Orzeczenie z dnia 24 maja 2022 r. Sygn. akt: D 205/21
Orzeczenie jest prawomocne.
 

PRZEWODNICZĄCY:      r. pr. Piotr Staniec
CZŁONKOWIE:                 r. pr. Igor Bąkowski
r. pr. Marcin Milewski
PROTOKOLANT:              Gabriela Filip

 
Okręgowy Sąd Dyscyplinarny Okręgowej Izby Radców Prawnych w W.  po rozpoznaniu na rozprawie […] r. w W. sprawy przeciwko radcy prawnemu J. B. […] obwinionemu o to, że:

 

 

 

 
W dniu […] r. do Sekretariatu Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. wpłynęło pismo od Sądu Okręgowego w Ś. (k. […]). W załączeniu przesłano odpis  apelacji J. B., złożonej w sprawie o sygn. […] – celem wszczęcia postępowania dyscyplinarnego w związku z uchybieniem z art. 38 i 39 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego (dalej: KERP). Obwinionemu zarzucono kierowanie w piśmie procesowym pod adresem Sądu I instancji następujących sformułowań: „ktoś nie ma oleum w głowie”, bełkot jest spowodowany li tylko młodym wiekiem sędziego i brakiem doświadczenia zawodowego”, „Himalaje absurdu”, co godzi w powagę wykonywania zawodu radcy prawnego (k. […]).
 
Rzecznik Dyscyplinarny OIRP w W. […] r. w sprawie o sygnaturze […] wydał postanowienie o wszczęciu dochodzenia w sprawie naruszenia przez radcę prawnego J. B. (nr wpisu […]) umiaru i taktu w wywiedzionej przez niego apelacji od wyroku Sądu Rejonowego w Ś. I Wydział Cywilny, tj. popełnienia czynu z art. 64 ust. 1 ustawy o radcach prawnych w związku z art. 11 ust. 1 KERP (k. […]).
 
W dniu […] r. Rzecznik Dyscyplinarny wydał postanowienie o przedstawieniu radcy prawnemu J. B. zarzutu tego, że naruszył godność zawodu radcy prawnemu w życiu prywatnym, w ten sposób, że w piśmie procesowym z dnia […] r. – apelacji sporządzonej od wyroku Sądu Rejonowego w Ś. I Wydział Cywilny (sygn. akt […]) w sprawie o zapłatę, w której występował jako pozwany, nie zachował umiaru i taktu, poprzez używanie kierowanych wobec Sądu I instancji sformułowań: „ktoś nie ma oleum w głowie”, „bełkot jest spowodowany li tylko młodym wiekiem sędziego i brakiem doświadczenia zawodowego, że nie jest to jakiś ukryty szerszy plan ze strony wymiaru sprawiedliwości, aby doprowadzić do skłócenia stron”, „Niedorzeczne jest stanowisko Sądu”, „Himalaje absurdu”, „Totalny absurd” tj. popełnił czyn z art. 64 ust. 1 ustawy o radcach prawnych w związku z art. 11 ust. 1 KERP (k. […]).
 
Obwiniony złożył w niniejszej sprawie wyjaśnienia (k. […], […]). Radca prawny wyjaśnił, iż: „oceniając sporne uwagi jakie wyraziłem pisemnie w apelacji, należy mieć na uwadze całokształt stanu faktycznego danej sprawy. Nie można ich wyrywać z kontekstu. Moje stanowisko i argumenty z apelacji ewidentnie miały na celu obronę stanu praworządności przed sądowym wymiarem sprawiedliwości, w tym moją konkretną sytuację procesową. Twierdzenie, że nie zachowałem w apelacji umiaru i taktu, jest bezpodstawne” (k. […]v). Obwiniony nie przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu oraz wskazał, że jego celem nie było znieważenie lub zniesławienie Sądu Rejonowego w Ś. (k. […]).
 
Rzecznik dyscyplinarny postanowieniem z dnia […] r. sygn. akt […] zamknął dochodzenie (k. […]).
 
