Orzeczenie z dnia 19 kwietnia 2017 R.  Sygn. akt: D 51/2016
Orzeczenie uchylone przez WSD

PRZEWODNICZĄCY:   r. pr. Igor Bąkowski
     CZŁONKOWIE: r. pr. Marzena Okła - Anuszewska
   r. pr. Robert Karpiński
PROTOKOLANT: Anna Gabrysiak
                                                                Karolina Szymala

           
Okręgowy Sąd Dyscyplinarny Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. po rozpoznaniu na rozprawach: […], […] oraz […] w W. sprawy przeciwko radcy  prawnemu W., […], obwinionemu o to, że: pomimo wezwań nie zwrócił do dnia […] klientowi W. przy ul. M. dokumentów oraz kwoty […], tj. naruszenia art. 6 ust. 1 oraz art. 28 ust. 11 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego, którego tekst jednolity stanowi załącznik do uchwały nr 8/VIII/2010 Prezydium Krajowej Rady Radców Prawnych z dnia 28 grudnia 2010 r. w związku z art. 64 ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych (Dz.U. 2015.507).
 

 

 

 

 
 
UZASADNIENIE
 
[…] Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. wydał postanowienie o wyłączeniu do odrębnego postępowania materiałów dotyczących czynów zarzucanych radcy prawnemu W. (zwanemu dalej także „obwinionym”) przez Zarząd Wspólnoty Mieszkaniowej „M.” w W. (zwanej dalej także „skarżącą” lub „pokrzywdzoną”), tj. odwołania z dnia […] wraz z załącznikami oraz protokołu posiedzenia Okręgowego Sądu Dyscyplinarnego z dnia […].
W odwołaniu od postanowienia Zastępcy Rzecznika Dyscyplinarnego z dnia […] o umorzeniu dochodzenia (k. […]-[…], załączniki k. […]-[…]), skarżąca wskazuje że obwiniony nie rozliczył się z pobranej od skarżącej wspólnoty kwoty […] oraz nie zwrócił jej dokumentów dotyczących prowadzonych przez obwinionego na rzecz skarżącej spraw.
W przedmiotowym odwołaniu (na k. […]-[…]) wskazano szczegółowo sprawy w jakich obwiniony pobrał od skarżącej wspólnoty zaliczki na poczet prowadzonych spraw oraz załączono wezwanie mailowe z dnia […] od zarządcy skarżącej wspólnoty do obwinionego do zwrotu pobranych kwot w wymienionych sprawach (k. […]) a także postanowienia i zarządzenia sądów o zwrocie na rzecz skarżącej wspólnoty kwot uiszczonych tytułem opłat sądowych oraz pisma od obwinionego do tychże sądów w których obwiniony wskazuje swój rachunek bankowy do dokonania przez sądy zwrotu przedmiotowych kwot
(k. […]-[…]) a także wybrane faktury wystawione przez obwinionego skarżącej wspólnocie (k. […]) oraz wyciągi z rachunku wspólnoty wykazujące wypłaty na rzecz obwinionego (k. […]).
Z protokołu posiedzenia Okręgowego Sądu Dyscyplinarnego z dnia […] (k. […]) wynika, że obwiniony zwrócił pokrzywdzonej wspólnocie tylko część dokumentacji w prowadzonych sprawach i do dnia tegoż posiedzenia nie zwrócił jej żadnej kwoty z sumy której domaga się wspólnota.
Przesłuchany w charakterze obwinionego radca prawny W. w dniu […] (k. […]-[…]) wskazał, że przedmiotowe czyny były już przedmiotem postępowania przed Okręgowym Sądem Dyscyplinarnym w sprawie  sygn. akt […] i orzeczeniem z dnia
[…] Sąd ten orzekł, iż jest winny zarzucanych mu czynów i wymierzył karę dyscyplinarną. Wskazał, iż nie rozliczył się z klientem z pieniędzy z powodu niemożności ustalenia kwoty do zwrotu. Wskazał jednocześnie, że wszystkie dokumenty do zwrotu zostały zwrócone wspólnocie przesyłką poleconą z […], której potwierdzenie obwiniony złożył do akt (k. […]-[…]).
Po przeprowadzeniu postępowania wyjaśniającego, […] Zastępcą Rzecznika Dyscyplinarnego skierował do Okręgowego Sądu Dyscyplinarnego wniosek o ukaranie obwinionego o to, że pomimo wezwań nie zwrócił do dnia […] pokrzywdzonej wspólnocie dokumentów oraz kwoty […], tj. naruszenia art. 6 ust. 1 oraz art. 28 ust. 11 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego, którego tekst jednolity stanowi załącznik do uchwały Nr 8/VIII/2010 Prezydium Krajowej Rady Radców Prawnych z dnia 28 grudnia 2010 r., w związku z art. 64 ust. 1 ustawy o radcach prawnych (k. 47-48).
