Orzeczenie z dnia 20 maja 2019 r. Sygn. akt: D 15/19
Orzeczenie jest prawomocne
 

PRZEWODNICZĄCY:    r. pr. Gerard Dźwigała
CZŁONKOWIE:           r. pr. Marzena Okła - Anuszewska
r. pr. Katarzyna Kosicka - Polak
PROTOKOLANT:         Wioletta Kopka

 
Okręgowy Sąd Dyscyplinarny Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. po rozpoznaniu na rozprawie w dniu […] r. w W. sprawy przeciwko radcy prawnemu Ł., […], obwinionej o to, że:
 
1) dopuściła się nienależytego wykonywania zawodu radcy prawnego przez niezawiadomienie – począwszy od dnia […] r. do dnia wydania postanowienia o przedstawieniu zarzutów – Sądu Okręgowego w W. w sprawie sygn. akt […] o wypowiedzeniu przez Klientkę – wówczas Panią K. – pełnomocnictwa do zastępowania Klientki w tej sprawie, co umożliwiło Obwinionej dostęp do akt tej sprawy pomimo wypowiedzenia pełnomocnictwa,
tj. o popełnienie przewinienia dyscyplinarnego w art. 6 oraz 12 ust. 1 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego, stanowiącego załącznik do uchwały Nr 3/2014 Nadzwyczajnego Krajowego Zjazdu Radców Prawnych z dnia 22 listopada 2014 roku w związku z art. 8 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego i art. 94 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego oraz art. 64 ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych oraz
 
2) dopuściła się nienależytego wykonywania zawodu radcy prawnego przez niezawiadomienie – począwszy od dnia […] r. do dnia wydania postanowienia o przedstawieniu zarzutów – Sądu Apelacyjnego w W. w sprawie sygn. akt […] o wypowiedzeniu przez Klientkę – wówczas Panią K. – pełnomocnictwa do zastępowania Klientki w tej sprawie, co umożliwiło Obwinionej dostęp do akt tej sprawy pomimo wypowiedzenia pełnomocnictwa,
tj. o popełnienie przewinienia dyscyplinarnego stypizowanego w art. 6 oraz 12 ust. 1 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego, stanowiącego załącznik do uchwały Nr 3/2014 Nadzwyczajnego Krajowego Zjazdu Radców Prawnych z dnia 22 listopada 2014 roku w związku z art. 8 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego i art. 94  § 1 Kodeksu postępowania cywilnego oraz art. 64 ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych oraz
 
3) dopuściła się nienależytego wykonywania zawodu radcy prawnego przez niezawiadomienie – począwszy od dnia […] r. do dnia wydania postanowienia o przedstawieniu zarzutów – Sądu Okręgowego w W. w sprawie sygn. akt […] pomimo wypowiedzenia Klientce – wówczas Pani K. – przez Obwinioną pełnomocnictwa do zastępowania Klientki w tej sprawie, co umożliwiło Obwinionej dostęp do akt tej sprawy pomimo wypowiedzenia pełnomocnictwa,
tj. o popełnienie przewinienia dyscyplinarnego stypizowanego w art. 6 oraz 12 ust. 1 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego, stanowiącego załącznik do uchwały Nr 3/2014 Nadzwyczajnego Krajowego Zjazdu Radców Prawnych z dnia 22 listopada 2014 roku w związku z art. 8 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego i art. 94 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego oraz art. 64 ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych oraz
 
4) dopuściła się nienależytego wykonywania zawodu radcy prawnego przez niewydanie Klientce Pani K. (poprzednio K.) począwszy od dnia […] r. do dnia wydania postanowienia o przedstawieniu zarzutów – pomimo wypowiedzenia pełnomocnictwa – dokumentów i pism sądowych w sprawie przed Sądem Okręgowym w W. sygn. akt […],
tj. o popełnienie przewinienia dyscyplinarnego stypizowanego w art. 46 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego, stanowiącego załącznik do uchwały Nr 3/2014 Nadzwyczajnego Krajowego Zjazdu Radców Prawnych z dnia 22 listopada 2014 roku w związku z art. 64 ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych oraz
 
