Orzeczenie z dnia 1 kwietnia 2019 r. Sygn. akt: D 277/18
Orzeczenie OSD orzeczeniem WSD (WO-140/19) z dnia 8 listopada 2019 r. utrzymane w mocy w pkt 1, zmienia zaskarżone orzeczenie w części dot. kosztów w kpt 2, w ten sposób, że na podstawie art. 624 k.p.k. w zw. z art. 74(1) ustawy o radcach prawnych zwalnia Obwinioną od ponoszenia kosztów postępowania przed OSD w W. w kwocie […] zł ze względów słuszności i obciąża tymi kosztami OIRP w W.
Orzeczenie prawomocne, z zastrzeżeniem pkt 2 orzeczenia WSD.

 

PRZEWODNICZĄCY:     r. pr. Agnieszka Świstak
CZŁONKOWIE:           r. pr. Gerard Dźwigała
r. pr. Katarzyna Kosicka - Polak
PROTOKOLANT:         Wioletta Kopka

           
Okręgowy Sąd Dyscyplinarny Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. po rozpoznaniu na rozprawie […] r. w W. sprawy przeciwko radcy prawnemu R., […], obwinionej o to, że:
Nie wypełniła obowiązku doskonalenia zawodowego i uzyskała […] z wymaganych co najmniej […] punktów szkoleniowych w cyklu szkoleniowym, który trwał od […] r. do […] r. – czym naruszyła obowiązek dbania o rozwój zawodowy poprzez kształcenie ustawiczne a także obowiązek stosowania się do uchwał organów samorządu radców prawnych,
tj. o popełnienie przewinienia dyscyplinarnego polegającego na naruszeniu zasad etyki radcy prawnego, określonych w art. 64 ust. 1 ustawy o radcach prawnych w związku z art. 14 ust. 1 i 2 oraz art. 61 ust. 2 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego stanowiącego załącznik do uchwały nr 3/2014 Nadzwyczajnego Krajowego Zjazdu Radców Prawnych z dnia 22 listopada 2014 r. w sprawie Kodeksu Etyki Radcy Prawnego, w związku z § 7 i § 11 Regulaminu zasad wypełniania obowiązku doskonalenia zawodowego przez radców prawnych i zadań organów samorządu służących zapewnieniu przestrzegania tego obowiązku, stanowiącego załącznik do uchwały nr 103/IX/2015 Krajowej Rady Radców Prawnych z dnia 11 grudnia 2015 r. w sprawie Regulaminu zasad wypełniania obowiązku doskonalenia zawodowego przez radców prawnych i zadań organów samorządu służących zapewnieniu przestrzegania tego obowiązku (tj. uchwała Nr 124/X/2017 Prezydium Krajowej Rady Radców Prawnych z dnia 20 października 2017 r. w sprawie ogłoszenia tekstu jednolitego uchwały w sprawie Regulaminu zasad wypełniania obowiązku doskonalenia zawodowego przez radców prawnych i zadań organów samorządu służących zapewnieniu przestrzegania tego obowiązku).
 

 

 

 
W dniu […] r. do Okręgowego Sądu Dyscyplinarnego Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. wpłynął wniosek Zastępcy Rzecznika Dyscyplinarnego Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. o ukaranie radcy prawnego R. - numer wpisu […] (Obwiniona), obwinionej o to, że:
- nie wypełniła obowiązku doskonalenia zawodowego i uzyskała […] z wymaganych co najmniej […] punktów szkoleniowych w cyklu szkoleniowym, który trwał od […] r. do […] r., czym naruszyła obowiązek dbania o rozwój zawodowy poprzez kształcenie ustawiczne a także obowiązek stosowania się do uchwał organów samorządu radców prawnych tj. popełniła czyn z art. 64 ust. 1 ustawy o radcach prawnych w związku z art. 14 ust. 1 i 2 oraz art. 61 ust. 2 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego stanowiącego załącznik do uchwały Nr 3/2014 Nadzwyczajnego Krajowego Zjazdu Radców Prawnych z dnia 22 listopada 2014 r. w sprawie Kodeksu Etyki Racy Prawnego („KERP”), w związku z § 7 i § 11 Regulaminu zasad wypełniania obowiązku doskonalenia zawodowego przez radców prawnych i zadań organów samorządu służących zapewnieniu przestrzegania tego obowiązku, stanowiącego załącznik do uchwały nr 103/IX/2015 Krajowej Rady Radców Prawnych z dnia 11 grudnia 2015 r. w sprawie Regulaminu zasad wypełniania obowiązku doskonalenia zawodowego przez radców prawnych i zadań organów samorządu służących zapewnieniu przestrzegania tego obowiązku (tj. uchwała nr 124/X/2017 Prezydium Krajowej Rady Radców Prawnych z dnia 20 października 2017 r. w sprawie ogłoszenia tekstu jednolitego uchwały w sprawie Regulaminu zasad wypełniania obowiązku doskonalenia zawodowego przez radców prawnych i zadań organów samorządu służących zapewnieniu przestrzegania tego obowiązku) („Regulamin”).
 
