Orzeczenie z dnia 1 czerwca 2021 r. Sygn. akt: D 81/20
Orzeczenie jest prawomocne
 

PRZEWODNICZĄCY:      r. pr. Paulina Sibilska
CZŁONKOWIE:                 r. pr. Katarzyna Szwed - Kawka
r. pr. Radosław Radosławski
PROTOKOLANT:              Karolina Szymala

 
Okręgowy Sąd Dyscyplinarny Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. po rozpoznaniu na rozprawie […] r. w W. sprawy przeciwko radcy prawnemu S. ([…]) obwinionemu o to, że:
1) w okresie od dnia […] r. (data zawiadomienia radcy prawnego o wyznaczeniu pełnomocnikiem z urzędu) do dnia […] r. (data prawomocnego zakończenia postępowania sądowego), działając jako pełnomocnik z urzędu N. (poprzednie nazwisko: „D.”) w sprawie prowadzonej przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym w W., ze skargi na decyzję Szefa Urzędu do Spraw Cudzoziemców z dnia […] r. znak: […] w przedmiocie odmowy udzielenia zezwolenia na pobyt czasowy, sygn. akt […], nienależycie wywiązał z obowiązków zawodowych przejawiającym się niewykonaniem obowiązków wynikających z § 20 Regulaminu wykonywania zawodu racy prawnego stanowiącego załącznik do uchwały Nr 94/IX/2015 Krajowej Rady Radców Prawnych z dnia 13 czerwca 2015 r. – niezwłocznego zawiadomienia o wyznaczeniu pełnomocnikiem z urzędu oraz zapoznania z aktami postępowania oraz niedochowania staranności w treści pisma z dnia […] r. mogącej skutkować wprowadzeniem w błąd, co do daty upływu terminu na uiszczenie braków formalnych skargi, tj. popełnienia czynu z art. 64 ust. 1 ustawy o radcach prawnych w związku z art. 6, art. 12 ust. 1 i Kodeksu Etyki Radcy Prawnego, stanowiącego załącznik do uchwały nr 3/2014 Nadzwyczajnego Krajowego Zjazdu Radców Prawnych z dnia 22 listopada 2014 r. w sprawie Kodeksu Etyki Radcy Prawnego;
2) w okresie od dnia […] r. do dnia […] r., działając, jako pełnomocnik z urzędu N. (poprzednie nazwisko: „D.”) w sprawie prowadzonej przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym w W., ze skargi na decyzję Szefa Urzędu do Spraw Cudzoziemców z dnia […] r. znak: […] w przedmiocie odmowy udzielenia zezwolenia na pobyt czasowy, sygn. akt […], po otrzymaniu w dniu […] r. postanowienia z dnia […] r. w przedmiocie odrzucenia skargi, nie poinformował o tym fakcie N., w wyniku czego nie miała wiedzy o prawomocnym zakończeniu postępowania do dnia […] r., czym naruszył obowiązek wykonywania czynności zawodowych z należytą starannością uwzględniającą profesjonalny charakter działania,
tj. popełnienia czynu z art. 64 ust. 1 ustawy o radcach prawnych w związku z art. 6, art. 12 ust. 1 i art. 44 ust. 3 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego, stanowiącego załącznik do uchwały nr 3/2014 Nadzwyczajnego Krajowego Zjazdu Radców Prawnych z dnia 22 listopada 2014 r. w sprawie Kodeksu Etyki Radcy Prawnego
 

 

 

