Orzeczenie z dnia 21 stycznia 2022 r. Sygn. akt: D 90/21
Orzeczenie jest prawomocne
 

Przewodnicząca:       r. pr. Anita Żołyniak- Piętka
Członkowie:              r. pr. Tomasz Iwańczuk
r. pr. Gerard Madejski
Protokolant:              Ewelina Raczko

 
Okręgowy Sąd Dyscyplinarny Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. po rozpoznaniu na rozprawie w dniu […] r. w W. sprawy przeciwko radcy prawnemu D.B. ([…]), obwinionemu o to, że:
nie wypełnił obowiązku doskonalenia zawodowego i nie uzyskał żadnego z 40 wymaganych od niego punktów szkoleniowych w cyklu szkoleniowym, który trwał od […] r. do […] r. - czym naruszył obowiązek dbania o rozwój zawodowy poprzez kształcenie ustawiczne a także obowiązek stosowania się do uchwał organów samorządu radców prawnych, tj. popełnił czyn z art. 64 ust. 1 ustawy o radcach prawnych w związku z art. 14 ust. 1 i 2 oraz art. 61 ust. 2 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego stanowiącego załącznik do uchwały nr 3/2014 Nadzwyczajnego Krajowego Zjazdu Radców Prawnych z dnia 22 listopada 2014 r. w sprawie Kodeksu Etyki Radcy Prawnego, w związku z § 7 i § 11 Regulaminu zasad wypełniania obowiązku doskonalenia zawodowego przez radców prawnych i zadań organów samorządu służących zapewnieniu przestrzegania tego obowiązku, stanowiącego załącznik do uchwały nr 103/IX/2015 Krajowej Rady Radców Prawnych z dnia 11 grudnia 2015 r. w sprawie Regulaminu zasad wypełniania obowiązku doskonalenia zawodowego przez radców prawnych i zadań organów samorządu służących zapewnieniu przestrzegania tego obowiązku (t.j. uchwała Nr 295/X/2018 Prezydium Krajowej Rady Radców Prawnych z dnia 12 lipca 2018 r. w sprawie ogłoszenia tekstu jednolitego uchwały w sprawie Regulaminu zasad wypełniania obowiązku doskonalenia zawodowego przez radców prawnych i zadań organów samorządu służących zapewnieniu przestrzegania tego obowiązku).
 

 

 

 
Pismem z dnia […] roku Dziekan Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. poinformowała Rzecznika Dyscyplinarnego Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. (dalej jako „Dziekan”) o radcach prawnych, którzy w cyklu szkoleniowym […]-[…] nie wypełnili obowiązku doskonalenia zawodowego. Wśród nich znajduje się r.pr. D.B. (dalej jako „Obwiniony”), który w tymże cyklu nie uzyskał żadnego punktu szkoleniowego.
 
W związku z uzyskaną informacją Rzecznik w dniu […] r. wydał postanowienie o wszczęciu wobec Obwinionego dochodzenia, wobec niewypełnienia przez niego obowiązku doskonalenia zawodowego w postaci uzyskania co najmniej 40 punktów szkoleniowych w cyklu szkoleniowym […]-[…]. Rzecznik zarzucił Obwinionemu naruszenie art. 64 ust. 1 ustawy o radcach prawnych w zw. z art. 14 ust. 1 i 2 oraz art. 61 ust. 2 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego. W uzasadnieniu postanowienia Rzecznik podkreślił, że w ramach czynności sprawdzających dokonano ustaleń w zakresie umożliwienia przez Okręgową Izbę Radców Prawnych w W. (dalej jako „OIRP”) spełnienia przez wszystkich radców prawnych obowiązku doskonalenia zawodowego. Zgodnie z dokonanymi ustalenia OIRP w sposób należyty wypełniła swój obowiązek i na bieżąco przekazywała informacje dotyczące organizacji szkoleń. Na stronie OIRP znajduje się zakładka doskonalenia zawodowego, dzięki której radcowie prawni mieli i mają dostęp do informacji o wszelkich szkoleniach. Oprócz strony internetowej OIRP informowała na bieżącą o szkoleniach poprzez wysyłanie tzw. newslettera. OIRP organizowała tzw. poniedziałki i wtorki radcowskie, a dodatkowo około 40 wykładów e-learningowych udostępnianych za pomocą Internetu, czy też szkolenia jednodniowe i wyjazdowe. Stąd należało przyjąć, iż OIRP przedsięwzięła szeroko zakrojone działania w tym zakresie.
 
