Orzeczenie z dnia 19 sierpnia 2019 r. Sygn. akt: D 83/19
Orzeczenie jest prawomocne
 
 

PRZEWODNICZĄCY:     r. pr. Robert Karpiński
CZŁONKOWIE:           r. pr. Michał Rajski
r. pr. Katarzyna Szwed - Kawka
PROTOKOLANT:         Wioletta Kopka

           

Okręgowy Sąd Dyscyplinarny Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. po rozpoznaniu na rozprawie w dniu […] r. w W. sprawy przeciwko radcy prawnemu C., […], obwinionemu o to, że:

 

 

 

 
Rzecznik Dyscyplinarny Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. (dalej: „Rzecznik”) wniósł w dniu […] r. do tutejszego Sądu wniosek o ukaranie (sygn. akt […]) r. pr. C. (dalej: „Obwiniony”), wpisanego na listę radców prawnych pod nr.: […], zarzucając Obwinionemu, że:

 
Obwiniony wniósł odpowiedź na wniosek o ukaranie (pismo Obwinionego z dnia […] r. na k. […]-[…]), w której wniósł o oddalenie wniosku o ukaranie w całości. Uzasadniając swoje stanowisko, Obwiniony przyznał, że był pełnomocnikiem B. i M. oraz, jednocześnie, obrońcą C.(1). W ocenie Obwinionego, zakaz wynikający z art. 27 pkt 2) Kodeksu Etyki Radcy Prawnego obejmuje jedynie zeznania dotyczące okoliczności sprawy, w której toczy się postępowanie. W tym kontekście, Obwiniony wskazał, że C.(1) został postawiony zarzut, że w okresie od […] r. do […] r. działał na szkodę S. w W. wspólnie z innymi osobami. W dniu […] r., Obwiniony został przesłuchany przez Policję teoretycznie, w związku z powyższą sprawą C.(1). W toku przesłuchania w charakterze świadka, Obwiniony został zapytany wyłącznie o to, dlaczego C.(1) zwrócił się do Obwinionego z prośbą o pomoc w sprawie swoich pracowników. Pytania zadawane Obwinionemu nie miały żadnego związku z czynami popełnionymi przez C.(1) i jego pracowników. W ocenie przedstawionej przez Obwinionego, realne naruszenie art. 27 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego może nastąpić wówczas, gdy pytania zadawane przed przyjęciem pełnomocnictwa do obrony mają faktyczny związek z ze sprawą, w której toczy się postępowanie karne i czy wiedza obrońcy z tego okresu może dotyczyć jakichkolwiek faktów mogących mieć jakiekolwiek znaczenie dla prowadzonego postępowania karnego. W ocenie Obwinionego, powołanie go na świadka było czynnością pozorną. Obwiniony nie zeznawał o okolicznościach sprawy karnej C.(1) – nie ma związku przyczynowego między pytaniem zadanym Obwinionemu a sprawą, w której toczy się śledztwo. Doświadczenie zawodowe Obwinionego związane z instytucjami rynku finansowego mogłoby, w ocenie Obwinionego, mieć istotne znaczenie w przypadku obrony C.(1). Obwiniony sugeruje, że powołanie na świadka mogło stanowić wybieg mający za zadanie pozbawić podejrzanego możliwości skorzystania z kompetentnego obrońcy.
 
Ponadto, Obwiniony podniósł, że według jego wiedzy, nie było sprzeczności interesu między sprawą toczącą się z powództwa B. i M. a sprawą karną C.(1). W chwili przyjęcia pełnomocnictwa do obrony C.(1), sprawy, w których stronami byli B. i M. były zawieszone do czasu rozstrzygnięcia postępowania karnego w stosunku do wyżej wymienionych. Jednocześnie, Obwiniony oświadczył, że nie zna szczegółów aktu oskarżenia przeciwko B. i M.
 
Obwiniony wniósł o przeprowadzenie dowodu z:

 
W toku rozprawy głównej Obwiniony zmodyfikował wnioski dowodowe w ten sposób, że wniósł o przeprowadzenie dowodu z zeznań świadka - obrońcy C.(1) – prof. K. na okoliczność zarzutów przedstawionych C.(1). Ponadto, Obwiniony zgłosił nowy wniosek dowodowy o przesłuchanie C.(1) na okoliczność, że pozew przeciwko S. w W. nie pozostawał w sprzeczności z interesami C.(1).
 