 
Wnioskiem z […] r. r. Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. (dalej „Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego”) wniosła do Okręgowego Sądu Dyscyplinarnego Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. (dalej „Okręgowy Sąd Dyscyplinarny”) o ukaranie radcy prawnego S., wpisanego na listę radców prawnych pod nr […] (dalej „Obwiniony”), obwinionego o to, że:
1) w okresie od dnia […] r. (data zawiadomienia radcy prawnego o wyznaczeniu pełnomocnikiem z urzędu) do dnia […] r. (data prawomocnego zakończenia postępowania sądowego), działając jako pełnomocnik z urzędu N. (poprzednie nazwisko: „D.”) w sprawie prowadzonej przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym w W., ze skargi na decyzję Szefa Urzędu do Spraw Cudzoziemców z dnia […] r. znak: […] w przedmiocie odmowy udzielenia zezwolenia na pobyt czasowy, sygn. akt […], nienależycie wywiązał z obowiązków zawodowych przejawiającym się niewykonaniem obowiązków wynikających z § 20 Regulaminu wykonywania zawodu racy prawnego stanowiącego załącznik do uchwały Nr 94/IX/2015 Krajowej Rady Radców Prawnych z dnia 13 czerwca 2015 r. – niezwłocznego zawiadomienia o wyznaczeniu pełnomocnikiem z urzędu oraz zapoznania z aktami postępowania oraz niedochowania staranności w treści pisma z dnia […] r. mogącej skutkować wprowadzeniem w błąd, co do daty upływu terminu na uiszczenie braków formalnych skargi, tj. popełnienia czynu z art. 64 ust. 1 ustawy o radcach prawnych w związku z art. 6, art. 12 ust. 1 i Kodeksu Etyki Radcy Prawnego, stanowiącego załącznik do uchwały nr 3/2014 Nadzwyczajnego Krajowego Zjazdu Radców Prawnych z dnia 22 listopada 2014 r. w sprawie Kodeksu Etyki Radcy Prawnego;
2) w okresie od dnia […] r. do dnia […] r., działając, jako pełnomocnik z urzędu N. (poprzednie nazwisko: „D.”) w sprawie prowadzonej przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym w W., ze skargi na decyzję Szefa Urzędu do Spraw Cudzoziemców z dnia […] r. znak: […] w przedmiocie odmowy udzielenia zezwolenia na pobyt czasowy, sygn. akt […], po otrzymaniu w dniu […] r. postanowienia z dnia […] r. w przedmiocie odrzucenia skargi, nie poinformował o tym fakcie N., w wyniku czego nie miała wiedzy o prawomocnym zakończeniu postępowania do dnia […] r., czym naruszył obowiązek wykonywania czynności zawodowych z należytą starannością uwzględniającą profesjonalny charakter działania, tj. popełnienia czynu z art. 64 ust. 1 ustawy o radcach prawnych w związku z art. 6, art. 12 ust. 1 i art. 44 ust. 3 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego, stanowiącego załącznik do uchwały nr 3/2014 Nadzwyczajnego Krajowego Zjazdu Radców Prawnych z dnia 22 listopada 2014 r. w sprawie Kodeksu Etyki Radcy Prawnego.
 
Obwiniony nie wniósł odpowiedź na wniosek o ukaranie.
 
Okręgowy Sąd Dyscyplinarny rozpoznał wniosek o ukaranie na rozprawie […] r. 
 
Okręgowy Sąd Dyscyplinarny ustalił, co następuje:
 
Sekretarz Rady Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. (dalej „Sekretarz OIRP”) pismem z […] r. L. dz. U […] poinformowała Obwinionego o wyznaczeniu pełnomocnikiem z urzędu dla D. (dalej „Pokrzywdzona”) w sprawie przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym w W. Wydział IV sygn. akt […] w ramach przyznanego prawa pomocy. W piśmie tym, Sekretarz OIRP poprosiła Obwinionego o niezwłoczne zbadanie akt, zawiadomienie strony listem poleconym o wyznaczeniu pełnomocnikiem procesowym i prowadzenie sprawy z dołożeniem najwyższej staranności, zgodnie z Kodeksem Etyki Radcy Prawnego. Pismo Sekretarz OIRP zostało doręczone Obwinionemu w dniu […] r.
dowód: pismo Sekretarz OIRP z […] r. L. dz. […] - k. […], pismo Wicedziekana Rady OIRP w W[…] z […] r. - k. […]
 