Okręgowy Sąd Dyscyplinarny zważył co następuje.
 
Sąd nie znajdując podstaw do kwestionowania, dał wiarę wszystkim dokumentom dopuszczonym jako dowód w sprawie. Sąd przyjął, że w ramach przeprowadzonego w sprawie postępowania zostały zbadane wszystkie okoliczności warunkujące prawidłową ocenę przesłanek odpowiedzialności dyscyplinarnej Obwinionej.
 
Z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika, że Dziekan Okręgowej Izby Radców Prawnych, pismem z dnia […] r., przesłał do Rzecznika Dyscyplinarnego informację oraz wykaz radców prawnych, którzy w cyklu szkoleniowym trwającym od […] r. do […] r., nie zrealizowali obowiązku doskonalenia zawodowego (k. […], […] i […])
 
Na ww. wykazie znalazła się Obwiniona. Z treści tego wykazu wynika, że w ww. cyklu Obwiniona nie zdobyła […] z wymaganych […] punktów szkoleniowych.
 
Obwiniona wezwana przez Zastępcę Rzecznika Dyscyplinarnego na dzień […] r. w celu ogłoszenia postanowienia o przedstawieniu zarzutów i przesłuchania w charakterze obwinionej, stawiła się na przesłuchanie oraz zeznała, że w […] r. zmarł mąż Obwinionej, w tym czasie Obwiniona była już na emeryturze, a przychody z działalności gospodarczej były tak małe, że Obwiniona była zmuszona ograniczyć koszty utrzymania oraz sprzedać mieszkanie, kupić nowe, mniejsze i wykończyć je do zamieszkania. Ponadto Obwiniona zeznała, że w cyklu szkoleniowym objętym wnioskiem o ukaranie uczęszczała na szkolenia do K. w P. i to na tych szkoleniach uzyskała zebrane punkty szkoleniowe. Obwiniona zeznała, że zawiadomienia o tych szkoleniach rozsyłała p. M., ale w pewnym momencie „OIRP  rozwiązała z nią kontakty” i od tej pory rozpoczęły się problemy z doręczaniem zawiadomień o terminach szkoleń, jakością organizacji szkoleń, a w pewnym momencie w ogóle szkoleń w P. nie było. Odnośnie złej organizacji Szkoleń Obwiniona podniosła, że w związku ze sprzedażą K. grupa radców prawnych złożyła skargę do Izby, a obecnie toczy się postępowanie przed Głównym Rzecznikiem Dyscyplinarnym mające na celu ustalenie okoliczności w jakich doszło do tej sprzedaży. Obwiniona zeznała również, że na początku […] r. zawiadomiła Izbę o zmianie adresu wysyłając formularz pocztą tradycyjną, a uprzednio informację mailem o zmianie adresu na adres: […]. Obwiniona zeznała, że zmiany tej nie dokonano do dzisiaj, czego konsekwencją było to, że pismo o nieuzyskaniu wymaganych punktów szkoleniowych Obwiniona uzyskała na adres nieaktualny, a pismo to zostało Obwinionej udostępnione grzecznościowo. Obwiniona zeznała również, że podjęte próby uczestniczenia w szkoleniach za pośrednictwem internetu okazały się nieskuteczne z uwagi na problemy z logowaniem.
 
Argumenty przywołane w trakcie ww. zeznań Obwiniona przytoczyła również w piśmie z dnia […] r., a ponadto w piśmie z dnia […] r. Obwiniona złożyła dowody przebycia choroby zakrzepowej żył z […] r., […] r. oraz […] r. (k. […], […]-[…])
 
Powyżej wskazane argumenty Obwiniona przytoczyła również w wyjaśnieniach złożonych przed Okręgowym Sądem Dyscyplinarnym na rozprawie w dniu […] r. (k. […]-[…])
 
Zgodnie z  § 7 ust. 1 Regulaminu obowiązek doskonalenia zawodowego uważa się za wypełniony, jeżeli w każdym cyklu szkoleniowym radca prawny uzyska minimalną liczbę […] punktów szkoleniowych. W świetle § 11 Regulaminu nieuzyskanie przez radcę prawnego minimalnej wymaganej liczby punktów szkoleniowych jest równoznaczne z niewypełnieniem obowiązku doskonalenia zawodowego.
 