Sąd postanowił oddalić zgłoszone przez Obwinionego wnioski dowodowe na podstawie art. 170 § 1 pkt. 2 i 5 kpk, z tego powodu, że okoliczności objęte wnioskami nie miały znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy, w sposób oczywisty zmierzały do przedłużenia postępowania w sprawie.
 
Dokładna treść zarzutów przedstawionych C.(1), jak również ewentualnie objętych aktem oskarżenia, nie miała znaczenia dla rozpoznania sprawy. Dalej, ze zgromadzonego materiału dowodowego wynikało, że sprawy cywilne B. i M., w których występował Obwiniony, były przedmiotowo i podmiotowo związane z postępowaniem przygotowawczym, dotyczącym C.(1). Sam Obwiniony stwierdził w odpowiedzi na wniosek o ukaranie, że C.(1) został postawiony zarzut, iż w okresie od […] r. do […] r. działał na szkodę S. w W. wspólnie z innymi osobami. Zakres zarzutów postawionych C. został określony w dowodzie z dokumentu na k. […]-[…]). Twierdzenia i czynności podejmowane w postępowaniu cywilnym przez Obwinionego były niekorzystne dla C.(1) w sytuacji, w której Obwiniony był zobowiązany do podejmowania jedynie czynności korzystnych dla C.(1) jako jego obrońca. Stąd, prowadzenie postępowania dowodowego w celu ustalenia dokładnej treści zarzutów stawianych C.(1) prowadziłoby do nieuzasadnionej przewlekłości w sprawie wobec braku doniosłości dla rozstrzygnięcia sprawy.
 
Fakt złożenia zeznań przez Obwinionego w postępowaniu karnym, w którym jedną z podejrzanych osób był C.(1), został ustalony w oparciu o zgromadzony materiał dowodowy, potwierdzony wyjaśnieniami złożonymi przez Obwinionego w toku rozprawy głównej. Dokonanie oceny, czy zeznania złożone przez Obwinionego stanowiły istotny materiał dowodowy dla rozstrzygnięcia sprawy karnej, należy do kompetencji Sądu meriti. Natomiast, materiał dowodowy, zgromadzony w sprawie dyscyplinarnej (przede wszystkim protokół na k. […]-[…]), pozwolił tutejszemu Sądowi na ocenę naruszenia zakazu, o którym mowa w art. 27 pkt 2) Kodeksu Etyki Radcy Prawnego. Z tego powodu, przeprowadzenie dowodu z akt postępowania karnego było zbędne.
 
W katach sprawy znajdują się kopie zasadniczej części akt postępowań cywilnych, których stronami byli B. i M. (k. […]-[…]). Ten i pozostały materiał dowodowy pozwoliły na ocenę, że Obwiniony działał w warunkach konfliktu interesów. Dalsze postępowanie dowodowe w tym zakresie było zbędne.
 
Wreszcie, Sąd dokonał samodzielnie ustaleń w zakresie oceny, czy wytoczenie powództwa, sformułowanie określonych twierdzeń oraz zaoferowanie dowodów przez Obwinionego w postępowaniach cywilnych B. i M. pozostawało w sprzeczności z interesami C.(1). Podstawę tych ustaleń stanowiły dowody dopuszczone w sprawie. Ocena samego C.(1) w tym zakresie nie byłaby miarodajna dla Sądu. Podstawę zapadłego w niniejszej sprawie orzeczenia stanowiły ustalenia podjęte w oparciu o przeprowadzane dowody. Zeznania C.(1) nie mogły wykazać okoliczności sprzecznych z treścią dokumentów dopuszczonych jako dowód w sprawie w zakresie: treści powództwa wytoczonego przez Obwinionego w zastępstwie B. i M. przeciwko S. w W., twierdzeń i wniosków zwartych w treści pozwów, przyjęcia przez Obwinionego upoważnienia do obrony C.(1) w postępowaniu, w którym podejrzanymi byli również B. i M., związku wspomnianego postępowania karnego ze S. w W. Z tego względu, zeznania złożone przez C.(1) nie mogły stanowić o przyjęciu odmiennych ustaleń w niniejszej sprawie.
 