W dniach od […] do […] r. Obwiniony przebywał na urlopie wypoczynkowym.
dowód: wyjaśnienia Obwinionego - k. […]
 
Zarządzeniem z […] r. wydanym w sprawie o sygn. akt […] Wojewódzki Sąd Administracyjny wezwał Pokrzywdzoną, za pośrednictwem Obwinionego, do uiszczenia wpisu sądowego od skargi na decyzję Szefa Urzędu do Spraw Cudzoziemców z […] r. nr […] w kwocie […] zł. Zarządzenie zostało odebrane w imieniu Obwinionego przez upoważnioną osobę (pracownika recepcji ogólnej obsługującej wszystkie biura zlokalizowane w budynku przy A. […], gdzie mieści się kancelaria Obwinionego) dnia […] r.
dowód: zarządzenie z […] r. o wezwaniu do uiszczenia wpisu sądowego - k. […], doręczenie odpisu zarządzenia o wezwaniu do uiszczenia wpisu z […] r. - k. […], potwierdzenie odbioru zarządzenia o wezwaniu do uiszczenia wpisu z - k. […]
 
Obwiniony pismem z […] r. poinformował Pokrzywdzoną o wyznaczeniu go jej pełnomocnikiem w sprawie ze skargi na decyzję Szefa Urzędu do Spraw Cudzoziemców z […] r. w przedmiocie odmowy udzielenia zezwolenia na pobyt czasowy i poprosił o pilny kontakt telefoniczny lub poprzez pocztę elektroniczną. Ponadto Obwiniony poinformował Pokrzywdzoną, że zarządzeniem z […] r. została ona wezwana przez Wojewódzki Sąd Administracyjny do uiszczenia wpisu od skargi w wysokości […] zł. Obwiniony zawiadomił Pokrzywdzoną, że wystąpił do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego o przedłużenie terminu do uiszczenia wpisu do […] r., jednak nie wskazał, że w związku z odebraniem zawiadomienia […] r. siedmiodniowy termin na uiszczenie wpisu mija […] r. Obwiniony wysłała pismo listem ekonomicznym.
dowód: pismo Obwinionego z […] r. - k. […], potwierdzenie nadania pisma - k. […], wniosek Obwinionego o przedłużenie terminu do uiszczenia wpisu sądowego od skargi - k. […]
 
Postanowieniem z […] r. Wojewódzki Sąd Administracyjny odrzucił skargę Pokrzywdzonej na decyzję Szefa Urzędu do Spraw Cudzoziemców w przedmiocie udzielenia zezwolenia na pobyt czasowy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Postanowienie zostało odebrane w imieniu Obwinionego przez upoważnioną osobę […] r. W uzasadnieniu postanowienia o odrzuceniu skargi Wojewódzki Sąd Administracyjny wskazał jako datę doręczenia Pokrzywdzonej odpisu zarządzenia o uiszczeniu wypisu sądowego od skargi – […] r. - czyli dzień odebrania w imieniu Obwinionego pisma w tej sprawie, na co wskazuje potwierdzenie odbioru z karty […] akt sprawy […].
 
Pokrzywdzona uiściła wpis od skargi […] r.
dowód: postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego z […] r. wraz z uzasadnieniem - k. […], potwierdzenie odbioru postanowienia z […] r. - k. […], potwierdzenie uiszczenia wpisu przez Pokrzywdzoną - k. […]
 
Obwiniony nie poinformował Pokrzywdzonej o odrzuceniu skargi przez Wojewódzki Sąd Administracyjny.
dowód: protokół przesłuchania świadka - k. […], wyjaśnienia Obwinionego - k. […]
 
Strony nie miały kontaktu do […] r. […] r., Pokrzywdzona napisała do Obwinionego e-mail z zapytaniem o stan sprawy prowadzonej w Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym.
dowód: e-mail Pokrzywdzonej z […] r. - k. […]
 