5) dopuściła się nienależytego wykonywania zawodu radcy prawnego przez niewydanie Klientce Pani K. (poprzednio K.) począwszy od dnia […] r. do dnia wydania postanowienia o przedstawieniu zarzutów – pomimo wypowiedzenia pełnomocnictwa – dokumentów i pism sądowych w sprawie przed Sądem Okręgowym w W. sygn. akt […],
tj. o popełnienie przewinienia dyscyplinarnego stypizowanego w art. 46 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego, stanowiącego załącznik do uchwały Nr 3/2014 Nadzwyczajnego Krajowego Zjazdu Radców Prawnych z dnia 22 listopada 2014 roku w związku z art. 64 ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych oraz
 
6) dopuściła się nienależytego wykonywania zawodu radcy prawnego przez niewydanie Klientce Pani K. (poprzednio K.) począwszy od dnia […] r. do dnia wydania postanowienia o przedstawieniu zarzutów – pomimo wypowiedzenia pełnomocnictwa – dokumentów i pism sądowych w sprawie przed Sądem Okręgowym w W. sygn. akt […],
tj. o popełnienie przewinienia dyscyplinarnego stypizowanego w art. 46 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego, stanowiącego załącznik do uchwały Nr 3/2014 Nadzwyczajnego Krajowego Zjazdu Radców Prawnych z dnia 22 listopada 2014 roku w związku z art. 64 ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych oraz
 

 

 

 
Wnioskiem o ukaranie z dn. […] r. Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego („Rzecznik”) wniósł o ukaranie radcy prawnego Ł. („Obwiniona”) za to, że:
1) dopuściła się nienależytego wykonywania zawodu radcy prawnego przez niezawiadomienie – począwszy od dnia […] r. do dnia wydania postanowienia o przedstawieniu zarzutów – Sądu Okręgowego w W. w sprawie sygn. akt […] o wypowiedzeniu przez Klientkę – wówczas Panią K. – pełnomocnictwa do zastępowania Klientki w tej sprawie, co umożliwiło Obwinionej dostęp do akt tej sprawy pomimo wypowiedzenia pełnomocnictwa,
tj. o popełnienie przewinienia dyscyplinarnego w art. 6 oraz 12 ust. 1 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego, stanowiącego załącznik do uchwały Nr 3/2014 Nadzwyczajnego Krajowego Zjazdu Radców Prawnych z dnia 22 listopada 2014 roku w związku z art. 8 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego i art. 94 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego oraz art. 64 ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych oraz
 
2) dopuściła się nienależytego wykonywania zawodu radcy prawnego przez niezawiadomienie – począwszy od dnia […] r. do dnia wydania postanowienia o przedstawieniu zarzutów – Sądu Apelacyjnego w W. w sprawie sygn. akt […] o wypowiedzeniu przez Klientkę – wówczas Panią K. – pełnomocnictwa do zastępowania Klientki w tej sprawie, co umożliwiło Obwinionej dostęp do akt tej sprawy pomimo wypowiedzenia pełnomocnictwa,
tj. o popełnienie przewinienia dyscyplinarnego stypizowanego w art. 6 oraz 12 ust. 1 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego, stanowiącego załącznik do uchwały Nr 3/2014 Nadzwyczajnego Krajowego Zjazdu Radców Prawnych z dnia 22 listopada 2014 roku w związku z art. 8 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego i art. 94  § 1 Kodeksu postępowania cywilnego oraz art. 64 ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych oraz
 
3) dopuściła się nienależytego wykonywania zawodu radcy prawnego przez niezawiadomienie – począwszy od dnia […] r. do dnia wydania postanowienia o przedstawieniu zarzutów – Sądu Okręgowego w W. w sprawie sygn. akt […] pomimo wypowiedzenia Klientce – wówczas Pani K. – przez Obwinioną pełnomocnictwa do zastępowania Klientki w tej sprawie, co umożliwiło Obwinionej dostęp do akt tej sprawy pomimo wypowiedzenia pełnomocnictwa,
tj. o popełnienie przewinienia dyscyplinarnego stypizowanego w art. 6 oraz 12 ust. 1 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego, stanowiącego załącznik do uchwały Nr 3/2014 Nadzwyczajnego Krajowego Zjazdu Radców Prawnych z dnia 22 listopada 2014 roku w związku z art. 8 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego i art. 94 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego oraz art. 64 ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych oraz
 
