Orzeczenie z dnia 23 września 2019 r. Sygn. akt: D 159/19
Orzeczenie jest prawomocne
 

PRZEWODNICZĄCY:     r. pr. Robert Karpiński
CZŁONKOWIE:           r. pr. Katarzyna Kosicka - Polak
r. pr. Agnieszka Świstak
PROTOKOLANT:         Karolina Szymala

 
Okręgowy Sąd Dyscyplinarny Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. po rozpoznaniu na rozprawie w dniu […] r. w W. sprawy przeciwko radcy prawnemu B., […], obwinionej o to, że

 

 

 

 
Zastępca Rzecznika Dyscyplinarny Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. (dalej: „Rzecznik”) wniósł w dniu […] r. do tutejszego Sądu wniosek o ukaranie (sygn. akt […]) r.pr. B. (dalej: „Obwiniona”), wpisanej na listę radców prawnych pod nr.: […], zarzucając Obwinionej, że:

 
Obwiniona nie wniosła odpowiedzi na wniosek o ukaranie.
 
Na podstawie całokształtu materiału dowodowego, ujawnionego w toku rozprawy głównej, Sąd ustalił następujący stan faktyczny.
 
W nieustalonej dacie, Obwiniona podjęła się świadczenia pomocy prawnej na rzecz pokrzywdzonej spółki M. sp. z o.o. z siedzibą w Krakowie (dalej: „Pokrzywdzona”). W ramach świadczonej pomocy prawnej Obwiniona sporządziła projekt pozwu Pokrzywdzonej przeciwko C. sp. z o.o. z siedzibą w W. o zapłatę […] zł wraz z odsetkami (k. […], […], […], […] oraz […]-[…]).
 
Obwiniona prowadziła wymianę korespondencji elektronicznej z przedstawicielami Pokrzywdzonej, w nieustalonych sprawach (k. […]-[…], […], […]-[…], […], […]-[…]).
 
Z tytułu świadczenia pomocy prawnej Pokrzywdzona uiszczała wynagrodzenie na podstawie faktur wystawionych przez kancelarię I. sp. k. (k. […] i […]). Na jednej z faktur widnieje odręczny podpis nazwiskiem B. (k. […]).
 
Ponadto, Pokrzywdzona uiściła kwotę […] zł na rzecz powołanej wyżej Kancelarii tytułem Koszty sądowe w dniu […] r. (k. […] i […]). Na fakturze wystawionej na powyższą kwotę (z zerową stawką podatku VAT) również widnieje odręczny podpis nazwiskiem B. (k. […]).
 
Pozew sporządzony przez Obwinioną nie został wniesiony.
 
Pismem z dnia […] r., Obwiniona poinformowała Pokrzywdzoną, że na tą datę kancelaria I. sp. k. prowadzi na rzecz Pokrzywdzonej postępowanie sądowe przeciwko C. sp. z o.o. Powyższe pismo zostało sporządzone w celu przekazania Pokrzywdzonej informacji dla potrzeb audytu (k. […]).
 
Powyższe okoliczności znajdują potwierdzenie również w treści oświadczenia na k. […]-[…].
 
W piśmie z dnia […] r. spółka P. S.A. odmówiła Pokrzywdzonej wypłaty odszkodowania z tytułu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej. W uzasadnieniu powyższego stanowiska wskazano, że ubezpieczyciel jest wolny od odpowiedzialności, jeżeli ubezpieczający wyrządził szkodę umyślnie. Z dokumentacji zgromadzonej w aktach szkody wynika, że ubezpieczona pobrała od Pokrzywdzonej wynagrodzenie oraz kwotę stanowiącą opłatę od pozwu, po czym zaniechała wniesienia powództwa. Mimo powyższego ubezpieczona zapewniała Pokrzywdzoną, że pozew został skutecznie wniesiony, a wydłużony okres trwania sprawy wynika z dużej ilości spraw prowadzonych przez sąd. Powyższe zostało zakwalifikowane przez P. S.A. jako wina umyślna, co najmniej na zasadzie zamiaru ewentualnego. Wprawdzie przytoczone pismo P. S.A. nie wskazuje imiennie na Obwinioną, jednakże całkowita zbieżność okoliczności w nim opisanych ze stanem faktycznym ustalonym w niniejszej sprawie oraz załączenie kopii pisma do akt sprawy pozwoliły na ustalenie, że pismo to dotyczy wniosku
 
Pokrzywdzonej o zapłatę odszkodowania z ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej Obwinionej jako radcy prawnego z tytułu szkody poniesionej wskutek czynów objętych wnioskiem o ukaranie (k. […]). 
 
Pismem z dnia […] r. Obwiniona została wezwana przez Pokrzywdzoną do zapłaty kwoty […] zł wraz z odsetkami, z tytułu: przedawnionego roszczenia Pokrzywdzonej wobec C. sp. z o.o., opłaty od pozwu w wysokości […] zł oraz wynagrodzenia z tytułu sporządzenia pozwu w wysokości […] zł (k. […]-[…]). 
 