Z wymienionych wyżej powodów, Sąd uznał, że przeprowadzenie postępowania dowodowego w zakresie postulowanym przez Obwinionego nie miałoby znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy, stanowiąc jedynie przyczynę przedłużenia postępowania (zwłaszcza w przypadku przesłuchania C.(1), który miał być osadzony).
 
Na podstawie całokształtu materiału dowodowego, ujawnionego w toku rozprawy głównej, Sąd ustalił następujący stan faktyczny.
 
Prokurator Okręgowy Prokuratury Okręgowej w B. prowadzi śledztwo dotyczące doprowadzenia w okresie od […] r. do […] r., S. w W. oraz B. S.A. w W. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem znacznej wartości przez zorganizowaną grupę przestępczą poprzez wyłudzenie przez podstawione osoby kredytów i pożyczek na podstawie poświadczających nieprawdę dokumentów. Na dzień […] r., C.(1) zarzucono popełnienie:

 
Powyższe postępowanie jest prowadzone pod sygn. akt […] (k. […]-[…]).
 
B. i M. posiadają status podejrzanych we wskazanym wyżej śledztwie (k. […]).
 
W dniu […] r., Obwiniony został przesłuchany w charakterze świadka przez Policję. Obwiniony złożył zeznania o tym, że w […] r. zgłosił się do niego klient – C.(1) z prośbą o pomoc w rozwiązaniu problemu, który powstał w związku z tym, że wskutek nacisku ze strony władz S. w W., C.(1) doprowadził do wzięcia pożyczki ze S. w W. przez kilkanaście osób. C.(1) chciał się dowiedzieć, w jaki sposób można pomóc tym osobom. Po analizie, Obwiniony uznał, że w sprawie zachodzi pozorność czynności prawnej skutkująca nieważnością. Na prośbę C.(1), Obwiniony zgodził się reprezentować zainteresowanych w postępowaniu o stwierdzenie nieważności czynności prawnej. Obwiniony spotkał się z nieokreślonym kręgiem osób w tej sprawie, z których część udzieliła pełnomocnictwa Obwinionemu. Obwiniony wniósł dwa pozwy. Dalej, Obwiniony zeznawał, na podstawie informacji uzyskanych od C.(1), o tym, że osoby z Zarządu S. w W. zmuszały C.(1) do brania pożyczek „na słupy”. Ponadto, Obwiniony zeznawał na okoliczność kontaktów z K.(1), C.(2) oraz przedstawicielami S. w W. (k. […]-[…]).
 
W dniu […] r., M. udzielił pełnomocnictwa procesowego Obwinionemu do reprezentowania we wszystkich postępowaniach przed Sądem Okręgowym W. – P. w W. we wszystkich sprawach, w których stroną jest S. w W. w upadłości, w tym do wnoszenia pozwów, w szczególności o stwierdzenie pozorności umowy pożyczki (k. […]).
 
Również w dniu […] r., B. udzieliła pełnomocnictwa procesowego Obwinionemu do reprezentowania we wszystkich postępowaniach przed Sądem Okręgowym W. – P. w W. we wszystkich sprawach, w których stroną jest S. w W. w upadłości, w tym do wnoszenia pozwów, w szczególności o stwierdzenie pozorności umowy pożyczki (k. […]).
 
Pozwem wniesionym w dniu […] r. (data prezentaty), Obwiniony, działając za M., wniósł pozew o stwierdzenie nieważności umowy pożyczki zawartej ze S. w W., do Sądu Okręgowego W. – P. w W., przeciwko Syndykowi masy upadłości S. w W. Powództwo zostało oparte na twierdzeniu o pozorności powołanej umowy. Na wypadek, gdyby Sąd Okręgowy nie ustalił pozorności umowy pożyczki, Obwiniony wniósł o stwierdzenie jej nieważności z powodu podstępu ze strony S. w W. przy udziale C.(1). W uzasadnieniu pozwu, Obwiniony stwierdził, że oświadczenie woli powoda zawierającego umowę pożyczki zostało złożone pod wpływem błędu wywołanego podstępem ze strony S. w W., który za pośrednictwem C.(1) przekonał powoda do zawarcia umowy. C.(1) miał działać z inspiracji władz S. w W. Nawet w przeciwnym wypadku, S. w W. wiedziała o podstępie C.(1) i nie zawiadomiła o tym powoda – tym samym, podstęp C.(1) jest jednoznaczny z podstępem S. w W. Sprawa wywołana przedmiotowym powództwem była prowadzona za sygn. akt sygn. akt […] (k. […]-[…]).
 
