opublikowano: 2015-08-31 przez: Mika Ewelina

Orzeczenie z dnia 23 lutego 2015 r. Sygn. akt: D 62/2014

Orzeczenie zostało zmienione przez WSD orzeczeniem z dnia 1.12.2015 r. sygn. WO-42/15 w ten sposób, że WSD uchylił pkt 1 i 2 orzeczenia OSD i umorzył postępowanie w zakresie pkt. 1 i 2 wniosku o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego, zmienił pkt 3 tego orzeczenia i w miejsce kary pieniężnej w kwocie [...] zł orzekł karę upomnienia, w pozostałym zakresie utrzymał orzeczenie OSD w mocy, tj. pkt 4 i 5.

Przewodniczący: radca prawny Robert Karpiński
radca prawny Artur Załuski
Protokolant: Anna Gabrysiak

Okręgowy Sąd Dyscyplinarny Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. po rozpoznaniu na rozprawie [...] r. w W. sprawy przeciwko radcy  prawnemu G., [...], obwinionemu o to, że:

1. w dniu [...] r. poinformował swojego mocodawcę o terminie rozprawy przed Naczelnym Sądem Administracyjnym w sprawie o sygn. akt: [...] a rozprawa odbyła się w dniu [...] r. przez co uniemożliwił swojemu mocodawcy stawiennictwo na rozprawie, tj. o popełnienie przewinienia dyscyplinarnego określonego w art. 6 ust. 1 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego, ogłoszonego uchwałą nr 8/VIII/2010 Prezydium Krajowej Rady Radców Prawnych z dnia 28 grudnia 2010 r. w zw. z art. 64 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 10, poz. 65 z późn. zm.); 

2. w [...] r. z opóźnieniem poinformował swojego mocodawcę o przyczynach oddalenia przez NSA w sprawie o sygn. akt: [...] wniesionej w jego imieniu skargi kasacyjnej, tj. o popełnienie przewinienia dyscyplinarnego określonego w art. 6 ust. 1 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego, ogłoszonego uchwałą nr 8/VIII/2010 Prezydium Krajowej Rady Radców Prawnych z dnia 28 grudnia 2010 r. w zw. z art. 64 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 10, poz. 65 z późn. zm.);

3. nie stawił się osobiście na rozprawie przed NSA w dniu [...] r., tj. o popełnienie przewinienia dyscyplinarnego określonego w art. 6 ust. 1 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego, ogłoszonego uchwałą nr 8/VIII/2010 Prezydium Krajowej Rady Radców Prawnych z dnia 28 grudnia 2010 r. w zw. z art. 64 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 10, poz. 65 z późn. zm.);

4. nie zapewnił zastępstwa procesowego na rozprawie przed NSA w dniu [...] r. a jego zapewnienie uzależnił od uregulowania należności za świadczone usługi, tj. o popełnienie przewinienia dyscyplinarnego określonego w art. 6 ust. 1 w zw. z art. 29 ust. 7 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego, ogłoszonego uchwalą nr 8/VIII/2010 Prezydium Krajowej Rady Radców Prawnych z dnia 28 grudnia 2010 r. w zw. z art. 64 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 10, poz. 65 z późn. zm.);

orzeka:

1. Uznaje radcę prawnego G., [...], winnym zarzucanego w pkt 1 wniosku o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego czynu, który to czyn stanowi przewinienie dyscyplinarne jako czyn sprzeczny z zasadami wyrażonymi w art. 6 ust. 1 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego i za czyn ten na podstawie art. 64 ust. 1 pkt 1 i 2 i art. 65 ust. 1 pkt 1 ustawy o radcach prawnych wymierza karę upomnienia;

2. Uznaje radcę prawnego G., [...], winnym zarzucanego w pkt 2 wniosku o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego czynu, który to czyn stanowi przewinienie dyscyplinarne jako czyn sprzeczny z zasadami wyrażonymi w art. 6 ust. 1 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego i za czyn ten na podstawie art. 64 ust. 1 pkt 1 i 2 i art. 65 ust. 1 pkt 1 ustawy o radcach prawnych wymierza karę upomnienia;