W piśmie z dnia […] r. Pokrzywdzona sformułowała zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia czynu zabronionego przez Obwinioną polegającego na pobraniu przez Obwinioną w imieniu kancelarii I. sp. k. kwoty […] zł, którą Obwiniona miała uiścić tytułem opłaty sądowej od pozwu o zapłatę przeciwko C. sp. z o.o., czego Obwiniona nie uczyniła (k. […]-[…]).
 
Sąd ustalił powyższy stan faktyczny na podstawie dokumentów znajdujących się w aktach sprawy na kartach […]-[…], […], […], […], […]-[…], […]-[…], […], […], […]-[…], […], […]-[…], […]-[…],  […], […], […], […]-[…], […]-[…], […], […], […], […]-[…], […], […], […]-[…], […]-[…], […]-[…]. Dowody z dokumentów, które nie zostały w powołane akapitach poprzedzających, potwierdzają okoliczności objęte ustaleniami Sądu bądź są pozbawione doniosłości dla sprawy.
 
Sąd dał wiarę wszystkim dokumentom, z których przeprowadził dowód, ponieważ nie znalazł podstawy dla ich kwestionowania.
 
Dowody z dokumentów były zasadniczym źródłem wiedzy Sądu o okolicznościach sprawy. Dokumenty w postaci nieprzetłumaczonej na język polski korespondencji elektronicznej stanowiły dowód jedynie w zakresie prowadzenia takowej korespondencji z udziałem Obwinionej oraz przedstawicieli Pokrzywdzonej.
 
Wobec braku możliwości przesłuchania w charakterze świadka przedstawiciela Pokrzywdzonej zaangażowanego we współpracę z Obwinioną z powodu jego stałego przebywania za granicą (k. […]), Sąd nie mógł bezpośrednio zweryfikować twierdzeń zawartych w oświadczeniu na k. […]-[…]. Z tego względu, Sąd dał wiarę i oparł się w swoim rozstrzygnięciu na oświadczeniu jedynie w części, jaka znalazła swoje potwierdzenie w pozostałych dowodach z dokumentu.
 
Okręgowy Sąd Dyscyplinarny zważył, co następuje:
 
Na gruncie zgromadzonego materiału dowodowego Sąd doszedł do przekonania, że w ustalonym stanie faktycznym Obwiniona dopuściła się czynów sprzecznych z zasadami wykonywania zawodu radcy prawnego.
 
U podstaw rozstrzygnięcia Sądu legły następujące powody.
 
Kwestią ustaloną w oparciu o zgromadzony materiał dowodowy jest sporządzenie pozwu, który Obwiniona miała wnieść w zastępstwie Pokrzywdzonej przeciwko C. sp. z o.o. o zapłatę kwoty […] zł. Pokrzywdzona przekazała na rachunek kancelarii, w ramach której Obwiniona wykonywała zawód radcy prawnego, kwotę odpowiadającą wysokości opłaty sądowej od pozwu. Mimo to, nie doszło do wytoczenia powództwa wbrew oczekiwaniom Pokrzywdzonej.
 
Powyższe zaniechanie Obwinionej godzi w sposób oczywisty w wolę i interesy jej klienta. Biorąc pod uwagę termin, jaki upłynął od daty wskazanej na projekcie pozwu oraz przyjmując brak dodatkowych czynności Pokrzywdzonej w celu przerwania biegu przedawnienia, należało dojść do przekonania o możliwości skutecznego upływu terminu przedawnienia roszczenia Pokrzywdzonej.
 
Takie postępowanie radcy prawnego dyskredytuje jego zawód w opinii publicznej, ponieważ podważa zaufanie obecnego i potencjalnych klientów. Klient radcy prawnego, który zwrócił się o udzielenie pomocy prawnej i otrzymał zapewnienie takiej pomocy, powinien mieć pewność, że radca prawny czuwa nad powierzoną mu sprawą, że nie pozostawi jej bez uprzedzenia i stosownego  usprawiedliwienia. Pozostawienie klienta samemu sobie ze sprawą, której wykonania się podjęło, jest oczywistą niesumiennością radcy prawnego, tym bardziej przy ocenie dokonywanej w oparciu o podwyższony wzorzec staranności zawodowej (vide: art. 11 ust. 2 i 12 ust 1 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego).
 
Postępowanie Obwinionej w ujawnionych okolicznościach sprawy było tym bardziej naganne, że Obwiniona okłamała swojego klienta informując go w piśmie z […] r. o prowadzeniu sprawy sądowej przeciwko C. sp. z o.o. Powyższy czyn Obwinionej godzi w dyspozycję art. 44 ust. 1 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego, który przewiduje obowiązek radcy prawnego do informowania klienta o przebiegu sprawy oraz o jej wynikach. Powołany przepis w zestawieniu z art. 11 ust. 2 oraz 12 ust. 1 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego nakłada na radcę prawnego obowiązek dochowania zawodowej staranności i sumienności w informowaniu klienta o jego sprawie, co jest gwarancją prawdziwości i zupełności udzielanych informacji. Przekazanie klientowi nieprawdziwych informacji podważa jego zaufanie do radcy prawnego, godzi w sposób oczywisty w godność zawodu dyskredytując go zarówno w opinii samego klienta, jak i opinii publicznej.
 
