonego).

O terminie rozprawy wyznaczonej na […] r. przed Sądem Apelacyjnym w Ł. w sprawie […] zawiadomienie skierowane do obwinionego na adres wskazany w aktach sprawy odebrała K. (k. […]-[…]).

Zgodnie z protokołem z rozprawy apelacyjnej, na rozprawę tą obwiniony nie stawił się, Sąd Apelacyjny uznał obwinionego za prawidłowo powiadomionego o terminie rozprawy, a obwiniony nie usprawiedliwiał swojej nieobecności (k. […]-[…]).

Jak wykazują protokoły z rozpraw przed Sądem Okręgowym w P., obwiniony nie stawiał się także na rozprawy przed tym sądem, nie usprawiedliwiał swojej nieobecności ani nie przesyłał ewentualnych pytań do świadków (k. […], k. […]).
Obwiniony nie zawarł umowy o świadczenie usług prawnych z pokrzywdzonym, a swoje działania oparł wyłącznie na udzielonym pełnomocnictwie. Nie ustalił z pokrzywdzonym zakresu usługi i wysokości honorarium. Wynika to między innymi, z pisma obwinionego z […] r. w którym wyjaśniał, że z klientem nie łączy go umowa cywilno-prawna, a jedynie prowadził czynności procesowe na podstawie udzielonego pełnomocnictwa (k. […]).

Pokrzywdzony zawarł umowę zlecenia z […] z Kancelaria L. Sp. z o.o.

Obwinionego z Kancelaria L. Sp. z o.o. łączyła stała umowa zlecenia, na podstawie której prowadził sprawy oraz sporządzał w imieniu klientów pisma procesowe.

Ze względu na brak umowy pomiędzy pokrzywdzonym a obwinionym trudno ustalić zakres wykonywanych na rzecz pokrzywdzonego usług. Dokumentacja w sprawie jest przechowywana w Kancelaria L. Sp. z o.o. Według pism z Kancelaria L. Sp. z o.o. skarga na rzecz pokrzywdzonego do ETPC została złożona (k. […], k. […]).

Obwiniony nie stawił się na rozprawę przed Okręgowym Sądem Dyscyplinarnym pomimo prawidłowego wezwania.
Po przeprowadzeniu rozprawy, Okręgowy Sąd Dyscyplinarny uznał obwinionego winnym zarzucanych mu czynów.

Jak ustalono z urzędu, Obwiniony był dotychczas karany dyscyplinarnie:

Ponadto Dziekan Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. udzielał obwinionemu ostrzeżeń dziekańskich:

Obwiniony dopuścił się do popełnienia w przeszłości podobnych deliktów dyscyplinarnych. Kolejne postępowanie dyscyplinarne świadczy o działaniu w warunkach „recydywy”. Postawa obwinionego w toku postępowania charakteryzowała się brakiem skruchy.

W zakresie czynu wskazanego w punkcie 1 wniosku o ukaranie, Sąd uznał iż obwiniony prowadząc sprawę z powództwa Jerzego Popielskiego przeciwko Skarbowi Państwa – Zakładowi Karnemu w P. przed Sądem II instancji, Sądem Apelacyjnym w Ł. nie reprezentował klienta należycie, poprzez niestawiennictwo i udział w rozprawie odwoławczej w dniu […] r. mimo, że o rozprawie był należycie poinformowany tj. dopuścił się popełnienia czynu określonego w art. 64 ust. 1 ustawy o radcach prawnych w związku z art. 6 oraz art. 12 ust. 1 KERP.

Jak podkreśla się w orzecznictwie stawiennictwo na rozprawach jest zawsze obowiązkiem radcy prawnego, a w przypadkach gdy to jest niemożliwe powinien on usprawiedliwić przed sądem swoją nieobecność lub zapewnić zastępstwo, a sama nieusprawiedliwiona nieobecność na rozprawach jest przewinieniem dyscyplinarnym (tak m.in. Wyższy Sąd Dyscyplinarny Krajowej Izby Radców Prawnych w W. w orzeczeniu z dnia […] r. (sygn. akt […]).

W okolicznościach przedmiotowej sprawy należy dodatkowo mocno podkreślić, że obwiniony reprezentował klienta (pokrzywdzonego) który był pozbawiony wolności i nie mógł sam dobrowolnie stawić się na rozprawach.

Radca prawny obowiązany jest wykonywać czynności zawodowe rzetelnie i uczciwie, zgodnie z prawem, zasadami etyki zawodowej oraz dobrymi obyczajami (art. 6 KERP), a także sumiennie oraz z należytą starannością uwzględniającą profesjonalny charakter działania (art. 12 ust. 1 KERP). W ocenie Sądu działanie – a właściwie zaniechanie - obwinionego wyraźnie naruszało te przepisy.