4) dopuściła się nienależytego wykonywania zawodu radcy prawnego przez niewydanie Klientce Pani K. (poprzednio K.) począwszy od dnia […] r. do dnia wydania postanowienia o przedstawieniu zarzutów – pomimo wypowiedzenia pełnomocnictwa – dokumentów i pism sądowych w sprawie przed Sądem Okręgowym w W. sygn. akt […],
tj. o popełnienie przewinienia dyscyplinarnego stypizowanego w art. 46 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego, stanowiącego załącznik do uchwały Nr 3/2014 Nadzwyczajnego Krajowego Zjazdu Radców Prawnych z dnia 22 listopada 2014 roku w związku z art. 64 ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych oraz
 
5) dopuściła się nienależytego wykonywania zawodu radcy prawnego przez niewydanie Klientce Pani K. (poprzednio K.) począwszy od dnia […] r. do dnia wydania postanowienia o przedstawieniu zarzutów – pomimo wypowiedzenia pełnomocnictwa – dokumentów i pism sądowych w sprawie przed Sądem Okręgowym w W. sygn. akt […],
tj. o popełnienie przewinienia dyscyplinarnego stypizowanego w art. 46 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego, stanowiącego załącznik do uchwały Nr 3/2014 Nadzwyczajnego Krajowego Zjazdu Radców Prawnych z dnia 22 listopada 2014 roku w związku z art. 64 ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych oraz
 
6) dopuściła się nienależytego wykonywania zawodu radcy prawnego przez niewydanie Klientce Pani K. (poprzednio K.) począwszy od dnia […] r. do dnia wydania postanowienia o przedstawieniu zarzutów – pomimo wypowiedzenia pełnomocnictwa – dokumentów i pism sądowych w sprawie przed Sądem Okręgowym w W. sygn. akt […],
tj. o popełnienie przewinienia dyscyplinarnego stypizowanego w art. 46 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego, stanowiącego załącznik do uchwały Nr 3/2014 Nadzwyczajnego Krajowego Zjazdu Radców Prawnych z dnia 22 listopada 2014 roku w związku z art. 64 ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych Obwiniona pismem z dn. […] r. wniosła odpowiedź na wniosek o ukaranie.
 
Sąd rozpoznał sprawę na rozprawie w dn. […] r.
 
Po przeprowadzeniu przewodu sądowego:

 
Okręgowy Sąd Dyscyplinarny ustalił, co następuje:
 
Obwiniona w dn. […] r. uzyskała trzy pełnomocnictwa od Pokrzywdzonej do spraw o sygnaturach (bez wskazania sądu, którego dotyczą sygnatury): […], […] oraz […]. W związku z udzieleniem pełnomocnictw Obwiniona nie otrzymała dokumentów od Pokrzywdzonej za wyjątkiem skanu (przesłany elektronicznie) apelacji do sprawy […] i tytułu egzekucyjnego do sprawy […].
Dowód: k. […]-[…], wyjaśnienia Obwinionej na rozprawie, zeznania Pokrzywdzonej.
 
Obwiniona złożyła w Sądzie Okręgowym w W. otrzymane pełnomocnictwo do sprawy […] i na tej podstawie dokonała pomiędzy […] a […] r. przeglądu akt oraz skopiowała z niej dokumenty, które następnie przesłała pocztą elektroniczną Pokrzywdzonej.
Dowód: k. […]-[…], k. […]-[…]
 
W dn. […] r. Pokrzywdzona wypowiedziała Obwinionej pełnomocnictwa do spraw […] oraz […], informując ją o tym w korespondencji e-mail. W odpowiedzi na to, tego samego dnia Obwiniona wypowiedziała trzecie pełnomocnictwo (do sprawy […]).
Dowód k. […]-[…]
 
Sąd nie ustalił aby Obwiniona składała do Sądu pełnomocnictwo do tej ostatniej sprawy albo do sprawy […]. Obwiniona zeznała co prawda, że z trzech pełnomocnictw dwa złożyła w sądzie, jednak nie precyzując które. Jedno z nich z całą pewnością złożyła do sprawy […] (co ustalono dowodami jak wyżej), jednak nie ma pewności czy i które pełnomocnictwo zostało złożone jako drugie. Strony nie zaoferowały w tym zakresie dostatecznych dowodów, zatem Sąd nie ustalił aby drugie pełnomocnictwo w ogóle złożono, tym bardziej, że w żadnej innej sprawie (poza […]) nie doszło potem do doręczania Obwinionej korespondencji (do czego doszłoby, gdyby złożyła pełnomocnictwo w toczącej się sprawie).
 