3. Uznaje radcę prawnego G., [...], winnym zarzucanego w pkt 3 wniosku o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego czynu, przy czym uznaje, że czyn ten stanowi przewinienie dyscyplinarne jako czyn sprzeczny z zasadami wyrażonymi w art. 6 ust. 1  oraz 29 ust. 7 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego i za czyn ten na podstawie art. 64 ust. 1 pkt 1 i 2 i art. 65 ust. 1 pkt 3a) ustawy o radcach prawnych wymierza karę pieniężną w kwocie [...] zł ([...] złotych);

4. Uznaje radcę prawnego G., [...], winnym zarzucanego w pkt 4 wniosku o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego czynu, przy czym uznaje, że czyn ten stanowi przewinienie dyscyplinarne jako czyn sprzeczny z zasadami wyrażonymi w art. 6 ust. 1 oraz 28 ust. 10 i 29 ust. 7 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego i za czyn ten na podstawie art. 64 ust. 1 pkt 1 i 2 i art. 65 ust. 1 pkt 3a) ustawy o radcach prawnych wymierza karę pieniężną w kwocie [...] zł ([...] złotych);

5. Na podstawie art. 70⁶ ust. 2 ustawy o radcach prawnych zasądza od obwinionego radcy prawnego G., [...], na rzecz Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. tytułem zwrotu kosztów postępowania dyscyplinarnego kwotę [...] zł ([...] złotych).

 Uzasadnienie

           
Rzecznik Dyscyplinarny Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. wniósł w dniu [...]r. o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego przeciwko radcy prawnemu G. („Obwiniony”), wpisanemu na listę radców prawnych prowadzoną przez Radę Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. pod nr. [...], o to, że:

1. w dniu [...] r. poinformował swojego mocodawcę o terminie rozprawy przed Naczelnym Sądem Administracyjnym w sprawie o sygn. akt: [...], która odbyła się w dniu [...] r., przez co uniemożliwił swojemu mocodawcy stawiennictwo na rozprawie, tj. o popełnienie przewinienia dyscyplinarnego określonego w art. 6 ust. 1 Kodeksu etyki radcy prawnego w zw. z art. 64 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy o radcach prawnych,

2. w [...] r. z opóźnieniem poinformował swojego mocodawcę o przyczynach oddalenia przez Naczelny Sąd Administracyjny w sprawie o sygn. akt: [...] wniesionej w jego imieniu skargi kasacyjnej, tj. o popełnienie przewinienia dyscyplinarnego określonego w art. 6 ust. 1 Kodeksu etyki radcy prawnego w zw. z art. 64 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy o radcach prawnych,

3. nie stawił się osobiście na rozprawie przed Naczelnym Sądem Administracyjnym w dniu [...] r., tj. o popełnienie przewinienia dyscyplinarnego określonego w art. 6 ust. 1 Kodeksu etyki radcy prawnego w zw. z art. 64 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy o radcach prawnych,

4. nie zapewnił zastępstwa procesowego na rozprawie przed Naczelnym Sądem Administracyjnym w dniu [...] r., a jego zapewnienie uzależnił od uregulowania należności za świadczenie usługi, tj. o popełnienie przewinienia dyscyplinarnego określonego w art. 6 ust. 1 w zw. z art. 29 ust. 7 Kodeksu etyki radcy prawnego w zw. z art. 64 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy o radcach prawnych.

 
Na podstawie całokształtu materiału dowodowego, ujawnionego w toku rozprawy głównej Sąd ustalił następujący stan faktyczny.
 
Obwiniony świadczył pomoc prawną D. („Pokrzywdzony”) w dwóch sprawach przed Naczelnym Sądem Administracyjnym, które były prowadzone za sygn. akt: [...] oraz [...]. Strony nie spisały umowy. Pokrzywdzony udzielił pełnomocnictwa Obwinionemu do wniesienia skargi kasacyjnej oraz zastępowania przed Najwyższym Sądem Administracyjnym w obydwu, wskazanych wyżej sprawach (k. [...],[...],[...],[...],[...] oraz [...]).
 
Obwiniony sporządził skargę kasacyjną do Naczelnego Sądu Administracyjnego w każdej ze spraw (k. [...]).
 