W treści powołanego wyżej pozwu, Obwiniony sformułował wnioski dowodowe z zeznań C.(1) w charakterze świadka (k. […]).
 
Również w dniu […] r., (data prezentaty), Obwiniony wniósł pozew o stwierdzenie nieważności umowy pożyczki zawartej przez B. ze S. w W., do Sądu Okręgowego W. – P. w W., przeciwko Syndykowi masy upadłości S. w W. Powództwo to zostało oparte na twierdzeniach i dowodach przedmiotowo tożsamych z twierdzeniami i dowodami zgłoszonymi w pozwie wniesionym przez Obwinionego w zastępstwie M. Sprawa wywołana przedmiotowym powództwem była prowadzona za sygn. akt sygn. akt […] (k.[…]-[…]).
 
W piśmie procesowym z dnia […] r., Obwiniony wniósł o zawieszenie postępowania wywołanego pozwem B. przeciwko Syndykowi masy Upadłości S. w W. (k. […]).
 
W dniu […] r., Obwiniony wniósł o zawieszenie postępowania wywołanego pozwem M. przeciwko Syndykowi masy Upadłości S. w W. (k. […]).
 
W dniu […] r. C.(1) upoważnił Obwinionego do obrony w sprawie karnej, toczącej się przeciwko niemu w Prokuraturze Okręgowej w B. za sygn. akt […]. Powyższe pełnomocnictwo obejmowało również umocowanie do obrony przed sądami powszechnymi wszystkich instancji (pełnomocnictwo na k. […]).
 
W dniu […] r., Sąd Okręgowy W.-P. w W. postanowił zawiesić postępowanie w sprawie z powództwa M. przeciwko Syndykowi masy Upadłości S. w W., na zgodny wniosek stron (k. […]).
 
Pismem z dnia […] r., Prokurator Prokuratury Rejonowej del. do Prokuratury Okręgowej w B. poinformował Obwinionego, że podejrzany C.(1) jest reprezentowany przez trzech obrońców w toku postępowania prowadzonego za sygn. akt […]. Z uwagi na powyższe, podejrzany nie może ustanowić kolejnego obrońcy. Ponadto, Prokurator podniósł, że w toku powołanego postępowania, Obwiniony został przesłuchany w charakterze świadka. W ocenie Prokuratora, interesy C.(1) oraz pożyczkobiorców, których reprezentuje Obwiniony w postępowaniach prowadzonych przez Sąd Okręgowy W. – P., mogą być sprzeczne (k. […]).
 
W dniu […] r., Sąd Okręgowy W.-P. w W. postanowił zawiesić postępowanie w sprawie z powództwa B. przeciwko Syndykowi masy Upadłości S. w W., na zgodny wniosek stron (k. […]).
 
W dniu […] r., Obwiniony sporządził pismo adresowane do Prokuratora Prokuratury Okręgowej w B., w którym powołując się na przekazaną wcześniej informację o uzyskaniu umocowania do obrony C.(1) oraz na prowadzoną korespondencję, wskazał, że C.(1) nie posiada trzech obrońców. W związku z powyższym, Obwiniony wniósł o wyrażenie zgody na porozumiewanie się ze swoim klientem oraz na zapoznanie się z aktami postępowania przygotowawczego (k. […]).
 
W piśmie z dnia […] r. skierowanym do Obwinionego, p.f. Prokurator Okręgowy Prokuratury Okręgowej w B. poinformował, że w toku postępowania prowadzonego za sygn. akt […], którego dotyczy nadesłane przez Obwinionego upoważnienie do obrony, Obwiniony został przesłuchany w charakterze świadka na okoliczności sprawy w dniu […] r. W ocenie referenta powołanego wyżej śledztwa, interesy podejrzanego C.(1) oraz pożyczkobiorców reprezentowanych przez Obwinionego w postępowaniach cywilnych przed Sądem Okręgowym W. – P. w W. mogą być sprzeczne. Wobec powyższego, Obwiniony nie może reprezentować podejrzanego C. jako obrońca w postępowaniu karnym z uwagi na zaistniałą kumulację ról procesowych oraz konflikt interesów pomiędzy osobami reprezentowanymi przez Obwinionych. Powyższe pismo zostało wywołane korespondencją elektroniczną Obwinionego z […] r., dotyczącą sprawy C.(1) (k. […]-[…]).
 