Dopiero […] r. Obwiniony poinformował Pokrzywdzoną, że jej skarga na decyzję Szefa Urzędu do Spraw Cudzoziemców z […] r. w przedmiocie odmowy udzielenia zezwolenia na pobyt czasowy postanowieniem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w W., z […] r. została odrzucona i w związku z tym dla Obwinionego sprawa jest zamknięta.
dowód: e-mail Obwinionego z […] r. - k. […]
 
Z akt sprawy […] wynika, że Obwiniony zapoznał się z nimi dopiero […] r., tj. po otrzymaniu wezwania od Rzecznika Dyscyplinarnego Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. do złożenia pisemnych wyjaśnień w sprawie […]. Na rozprawie Obwiniony przyznał, że z aktami zapoznał się tylko raz. 
dowód: wezwanie z […] r. – k. […], adnotacja w aktach sprawy […] – k. […], wyjaśnienia Obwinionego – k. […]
 
Powyższy stan faktyczny Okręgowy Sąd Dyscyplinarny ustalił w oparciu o dokumenty znajdujące się w aktach sprawy (wymienione powyżej) oraz w oparciu wyjaśnienia Obwinionego i zeznania Pokrzywdzonej i dał im wiarę. Wyjaśnienia i zeznania były logiczne, spójne wewnętrznie oraz zgodne z treścią pism dopuszczonych jako dowody w sprawie. Dokumenty, ich wartość dowodowa, nie były przez strony kwestionowane. W ocenie Okręgowego Sądu Dyscyplinarnego są one wiarygodnym źródłem ustaleń w szczególności z tego powodu, że korespondują z zeznaniami Pokrzywdzonej dotyczącymi przebiegu poszczególnych zdarzeń związanych ze sprawą […] i wyjaśnieniami Obwinionego dotyczącymi czynności podjętych w tej sprawie jako pełnomocnik Pokrzywdzonej.
 
Okręgowy Sąd Dyscyplinarny zważył, co następuje:
 
Zebrany w sprawie materiał dowodowy wskazuje, że Obwiniony dopuścił się zarzucanych mu we wniosku o ukaranie czynów naruszenia zasad etyki zawodu radcy prawnego.
 
Zgodnie z art. 6 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego stanowiącego załącznik do uchwały nr 3/2014 Nadzwyczajnego Krajowego Zjazdu Radców Prawnych z dnia 22 listopada 2014 r. w sprawie Kodeksu Etyki Radcy Prawnego, radca prawny, mając na uwadze treść roty ślubowania, określonej w ustawie o radcach prawnych, obowiązany jest wykonywać czynności zawodowe zgodnie z prawem, zasadami etyki zawodowej oraz dobrymi obyczajami. Natomiast w myśl art. 12 ust. 1 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego radca prawny zobowiązany jest wykonywać czynności zawodowe sumiennie oraz z należytą starannością uwzględniającą profesjonalny charakter działania.
 
Art. 44 ust. 3 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego nakazuje natomiast radcy prawnemu, przedstawić klientowi informację o bezzasadności lub niecelowości wnoszenia środka odwoławczego od orzeczenia kończącego sprawę w danej instancji, czego Obwiniony nie uczynił.
 
