Orzeczenie z dnia 19 maja 2017 r.  Sygn. akt: D 15/17
Orzeczenie prawomocne

Przewodniczący: radca prawny Tomasz Iwańczuk
Członkowie:  radca prawny Paulina Sibilska
radca prawny Michał Rajski
Protokolant: Anna Gabrysiak

           
Okręgowy Sąd Dyscyplinarny Okręgowej Izby Radców Prawnych w W.(1) po rozpoznaniu na rozprawie […] w W.(1) sprawy przeciwko radcy  prawnemu W.(2)[…], obwinionej o to, że:
Wykonywała nienależycie czynności zawodowe działając w charakterze pełnomocnika procesowego powódki w sprawie przed Sądem Okręgowym w W.(1) o sygn. akt […] w okresie do dnia […], co polegało na:

        3. składaniu pism procesowych o niejasnej treści: pismo zatytułowane […] z dnia […]., pismo z dnia […]. i pismo z dnia […].; a także

      4. złożeniu pisma procesowego z dnia [...] sporządzonego przez inna osobę, z którego treścią nie zapoznała się przed jego podpisem; tj. czyn naruszający podstawowe wartości i zasady wykonywania zawodu radcy prawnego określone w art. 6 i art. 12 ust. 1 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego ogłoszonego Uchwałą Nr 3/2014 Nadzwyczajnego Krajowego Zjazdu Radców Prawnych z dnia 22 listopada 2014 r. w sprawie Kodeksu Etyki Radcy Prawnego („KERP”) w zw. z art. 64 ust. 1 urp.
 

Uzasadnienie
 
W dniu […] roku sędzia Sądu Okręgowego w W.(1) K. wniosła zawiadomienie o nieprawidłowościach w czynnościach radcy prawnego W.(2) w sprawie o sygn. akt […]. Podniesiono, iż radca prawny W.(2)  dopuściła się licznych uchybień w dokumentach składanych w sprawie o sygn. akt […], tj. błędnego dokonywania zmian podmiotu pozwanego, niesprecyzowania żądania pozwu, niedoręczania sądowi – pomimo stosownych pouczeń – odpisów składanych pism, załączników wymienionych w ich treści, dowodów nadania, niestawiania się do sądu celem zapoznania się w czytelni z aktami, niedoręczenia prawidłowego pełnomocnictwa, co skutkowało podjęciem dalszych czynności przez sąd z udziałem powódki bez jej pełnomocnika. (k.[…]-[…])
W związku z zawiadomieniem nadesłanym przez Sąd Okręgowy w W.(1), dnia […] roku Rzecznik Dyscyplinarny Okręgowej Izby Radców Prawnych w W.(1), działając na podstawie art. 307 § 1 ustawy z dnia 5 czerwca 1997 r. Kodeks postępowania karnego (Dz. I. Nr 89, poz. 555, z późn. zm.) w związku z art. 74¹ pkt 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych (Dz. U. z 2016 r., poz. 233) wezwał radcę prawnego W.(2) do złożenia pisemnych wyjaśnień w powyższej sprawie. (k.[…]-[…])
Postanowieniem z dnia […]. Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego Okręgowej Izby Radców Prawnych w W.(1) wszczął dochodzenie w sprawie nienależytego wykonywania czynności zawodowych radcy prawnego przy występowaniu w charakterze pełnomocnika procesowego w postępowaniu sądowym poprzez nierespektowanie podstawowych obowiązków pełnomocnika i liczne uchybienia m.in. nieprzedstawienie w terminie pełnomocnictwa upoważniającego do występowania w sprawie, składanie pism procesowych bez wymaganych odpisów, niedoręczanie pism procesowych między profesjonalnymi pełnomocnikami, co spowodowało znaczące opóźnienie w rozpoznawaniu sprawy tj. popełnienie czynów naruszających podstawowe wartości i zasady wykonywania zawodu radcy prawnego określonego w art. 6 i art. 8 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego ogłoszonego Uchwałą Nr 3/2014 Nadzwyczajnego Krajowego Zjazdu Radców Prawnych z dnia 22 listopada 2014 r. w sprawie Kodeksu Etyki Radcy Prawnego w zw. z art. 64 ust.1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych. (Dz. U. 2016.233 j.t. z dnia 2016.02.25).(k.[…]-[…])