Pismem z dnia […] r., Prokurator Prokuratury Rejonowej del. do Prokuratury Okręgowej w B. wniósł do Sądu Okręgowego w B. o wydanie postanowienia o stwierdzeniu sprzeczności interesów podejrzanych C.(1), B. oraz M. reprezentowanych przez Obwinionego i wyznaczeniu podejrzanemu M. terminu do ustanowienia nowego obrońcy w sprawie prowadzonej za sygn. akt […] (k. […]-[…]).
 
W piśmie z dnia […] r., Obwiniony sformułował oświadczenie o wypowiedzeniu pełnomocnictwa do obrony udzielonego mu przez C.(1) w dniu […] r. w sprawie karnej, prowadzonej przez Prokuraturę Okręgową w B. za sygn. akt […]. Jako powód wypowiedzenia, Obwiniony wskazał, że próba kontaktu z podejrzanym doprowadziła do zagrożenia znacznego przedłużenia postępowania przygotowawczego ze względu na niechęć Prokuratury do umożliwienia podjęcia obrony podejrzanego. Dalsze próby działałyby na szkodę C.(1) poprzez znaczące przedłużenie i tak długiego osadzenia w areszcie śledczym (k. […]).
 
Powyższy dokument został przesłany przez Obwinionego do Prokuratury Okręgowej w B. drogą elektroniczną wraz z pismem przewodnim, w którym Obwiniony odwołał się do pisma Prokuratora Okręgowego informującym Sąd o tym, że do czasu rozstrzygnięcia sprawy dotyczącej możliwości obrony C.(1) przez Obwinionego, Prokuratura wstrzyma się z czynnościami procesowymi. C.(1) był na chwilę ówczesną zatrzymany w areszcie śledczym w okresie niespełna […] lat. W tej sytuacji, podtrzymując swoje stanowisko o braku przeszkód dla obrony podejrzanego C.(1), Obwiniony poinformował o rezygnacji z obrony, cofając jednocześnie wnioski o dopuszcze4nie do kontaktu z podejrzanym oraz o wgląd do akt (k. […] i […]).
 
W dniu […] r. zostało wydane zarządzenie, którym Sąd Okręgowy w B., uwzględniając powyższy wniosek Prokuratora z […] r., stwierdził sprzeczność w interesach C.(1), B. oraz M. będących podejrzanymi w sprawie […]. W uzasadnieniu przedmiotowego zarządzenia stwierdzono m.in., że Obwiniony reprezentuje B. oraz M. w postępowaniach cywilnych, prowadzonych przez Sąd Okręgowy W. – P. w W. za sygn. akt […] oraz […]. Powyższe postępowania cywilne obejmują roszczenia B. i M. związane bezpośrednio z zarzuconymi im czynami zabronionymi, które w sposób pośredni łączą się z zarzutami postawionymi C.(1) W tym kontekście szczególne znaczenia ma, w ocenie Sądu Okręgowego w B., treść wyjaśnień B. oraz M., którzy w toku śledztwa obciążali podejrzanego C.(1). Powyższe okoliczności doprowadziły Sąd do wniosku o braku możliwości zgodnego z przepisami procedury i etyki zawodowej, rzetelnego prowadzenia spraw wszystkich wymienionych osób przez jednego obrońcę/pełnomocnika w osobie Obwinionego. Z uwagi na postawę procesową podejrzanych, ich odmienne interesy, ten sam pełnomocnik nie jest w stanie działać dla wspólnego dobra i na rzecz wszystkich wymienionych osób (k. […]-[…]).
 
W dniu […] r., Sąd Okręgowy W.-P. w W. postanowił umorzyć postępowanie w sprawie z powództwa M. przeciwko Syndykowi masy Upadłości S. w W. (sygn. akt […]), działając na zasadzie art. 182 § 1 zd. 1 kpc wobec niezgłoszenia wniosku o podjęcie postępowania zawieszonego na wniosek stron (k. […]).
 
Następnie, w dniu […] r., Sąd Okręgowy W.-P. w W. postanowił umorzyć postępowanie w sprawie z powództwa B. przeciwko Syndykowi masy Upadłości S. w W. (sygn. akt […]), działając na zasadzie art. 182 § 1 zd. 1 kpc wobec niezgłoszenia wniosku o podjęcie postępowania zawieszonego na wniosek stron (k. […]).
 