Zrealizowanie obowiązku doskonalenia zawodowego mogło się również odbyć poprzez publikację, czy udział w konferencjach. Decyzja co do sposobu realizacji obowiązku doskonalenia zawodowego została pozostawiona każdemu radcy prawnemu.
 
W ocenie Rzecznika nieuzyskanie wymaganej przez § 7 ust. 1 Regulaminu zasad wypełniania obowiązku doskonalenia zawodowego przez radców pranych i zadań organów samorządu służących zapewnieniu przestrzegania tego obowiązku liczby punktów w sposób oczywisty naruszyło art. 64 ust. 1 ustawy o radcach prawnych w zw. z art. 14 ust. 1 i 2 oraz art. 61 ust. 2 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego.
 
Pismem z dnia […] r. Rzecznik wezwał Obwinionego do osobistego stawiennictwa w Biurze Rzecznika, celem ogłoszenia postanowienia o przedstawieniu zarzutów i przesłuchania. Pismo to nie zostało odebrane przez Obwinionego.
 
Pismem z dnia […] r. Rzecznik zwrócił się do Działu Doskonalenia Zawodowego o udzielenie informacji o korespondencji Działu z Obwinionym w zakresie obowiązku doskonalenia zawodowego, w tym w szczególności jakie pisma były do niego wysyłane i czy były skutecznie doręczane. W odpowiedzi na powyższe, Dział Doskonalenia Zawodowego przedstawił Rzecznikowi wykaz pism i maili kierowanych do Obwinionego wraz z ich kopiami i potwierdzeniami nadań przesyłek.
 
Postanowieniem z dnia […] r. Rzecznik przedstawił Obwinionemu zarzut tego, że: „nie wypełnił obowiązku doskonalenia zawodowego i nie uzyskał żadnego z 40 wymaganych od niego punktów szkoleniowych w cyklu szkoleniowym, który trwał id […] r. do […] r. – czym naruszył obowiązek dbania o rozwój zawodowy poprzez kształcenie ustawiczne a także obowiązek stosowania się do uchwał organów samorządu radców prawnych.”, tj. zarzucił naruszenie art. 64 ust. 1 ustawy o radcach prawnych w zw. z art. 14 ust. 1 i 2 oraz art. 61 ust. 2 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego w zw. z § 7 i § 11 Regulaminu zasad wypełniania obowiązku doskonalenia zawodowego przez radców pranych i zadań organów samorządu służących zapewnieniu przestrzegania tego obowiązku. W uzasadnieniu swojego postanowienia Rzecznik podniósł kwestie, które zostały przez niego wskazane w uzasadnieniu postanowienia o wszczęciu dochodzenia wobec Obwinionego.
 
Pismem z dnia […] r. Rzecznik powiadomił Obwinionego o możliwości końcowego zaznajomienia się z aktami dochodzenia, jednakże Obwiniony z tego prawa nie skorzystał. Wobec czego, Rzecznik wydał w dniu […] r. postanowienie o zamknięciu dochodzenia.
 
