Orzeczenie z dnia 1 sierpnia 2018 r. Sygn. akt: D 53/18
Orzeczenie prawomocne.
 

PRZEWODNICZĄCY:   r. pr. Robert Karpiński
CZŁONKOWIE:     r. pr. Marzena Okła -Anuszewska
r. pr. Bogdan Sanowski
PROTOKOLANT:    Renata Wernicka
           

Okręgowy Sąd Dyscyplinarny Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. po rozpoznaniu na rozprawie w dniu […] r. w W. sprawy przeciwko radcy prawnemu T., […], obwinionemu o to, że:
nie dochował należytej staranności w ustaleniu czy na dzień wnoszenia powództwa o zapłatę przeciwko Pani B. tj. […] r. oraz […] r. Pani B. rzeczywiście posiadała niezapłacone zaległości wobec Wspólnoty Mieszkaniowej P. […] w W.,
tj. popełnienia czynu naruszającego podstawowe wartości i zasady wykonywania zawodu radcy prawnego, określonego w art. 12 ust. 1 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego, którego tekst jednolity stanowi załącznik do uchwały Nr 3/2014 Nadzwyczajnego Krajowego Zjazdu Radców Prawnych z dnia 22 listopada 2014 r. w sprawie Kodeksu Etyki Radcy Prawnego w zw. art. 64 ust. 1 ustawy o radcach prawnych (Dz. U. 2017 poz. 1870 j.t. z późn. zm.).
 

orzeka: 

  

 
Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. (dalej: „Rzecznik”) wniósł w dniu […] r. do tutejszego Sądu wniosek o ukaranie (sygn. akt […]) r.pr. T. (dalej: „Obwiniony”), wpisanego na listę radców prawnych pod nr.: […], zarzucając Obwinionemu, że:
nie dochował należytej staranności w ustaleniu czy na dzień wnoszenia powództwa o zapłatę przeciwko Pani B. tj. […] r. oraz […] r. Pani B. rzeczywiście posiadała niezapłacone zaległości wobec Wspólnoty Mieszkaniowej P. […] w W.,
tj. popełnienie czynu naruszającego podstawowe wartości i zasady wykonywania zawodu radcy prawnego, określonego w art. 12 ust. 1 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego, którego tekst jednolity stanowi załącznik do uchwały Nr 3/2014 Nadzwyczajnego Krajowego Zjazdu Radców Prawnych z dnia 22 listopada 2014 r. w sprawie Kodeksu Etyki Radcy Prawnego w zw. art. 64 ust. 1 ustawy o radcach prawnych (Dz. U. 2017 poz. 1870 j.t. z późn. zm.).

Obwiniony nie wniósł odpowiedzi na wniosek o ukaranie.

Na podstawie całokształtu materiału dowodowego, ujawnionego w toku rozprawy głównej, Sąd ustalił następujący stan faktyczny.

Pismem z dnia […] r. Wiceprezes Zarządu Spółdzielni Mieszkaniowej R. poinformował Pokrzywdzoną o powstaniu Wspólnoty Mieszkaniowej P. […] (k. […]).

W dniu […] r., Wspólnota Mieszkaniowa P. […] udzieliła Obwinionemu pełnomocnictwa do reprezentowania w sprawie przeciwko Pokrzywdzonej o zapłatę (k. […]).

W okresie od […] r. do […] r. Obwiniony prowadził wymianę korespondencji elektronicznej z K. w sprawie dochodzenia roszczeń od Pokrzywdzonej (k. […]-[…]).

W dniu […] r., Obwiniony sporządził pozew w zastępstwie Wspólnoty Mieszkaniowej P. […] przeciwko Pokrzywdzonej o zapłatę kwoty […] zł z odsetkami z tytułu zaległych opłat dotyczących kosztów zarządu, świadczeń oraz odpisu na fundusz remontowy (k. […]-[…]).

Z zestawienia sporządzonego przez Zarządcę na dzień […] r., Pokrzywdzona powinna uiścić kwotę […] zł na rzecz Wspólnoty (k. […]).

W […] r. została zawarta umowa zlecenia pomiędzy Wspólnotą Mieszkaniowa P. […] a Obwinionym w przedmiocie świadczenia pomocy prawnej na rzecz Wspólnoty przeciwko Pokrzywdzonej o zapłatę kwoty […] zł (k. […]-[…]).

W dniu […] r. została sporządzona specyfikacja zapisów na koncie na wyżej wskazany dzień dla lokalu należącego do Pokrzywdzonej, położonego w W. przy ul. P. […] lok. […]. Powyższa specyfikacja wykazuje kwotę do zapłaty […] zł jako saldo końcowe (k. […]-[…]).