Sąd ustalił powyższy stan faktyczny na podstawie dokumentów znajdujących się w aktach sprawy na kartach […], […], […], […], […], […], […], […], […], […]-[…], […]-[…], […]-[…], […]-[…] oraz […]. Dowody z dokumentów, które nie zostały w akapitach poprzedzających, potwierdzają okoliczności objęte ustaleniami Sądu.
 
Sąd dał wiarę wszystkim dokumentom, z których przeprowadził dowód, ponieważ nie znalazł podstawy dla ich kwestionowania. Większość dokumentów została sporządzona przez Prokuraturę bądź Sądy. Obwiniony nie kwestionował okazanych mu dokumentów.
 
Sąd dał wiarę wyjaśnieniom Obwinionego jedynie w zakresie, w którym wyjaśnienia te były zgodne z treścią dokumentów dopuszczonych jako dowód w sprawie. Obwiniony wyjaśniał istotnie odmiennie w zakresie dotyczącym treści zeznań złożonych w postępowaniu karnym oraz twierdzeń i wniosku dowodowego z przesłuchania C.(1) w postępowaniach cywilnych B. oraz M. Po okazaniu stosownych kart akt postępowania, Obwiniony prostował swoje wyjaśnienia.
 
Sąd nie dał wiary wyjaśnieniom Obwinionego, w których stwierdził, że w momencie przyjęcia upoważnienia do obrony sprawy cywilne B. oraz M. były zawieszone. Z dokumentów dopuszczonych jako dowód wynika bowiem, że upoważnienie do obrony zostało sporządzone przez C.(1) po złożeniu wniosków o zawieszenie postępowań cywilnych, jednakże przed wydaniem postanowień o zawieszeniu przez Sąd Okręgowy W.-P. (k. […], […], […], […] i […]).
 
Z powyższego względu, dowody z dokumentów były zasadniczym źródłem wiedzy Sądu o okolicznościach sprawy.
 
Okręgowy Sąd Dyscyplinarny zważył, co następuje:
 
Na gruncie zgromadzonego materiału dowodowego Sąd doszedł do przekonania, że w ustalonym stanie faktycznym Obwiniony dopuścił się czynów sprzecznych z zasadami wykonywania zawodu radcy prawnego.
 
U podstaw rozstrzygnięcia Sądu legły następujące powody.
 
Kwestią ustaloną w oparciu o zgromadzony materiał dowodowy w sposób nie pozostawiający jakichkolwiek wątpliwości jest fakt złożenia zeznań przez Obwinionego w toku postępowania karnego, w sprawie dotyczącej C.(1).
 
Kodeks Etyki Radcy Prawnego w art. 27 pkt 2) przewiduje zakaz udzielania pomocy prawnej przez radcę prawnego, który zeznawał uprzednio jako świadek w sprawie o okolicznościach sprawy. Rację ma Obwiniony wskazując, że powołany przepis nie może być odczytywany jako źródło zakazu materializującego się w przypadku złożenia przez radcę prawnego dowolnych zeznań w charakterze świadka. Zeznania, o których mowa w komentowanym przepisie, powinny dotyczyć okoliczności sprawy.
 
Ocena zeznań złożonych przez Obwinionego w dniu […] r. (k. […]-[…]) prowadzi do pozytywnych ustaleń w powyższym zakresie. Obwiniony bowiem zeznał, że C.(1) zgłosił się do niego i poinformował, że kilkanaście osób wzięło pożyczki od S. w W., wskutek nacisku ze strony władz S. w W. Następnie, Obwiniony zeznał, że osoby pełniące funkcję członka zarządu S. w W. zmuszały C.(1) do brania pożyczek „na słupy”.
 
Ostateczna ocena przydatności zeznań złożonych przez Obwinionego dla podjęcia rozstrzygnięć w toku prowadzonego postępowania karnego należy do Prokuratora lub Sądu meriti. Jednakże, dla rozstrzygnięcia przedmiotowej sprawy dyscyplinarnej należało dojść do przekonania, że zeznania Obwinionego zawierały treść merytoryczną o okolicznościach, na które Obwiniony został przesłuchany. Zeznania te wskazują bowiem na uczestniczenie określonych osób w określonych zdarzeniach, które mogły mieć charakter przestępczy.
 