Po wypowiedzeniu pełnomocnictw w dn. […] r. w bliżej nieokreślonym dniu ale nie później niż w […] r. Obwiniona zwróciła Pokrzywdzonej tytuł wykonawczy do sprawy […].
 
Po wypowiedzeniu pełnomocnictwa Obwiniona nie poinformowała o tym sądu w sprawie […] i w związku z tym w […] oraz […] r. otrzymała od pełnomocnika przeciwnika procesowego Pokrzywdzonej pisma procesowe. Pism tych nie przekazała Pokrzywdzonej (uczyniła to dopiero na rozprawie w dn. […] r., ani o nich jej nie poinformowała.
Dowód: pisma procesowe kancelarii D. złożone na rozprawie, k. […]-[…].
 
Pokrzywdzona dowiedziała się o tych pismach z własnego przeglądu akt, jak również o tym, że Obwiniona nie poinformowała Sądu o cofnięciu pełnomocnictwa w sprawie […] w […] r.
 
W korespondencji email z […] r. Pokrzywdzona zażądała od Obwinionej wydania korespondencji sądowej otrzymanej przez Obwinioną w sprawie […]. Obwiniona nie zareagowała na to żądanie, przy czym Sąd uznaje, że korespondencję tę otrzymała, ponieważ kierowana była na aktualny adres email jej kancelarii, jednak nie zwróciła dokumentów należących do Pokrzywdzonej z powodu własnego zaniedbania.
k. […]-[…], zeznania pokrzywdzonej, wyjaśnienia obwinionej.
 
Powyższe okoliczności ustalono na podstawie dowodów, które w większości – co do istotnych dla sprawy okoliczności – Sąd uznał za wiarygodne. Są to przede wszystkim dowody z dokumentów, które w sposób trwały potwierdzają zawarte w nich treści, w tym daty składanych oświadczeń.
 
Podobnie za wiarygodne Sąd uznał wyjaśnienia Obwinionej oraz Pokrzywdzonej co do istotnych dla sprawy faktów a mianowicie, udzielania pełnomocnictw, daty ich wycofania i nierozliczenia się z dokumentacji. Dowody te są przekonujące po pierwsze dlatego, że zeznania w tym zakresie były wzajemnie zbieżne a po drugie pokrywały się z dowodami z dokumentów. Jedynie w zakresie oświadczenia co do nieotrzymania wezwania email z […] r. do zwrotu dokumentów, Sąd uznał, że wyjaśnienia Obwinionej są niewiarygodne i sprzeczne z doświadczeniem życiowym, a tym samym stanowią jedynie jej linię obrony.
 
Pozostałe dopuszczone dowody były mniej istotne bowiem i potwierdzały ogólnie okoliczności stanowiące tło sprawy albo okazały się ostatecznie przy orzekaniu bez znaczenia z punktu widzenia przedmiotu orzekania.
 
Okręgowy Sąd Dyscyplinarny zważył, co następuje:
 
W pierwszej kolejności należy wskazać, że z uwagi na częściowe cofnięcie wniosku o ukaranie przez Rzecznika należało umorzyć postępowania, co do czynów zarzucanych Obwinionej w pkt 5 i 6 wniosku o ukaranie. Cofnięcie to nie budzi zastrzeżeń Sądu wobec dowodów z zeznań Pokrzywdzonej oraz wyjaśnień Obwinionej, z których wynika, że ta ostatnia nie rozliczyła się z dokumentów jedynie w odniesieniu do sprawy […]. Cofnięcie wniosku oznacza ujemną przesłankę procesową z art. 17 § 1 pkt 9 stosowanego odpowiednio (art. 74 (1) pkt 1 ustawy o radcach prawnych) Kodeksu postępowania karnego, dlatego w tym zakresie postępowanie należało umorzyć, bez merytorycznego rozpoznania.
 