Następnie, Obwiniony stawił się w imieniu Pokrzywdzonego na rozprawie przed Naczelnym Sądem Administracyjnym w dniu [...] r. w sprawie prowadzonej za sygn. akt [...] (k. [...]). O powyższym terminie, Obwiniony poinformował Pokrzywdzonego w dniu [...] r. poprzez wysłanie wiadomości e-mail o godzinie [...] tego dnia (k. [...]). Na prośbę Pokrzywdzonego z dnia [...] r. o przedstawienie uzasadnienia rozstrzygnięcia przyjętego przez Naczelny Sąd Administracyjny (k. [...]), Obwiniony odpowiedział w dniu [...] r. (k. [...]).
           
Natomiast w sprawie prowadzonej za sygn. akt [...] Obwiniony uzależnił świadczenie zastępstwa procesowego od uregulowania należności przez Pokrzywdzonego (k. [...]). W związku z nieuregulowaniem żądanej należności, Obwiniony nie stawił na rozprawie, ani też nie zapewnił zastępstwa przez innego pełnomocnika (k. [...]).
 
Sąd ustalił powyższy stan faktyczny na podstawie: korespondencji mailowej Pokrzywdzonego z Obwinionym (k. [...],[...]), kopii dokumentów (k. [...], [...], [...], [...]), wyjaśnień złożonych przez Obwinionego po wydaniu postanowienia o przedstawieniu zarzutów i ogłoszeniu tego postanowienia Obwinionemu (k. [...]) oraz zeznań Pokrzywdzonego złożonych w charakterze świadka (k. [...]).
           
Sąd zważył, co następuje:
 
Po przeprowadzeniu postępowania dowodowego Sąd doszedł do przekonania, że zarzuty stawiane Obwinionemu we wniosku o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego są zasadne i znajdują oparcie w materiale dowodowym.
 
Sąd dał wiarę wszystkim dokumentom dopuszczonym jako dowód w sprawie, ponieważ nie znalazł podstaw by kwestionować ich wiarygodność. Ponadto, treść dokumentów w pełni koresponduje z wyjaśnieniami Obwinionego oraz z zeznaniami złożonymi przez Pokrzywdzonego.   
 
Brak było podstaw do odebrania przymiotu wiarygodności zeznaniom złożonym przez Pokrzywdzonego. Zeznania Pokrzywdzonego są spójne z wyjaśnieniami Obwinionego. Ponadto, nie pozostają w sprzeczności z pozostałym, zebranym w sprawie materiałem dowodowym.
 
Niewątpliwym w sprawie jest fakt zawarcia przez Obwinionego z Pokrzywdzonym ustnej umowy o świadczenie pomocy prawnej. Zakres pomocy objętej świadczeniem Obwinionego obejmował sporządzenie skargi kasacyjnej w sprawach prowadzonych przez Naczelny Sąd Administracyjny pod sygn. akt [...] oraz [...]. Z treści pełnomocnictwa z [...] r. (k. [...]) wynika, że Obwiniony uzyskał umocowanie również do zastępowania Pokrzywdzonego przed Naczelnym Sądem Administracyjnym. Pełnomocnictwo to dotyczyło sprawy pod sygn. akt [...] (k. [...]). Treść wyjaśnień Obwinionego (k. [...]), zeznań Pokrzywdzonego (k. [...]) i pisemnych oświadczeń obejmujących wypowiedzenie pełnomocnictwa (k. [...]) oraz jego odwołanie (k. [...]) pozwalają uznać, że w sprawie pod sygn. akt [...] Pokrzywdzony udzielił Obwinionemu pełnomocnictwa umocowującego również do zastępowania pokrzywdzonego przed Naczelnym Sądem Administracyjnym. Powyższe ustalenia dotyczące zakresu umocowania Obwinionego prowadzą do wniosku, że Obwiniony zobowiązany był do zastąpienia Pokrzywdzonego na rozprawach, na których rozpoznano sprawy ze skargi Pokrzywdzonego (sygn. akt [...] oraz [...]). Istnienie tego zobowiązania nie budziło wątpliwości Obwinionego (k. [...] i [...]).
 
Oczywistym jest, że pomimo udzielenia opisanych wyżej pełnomocnictw, stroną postępowań pozostał Pokrzywdzony. Mimo ustanowienia pełnomocnika, Pokrzywdzony pozostał w pełni uprawniony do występowania w sprawie, w tym do stawiennictwa na rozprawie samodzielnie albo z pełnomocnikiem. Ponadto, Pokrzywdzony niezmiennie pozostawał uprawniony do zmiany zakresu pełnomocnictwa udzielonego Obwinionemu oraz do jego wypowiedzenia, w tym również w trakcie rozprawy przed Sądem.
 