Bezsporne jest, że w cyklu szkoleniowym trwającym w okresie od […] r. do […] r. Obwiniona nie zdobyła […] z wymaganych […] punktów szkoleniowych, co świadczy o niewykonaniu przez Obwinioną obowiązku doskonalenia zawodowego.
 
Powyższe zachowanie Obwinionej należy skonfrontować z działaniami podjętymi przez Okręgową Izbę Radców Prawnych w W., które miały na celu umożliwienie radcom prawnym realizację obowiązku szkoleniowego. Działania te polegały m.in. na przekazywaniu informacji (zakładka doskonalenia zawodowego znajdująca się na stronie OIRP, informacje przekazywane w wysyłanym regularnie co dwa tygodnie Newsletterze OIRP) dotyczących organizowanych szkoleń zawodowych odpłatnych i nieodpłatnych (np. wykłady prowadzone w ramach poniedziałków i wtorków radcowskich), czy prowadzeniu wykładów e-learningowych dostępnych za pośrednictwem internetu. Dodatkowo podkreślenia wymaga, że obowiązek doskonalenia zawodowego mógł być realizowany również w innych formach niż uczestnictwo w szkoleniach tj. np. przez publikacje, udział w konferencjach i seminariach, czy poprzez prowadzenie szkoleń.
 
Nieuzyskanie przez Obwinioną wymaganej liczby punków szkoleniowych, o której mowa w § 7 ust. 1 Regulaminu, stanowi o naruszeniu art. 14 KERP, który typizuje obowiązek radcy prawnego - w ust. 1 dbania o rozwój zawodowy poprzez kształcenie ustawiczne, natomiast w ust. 2 brania udziału w szkoleniach zawodowych na zasadach określonych przez właściwy organ samorządu. Niezrealizowanie przez Obwinioną obowiązku doskonalenia zawodowego w wymaganym zakresie stanowi ponadto o naruszeniu art. 61 ust. 2 KERP, w myśl którego radca prawny jest obowiązany stosować się do uchwał organów samorządu radców prawnych.
 
Z powyższych względów Okręgowy Sąd Dyscyplinarny w zakresie czynu objętego zarzutem wniosku o ukaranie uznał winę Obwinionej. Okoliczności, które przywołała Obwiniona w swoich wyjaśnieniach, zdaniem Sądu, nie mogą być uznane za okoliczności wyłączające winę Obwinionej w zakresie czynu objętego wnioskiem o ukaranie. W ocenie Sądu śmierć męża Obwinionej, zmiana mieszkania oraz okresowa choroba, choć niewątpliwie utrudniły, to z pewnością  nie uniemożliwiły Obwinionej wykonania obowiązku szkoleniowego, który jak to zostało wskazane wyżej, może być realizowany w różnych, mniej lub bardziej czasochłonnych, czy angażujących finansowo formach. Okręgowy Sąd Dyscyplinarny uznał również, że przywoływana przez Obwinioną likwidacja K. w P., nie może być uznana za okoliczność przemawiającą za uniewinnieniem Obwinionej od zarzucanego czynu. Sąd powyższe przekonanie opiera przede wszystkim na statystyce wynikającej z wykazu radców prawnych, którzy nie wypełnili obowiązku doskonalenia zawodowego w cyklu szkoleniowym, który trwał od […] r. do […] r., z którego wynika, że wyłącznie kilku radców prawnych z rejonu właściwego dla Obwinionej nie zrealizowało ww. obowiązku.
 
W ocenianym stanie faktycznym wyżej omówione zachowanie Obwinionej, pozostając w sprzeczności ze wskazanymi normami, determinuje odpowiedzialność dyscyplinarną. Zgodnie bowiem z art. 64 ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych, radcowie prawni i aplikanci radcowscy podlegają odpowiedzialności dyscyplinarnej za postępowanie sprzeczne z prawem, zasadami etyki lub godnością zawodu bądź za naruszenie swych obowiązków zawodowych.
 
Nie znajdując podstaw do wyłączenia winy Obwinionej w zakresie czynu zarzucanego wnioskiem o ukaranie, Okręgowy Sąd Dyscyplinarny uwzględnił przywoływane przez Obwinioną okoliczności dotyczące śmierci męża Obwinionej, zmiany mieszkania oraz okresowej choroby Obwinionej, wymierzając karę najniższą z przewidzianych katalogiem kar dyscyplinarnych oraz zasądzając najniższe koszty postępowania dyscyplinarnego. Sąd uznał, że adekwatne dla osiągnięcia celów postępowania dyscyplinarnego będzie wymierzenie kary upomnienia. Okręgowy Sąd Dyscyplinarny wyraża przekonanie, że wymierzona kara powinna zapobiec naruszaniu przez Obwinioną zasad etyki radcy prawnego w przyszłości.
 
O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 70⁶ ust. 2 ustawy o radcach prawnych.
 
(WK)