W pozostałym zakresie Sąd uznał, że Obwiniona dopuściła się deliktu dyscyplinarnego wskazanego w pkt 1 i 4 wniosku o ukaranie, tzn. tego, że w sprawie […] nie powiadomiła sądu o wypowiedzeniu jej pełnomocnictwa oraz – po otrzymaniu korespondencji w tej sprawie – nie przekazała jej w odpowiednim czasie, także pomimo wyraźnego wezwania Pokrzywdzonej.
 
W tym zakresie Sąd uznał, że do zaniedbań takich niewątpliwie doszło. W pierwszym wypadku zaniechanie w powiadomieniu Sądu stanowiło samoistnie nienależyte wykonywanie obowiązków zawodowych, ponieważ radca prawny po ustaniu umocowania powinien zadbać i zapewnić aby sąd oraz strony postępowania wiedziały, że nie występuje on w sprawie. Należyta reprezentacja strony w procesie ma daleko idące skutki sięgające także ważności postępowania i czynności procesowych, dlatego do obowiązku należytego wykonywania czynności zawodowych należy aby radca prawny, który przestał reprezentować stronę poinformował o tym sąd a przez to wszystkie strony o tym fakcie – o ile wcześniej nie uczyni tego jego były mocodawca.
 
W tej sprawie Obwiniona w oczywisty sposób zaniedbała tego obowiązku, co stanowi samoistnie czyn podlegający odpowiedzialności dyscyplinarnej na podstawie art. 64 ust. 1 ustawy o radcach prawnych ale także jako zachowanie sprzeczne z art. 6 i 12 ust. 1 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego.
 
Za przewinienie dyscyplinarne należało uznać także zatrzymanie korespondencji otrzymanej w […] i […] r. przez Obwinioną w sprawie […]. Obwiniona, nie mając umocowania, powinna niezwłocznie przekazać tę korespondencję Pokrzywdzonej, tym bardziej zaś po skierowanym do niej żądaniu z […] r. Sąd uznał, że zaniechanie w tym zakresie nie było celowym działaniem obliczonym na zaszkodzenie Pokrzywdzonej (Sąd nie znajduje powodu aby tak myśleć) lecz jako typowe zaniedbanie polegające na przeoczeniu lub zlekceważeniu obowiązku.
 
W obu wypadkach, zważywszy na brak daleko idących, negatywnych skutków procesowych dla Pokrzywdzonej oraz brak dotychczasowej karalności dyscyplinarnego wymierzył karę upomnienia (oraz łączną karę upomnienia) uznając, że jest ona adekwatne do stopnia szkodliwości przewinienia oraz stopnia winy Obwinionej. Sąd uznał w tym zakresie, że kara taka będzie miała charakter prewencyjny, tzn. zwróci Obwinionej uwagę na potrzebę skrupulatnego dbania o informowanie o zakończeniu reprezentacji i dopełnianiu obowiązku rozliczania się z dokumentów klienta.
 
W pozostałym zakresie, tzn. czynów które miały polegać na niepoinformowaniu Sądu o wypowiedzeniu pełnomocnictw w sprawach  […], […], Sąd uniewinnił Obwinioną ponieważ nie ustalono w postępowaniu aby Obwiniona składała do tych spraw pełnomocnictwa. Jedynie w takim wypadku miałaby obowiązek poinformowania sądu o ustaniu reprezentacji. Skoro więc nie ma dowodu na to, że faktycznie była pełnomocnikiem procesowym w tych sprawach, co implikowałoby obowiązek poinformowania sądu o ustaniu pełnomocnictwa, to nie można jej skutecznie czynić zarzutu naruszenia tego obowiązku.
 
W kwestii kosztów Sąd zastosował art. 70(1) ust. 2 ustawy o radcach prawnych, biorąc pod uwagę, że Obwiniona została uznana winną w odniesieniu do części zarzucanych jej czynów, co stanowi przesłankę miarkowania obciążenia jej kosztami postępowania.
 
(WK)