Z powyższych względów, które na gruncie przepisów ustawy z dnia [...] r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. 2012 r., poz. 270 ze zm.) jawią się jako niedyskusyjne, radca prawny jako pełnomocnik profesjonalny powinien informować swojego klienta o terminach jawnych posiedzeń wyznaczonych przez Sąd dla rozpoznania sprawy. Konsekwentnie, dla oceny zasadności zarzutów postawionych Obwinionemu przez Rzecznika Dyscyplinarnego należało wyjść z założenia, że Obwiniony powinien był poinformować Pokrzywdzonego o terminie rozprawy wyznaczonej na dzień [...] r. w sprawie pod sygn. akt [...]. Obwiniony poinformował wprawdzie Pokrzywdzonego o tym terminie w dniu [...] r., jednakże nie sposób uznać takiego postępowania Obwinionego za należyte wywiązanie się z ciążącego na nim obowiązku informacyjnego. Uzyskanie bowiem informacji o terminie rozprawy z niespełna dwudziestotrzygodzinnym wyprzedzeniem nie mogło zapewnić klientowi Obwinionego wystarczającego czasu ani na organizację swoich spraw życiowych w sposób pozwalający na dojazd do Sądu oraz uczestnictwo w rozprawie, ani na należyte przygotowanie się do rozprawy. Pokrzywdzony był zainteresowany udziałem w rozprawie, czemu dał wyraz w wiadomości e-mail z dnia [...] r. (k. [...]). Opóźnienie Obwinionego w poinformowaniu o terminie rozprawy pozbawiło Pokrzywdzonego możliwości udziału w tejże rozprawie.
 
Sąd nie uznał za wiarygodne wyjaśnień Obwinionego, w których podniósł przekonanie, że Sąd powiadomił Pokrzywdzonego o terminie rozprawy (k. [...]). Zgodnie bowiem z treścią 67 § 5 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, jeżeli ustanowiono pełnomocnika lub osobę upoważnioną do odbioru pism w postępowaniu sądowym, doręczenia należy dokonać tym osobom. Wobec takiej regulacji ustawowej, występującej nie tylko w postępowaniu przed sądami administracyjnymi, nie sposób przyjąć argumentacji Obwinionego.
 
Ewentualny, potencjalny wpływ obecności Pokrzywdzonego na rozprawie na zapadłe orzeczenie, bądź też brak takiego wpływu, pozbawione są doniosłości dla oceny czynu Obwinionego. 
 
Niepoinformowanie we właściwym czasie Pokrzywdzonego o terminie rozprawy w sprawie o sygn. akt [...] stanowi czy sprzeczny z art. 6 ust 1 Kodeksu etyki radcy prawnego.
 
Skoro klient Obwinionego nie był obecny na rozprawie, na której rozpoznano jego sprawę w sposób niekorzystny, oczywistym i naturalnym było żądanie od pełnomocnika – Obwinionego podania przyczyn zapadłego orzeczenia. Okres pomiędzy zgłoszeniem takiego żądania Obwinionemu ([...] r.), a udzieleniem odpowiedzi ([...] r.) świadczy o zwłoce Obwinionego. Podnoszone przez Obwinionego kwestie związane z funkcjonowaniem skrzynki mailowej nie mogą uwolnić od przypisania winy profesjonalnemu pełnomocnikowi, który zajmuje się świadczeniem pomocy prawnej w sposób zawodowy. Wykonywanie zawodu radcy prawnego wymaga ustalenia z klientem niezawodnych kanałów przepływu informacji. Znajdująca się w aktach sprawy korespondencja elektroniczna między Obwinionym i Pokrzywdzonym (k. [...]) świadczy o ustaleniu i utrzymywaniu stałego kanału przepływu informacji. W tej sytuacji Obwiniony powinien był, kierując się należytą starannością, przedsięwziąć stosowne działania w celu zapobieżenia utracie bądź utrudnień w korzystaniu z korespondencji otrzymywanej od klienta.
 
Zwłoka Obwinionego w poinformowaniu Pokrzywdzonego o przyczynach wyroku zapadłego w sprawie stanowi czy sprzeczny z art. 6 ust. 1 Kodeksu etyki radcy prawnego.
 