Powyższe świadczy o tym, że czynność w postaci przesłuchania nie miała charakteru pozornego. Obwinionemu były zadawane dodatkowe pytania na okoliczności będące przedmiotem zainteresowania organów ścigania.
 
W związku z tym, od chwili złożenia zeznań, Obwiniony był związany zakazem wynikającym z art. 27 pkt 2) Kodeksu Etyki Radcy Prawnego wobec C.(1). Przyjmując upoważnienie do obrony od C.(1), Obwiniony dopuścił się przewinienia dyscyplinarnego.
 
Okoliczność, iż Obwiniony nie był wezwany ponownie celem złożenia zeznań, jak również brak wezwania od Sądu rozpoznającego sprawę karną, nie mogły uwolnić od postawionego zarzutu w tym zakresie. Z treści art. 27 pkt 2) Kodeksu Etyki Radcy Prawnego nie wynika, że zakaz płynący z normy tego przepisu wiąże jedynie w przypadku oparcia rozstrzygnięcia w sprawie o zeznania złożone przez radcę prawnego.
 
W zakresie drugiego czynu, Sąd oparł swoje rozstrzygnięcie również na okoliczności nie budzącej jakiekolwiek wątpliwości, tj. na fakcie jednoczesnego świadczenia pomocy prawnej B. i M. w postaci zastępstwa procesowego w sprawach cywilnych oraz przyjęcia upoważnienia do obrony od C.(1).
 
W postępowaniach cywilnych, wszczętych z powództwa B. i M., Obwiniony zwarł twierdzenia o podstępnym działaniu C.(1), zgłosił wnioski dowodowe na tę okoliczność. Zatem, czynności podjęte przez Obwinionego były niekorzystne dla oceny postępowania C.(1). Z drugiej strony, Obwiniony, przyjmując upoważnienie od C.(1), przyjął na siebie zobowiązanie do działa w jego interesie.
 
Z powyższego wynikają daleko idące skutki typowe dla działania w warunkach konfliktu interesów między klientami. Przede wszystkim, Obwiniony podejmując działania korzystne dla klientów reprezentowanych w postępowaniach cywilnych wykazywałby okoliczności niekorzystne dla klienta bronionego w postępowaniu karnym i odwrotnie.
 
Ponadto, Obwiniony powziąwszy informacje zgromadzone w postępowaniu karnym oraz od samego C.(1) mógłby wykorzystać je w postępowaniach cywilnych, naruszając tym samym obowiązek zachowania w tajemnicy spraw C.(1). Powyższa relacja mogłaby powstać również w przeciwną stronę, w odniesieniu do informacji pozyskanych w sprawach B. i M., których wykorzystanie w postępowaniu dotyczącym C.(1) mogłoby być dla ostatniego korzystne. Dokonanie ustaleń w powyższym zakresie byłoby zapewne trudne, a w licznych przypadkach wręcz niemożliwe.
 
W związku z powyższym, Obwiniony mógłby stanąć w obliczu dylematu, który z klientów jest w ostatecznym rozrachunku dla niego ważniejszy, w czyim interesie wykorzystać określone informacje. Sytuacja taka ogranicza możliwość należytego wykonywania zawodu z perspektywy ochrony interesów klienta radcy prawnego. Jednocześnie, dopuszczenie do takiej sytuacji czyniłoby całkowicie iluzoryczną gwarancję sprawiedliwego postępowania z udziałem zawodowego pełnomocnika – radcy prawnego.
 
Przedstawiony wyżej stan sprawy godzi w sposób ewidentny w dyspozycję art. 28 ust. 1 i 2 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego, zgodnie z którym radca prawny nie może być obrońcą lub pełnomocnikiem klientów, jeżeli ich interesy są sprzeczne w tej samej sprawie lub sprawie z nią związanej. Radca prawny nie może być obrońcą lub pełnomocnikiem klienta, jeżeli przeciwnik klienta jest również jego klientem w jakiejkolwiek sprawie. Ponadto, naruszony został zakaz wynikający z art. 29 ust. 1 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego, w myśl którego radcy prawnemu nie wolno doradzać klientowi, którego interesy są sprzeczne z interesami innego klienta w tej samej sprawie lub w sprawie z nią związanej.
 
