Orzeczenie z dnia 22 października 2018 r. Sygn. akt: D 77/18
Orzeczenie prawomocne
 

PRZEWODNICZĄCY:   r. pr. Katarzyna Szwed-Kawka
CZŁONKOWIE:    r. pr. Katarzyna Kosicka-Polak
r. pr. Artur Załuski
PROTOKOLANT:    Karolina Szymala

           
Okręgowy Sąd Dyscyplinarny Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. po rozpoznaniu na rozprawie w dniu […] r. w W. sprawy przeciwko radcy prawnemu S., numer wpisu […], obwinionemu o to, że:
1) w dniu […] r., na trasie […] pomiędzy miejscowościami J., gm. M., kierując samochodem osobowym nieumyślnie naruszył zasady bezpieczeństwa w ruchu drogowym, poprzez niezachowanie należytej ostrożności w trakcie wykonywania manewru skrętu w lewo, nie udzielając pierwszeństwa przejazdu jadącemu z przeciwnego kierunku pojazdowi marki […], czym doprowadził do zderzenia obu pojazdów, w wyniku czego obrażeń doznali pasażerowie tego pojazdu – dwaj pasażerowi doznali obrażeń, które skutkowały naruszeniem czynności narządów ciała na czas trwający powyżej 7 dni, jedna osoba doznała obrażeń skutkujących chorobą realnie zagrażającą życiu i jedna doznała obrażeń, które spowodowały ciężką chorobę długotrwałą,
tj. popełnił czyn z art. 64 ust. 1 ustawy o radcach prawnych w związku z art. 177 § 1 i 2 kodeksu karnego,
 

 

 

 
Sąd Rejonowy w W. […] Wydział Karny zawiadomił Okręgową Izbę Radców Prawnych w W., że przed sądem prowadzone jest postępowanie przeciwko S. (s. C.) o czyn z art. 177§ 2 k.k. (vide: zawiadomienie z dnia […] r.)

Postanowieniem z dnia […] r. Rzecznik Dyscyplinarny Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. M., zwany dalej Rzecznikiem, postanowił wszcząć dochodzenie w sprawie (k. […]) a następnie w dniu […] r. wydał postanowienie o przedstawieniu zarzutów w sprawie naruszenia przez radcę prawnego S. zasad bezpieczeństwa w ruchu lądowym i spowodowania wskutek tego nieumyślnie wypadku, w którym inna osoba poniosła śmierć albo doznała ciężkiego uszczerbku na zdrowiu tj. popełnienia czynu z art. 64 ust. 1 ustawy o radcach prawnych w związku z art. 177§ 2 k.k. (k. […]).
 
W dniu […] r. Rzecznik wystąpił z wnioskiem o ukaranie S. w oparciu o w/w zarzuty (vide: k. […]-[…]).
 
W odpowiedzi na wniosek o ukaranie Obwiniony podniósł, że w oparciu o materiał zgromadzony przez Rzecznika brak jest podstaw do formułowania zarzutów z tytułu jego odpowiedzialności dyscyplinarnej. Powołując się na wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 09 listopada 1993 r. Obwiniony zauważył, że podstawą odpowiedzialności dyscyplinarnej są tylko czyny godzące w dobro danej służby czy też godność związaną z wykonywaniem danej funkcji. W kontekście powyższego, w opinii Obwinionego nie każde przestępstwo wypełnia znamiona przewinienia dyscyplinarnego, podobnie jak nie każde przewinienie dyscyplinarne stanowi przestępstwo. O ile nie ma większych wątpliwości co do możliwości pociągnięcia do odpowiedzialności dyscyplinarnej sprawcy przestępstwa popełnionego umyślnie, z niskich, zasługujących na dezaprobatę pobudek, to sprawca przestępstwa popełnionego nieumyślnie nie będzie podlegać odpowiedzialności dyscyplinarnej, jeżeli zachowania sprawcy nie można traktować jako uchybienia godności urzędu. (vide: odpowiedź na wniosek o ukaranie k. […]-[…])
 
Na rozprawie przed Okręgowym Sądem Dyscyplinarnym przy Okręgowej Izbie Radców Prawnych w W., w dniu […] r. Obwiniony nie przyznał się do winy i odmówił składania wyjaśnień. (vide: protokół rozprawy z dnia […] r. k. […]-[…]).
 