Postanowieniem z dnia […] Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego Okręgowej Izby Radców Prawnych w W.(1) postanowił przedstawić radcy prawnemu W.(2) […] zarzut naruszenia podstawowych wartości i zasad wykonywania zawodu radcy prawnego określonych w art. 6, art. 8 i art., 12 ust. 1 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego ogłoszonego Uchwałą Nr 3/2014 Nadzwyczajnego Krajowego Zjazdu Radców Prawnych z dnia 22 listopada 2014 r. w sprawie Kodeksu Etyki Radcy Prawnego w zw. z art. 64 ust.1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych. (Dz. U. 2016.233 j.t.) poprzez wykonywanie czynności zawodowych w charakterze pełnomocnika procesowego powódki w sprawie przed Sądem Okręgowym w W.(1), sygn. akt […], bez wymaganej rzetelności i sumienności oraz nie dokładając należytej staranności uwzględniającej profesjonalny charakter działania, polegające na nieprzedstawieniu w terminie pełnomocnictwa upoważniającego do występowania w sprawie, powtarzającym się nierespektowaniu obowiązków w zakresie składania pism procesowych z odpisami i doręczeń pism procesowych zgodnie z zasadami doręczeń między profesjonalnymi pełnomocnikami, a także składaniu pism procesowych o niejasnej treści i złożeniu w Sądzie pisma procesowego sporządzonego przez inną osobę bez należytego zapoznania się z jego treścią przed podpisanie, co w znaczący sposób utrudniło i istotnie opóźniło rozpoznawanie przedmiotowej sprawy przez Sąd. (k.[…])
W dniu […] Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego Okręgowej Izby Radców Prawnych w W.(1) na podstawie art. 175 §1 k.p.k. i art. 143 § 1 pkt 2 k.p.k. w zw. z art. 74¹ ustawy o radcach prawnych przesłuchała radcę prawnego W. jako obwinionego o czyny z art. 64 ust. 1 ustawy o radcach prawnych z dnia 6 lipca 1982 r. (Dz. U. 2016.233 j.t.) naruszające podstawowe wartości i zasady wykonywania zawodu radcy prawnego określone w art. 6, art. 8 i art. 12 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego ogłoszonego Uchwałą Nr 3/2014 Nadzwyczajnego Krajowego Zjazdu Radców Prawnych z dnia 22 listopada 2014 r. w sprawie Kodeksu Etyki Radcy Prawnego.(k. […]-[…]).
Dnia […] Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego Okręgowej Izby Radców Prawnych w W.(1) złożył wniosek o ukaranie na podstawie art. 68¹ ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych (Dz. U. 2016. 233 t.j. z dnia 2016.02.25) radcy prawnego W.(2) wpisanej na listę radców prawnych prowadzoną przez Okręgową Izbę Radców Prawnych w W.(1) pod nr […] o to, że wykonywała nienależycie czynności zawodowe działając w charakterze pełnomocnika procesowego powódki przed Sądem Okręgowym w W.(1) w sprawie o sygn. akt […]w okresie od dnia […]., co polegało na:

       3. składaniu pism procesowych o niejasnej treści: pismo zatytułowane […] z dnia […]., pismo z dnia […] i pismo z dnia […]

      4. złożeniu pisma procesowego z dnia […] sporządzonego przez inną osobę, z którego treścią nie zapoznała się przed jego podpisaniem; tj. czyn naruszający podstawowe wartości i zasady wykonywania zawodu radcy prawnego określone w art. 6 i art. 12 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego ogłoszonego Uchwałą Nr 3/2014 Nadzwyczajnego Krajowego Zjazdu Radców Prawnych z dnia 22 listopada 2014 r. w sprawie Kodeksu Etyki Radcy Prawnego w zw. z art. 64 ust. 1 ustawy o radcach prawnych.
W dniu […], na rozprawie przed Okręgowym Sądem Dyscyplinarnym Okręgowej Izby Radców Prawnych w W.(1) stawił się Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego. Nie stawili się obwiniony radca prawna W.(2) wraz z obrońcą adwokat W., prawidłowo powiadomieni o terminie rozprawy.
 
Okręgowy Sąd Dyscyplinarny ustalił następujący stan faktyczny:
Radca prawny W.(2) wniosła w imieniu R. do Sądu Okręgowego w W.(1) pozew o ochronę dóbr osobistych przeciwko podmiotowi oznaczonemu jako L. z siedzibą w W.(1) i dołączyła pełnomocnictwo z dnia […]. udzielone jej przez R. „do reprezentacji w postępowaniu sądowym w sprawie przeciwko L. z siedzibą w W.(1) (pełnomocnictwo z dnia […]. udzielone radcy prawnemu W.(2), k. […])
Następnie, wskazawszy jako pozwanego inną spółkę, a mianowicie spółkę P. z siedzibą w W.(1) w piśmie z dnia […]. radca prawny W.(2) ani przy pierwszej czynności procesowej – jak wymaga tego art. 89 § 1 k.p.c. - ani nawet w wyznaczonym przez Sąd terminie nie złożyła pełnomocnictwa upoważniającego ją do występowania w imieniu powódki R. w sprawie przeciwko P., z uwagi na co jej czynności jako pełnomocnika zostały decyzją Sądu pominięte (pismo procesowe z dnia […]., k. […]-[…], pismo z Sądu Okręgowego w W.(1) z dnia […], k. […], pismo z Sądu Okręgowego w W.(1) ze […]., k. […], zarządzenie z dnia […]., k. […])
Wymagane pełnomocnictwo złożone wraz z pismem z dnia […]. zostało przez Sąd zwrócone z powodu uchybienia art. 132 § 1 k.p.c. Następnie pełnomocnictwo złożone dopiero po prawie roku od wskazania podmiotu pozwanego P. zostało dołączone przez radcę prawnego W. tylko w jednym egzemplarzu, z dwoma drukami niepodpisanymi przez mocodawczynię, tj. bez odpisu dla drugiej strony wymaganego przez art. 89 § 1 k.p.c. (pismo z dnia […]., k. […]).
Ponadto, radca prawny W.(2) wielokrotnie składała w przedmiotowej sprawie pisma procesowe bez odpisów, nie wypełniając tym samym dyspozycji zawartej w art. 128 § 1 k.p.c. Bez niezbędnych odpisów zostały złożone co najmniej następujące pisma:

Kolejno, radca prawny W.(2) działając w przedmiotowej sprawie nie stosowała się do wymogów dotyczących doręczeń pomiędzy profesjonalnymi pełnomocnikami określonych w art. 132 § 1 k.p.c. Obwiniona nie doręczała w toku sprawy odpisów pism procesowych bezpośrednio pełnomocnikowi drugiej strony i nie zamieszczała wymaganego oświadczenia o doręczeniu odpisu pisma drugiej stronie albo o jego nadaniu przesyłką poleconą. Dotyczyło to co najmniej:

Radca prawny W.(2) w treści pism kierowanych do Sądu zamieszczała twierdzenia o niejasnej treści, tj. w sposób wskazujący na niezrozumienie treści pisma, na które odpowiadała lub sam w sobie niezrozumiały czy wewnętrznie sprzeczny, co najmniej:
1.w piśmie z dnia […] w odpowiedzi na wezwanie Sądu pismem z dnia […] do między innymi sprecyzowania żądania pozwu zaniechania naruszania dóbr osobistych powódki, radca prawny W.(2) nie sprecyzowała, ale zmieniła żądanie pozwu stwierdzając m.in. „precyzuję żądanie naruszenia poprzez zmianę żądania na żądanie (…)” (pismo z dnia […], k. […], pismo procesowe z dnia […]., k. […])
2. w piśmie z dnia […]., sugerując, że dokonuje sprostowania czy uaktualnienia danych pozwanego wskazała inny podmiot jako pozwanego (pismo procesowe z dnia […], k. […]-[…])
3. w piśmie z dnia […]. w odpowiedzi na zobowiązanie Sądu z dnia […] do wyjaśnienia czy wobec wskazania jako pozwanego innego podmiotu niż w pierwotnym pozwie cofa pozew w stosunku do podmiotu wskazanego w pozwie obwiniona zawarła stwierdzenie „cofam pozew w stosunku do podmiotu wskazanego w pozwie, a utrzymuję wobec L. – podmiotem wskazanym jako pozwany w pozwie był L. (pismo z dnia [...]., k. […], pismo procesowe z dnia […]., k. […]).
Ponadto, pismo procesowe z dnia […]. podpisane przez radcę prawnego W.(2) zawierało – niejasną i budzącą wątpliwości – odpowiedź na wezwanie Sądu do sprecyzowania kwestii dotyczących podmiotu pozwanego (pismo procesowe z dnia
[…]., k. […]). W kolejnym swoim piśmie z dnia […] radca prawny W.(2)  napisała o ww. piśmie z dnia […] jak następuje: „Poprzednie pismo stanowiło pomyłkę. Pismo sporządziła osoba niekompetentna i w zaufaniu niepotrzebnie opatrzyłam własnym podpisem” (pismo z dnia […]., k. […]) Tym samym, obwiniona podpisała pismo procesowa datowane na […] napisane przez inną osobę nie zapoznawszy się z jego treścią przed podpisywaniem i złożeniem w Sądzie.
 