Obwiniony jako pełnomocnik z urzędu świadczył na rzecz Pokrzywdzonej pomoc prawną, do której zastosowanie mają przepisy o umowie zlecenia, której elementem przedmiotowo istotnym jest staranne działanie, a nie rezultat podejmowanych działań. Okoliczność, iż jak podnosi Obwiniony, zawiadomienie o ustanowieniu go pełnomocnikiem procesowym Pokrzywdzonej otrzymał […] r., a od […] r. przebywał na urlopie wypoczynkowym, nie stanowi przesłanki usprawiedliwiającej brak winy w uchybieniu niezwłocznego powiadomienia o tym fakcie Pokrzywdzonej. Od radcy prawnego jako profesjonalisty należy oczekiwać takiej organizacji pracy kancelarii, która zapewni odpowiednią organizację odbioru korespondencji adresowanej do radcy prawnego i sprawowania nadzoru nad wykonywanymi czynnościami, aby nie dochodziło do zaniedbywania ciążących na nim obowiązków związanych ze świadczoną pomocą prawną. Chodzi tu przede wszystkim o praktyczną organizację pracy w sposób zapewniający ochronę interesów klienta radcy prawnego w sytuacji czasowego niewykonywania obowiązków przez pełnomocnika spowodowanego np. urlopem. W ocenie Okręgowego Sądu Dyscyplinarnego sytuacja, w której Obwiniony prowadzący jednoosobową kancelarię radcy prawnego, nie zabezpiecza interesów klientów na wypadek swojej nieobecności należy jednoznacznie uznać za przejaw braku należytej staranności z jego strony. Zadaniem profesjonalnego pełnomocnika jest takie zorganizowanie działalności kancelarii, aby w razie jego nieobecności mógł udzielić pełnomocnictwa substytucyjnego innemu pełnomocnikowi. W sytuacji, kiedy Obwiniony nie mógł udzielić pełnomocnictwa substytucyjnego, powinien przed urlopem wysłać pismo do Pokrzywdzonej oraz do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego z informacją, że otrzymał zawiadomienie o wyznaczeniu go pełnomocnikiem, ale w dniach […] r., ze względu na zaplanowany urlop, nie będzie mógł zapoznać się z aktami sprawy, ale zrobi to niezwłocznie po jego zakończeniu oraz poinformować osobę odbierającą w jego imieniu korespondencję, aby nie odbierała przesyłek sądowych nadesłanych do Obwinionego w trakcie urlopu, ale aby poprosiła o pozostawienie awiza.
 
W ocenie Okręgowego Sądu Dyscyplinarnego argumenty i postawa Obwinionego, że brak działania z jego strony po otrzymaniu postanowienia o odrzuceniu skargi i niepoinformowanie o nim Pokrzywdzonej, w tym zakresie usprawiedliwiany jego oceną, że nie było szansy na korzystne dla Pokrzywdzonej merytoryczne rozstrzygnięcie sprawy przez Wojewódzki Sąd Administracyjny, nie zasługuje na uwzględnienie. W tym miejscu wskazać należy, że Okręgowy Sąd Dyscyplinarny nie ocenia spraw prowadzonych przez radców prawnych merytorycznie, więc poza zakresem rozważania pozostaje ocena czy było, czy nie było zasadne lub celowe wniesienie danego środka odwoławczego w sprawie.
 
Cechą zawodu radcy prawnego, warunkującego zaufanie do niego jest bowiem profesjonalizm i umiejętności praktyczne, od których zależy odpowiednie, tzn. skuteczne wykonywanie pomocy prawnej. W tym przypadku radca prawny nie zachował się profesjonalnie, nie zapoznał się niezwłocznie z aktami sprawy w Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym i nie udzielał Pokrzywdzonej żadnych informacji o przebiegu sprawy, w tym o jej zakończeniu wskutek odrzucenia skargi, czym spowodował szkody po swojej stronie, ujemnie wpływające na wizerunek zawodu radcy prawnego, co nie powinno mieć miejsca.
 