Na podstawie zgromadzonych w sprawie dowodów Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Obwiniony radca prawny S. został oskarżony przez Prokuratora Prokuratury Rejonowej w W. o to, że w dniu […] r. na trasie […] pomiędzy miejscowościami J. gm. M. kierując samochodem osobowym marki […] o nr rej. […] nieumyślnie naruszył zasady bezpieczeństwa w ruchu lądowym poprzez zachowanie szczególnej ostrożności w trakcie wykonywania manewru skrętu w lewo i nie udzielając pierwszeństwa przejazdu jadącemu z przeciwnego kierunku pojazdowi marki […] czym doprowadził do zderzenia obu pojazdów, w wyniku czego obrażeń doznali pasażerowie pojazdu  […], z czego dwaj pasażerowie doznali obrażeń, które skutkowały naruszeniem czynności narządów ciała na czas trwający powyżej 7 dni, jedna osoba doznała obrażeń, skutkujących chorobą realnie zagrażającą życiu i jedna osoba doznała obrażeń, które spowodowały ciężką chorobę długotrwałą tj. o czyn z art. 177 § 1 i § 2 k.k.
 
Obwiniony przyznał się do popełnienia zarzucanego czynu i dobrowolnie poddał się karze w trybie art. 387 k.p.k.
 
Wyrokiem z dnia […] r. Sąd Rejonowy w W. […] Wydział Karny uznał oskarżonego za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu stanowiącego przestępstwo z art. 177§1 i 2 k.k. i za to na podstawie art. 177§2 k.k. skazał go na karę roku pozbawienia wolności, której wykonanie, na podstawie art. 69 § i 2 k.k. i art. 70 § 1 k.k. warunkowo zawiesił na okres […] lat próby. Na podstawie 72 § 2 k.k. w zw. z art. 43 a§ 1 k.k. Sąd orzekł wobec oskarżonego S. świadczenie pieniężne w kwocie […] zł ([…]) na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym i Pomocy Postpenitencjarnej. Sąd zasadził również od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa kwotę […] zł oraz opłatę w kwocie […] zł (vide: wyrok z dnia […] r. k. […]).
 
Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie zgromadzonych w sprawie dowodów w postaci: pisma Sądu Rejonowego w W. […] Wydziału Karnego z dnia […] r. (k. […]), wyroku Sądu Rejonowego w W. z dnia […] r. (k. […]-[…]) i aktu oskarżenia z dnia […] r. Prokuratora Prokuratury Rejonowej w W. k. […]-[…])
 
Okręgowy Sąd Dyscyplinarny zważył co następuje:
 
Zgodnie z dyspozycją art. 64 ust. 1 ustawy o radcach prawnych z dnia 06 lipca 1982 r. (tekst jednolity z dnia 15 września 2017 r. (Dz.U. z 2017 r. poz. 1870), zwanej dalej ustawą o radcach, radcowie prawni i aplikanci radcowscy podlegają odpowiedzialności dyscyplinarnej za postępowanie sprzeczne z prawem, zasadami etyki lub godnością zawodu bądź za naruszenie swych obowiązków zawodowych. Zgodnie z ugruntowanym orzecznictwem Sądu Najwyższego regulacja zawarta w art. 64 ust. 1 ustawy o radcach nie może być jednak samodzielną podstawą pociągnięcia do odpowiedzialności dyscyplinarnej radcy prawnego, gdyż przepis ten ma w opinii SN jedynie charakter blankietowy (vide: wyr. SN z 29.10.2009 r., SDI 22/09, OSNSD 2009, Nr 1, poz. 132; wyr. SN z 6.11.2014 r., SDI 32/14, OSP 2015, Nr 7–8, poz. 80; wyr. z 17.11.2015 r., SDI 11/15).
 
Odnosząc się do działania sprzecznego z prawem w doktrynie zwraca się uwagę, że nie można przyjmować automatycznego i szerokiego ujęcia podstawy odpowiedzialności dyscyplinarnej w przypadku działania naruszającego prawo, albowiem pozostawałoby to w sprzeczności z art. 17 ust.1 Konstytucji RP. Zgodnie z powołanym przepisem Konstytucji RP samorząd ma wyraźnie zakreślone granice dopuszczalnego, władczego działania, sprowadzające się wyłącznie do reprezentowanie osób wykonujących zawód zaufania publicznego (zawód radcy prawnego) w stosunku do innych uczestników życia publicznego oraz do sprawowania pieczy nad należytym wykonywaniem tego zawodu w granicach interesu publicznego i dla ochrony interesu publicznego (vide: Komentarz do art. 64 ustawy o radcach prawnych dr Tomasz Scheffler Rok:2018).
 