Również w dniu […] r., K. wysłała do Obwinionego wiadomość e-mail, w której prosiła o wniesienie pozwu przeciwko Pokrzywdzonej na kwotę […] zł (k. […]).

Następnie, w dniu […] r., Zarządca Wspólnoty Mieszkaniowej P. […] sformułował wezwanie do zapłaty kwoty […] zł przez Pokrzywdzoną (k. […]-[…] i […]).

W piśmie z dnia […] r., Obwiniony sformułował wezwanie do zapłaty przez Pokrzywdzoną kwoty […] zł wraz z odsetkami (k. […]). Brak jest w zgromadzonym materiale dowodowym dowodu na doręczenie powyższego wezwania Pokrzywdzonej.

W dniu […] r. została sporządzona kolejna specyfikacja zapisów na koncie na wyżej wskazany dzień dla lokalu Pokrzywdzonej. Przedmiotowa specyfikacja wykazuje kwotę do zapłaty […] zł jako saldo końcowe (k. […]-[…]).

Następnie, […] r., Obwiniony wniósł pozew w elektronicznym postępowaniu upominawczym domagając się zasądzenia od Pokrzywdzonej na rzecz Wspólnoty Mieszkaniowej P. […] w W. kwoty […] zł wraz z odsetkami tytułem zaległych opłat obejmujących koszty zarządu, świadczeń oraz odpisu na fundusz remontowy. W pozwie, Obwiniony zgłosił dowód w postaci księgowych specyfikacji zapisów, w tym zapisów na dzień […] r. (k. […]-[…] oraz […]-[…]).

Sąd Rejonowy L.-Z., postanowieniem z dnia […] r. przekazał sprawę Wspólnoty Mieszkaniowej P. […] przeciwko Pokrzywdzonej do Sądu Rejonowego dla W. P.-P. (k. […]).

Specyfikacja zapisów na koncie dla lokalu Pokrzywdzonej, sporządzona w dniu […] r., wykazuje kwotę niedopłaty w wysokości […] zł na dzień […] r. (k. […]).

Pozwem z dnia […] r. sporządzonym na urzędowym formularzu, Obwiniony wniósł o zasądzenie od Pokrzywdzonej na rzecz Wspólnoty Mieszkaniowej P. […] w W. kwoty […] zł wraz z odsetkami z tytułu zaległych opłat obejmujących koszty zarządu, świadczeń oraz odpisu na fundusz remontowy. W pozwie, Obwiniony zgłosił dowód w postaci księgowej specyfikacji zapisów na dzień […] r. (k. […]-[…]).

[…] r., Pokrzywdzona sporządziła sprzeciw od nakazu zapłaty wydanego wskutek wniesienia pozwu przez Obwinionego w dniu […] r. W uzasadnieniu sprzeciwu, Pokrzywdzona podniosła m.in., że wyjaśniła sprawę, otrzymała księgową specyfikację zapisów na koncie na dzień […] r., z której wynika brak zadłużenia w zapłacie kosztów zarządu i funduszu remontowego – istniała nadpłata kosztów zarządu i świadczeń w kwocie […] zł, natomiast fundusz remontowy wskazywał drobną niedopłatę w kwocie […] zł (k. […]-[…]).

W dniu […] r. została sporządzona kolejna specyfikacja zapisów na koncie na wyżej wskazany dzień dla wyżej wskazanego lokalu Pokrzywdzonej. Powyższa specyfikacja wykazuje kwotę do zapłaty […] zł jako saldo końcowe (k. […]).

Sąd Rejonowy dla W. M. wydał w dniu […] r. roku w sprawie Wspólnoty Mieszkaniowej P. […] przeciwko Pokrzywdzonej o zapłatę. Wyrokiem tym, Sąd rozstrzygnął o żądaniu zgłoszonym w pozwie z dnia […] r. Wyrok był częściowo zasądzający (k. […]-[…]).

W piśmie procesowym z dnia […] r., Obwiniony cofnął częściowo powództwo o zapłatę kwoty […] zł przez Pokrzywdzoną do kwoty […] zł (k. […]-[…]).

W dniu […] r., Pokrzywdzona udzieliła pełnomocnictwa procesowego radcy prawnemu do zastępowania w postępowaniu przed Sądem Rejonowy dla W. P.-P. w W. z powództwa Wspólnoty Mieszkaniowej P. […] o zapłatę kwoty […] zł (k. […]).