Okręgowy Sąd Dyscyplinarny zważył, co następuje:
Zebrany w sprawie materiał dowodowy w ocenie Okręgowego Sądu Dyscyplinarnego wskazuje, że obwiniony radca prawny W.(2) dopuściła się wszystkich zarzucanych jej we wniosku o ukaranie czynów.
W myśl treści przepisu art. 64 ust. 1 ustawy o radcach prawnych (Dz. U. 2016 poz. 233 j.t;), radcowie prawni i aplikanci radcowscy podlegają odpowiedzialności dyscyplinarnej za postępowanie sprzeczne z prawem, zasadami etyki lub godnością zawodu bądź za naruszenie swych obowiązków zawodowych.
Natomiast w myśl art. 6 ust 2 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego, którego tekst jednolity stanowi załącznik do uchwały nr 8/VIII/2010 Prezydium Krajowej Rady Radców Prawnych z dnia 28 grudnia 2010 roku radca prawny obowiązany jest dbać o godność zawodu przy wykonywaniu czynności zawodowych, a także w działalności publicznej i w życiu prywatnym.
W ocenie tut. Sądu Dyscyplinarnego nie ma najmniejszych wątpliwości, iż obwiniona radca prawny W.(2) dopuściła się przewinienia dyscyplinarnego zarzucanego jej w pkt 1 wniosku o ukaranie, tj. nieprzedstawianiu w terminie pełnomocnictwa upoważniającego do występowania w sprawie. Z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika, że obwiniony radca prawny W.(2) ani przy pierwszej czynności procesowej – jak wymaga tego art. 89 § 1 k.p.c., ani nawet w wyznaczonym przez Sąd terminie nie złożyła pełnomocnictwa upoważniającego ją do występowania w imieniu powódki R. w sprawie przeciwko P.
Opisane wyżej działanie radcy prawnego ignoruje wymogi przepisów postępowania cywilnego dotyczące wykazywania upoważnienia do reprezentacji strony i nie odpowiada standardom rzetelności i sumienności przy wykonywaniu czynności zawodowych (art. 6 i art. 12 ust.1 KERP). Zgodzić należy się także z poglądami Zastępcy Rzecznika Dyscyplinarnego, iż nie stanowią usprawiedliwienia podniesione przez radcę prawnego trudności w komunikacji z reprezentowaną klientką, ponieważ radca prawny powinna była załatwić sprawę pełnomocnictwa w tym samym czasie, w którym miała możliwość komunikacji z klientką uzgadniając z nią wskazanie innego, niż pierwotnie wskazany w pozwie podmiot pozwany.
Zdaniem Sądu nie pozostawia najmniejszych wątpliwości, że radca prawny W. dopuściła się przewinienia dyscyplinarnego zarzucanego jej w pkt 2 wniosku o ukaranie, tj. powtarzającym się nierespektowaniu obowiązków profesjonalnego pełnomocnika we wskazanym zakresie. Wskazać bowiem należy, iż wbrew wymogowi art. 128 § 1 k.p.c., radca prawny W.(2) wielokrotnie składała w przedmiotowej sprawie pisma procesowe bez odpisów, a także sprawie nie stosowała się do wymogów dotyczących doręczeń pomiędzy profesjonalnymi pełnomocnikami określonych w art. 132 § 1 k.p.c.
Postępowanie radcy prawnego w taki sposób nie może być uznane za rzetelne (art. 6 KERP) ani też sumienne i podejmowane z dołożeniem należytej staranności przy wykonywaniu czynności zawodowych (art. 12 ust 1 KERP). Nie ma przy tym istotnego znaczenia dla oceny takiego działania to, że jak twierdzi radca prawny W.(2) sytuacje te „nie były celowe i stanowiły jedynie niedopatrzenie”. To właśnie standardy sumienności i rzetelności w działaniu radcy prawnego wymagają, by radca prawny zrobił wszystko co możliwe by takie przeoczenia nie miały miejsca, a już na pewno nie wielokrotnie.