W związku z zamknięciem dochodzenia Rzecznik w dniu […] r. skierował do Okręgowego Sądu Dyscyplinarnego w W. wniosek o ukaranie Obwinionego, w związku z niewypełnieniem przez niego obowiązku doskonalenia zawodowego i tym samym naruszenia art. 64 ust. 1 ustawy o radcach prawnych w zw. z art. 14 ust. 1 i 2 oraz art. 61 ust. 2 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego w zw. z § 7 i § 11 Regulaminu zasad wypełniania obowiązku doskonalenia zawodowego przez radców pranych i zadań organów samorządu służących zapewnieniu przestrzegania tego obowiązku. W uzasadnieniu wniosku Rzecznik podkreślił, że w ramach czynności sprawdzających dokonano ustaleń, iż Okręgowa Izbę Radców Prawnych w W. umożliwiła spełnienie przez wszystkich radców prawnych obowiązku doskonalenia zawodowego. OIRP na bieżąco przekazywała informacje dotyczące organizacji szkoleń, m.in. poprzez stronę OIRP, gdzie znajduje się zakładka doskonalenia zawodowego, dzięki której radcowie prawni mieli i mają dostęp do informacji o wszelkich szkoleniach. Oprócz strony internetowej OIRP informowała na bieżącą o szkoleniach poprzez wysyłanie tzw. newslettera, organizowała tzw. poniedziałki i wtorki radcowskie, a dodatkowo około 40 wykładów e-learningowych udostępnianych za pomocą Internetu, czy też szkolenia jednodniowe i wyjazdowe. Podkreślić również należy, że Dział Doskonalenia Zawodowego OIRP podejmował szereg czynności celem przypomnienia i zmotywowania radców prawnych, w tym Obwinionego do wypełnienia obowiązku szkoleniowego. W związku z powyższym wniosek o ukaranie był w ocenie Rzecznika w pełni zasadny.
 
Okręgowy Sąd Dyscyplinarny w W. wezwał Obwinionego do złożenia w terminie 7 dni wniosków dowodowych oraz odpowiedzi na wniosek o ukaranie. Następnie zawiadomił Obwinionego o terminie rozprawy. Pisma te nie zostały przez Obwinionego odebrane i zostały uznane przez Sąd za doręczone.
 
Po przeprowadzonej w dniu […] roku rozprawie oraz po przedstawieniu przez Zastępcę Rzecznika zarzutów Okręgowy Sąd Dyscyplinarny Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. wydał orzeczenie, w którym uznał Obwinionego winnym zarzucanego mu we wniosku o ukaranie czynu, który to czyn stanowi przewinienie dyscyplinarne jako czyn sprzeczny z zasadami wyrażonymi w art. art. 64 ust. 1 ustawy o radcach prawnych w zw. z art. 14 ust. 1 i 2 oraz art. 61 ust. 2 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego w zw. z § 7 i § 11 Regulaminu zasad wypełniania obowiązku doskonalenia zawodowego przez radców pranych i zadań organów samorządu służących zapewnieniu przestrzegania tego obowiązku. Na podstawie art. 64 ust. 1 i art. 65 ust. 1 pkt 2 ustawy o radcach prawnych Okręgowy Sąd Dyscyplinarny wymierzył Obwinionemu karę nagany oraz na podstawie art. 706 ust. 2 ustawy o radcach prawnych zasądził od Obwinionego na rzecz OIRP kwotę 800,00 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania dyscyplinarnego.
 
Okręgowy Sąd Dyscyplinarny zważył, co następuje.
 
Zgodnie z § 7 ust. 1 Regulaminu w okresie rozliczeniowym trwającym od […] r. do […] r. Obwiniony miał obowiązek odbycia szkoleń zawodowych lub innych form doskonalenia w celu zgromadzenia minimum 40 punktów szkoleniowych. Nie ulega wątpliwości, że Obwiniony nie wykonał tego obowiązek w jakimkolwiek zakresie i nie uzyskał ani jednego punktu szkoleniowego, w związku z czym nie wywiązał się z obowiązku doskonalenia w rozumieniu § 11 powyższego Regulaminu.
 
Zachowanie Obwinionego należy skonfrontować z działaniami podjętymi przez Okręgową Izbę Radców Prawnych w W., które miały na celu umożliwienie radcom prawnym realizację obowiązku szkoleniowego. Działania te polegały m.in. na przekazywaniu informacji (zakładka doskonalenia zawodowego znajdująca się na stronie OIRP, informacje przekazywane w wysyłanym regularnie co dwa tygodnie Newsletterze OIRP) dotyczących organizowanych szkoleń zawodowych odpłatnych i nieodpłatnych (np. wykłady prowadzone w ramach poniedziałków i wtorków radcowskich), czy prowadzeniu wykładów e-learningowych dostępnych za pośrednictwem Internetu. Dodatkowo podkreślenia wymaga, że obowiązek doskonalenia zawodowego mógł być realizowany również w innych formach niż uczestnictwo w szkoleniach tj. np. przez publikacje, udział w konferencjach i seminariach, czy poprzez prowadzenie szkoleń.
 