Uznając winę obwinionego w powyższym zakresie oraz fakt iż jest to kolejne przewinienie dyscyplinarne obwinionego podobnego rodzaju, Sąd, mając na uwadze zawiniony charakter popełnionego przewinienia dyscyplinarnego uznał, że adekwatne i konieczne dla osiągnięcia celów będzie orzeczenie wobec obwinionego na podstawie art. 65 ust. 1 pkt. 3 ustawy o radcach prawnych (Dz. U. z 2002 r., Nr 123, poz. 1059 ze zm.) kary pieniężnej w kwocie […] zł.

Rodzaj kary (pieniężna) w ocenie Sądu jest najbardziej adekwatny do charakteru przewinienia obwinionego a jej wysokość jest uzasadniona okolicznościami sprawy.

Wysokość wymierzonej kary jest uzasadniona stopniem winy i wyważona biorąc pod uwagę charakter naruszenia i postawę obwinionego.

W zakresie czynu wskazanego w punkcie 2 wniosku o ukaranie, Sąd uznał iż obwiniony działając jako pełnomocnik powoda P. w okresie od dnia […] r. najpóźniej do dnia […] r. nie ustalił z klientem zakresu usługi i wysokości honorarium, związanych ze sprawą z powództwa P. przeciwko Skarbowi Państwa – Zakładowi Karnemu w P., tj. dopuścił się popełnienia czynu określonego w art. 64 ust. 1 ustawy o radcach prawnych w związku z art. 43 ust. 2 KERP.

Obwiniony nie zawarł umowy o świadczenie usług prawnych z pokrzywdzonym, a swoje działania oparł wyłącznie na udzielonym pełnomocnictwie. Obwinionego z Kancelaria L. Sp. z o.o. łączyła stała umowa zlecenia, na podstawie której prowadził sprawy oraz sporządzał w imieniu klientów pisma procesowe.

Udzielanie pomocy prawnej poprzez obsługę klientów spółek kapitałowych przez radcę prawnego nie mieści się w ramach form wykonywania zawodu dopuszczonych przez ustawę o radcach prawnych. Zgodnie z ustawą o radcach prawnych obwiniony chcąc świadczyć pomoc prawną na rzecz pokrzywdzonego winien był zawrzeć z nim bezpośrednio umowę i działać w jednej z form wskazanych w art. 8 ust. 1 ustawy o radcach prawnych. Wysokość honorarium ustalona w umowie pomiędzy pokrzywdzonym a Kancelaria L. Sp. z o.o. nie określała wynagrodzenia obwinionego tylko wynagrodzenie dla tejże spółki kapitałowej.

Zgodnie z art. 43 ust. 2 KERP obwiniony winien był określić w umowie z pokrzywdzonym zakres usługi oraz wysokość honorarium.

Obwiniony winien był zawrzeć stosowną umowę z pokrzywdzonym jako jego klientem w okresie od momentu przyjęcia pełnomocnictwa ([…] r.) do […] r. (daty granicznej dla złożenia skargi do ETPC).

Działania obwinionego który nie ustalił w umowie z pokrzywdzonym – klientem zakresu prowadzonej pomocy prawnej i wynagrodzenia z tego tytułu ocenić należy jako naganne. Posługiwanie się w tym zakresie pośrednictwem podmiotu trzeciego – spółki kapitałowej – jest działaniem niezgodnym z art. 8 ust. 1 ustawy o radcach prawnych.

Uznając winę obwinionego w powyższym zakresie Sąd, mając na uwadze zawiniony charakter popełnionego przewinienia dyscyplinarnego oraz fakt iż jest to kolejne przewinienie dyscyplinarne obwinionego uznał, że adekwatne i konieczne dla osiągnięcia celów będzie orzeczenie wobec obwinionego na podstawie art. 65 ust. 1 pkt. 3 ustawy o radcach prawnych (Dz. U. z 2002 r., Nr 123, poz. 1059 ze zm.) kary pieniężnej w kwocie […] zł.

Rodzaj kary (pieniężna) w ocenie Sądu jest najbardziej adekwatny do charakteru przewinienia obwinionego a jej wysokość jest uzasadniona okolicznościami sprawy.

Wysokość wymierzonej kary jest uzasadniona stopniem winy i wyważona biorąc pod uwagę charakter naruszenia i postawę obwinionego.

Trzeba podkreślić, że zawód radcy prawnego jest zawodem zaufania publicznego i radca prawny winien starannie świadczyć pomoc prawną, mając na uwadze godność zawodu, zaufanie klienta i uczciwość.

Na podstawie art. 65¹ ust. 1 ustawy o radcach prawnych kary orzeczone w punktach 1-3 orzeczenia Sąd połączył orzekając jako karę łączną karę pieniężną w wysokości […] zł. Kara łączna w ocenie Sądu jest ustalona w adekwatnej wysokości.

O kosztach postępowania OSD orzekł na podstawie art. 70⁶ ustawy o radcach prawnych, biorąc pod uwagę czynności podjęte w postępowaniu.
 
(WK)