Powyższe stanowisko podziela skład orzekający w sprawie uznając jednocześnie, że w przypadku popełnienia przestępstwa przez radcę prawnego i skazania go prawomocnym wyrokiem karnym nie można  automatycznie przyjmować, że popełnienie przestępstwa przez radcę prawnego rodzi odpowiedzialność dyscyplinarną bez jednoczesnego ustalenia, że pomiędzy czynem a członkostwem w korporacji radcowskiej istnieje funkcjonalny związek. Powyższe ustalenie nie może ograniczać się bowiem wyłącznie do stwierdzenia faktu przynależności do samorządu radcowskiego.
 
Na podobne zagadnienie zwrócił uwagę Sąd Najwyższy w jednym z ostatnich z orzeczeń w zakresie odpowiedzialności dyscyplinarnej adwokatów, a konkretnie art. 80 ustawy Prawo o adwokaturze  (z dnia 26 maja 1982 r. tj. z dnia 9 maja 2018 r.), który to przepis podobnie do ustawy o radcach prawnych reguluje zasady odpowiedzialności dyscyplinarnej adwokatów. W wyroku z dnia 05 kwietnia 2018 r. SN zwrócił uwagę że „(…) Samo skazanie za przestępstwo nie może prowadzić do pociągnięcia do odpowiedzialności dyscyplinarnej, która uzależniona jest od istoty czynu sprawcy, w tym zwłaszcza tego, jaka była postać strony podmiotowej i jaki była materialna treść czynu. Czyny nieumyślne o nieznacznym stopniu społecznej szkodliwości, niezwiązane z wykonywaniem zawodu adwokata nie zawsze rodzą odpowiedzialność dyscyplinarną, która w zakresie przesłanki materialnej treści czynu, oceniana jest w kontekście innych kwantyfikatorów, niż w wypadku pociągania do odpowiedzialności karnej.” (SDI 1/18)
 
Sąd rozpoznający sprawę wziął pod uwagę fakt, że skutki popełnionego przez Obwinionego przestępstwa były znaczne albowiem trzy osoby zostały pokrzywdzone na czas powyżej 7 dni. Należy jednak zwrócić uwagę, że przestępstwo zostało popełnione przez Obwinionego w sposób nieumyślny i brak jest innych szczególnych okoliczności pozwalających przypisać Obwinionemu zarzut postępowania sprzecznego z godnością zawodu. Z okoliczności faktycznych czynu wynika jedynie że kierowca (Obwiniony) będący jednocześnie radcą prawny naruszył zasady bezpieczeństwa w ruchu lądowym poprzez zachowanie szczególnej ostrożności w trakcie wykonywania manewru skrętu w lewo i nie udzielił pierwszeństwa przejazdu jadącemu z przeciwnego kierunku pojazdowi. W opinii Okręgowego Sądu Dyscyplinarnego nie można stawiać przed radcą prawnym wyższych wymogów w zakresie przestrzegania zasad bezpieczeństwa w ruchu lądowym niż w stosunku do innych obywateli, tym bardziej jeżeli zasady te naruszone zostały w sposób nieumyślny. Nie temu służą bowiem zasady odpowiedzialności dyscyplinarnej radców prawnych. Rację ma Obwiniony, że poniósł już raz odpowiedzialność karną na niwie prawa karnego i skazanie go w ramach odpowiedzialności dyscyplinarnej na podstawie art. 64 ust. 1 ustawy o radcach byłoby de facto karaniem go po raz drugi za ten sam czyn.
 
Mając na względzie powyższe okoliczności Sąd uniewinnił Obwinionego od zarzucanego mu czynu.
 
Sąd oddalił wniosek pełnomocnika Obwinionego uznając, że brak jest podstaw prawnych do zasądzenia tych kosztów.
 
O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 70⁽⁶⁾ ust. 2 ustawy o radcach prawnych.
 
(WK)