W ocenie Sądu, nie budzi także wątpliwości, iż radca prawny W.(2) dopuściła się przewinienia dyscyplinarnego zarzucanego jej w pkt 3 wniosku o ukaranie, tj. składaniu pism procesowych o niejasnej treści. Wyżej przytoczone niejasności w powyższych pismach nie można wytłumaczyć tym, że dotyczyły jakichś budzących wątpliwości kwestii, chodziło w nich bowiem o kwestie zasadnicze, takie jak określenie żądania pozwu i jednoznaczne wskazanie (identyfikacja) pozwanego, czego należy oczekiwać od pełnomocnika powoda i co powinien uczynić w sposób niebudzący wątpliwości po stronie Sądu. Sposób formułowania treści pism procesowych – zaprezentowany przez radcę prawnego W.(2) – świadczy co najmniej o braku dołożenia należytej staranności przy ich sporządzaniu, jakiej wymaga się od radcy prawnego (art. 12 ust. 1 KERP). Istotne przy tym jest, że niejasne pisma i odpowiedzi radcy prawnego W.(2) rodziły konieczność kontynuowania przez Sąd korespondencji w tej samej kwestii parokrotnie, podejmowania dodatkowych (ponadstandardowych) czynności i przez to także wydłużanie czasu postępowania.
Zdaniem Sądu nie pozostawia najmniejszych wątpliwości, że radca prawny W.(2) dopuściła się przewinienia dyscyplinarnego zarzucanego jej w pkt 4 wniosku
o ukaranie, tj. złożenia pisma procesowego z dnia […]. sporządzonego przez inną osobę, z którego treścią nie zapoznała się przed jego podpisaniem. Niewątpliwie, obwiniona podpisała pismo procesowa datowane na […] napisane przez inną osobę nie zapoznawszy się z jego treścią przed podpisywaniem i złożeniem w Sądzie. Zgodnie z art. 38 ust. 4 KERP radca prawny zawsze odpowiada za formę i treść pism procesowych przez siebie sporządzonych. Bez znaczenia dla kwestii odpowiedzialności radcy prawnego jest przy tym kto i dlaczego mógł w przygotowywaniu takiego pisma uczestniczyć. Podpisanie projektu pisma przygotowanego przez inną osobę bez sprawdzenia jego treści
i następnie złożenie, czy dopuszczenie do złożenia w Sądzie stanowi naruszenie podstawowych zasad etyki radcy prawnego.
Z zebranego w sprawie materiału dowodowego – w tym w szczególności z dokumentów akt przedmiotowej sprawy oraz pisma Zawiadamiającego – liczne uchybienia radcy prawnego W.(2) skutkowały koniecznością wielokrotnego reagowania przez Sąd i podejmowania przez Sąd dodatkowych czynności, w tym wysyłania wezwań i pouczeń, co utrudniało normalne procedowanie i w rezultacie opóźniło rozpoznawanie sprawy. Dopuszczenie się tak licznych uchybień w ramach jednego tylko – rozpoczętego zaledwie – postępowania sądowego, stanowi znaczące naruszenie obowiązujących radcę prawnego zasad prawnych i etyki zawodowej.
Reasumując w ocenie Sądu Dyscyplinarnego opisane zachowanie radcy prawnego sprzeczne jest z wartościami prezentowanymi w Kodeksie Etyki Radcy Prawnego, jak i ustawy o radcach prawnych, co w dalszej kolejności rodzi odpowiedzialność dyscyplinarną po stronie obwinionego radcy prawnego W.(2).
Uznając winę obwinionego w zakresie objętym zarzutem wniosku o ukaranie, Okręgowy Sąd Dyscyplinarny, mając na uwadze zawiniony charakter popełnionego przewinienia dyscyplinarnego, uznał, że adekwatne będzie orzeczenie wobec obwinionego za czyn opisany w pkt 1 wniosku o ukaranie kary upomnienia, za czyn opisany w pkt 2 wniosku o ukaranie kary upomnienia, za czyn opisany w pkt 3 wniosku o ukaranie kary upomnienia, za czyn opisany w pkt 4 wniosku o ukaranie kary nagany oraz dodatkowo orzeka na podstawie art. 65 ust. 2 ustawy o radcach prawnych zakaz wykonywania patronatu na czas […] lat.
Na podstawie art. 65¹ ust. 1 ustawy o radcach prawnych kary orzeczone w pkt 1, 2, 3, 4 Sąd postanowił połączyć w ten sposób, że orzeka jako karę łączną karę nagany oraz dodatkowo na podstawie art. 65 ust. 2 ustawy o radcach prawnych zakaz wykonywania patronatu na czas […] lat. Wymierzona kara jest uzasadniona stopniem winy i charakterem dokonanego naruszenia zasad Kodeksu Etyki Radcy Prawnego, które to zasady powinny być przestrzegane przez obwinionego.
O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 70⁶ ust. 2 ustawy o radcach prawnych, biorąc pod uwagę czynności podjęte w postępowaniu. 
(AD)