Obowiązek stałego doskonalenia oraz uczestnictwa w szkoleniach zawodowych na podstawie przepisów samorządowych wynika także z art. 14 ust. 1 i 2 KERP, zaś obowiązek stosowania się do uchwał organów samorządu ma podstawę w art. 61 ust. 2 KERP.
 
Okręgowy Sąd Dyscyplinarny uznał, że w toku postępowania nie zostały ujawnione okoliczności usprawiedliwiające zaniechanie w zakresie obowiązku szkoleniowego, tzn. czy czyn którego się dopuścił wynikał z przyczyn od Obwinionego niezależnych i trudności niemożliwych, oceniając rzecz racjonalnie, do przezwyciężenia. Obwiniony nie skorzystał z możliwości indywidualnego ograniczenia albo wyłączenia obowiązku szkolenia powołując się na szczególne okoliczności, zatem nie ma powodu przyjmować, że nie wykonał obowiązku z takich przyczyn. Zważyć w tym miejscu należy, że wyznaczony okres rozliczeniowy obejmujący 3 lata kalendarzowe jest na tyle długi, że umożliwia, uwzględniając obowiązki zawodowe, rodzinne, a także nieprzewidziane sytuacje osobiste, wykonanie tego obowiązku, czego dowodem jest to, że zdecydowana większość radców prawych OIRP w W. obowiązek ten wykonała. Wobec tego należało przyjąć, że zaniechanie Obwinionego miało charakter zawiniony.
 
Z powyższych względów Okręgowy Sąd Dyscyplinarny w zakresie czynu objętego zarzutem wniosku o ukaranie uznał winę Obwinionego.
 
W ocenianym stanie faktycznym wyżej omówione zachowanie Obwinionego, pozostając w sprzeczności ze wskazanymi normami, determinuje odpowiedzialność dyscyplinarną. Zgodnie bowiem z art. 64 ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych, radcowie prawni i aplikanci radcowscy podlegają odpowiedzialności dyscyplinarnej za postępowanie sprzeczne z prawem, zasadami etyki lub godnością zawodu bądź za naruszenie swych obowiązków zawodowych.
 
W zakresie kary dyscyplinarnej okolicznością jaką Sąd wziął pod uwagę wymierzając karę nagany  był fakt, iż Obwiniony nie wypełnił obowiązku szkoleniowego w jakimkolwiek zakresie i nie uzyskanie żadnego punktu szkoleniowego. W ocenie Sądu wobec rodzaju naruszenia, uwzględniając brak wypełnienia obowiązku w jakimkolwiek zakresie adekwatną karą dyscyplinarną jest kara nagany. Jest to kara o wyższej dolegliwości niż najniższa z możliwych kar dyscyplinarnych czyli kara upomnienia, jednak sprawiedliwa z uwagi na powyższe okoliczności. Okręgowy Sąd Dyscyplinarny wyraża przekonanie, że wymierzona kara powinna zapobiec naruszaniu przez Obwinionego zasad etyki radcy prawnego w przyszłości.
 
Cechą zawodu radcy prawnego, warunkującego zaufanie do niego jest m.in. profesjonalizm i umiejętności praktyczne, od których zależy odpowiednie, tzn. skuteczne wykonywanie pomocy prawnej. Radca prawny nieprzygotowany merytorycznie, szczególnie wobec powszechnych szybkich zmian prawnych, nie tylko nie udzieli pomocy ale może spowodować szkody po stronie klienta i swojej, ujemnie wpływając na wizerunek zawodu.
 
W sprawie kosztów postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 70(6) ust. 2 ustawy o radcach prawnych, zgodnie z którymi zryczałtowane koszty postępowania ponosi Obwiniony, jeżeli został skazany. Ustalając wysokość tych kosztów Sąd uwzględnił stosunkowo prosty charakter sprawy i związany z tym niewielki nakład czasu pracy organów dyscyplinarnych, tj. rozpoznanie sprawy na rozprawie z obowiązkiem uzasadnienia orzeczenia na piśmie i ustalił koszty na poziomie zbliżonym do dolnej granicy ich wysokości w proporcji do zakresu tego zaangażowania
 
GF