Nie mógł uwolnić Obwinionego od odpowiedzialności za powyższy czyn fakt zawieszenie postępowań cywilnych B. i M. Zawieszenie bowiem postępowania na zgodny wniosek stron, co miało miejsce w powołanych sprawach, nie niweczy ani faktu wniesienia pozwu, ani postępowania w części już przeprowadzonego, ani też zawisłości sporu.
 
W ocenie Sądu, czyny objęte przedmiotowym postępowaniem zostały popełnione co najmniej lekkomyślnie. Obwiniony był bowiem świadomy złożenia zeznań w charakterze świadka, znał stan faktyczny spraw cywilnych w chwili przyjęcia upoważnienia do obrony od C.(1). Treść wyjaśnień złożonych w toku rozprawy głównej przez tutejszym Sądem wskazuje na daleko idącą orientację w sprawach dotyczących S. w W. Ponadto, organy ścigania wskazywały Obwinionemu na dostrzeganą przez nie kwestię konfliktu interesów oraz kumulacji ról procesowych. Powyższe nie skłoniło Obwinionego do zmiany stanowiska zmuszając Prokuratora do wystąpienia o podjęcie decyzji przez Sąd Okręgowy w B.
 
Sąd, bacząc na zasady wymiaru kary, wymierzył Obwinionemu karę pieniężną za obydwa z popełnionych czynów.
 
Okolicznością obciążającą wymiar kary za czyn polegający na działaniu w warunkach konfliktu interesów było naruszenie jednej z podstawowych zasad wykonywania zawodu radcy prawnego. Ujawnienie czynów Obwinionego wobec Sądu powszechnego i Prokuratury, wywołanie postępowania wpadkowego w ramach postępowania karnego w zakresie dotyczącym podjęcia obrony C.(1) przez Obwinionego, mogło skutkować wydłużeniem postępowania karnego w sposób niekorzystny dla osadzonego C.(1). Ponadto, Sąd zważył na brak refleksji Obwinionego nad ujawnionymi czynami pomimo świadomości stanowiska, jakie wobec próby podjęcia obrony C.(1) zajął Sąd Okręgowy w B.
 
Równoległe naruszenie dwóch zasad etycznych potęguje negatywny wizerunek Obwinionego – radcy prawnego wobec organów, które posiadły wiedzę o stanie rzeczy.
 
Okolicznością, która świadczyła za obniżeniem wymiaru kary był fakt niepodjęcia przez Obwinionego czynności w warunkach ujawnionego konfliktu interesów oraz kumulacji ról procesowych w postępowaniu karnym, spowodowany stanowiskiem zajętym przez Prokuratora oraz Sąd.
 
Obwiniony nie przedstawił dowodu ani nie uprawdopodobnił podniesionych przez siebie trudności finansowych.
 
W związku z powyższym, Sąd zważył w sposób szczególny na dyrektywę wychowawczą i prewencyjną wymiaru kary. Kara pieniężna jest karą, która nie należy ani do najsurowszych, ani też najłagodniejszych spośród katalogu przewidzianego ustawą o radcach prawnych. Tym niemniej, dotkliwość kary pieniężnej jest na tyle wymierna, że pozwala zakładać podjęcie refleksji przez Obwinionego w przypadku znalezienia się w podobnej sytuacji zawodowej w przyszłości. W ocenie Sądu, rodzaj wymiar kary pozwala rozsądnie zakładać, że Obwiniony nie powróci do przewinienia dyscyplinarnego. Zwłaszcza, że z wyjaśnień złożonych przez Obwinionego wynika, że zależy mu na rzetelnym wykonywaniu zawodu radcy prawnego.
 
Sąd orzekł o kosztach postępowania na podstawie art. 70⁶ ustawy o radcach prawnych oraz § 1 ust. 1 pkt 1) uchwały nr 86/IX/2015 Krajowej Rady Radców prawnych z dnia 20 marca 2015 r. w sprawie określenia wysokości zryczałtowanych kosztów postępowania dyscyplinarnego, biorąc pod uwagę zakres czynności podjętych w postępowaniu. Sprawa została w całości rozpoznana na jednym terminie. Postępowanie dowodowe obejmowało odebranie wyjaśnień Obwinionego oraz przeprowadzenie dowodu z dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy.
 
(WK)