Rzecznik Dyscyplinarny Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. złożył wniosek o ukaranie radcy prawnego J. B. ([…]) o treści odpowiadającej ww. postanowieniu o przedstawieniu zarzutów (k. […]). Obwiniony wniósł pisemną odpowiedź na wniosek o ukaranie (k. […]), w której wskazał m. in., iż: „Na przyszłość w życiu zawodowym i osobisty z konieczności wyciągnę z tego wnioski. Już wyciągnąłem wnioski” (k. […]).
 
Sprawa została rozpoznana na rozprawie w dniu […] r. Po wywołaniu sprawy stawili się Obwiniony r. pr. J. B. oraz Rzecznik Dyscyplinarny. Nie stawił się Obrońca Obwinionego mec. A. K., prawidłowo powiadomiony o terminie rozprawy. Podczas składania wyjaśnień, Obwiniony wskazał, że „uchwała Kodeks Etyki Radców Prawnych jest niezgodna z Konstytucją. Nie może być kryterium oceny „nie zachował umiaru i taktu”. Kiedy ja miałem wyrazić swoje niezadowolenie jak nie w apelacji” (k. […]).
 
Okręgowy Sąd Dyscyplinarny ustalił następujący stan faktyczny:
 
Radca prawny J. B. występował jako pozwany w sprawie rozpoznawanej przed Sądem Rejonowym w przez Sąd Rejonowy w Ś. za sygnaturą akt […]. W apelacji z dnia […] r. Obwiniony użył kierowanych pod adresem Sądu I instancji sformułowań: „ktoś nie ma oleum w głowie”, „bełkot jest spowodowany li tylko młodym wiekiem sędziego i brakiem doświadczenia zawodowego, że nie jest to jakiś ukryty szerszy plan ze strony wymiaru sprawiedliwości, aby doprowadzić do skłócenia stron”, „Niedorzeczne jest stanowisko Sądu”, „Himalaje absurdu”, „Totalny absurd”.
 
J. B. sporządził przedmiotowe pismo procesowe jako strona postępowania, w sprawie dotyczącej go osobiście, stąd nie występował w tej sprawie jako radca prawny, był nadto reprezentowany przez adwokata R. G.
 
Powyższy stan faktyczny Sąd Dyscyplinarny ustalił w oparciu o zgromadzone w sprawie dokumenty, których autentyczność nie była kwestionowana przez Strony.
 
Sąd oddalił wnioski dowodowe zgłoszone w piśmie Obrońcy Obwinionego z dnia […] roku, jako nie mające znaczenia dla rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie, albowiem przedmiotem oceny pozostaje konkretne pismo procesowe złożone przez Obwinionego i użyte w jego treści sformułowania. Kontekst sytuacyjny całego postępowania miałby jedynie hipotetyczne znaczenie, gdyby dowodzona teza obejmowała działanie pod wpływem emocji danej chwili, co nie miało miejsca w realiach niniejszej sprawy, jako że sporządzając apelację Obwiniony miał ustawowo zakreślony termin na przemyślenie i odpowiednie skonstruowanie swojej wypowiedzi. Z tych samych względów, bez znaczenia dla sprawy pozostaje kopia aktu notarialnego złożonego przez Obwinionego na rozprawie w dniu […] roku, w szczególności w świetle  wskazanej tezy dowodowej, odnoszącej się do relacji z przeciwną stroną postępowania, a nie przyczyn użycia przez Obwinionego objętych zarzutem sformułowań.
 
Okręgowy Sąd Dyscyplinarny zważył, co następuje:
 
Sprawstwo i wina Obwinionego w zakresie zarzucanego mu czynu nie budzi najmniejszych wątpliwości, przy czym swoim działaniem Obwiniony wypełnił znamiona deliktu dyscyplinarnego stypizowanego w art. 11 ust. 1 KERP.
 