W rozpoznawanej sprawie Obwiniony naruszył wynikający z norm zawartych we wskazanych powyżej przepisach Kodeksu Etyki Radcy Prawnego obowiązek wykonywania czynności zawodowych rzetelnie oraz z należytą starannością. Dotyczy to zaniechania przez Obwinionego w okresie pomiędzy […] r. (data odebrania postanowienia o odrzuceniu skargi) a […] r. (data wysłanie e-maila do Pokrzywdzonej z informacją o odrzuceniu skargi) poinformowania Pokrzywdzonej o przebiegu sprawy, w tym o bezzasadności lub niecelowości wnoszenia środka odwoławczego od postanowienia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego z […] r. o odrzuceniu skargi. Obowiązujący w tym zakresie standard rzetelności i należytej staranności wyznacza treść § 20 pkt 2 Regulaminu wykonywania zawodu radcy prawnego, stanowiącego załącznik do uchwały nr 94/IX/2015 Krajowej Rady Radców Prawnych z 13 czerwca 2015 r. Zgodnie z treścią wskazanego przepisu, po ustanowieniu pełnomocnikiem lub obrońcą z urzędu w danej sprawie wyznaczony radca prawny powinien niezwłocznie zawiadomić o swoim ustanowieniu osobę, dla której został ustanowiony pełnomocnikiem lub obrońcą z urzędu i skontaktować się z nią. […] r., kiedy Obwiniony nadał na poczcie (listem poleconym ekonomicznym) pismo do Pokrzywdzonej był dniem, w którym wypełnił ciążący na nim obowiązek poinformowania Pokrzywdzonej o prowadzeniu sprawy przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym. Jednak czas pomiędzy otrzymaniem przez Obwinionego zawiadomienia z Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. […] o ustanowieniu pełnomocnikiem Pokrzywdzonej, a poinformowaniem jej o tym wyniósł […] tygodnie. Zgromadzony materiał dowodowy wskazuje natomiast, że zapoznanie się przez Obwinionego z aktami sprawy w Wojewódzkim Sądzie Administracyjny, nastąpiło dopiero w […] r., po otrzymaniu pisma od Rzecznika Dyscyplinarnego w sprawie złożenia pisemnych wyjaśnień w sprawie […], czyli po […] miesiącach od odebrania pisma o wyznaczeniu pełnomocnikiem Pokrzywdzonej.
 
Zgodnie z art. 64 ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych, radcowie prawni podlegają odpowiedzialności dyscyplinarnej za postępowanie sprzeczne z zasadami etyki bądź za naruszenie swych obowiązków zawodowych. Obowiązek Obwinionego został w tej sprawie określony w powołanym wyżej § 20 pkt 2 Regulaminu wykonywania zawodu radcy prawnego, natomiast normy etyczne, które swoim zachowaniem Obwiniony naruszył zostały zawarte w art. 6 i art. 12 ust. 1 i art. 44 ust. 3 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego.
 
Mając powyższe na uwadze, Okręgowy Sąd Dyscyplinarny uznał Obwinionego winnym popełnienia czynów zarzucanych we wniosku o ukaranie i uznał, że adekwatne będzie orzeczenie wobec niego za każdy z czynów kary nagany. Obie kary na podstawie art. 65¹ ust. 1 ustawy o radcach prawnych Okręgowy Sąd Dyscyplinarny połączył, wymierzając łącznie karę nagany. Wymierzona kara jest uzasadniona stopniem winy i charakterem dokonanych naruszeń. Okręgowy Sąd Dyscyplinarny wymierzając karę nagany miał na uwadze jej celowość, tj. okoliczność, iż stanowić będzie dla Obwinionego represję, która powinna w przyszłości skutkować wykonywaniem przez niego obowiązków wynikających z Kodeksu Etyki Radcy Prawnego z należytą starannością.
 
Dodatkowo Okręgowy Sąd Dyscyplinarny orzekł o zakazie wykonywania patronatu przez Obwinionego na czas jednego roku - uznając, że ze względu na charakter popełnionych deliktów nadzór Obwinionego nad przygotowaniem aplikantów do zawodu należało wyłączyć na okres jednego roku.
 
O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 70⁶ ust. 2 ustawy o radcach prawnych, mając na względzie zakres czynności podjętych przez Okręgowy Sąd Dyscyplinarny.
 
GF