Z treści wiadomości email Obwinionego z dnia [...] r. (k. [...]) wynika niezbicie, że Obwiniony uzależnił świadczenie pomocy prawnej w postaci zastępstwa na rozprawie przed Naczelnym Sądem Administracyjnym od uregulowania należności za świadczoną pomoc prawną. Powyższe zostało potwierdzone przez Obwinionego w złożonych wyjaśnieniach (k. [...]). Czyn ten pozostaje w oczywistej sprzeczności z art. 6 ust. 1 oraz art. 29 ust. 7 Kodeksu etyki radcy prawnego. Nieuregulowanie należności z tytułu wynagrodzenia za świadczenie pomocy prawnej, w części lub w całości, nie uprawnia radcy prawnego do powstrzymania się od wykonania czynności w sprawie. Przedmiotowa zasada stanowi jeden z filarów konstytuujących zawód radcy prawnego jako zawód zaufania publicznego. Klienci korzystający z usług radcy mają bowiem zagwarantowaną pewność, że opóźnienie bądź nawet zwłoka w zapłacie wynagrodzenia nie narazi na uszczerbek ich interesu realizowanego w sprawie powierzonej radcy prawnemu. Jednocześnie, klient nie może się obawiać, że radca prawny będzie usiłować wyegzekwować należne mu wynagrodzenie posługując się argumentami nie znajdującego oparcia w prawie oraz, jednocześnie, w wysokich standardach etycznych. Jeżeli zatem Pokrzywdzony nie wywiązał się wobec Obwinionego z zobowiązania do zapłaty ustalonego wynagrodzenia, Obwiniony mógł na tej podstawie wypowiedzieć zlecenie, zgodnie z art. 29 ust. 7 zdanie drugie Kodeksu etyki radcy prawnego.
 
Kolizja terminów radcy prawnego nie zwalnia go z obowiązku wywiązania się z przyjętego zobowiązania do udzielenia pomocy prawnej. W takiej sytuacji, radca prawny powinien zapewnić zastępstwo w sposób gwarantujący ochronę interesu klienta.
 
Wykładnia systemowa art. 28 ust. 10 oraz 29 ust. 7 Kodeksu etyki radcy prawnego wskazuje, że skoro wykonanie czynności w prowadzonej sprawie stanowi obowiązek radcy prawnego bez względu na uiszczenie wynagrodzenia przez klienta, również zapewnienie zastępstwa w przypadku kolizji terminów nie może być uzależnione przez radcę prawnego od uprzedniego rozliczenia z klientem.
 
Obwiniony, uzależniając stawiennictwo zastępcy na rozprawie od uiszczenia wynagrodzenia przez Pokrzywdzonego, a następnie nie zapewniając zastępstwa dopuścił się czynu sprzecznego z art. 6 ust. 1, art. 28 ust. 10 oraz 29 ust. 7 Kodeksu etyki radcy prawnego.
 
Nieprawidłowe wywiązanie się z obowiązku poinformowania o terminie rozprawy oraz o powodach rozstrzygnięcia stanowiły, w ocenie Sądu, przewinienia mniejszej wagi, zasługujące na najniższy wymiar kary, tj. na karę upomnienia. Obwiniony stawił się na rozprawie, a zwłoka w poinformowaniu o powodach rozstrzygnięcia nie wyrządziły szkody Pokrzywdzonemu. Natomiast, w przypadku uzależnienia stawiennictwa pełnomocnika na rozprawie od wcześniejszego rozliczenia o charakterze pieniężnym Obwiniony dopuścił się deliktów dyscyplinarnych z pobudek majątkowych. Stąd, właściwą okazała się kara pieniężna.
 
Za okoliczności obciążające wymiar kary, Sąd uznał zawinienie Obwinionego, które nie podlegało wątpliwości.
 
Wobec powyższych okoliczności oraz w oparciu o dyrektywę wychowawczą i prewencyjną wymiaru kary, Sąd wymierzył Obwinionemu karę pieniężną w wysokości [...] zł za czyn polegający na niestawieniu się na rozprawie oraz za czyn polegający na niezapewnieniu zastępstwa wobec braku możliwości osobistego stawiennictwa na rozprawie, z powodu nieuregulowania należności.
Sąd orzekł o kosztach postępowania na podstawie art. 70⁶ ustawy o radcach prawnych, biorąc pod uwagę czynności podjęte w postępowaniu.                                      
(AG)