Zgromadzony materiał dowodowy nie dał podstaw dla potwierdzenia popełnienia przez Obwinioną czynu zarzuconego w pkt. 3 wniosku o ukaranie. Do akt sprawy nie zostały złożone dokumenty potwierdzające wymianę korespondencji bądź próby połączenia telefonicznego między Pokrzywdzoną i Obwinioną w związku z powierzoną jej sprawą. Pokrzywdzona wezwała Obwinioną do zapłaty dopiero pismem z dnia […] r. (k. […]-[…]). Wobec powyższego brak było podstaw do przyjęcia, że pomimo podjęcia przez Pokrzywdzoną próby wyjaśnienia sprawy z Obwinioną jeszcze w […] r. (jak w pkt. 3 wniosku o ukaranie), Pokrzywdzona zdecydowała się na wystąpienie z roszczeniem przeciwko Obwinionej dopiero w […] r. Okoliczność ta jest wprawdzie możliwa, lecz nieudowodniona.
 
W ocenie Sądu, czyny objęte przedmiotowym postępowaniem zostały popełnione w sposób zamierzony. Obwiniona była z całą pewnością świadoma tego, że sporządzony przez nią pozew nie został wniesiony. Podpisując pismo z dnia […] r. informujące o prowadzeniu sprawy sądowej z powództwa Pokrzywdzonej, powinna zdawać sobie sprawę z tego, że pozew nie został wniesiony. Zakładając nawet, chociaż jawi się to jako mało prawdopodobne, że Obwiniona nie pamiętała, czy powództwo zostało ostatecznie wytoczone, Obwiniona powinna sprawdzić tą informację przed jej przekazaniem klientowi. Forma pisemna przekazu Obwionej wymagała podwyższonego standardu staranności, bowiem zapewniała możliwość swobodnego przemyślenia treści oraz zweryfikowania informacji w nim zawartych. Za umyślnym popełnieniem zarzuconych czynów świadczy także obecny sposób zachowania Obwinionej, która najwyraźniej unika kontaktu zarówno z Pokrzywdzoną, jak i organami dyscyplinarnymi samorządu.
 
Sąd, bacząc na zasady wymiaru kary, wymierzył Obwinionej karę pieniężną za obydwa z popełnionych czynów.
 
Okolicznością obciążającą wymiar kary było działanie Obwinionej przeciwko interesom jej klienta w zamiarze bezpośrednim. Czyny Obwinionej godziły w jedną z podstawowych zasad wykonywania zawodu jaką jest nakaz działania w sposób lojalny względem klienta. Ponadto, upływ terminu przedawnienia roszczenia dochodzonego przez Pokrzywdzoną przeciwko C. sp. z o.o. może udaremnić możliwość skutecznego dochodzenia zapłaty, przy założeniu, że Sąd meriti uznałby roszczenie Pokrzywdzonej za zasadne.
 
Tutejszy Sąd nie posiada w swojej kognicji uprawnienia do osądu zasadności roszczenia formułowanego przez Pokrzywdzoną przeciwko C. sp. z o.o. Tym niemniej, Sąd uznał za okoliczność obciążającą wymiar kary fakt, że czyny Obwinionej mogły udaremnić zaspokojenie roszczenia Pokrzywdzonej. Kwota stanowiąca przedmiot roszczenia nie osiągnęła (bez odsetek) wielkości z definicji mienia znacznej wartości, jednakże jest to kwota znaczna.
 
Wobec niestawiennictwa, Sąd nie mógł poczynić ustaleń w zakresie obecnej sytuacji życiowej Obwinionej. Okoliczność ta przemawiała za obniżeniem wymiaru kary.
 
W związku z powyższym, Sąd zważył w sposób szczególny na dyrektywę wychowawczą i prewencyjną wymiaru kary. Kara pieniężna jest karą, która nie należy ani do najsurowszych, ani też najłagodniejszych spośród katalogu przewidzianego ustawą o radcach prawnych. Tym niemniej, dotkliwość kary pieniężnej jest na tyle wymierna, że pozwala zakładać podjęcie refleksji przez Obwinioną w przypadku znalezienia się w podobnej sytuacji zawodowej w przyszłości. Charakter kary koresponduje z charakterem dobra klienta naruszonego przez Obwinioną. W ocenie Sądu, rodzaj wymiar kary pozwala rozsądnie zakładać, że Obwiniony nie powróci do przewinienia dyscyplinarnego.
 
Sąd orzekł o kosztach postępowania na podstawie art. 70⁶ ustawy o radcach prawnych oraz § 1 ust. 1 pkt 1) uchwały nr 86/IX/2015 Krajowej Rady Radców prawnych z dnia 20 marca 2015 r. w sprawie określenia wysokości zryczałtowanych kosztów postępowania dyscyplinarnego, biorąc pod uwagę zakres czynności podjętych w postępowaniu. Sprawa została w całości rozpoznana na jednym terminie. Postępowanie dowodowe nie obejmowało odebrania wyjaśnień Obwinionej ani zeznań świadków.
 
(WK)