Sąd Rejonowy dla W. P.-P. w W., postanowieniem z dnia […] r., umorzył w szczególności postępowanie wywołane pozwem Wspólnoty Mieszkaniowej P. […] o zapłatę kwoty […] zł wraz z odsetkami w części przekraczającej kwotę […] zł wraz z odsetkami. Powyższa czynność Sądu została wywołana częściowym cofnięciem pozwu przez Obwinionego w odpowiedzi na sprzeciw Pokrzywdzonej (k. […]-[…]).

Sąd ustalił powyższy stan faktyczny na podstawie dokumentów znajdujących się w aktach sprawy na kartach wymienionych szczegółowo powyżej. Sąd dał wiarę wszystkim tym dokumentom, ponieważ nie znalazł podstaw by kwestionować ich wiarygodność. Strony  nie podważały wiarygodności dokumentów.

Pozostałe dowody z dokumentu dopuszczone w sprawie potwierdzają powyższe okoliczności bądź pozbawione są znaczenia dla sprawy.

Sąd dał wiarę wyjaśnieniom Obwinionego w zakresie, w jakim były one zgodne z dowodami z dokumentów.

Sąd dał wiarę zeznaniom świadka Ż. w całości. Przedmiotowa sprawa, z uwagi na treść zarzutu związaną wyłącznie ze sposobem wykonywania zawodu przez Obwinionego, nie dotyczy interesów świadka w jakikolwiek sposób. Stąd, świadek nie miał powodu ani dla składania fałszywych zeznań lub oskarżeń, ani dla zatajania jakichkolwiek faktów. Świadek złożył zeznania w sposób spontaniczny. Przy tym, zeznania świadka przestawiają logiczną chronologię zdarzeń, są wewnętrznie spójne i logiczne. Ponadto, zeznania świadka nie są sprzeczne z dowodami z dokumentów.

Sąd nie oparł zapadłego orzeczenia na treści zeznań Pokrzywdzonej.

Zeznania Pokrzywdzonej były chaotyczne. Ponadto, zeznania Pokrzywdzonej były niewiarygodne z części, w której Pokrzywdzona twierdziła o braku wiedzy w zakresie zasad, na jakich została powołana wspólnota mieszkaniowa. W ocenie Sądu, nie sposób dać wiary takim twierdzeniom Pokrzywdzonej, która z racji legitymowania się tytułem radcy prawnego powinna doskonale orientować się w kwestiach formalnoprawnych, dotyczących jej mieszkania. Zwłaszcza, że była o tych kwestiach informowana (vide: k. […] i […]). Ponadto, Pokrzywdzona nie zaprzeczyła zeznaniom świadka Ż., w których świadek wskazywał na aktywny udział męża Pokrzywdzonej w powstaniu wspólnoty.

Pretensje, jakie pod adresem Obwinionego sformułowała Pokrzywdzona w treści swoich zeznań, odbiegają od treści zarzutu objętego wnioskiem o ukaranie.

Kwestia doręczenia Pokrzywdzonej wezwania do zapłaty z dnia […] r. przez Obwinionego była pozbawiona doniosłości dla rozstrzygnięcia w sprawie. 

Okręgowy Sąd Dyscyplinarny zważył, co następuje:

Na gruncie zgromadzonego materiału dowodowego, Sąd doszedł do przekonania, że w ustalonym stanie faktycznym Obwiniony nie dopuścił się czynu sprzecznego z zasadami wykonywania zawodu radcy prawnego.

U podstaw powyższego rozstrzygnięcia Sądu legły następujące ustalenia.

Obwiniony, w związku z wykonywaniem zawodu radcy prawnego, otrzymał zlecenie, umocowanie oraz żądanie ze strony klienta, wytoczenia powództwa przeciwko Pokrzywdzonej o zapłatę. Uzasadniając roszczenie zgłoszone w treści pozwu z […] r., a następnie z dnia […] r., Obwiniony oparł się na zestawieniu sporządzonym w dniu […] r. przez księgowość Wspólnoty. Wobec dokonania częściowego rozliczenia przez Pokrzywdzoną z powodową Wspólnotą jeszcze przed dniem wniesienia pozwu, powołane wyżej zestawienie nie odzwierciedlało stanu faktycznego w sposób prawidłowy. Powyższe okoliczności doprowadziły do sytuacji, w której Obwiniony wytoczył powództwo mimo, iż roszczenie Wspólnoty zostało częściowo zaspokojone na chwilę wniesienia pozwu.