Radca prawny obowiązany jest do zachowania umiaru i taktu, w tym także kultury słowa, nie tylko w wypowiedziach zawodowych, lecz także w sytuacjach, gdy jego wypowiedź dotyczy jego prywatnej sprawy, lecz formułowana jest publicznie wobec organów państwowych (np. sądów). W orzecznictwie wskazuje się, iż „wolność wypowiedzi radcy prawnego ograniczona jest przez potrzebę zachowania podwyższonego poziomu kultury wypowiedzi, która wypływa w równej mierze z dobrych obyczajów, jak też zwyczajnej przyzwoitości oraz niezbędnych manier, których radca prawny obowiązany jest przestrzegać w każdej sytuacji, szczególnie zaś gdy występuje przed organami władzy sądowniczej” (zob. orzeczenie OSD OIRP w W. z dnia […] r., sygn. akt […]).
 
W ocenie Sądu, użyte przez Obwinionego sformułowania były znacznie poniżej standardów wyznaczonych regułami kultury osobistej. W odpowiedzi na wniosek o ukaranie sam Obwiniony przyznał, iż cyt.: „dopuszczam myśl, że moje sformułowania użyte w apelacji nie były dość wysublimowane” (k. […]). Nie jest to jednakowoż daleko idąca samokrytyka na nazywanie pisemnego uzasadnienia wyroku sądu powszechnego „bełkotem” czy osobiste uwag pod adresem sądu orzekającego w sprawie. Tego typu sformułowania dalece przekraczają granice swobody wypowiedzi w sprawach prywatnych i tym samym naruszają godność zawodu w życiu prywatnym (art. 11 ust. 1 KERP), w konsekwencji czego takie zachowanie stanowi przewinienie dyscyplinarne, o którym mowa w art. 64 ust. 1 ustawy o radcach prawnych.
 
Tutejszy Sąd zauważył także, że o ile w sytuacji gdy radca prawny wskutek emocji posłużyłby się takimi sformułowaniami w swoich wypowiedziach ustnych, a jego działanie byłoby podyktowane reakcją na wywołane wzburzenie, można by doszukiwać się okoliczności łagodzących jego odpowiedzialność. Natomiast oczywiste jest, że forma pisemna umożliwia późniejszą weryfikację zastosowanego przez siebie doboru słów. Ponadto Obwiniony sam zdaje się dostrzegać powyższą zależność, ponieważ w postępowaniu toczącym się przed Zastępcą Rzecznika Dyscyplinarnego zawnioskował o możliwość złożenia wyjaśnień na piśmie, uzasadniając, że przedmiotowa sprawa jest dla niego emocjonalnie trudna (k. […]).
 
Uznając Obwinionego za winnego zarzucanego czynu, Sąd Dyscyplinarny uwzględnił wniosek Rzecznika Dyscyplinarnego i wymierzył za ten czyn karę upomnienia, uznając, że w tej sprawie będzie to kara współmierna do rodzaju i wagi popełnionego przewinienia dyscyplinarnego.
 
Wybór najłagodniejszej rodzajowo kary uzasadniony był nadto podkreślanym przez Obwinionego silnym stosunkiem emocjonalnym do sprawy.
 
W ocenie Sądu Dyscyplinarnego, wymierzona kara spełni cele prewencji indywidualnej, w szczególności powinna zapewnić, że Obwiniony w przyszłości powstrzyma się od podejmowania działań sprzecznych z zasadami etyki radcy prawnego, które zostały przez niego naruszone w tej sprawie.
 
O kosztach postępowania w wysokości 500 zł orzeczono na podstawie art. 70⁶ ustawy o radcach prawnych oraz § 1 ust. 1 pkt 1) uchwały nr 86/IX/2015 Krajowej Rady Radców Prawnych z dnia 20 marca 2015 roku w sprawie określenia wysokości zryczałtowanych kosztów postępowania dyscyplinarnego, uwzględniając przy tym liczbę i czasochłonność czynności procesowych oraz rodzaj i stopień zawiłości sprawy.
 
Mając to wszystko na uwadze, Okręgowy Sąd Dyscyplinarny orzekł, jak w części dyspozytywnej orzeczenia.
 
JR