Dla oceny, czy w sprawie doszło do popełnienia przewinienia dyscyplinarnego doniosłe znaczenie miało rozstrzygnięcie kwestii, czy Obwiniony naruszył zasady wykonywania zawodu radcy prawnego nie zwracając się do swojego klienta – Wspólnoty o potwierdzenie wymagalności roszczenia zgłoszonego w pozwie przed jego wniesieniem.

Jedną z podstawowych zasad wykonywania zawodu przez radcę prawnego jest jego działanie w zaufaniu do klienta. Powyższe przejawia się również tym, że radca prawny nie jest zobowiązany do weryfikacji prawdziwości twierdzeń klienta o stanie faktycznym w sprawie, jeżeli radca nie posiada wiarygodnych informacji o tym, że twierdzenia klienta są oczywiście nieprawdziwe. Jeżeli więc radca prawny uzyska od klienta informacje i środki dowodowe wystarczające do sporządzenia pozwu, a przy tym nie znajduje podstaw do zasadnego kwestionowania tychże informacji lub środków, powinien taki pozew sporządzić i wnieść.

Jedynie w przypadku, w którym radca prawny nie sporządzi pozwu w terminie, w którym, oceniając sprawę racjonalnie, mogło dojść do istotnych dla sprawy zmian w stanie faktycznym, powinien zwrócić się do swojego klienta o potwierdzenie aktualności informacji od niego otrzymanych. Taką, niewątpliwie istotną dla niniejszej sprawy, zmianą było dokonanie częściowego rozliczenia Pokrzywdzonej z klientem Obwinionego.

W ocenie Sądu, okres, jaki upłynął od sporządzenia zestawienia z dnia […] r. do dnia wniesienia pozwu w obydwu datach ([…] oraz […] r.), nie uzasadniał obowiązku Obwinionego potwierdzenia z klientem aktualności powołanego zestawienia przed wniesieniem powództwa. Zważyć bowiem należało po pierwsze, upływ czasu między dniem […] r. a […] oraz […] r., nie jest znaczny. Nie można oczekiwać, żeby Obwiniony sporządził i wniósł pozew następnego dnia po otrzymaniu pełnomocnictwa oraz niezbędnej dokumentacji źródłowej. W granicach zakreślonych ryzykiem negatywnych skutków procesowych bądź materialnych (np. przedawnienie roszczenia) dla sprawy. Obwiniony mógł odsunąć w czasie sporządzenie pozwu poprzez dostosowanie tej czynności do harmonogramu prac w kancelarii. 

Ponadto, istotną okolicznością jest fakt, znany Obwinionemu z racji powództwa wytoczonego wcześniej przeciwko Pokrzywdzonej o zapłatę, istnienia spornych rozliczeń między klientem Obwinionego a Pokrzywdzoną. Z perspektywy Wspólnoty, którą Obwiniony powinien przyjąć w toku świadczonej pomocy prawnej, Pokrzywdzona zalegała z uiszczeniem opłat na rzecz Wspólnoty, co zostało uwidocznione na zestawieniach księgowych, złożonych do akt sprawy. W zakresie części roszczeń, spór sądowy był zawisły. W takiej sytuacji, brak było zasadnych podstaw dla przyjęcia, że Pokrzywdzona dokonała dobrowolnej zapłaty na rzecz klienta Obwinionego w okresie między […] a […]/[…] r. W powyższym utwierdza także treść zeznań świadka Ż., które wskazują na wolę konsekwentnego dochodzenia należności Wspólnoty. W takich okolicznościach została zawarta umowa zlecenia z Obwinionym oraz zostało udzielone mu pełnomocnictwo.

Ponadto zauważyć należy, że postępowanie Obwinionego nie powinno narazić Pokrzywdzonej na szkodę. Pokrzywdzona bowiem, jako radca prawny, powinna być w pełni świadoma statusu swoich rozliczeń ze Wspólnotą. Obwiniony ostatecznie cofnął w części powództwo. Kwota objęta sporem, także przed częściowym cofnięciem pozwu, nie jest wielkich rozmiarów. Pokrzywdzona korzysta w sprawie cywilnej z pomocy prawnej zawodowego pełnomocnika.
Klient Obwinionego nie informując swojego pełnomocnika o dokonanym rozliczeniu przyjął na siebie ryzyko procesowe w sprawie cywilnej.

Z tych wszystkich względów tutejszy Sąd doszedł do przekonania, że Obwiniony nie dopuścił się przewinienia dyscyplinarnego poprzez niezweryfikowanie zestawienia księgowego z dnia […] r. przed wniesieniem pozwu.
Sąd orzekł o kosztach postępowania na podstawie art. 70⁶ ust. 2 zd. drugie ustawy o radcach prawnych.
 
(WK)