Na rozprawie w związku z brakiem stawienia się bez usprawiedliwienia prawidłowo powiadomionego o terminie rozprawy obwinionego, na podstawie art. 389 § 1 kpk stosowanego odpowiednio odczytano protokół z przesłuchania obwinionego z dnia […] (k. […]-[…]).
Stan faktyczny sprawy został ustalony w oparciu o dowody zgromadzone w sprawie w tym dowody z dokumentów wskazanych we wniosku o ukaranie oraz częściowo w oparciu o protokół z przesłuchania obwinionego. Sądowi znana z urzędu jest treść prawomocnego orzeczenia z dnia […] wraz z uzasadnieniem w sprawie o sygn. akt […].
Na podstawie dowodów zgromadzonych w toku przewodu sądowego Okręgowy Sąd Dyscyplinarny ustalił i zważył, co następuje:
Obwiniony świadczył na rzecz pokrzywdzonej wspólnoty usługi pomocy prawnej, w tym jako jej pełnomocnik procesowy był jej pełnomocnikiem w szeregu spraw (okoliczność bezsporna).
W dniu […] na mocy prawomocnego orzeczenia w sprawie o sygn. akt […] w którym obwiniony został uznany (i) winnym nie wydania klientowi – pokrzywdzonej wspólnocie – po zakończeniu stosunku prawnego, na podstawie którego prowadził sprawy, wszystkich dokumentów i pism w prowadzonych sprawach oraz (ii) nie rozliczenia się z pokrzywdzoną wspólnotą z pobranych opłat sądowych w związku ze zwrotem pozwów w sprawach zleconych przez pokrzywdzoną.
Pomimo to, od dnia wydania tego orzeczenia tj. od dnia […], pomimo wezwań, w tym wezwania mailowego z dnia […] od zarządcy skarżącej wspólnoty do obwinionego do zwrotu pobranych kwot w wymienionych sprawach (k. […]), obwiniony nie zwrócił pokrzywdzonej wspólnocie kwoty […] pobranych od pokrzywdzonej.
Wyjaśnienia obwinionego (k. […]-[…]) iż rzekomo nie dokonał zwrotu należnych wspólnocie kwot są w ocenie Sądu niewiarygodne i nieprawdziwe – kwoty te były znane obwinionemu, a sama wspólnota poprzez administratora wzywała obwinionego ponownie już po wydaniu orzeczenia z dnia […] w sprawie o sygn. akt […] do wezwania dokładnie wskazanych kwot we wskazanych sprawach, łącznie składających się na kwotę […] (k. […]).
Obwiniony po wydawanych postanowieniach sądów o zwrocie opłat sądowych (nota bene w związku z nieuzupełnieniu braków pozwów lub innymi brakami) sam wskazywał sądom swój rachunek dla dokonania przez te sądy zwrotów poszczególnych kwot (k. [...], […], […], […], […], […]).
Obwiniony pomimo prawomocnego orzeczenia z […], wszczęcia postępowania w niniejszej sprawie i przedstawienia mu zarzutów nie rozliczenia się z wskazanych kwot z pokrzywdzoną, w dalszym ciągu nie dokonał zwrotu należnych pokrzywdzonej wspólnocie kwot i w sposób wysoce nieprofesjonalny wyjaśniał to niemożnością ustalenia dokładnej wysokości kwoty do zwrotu.
Należy podkreślić, że pokrzywdzona wspólnota konsekwentnie i wyraźnie wykazywała jaka jest wysokość kwoty podlegającej zwrotowi przez obwinionego, tak więc postępowanie obwinionego jest wysoce nieprofesjonalne i naruszające zaufanie do zawodu radcy prawnego.
Obwiniony zwrócił jednakże pokrzywdzonej wspólnocie dokumenty dotyczące prowadzonych spraw (wyjaśnienia obwinionego k. […]-[…] oraz potwierdzenie nadania przesyłki poleconej z […] (k. […]-[…]), w związku z czym Sąd uznał że należało uniewinnić obwinionego od zarzutu niezwrócenia pokrzywdzonej dokumentów.
W ocenie Sądu obwiniony dopuścił się istotnego naruszenia przepisów art. 6 ust. 1 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego, którego tekst jednolity stanowi załącznik do uchwały Nr 8/VIII/2010 Prezydium Krajowej Rady Radców Prawnych z dnia 28 grudnia 2010 r. oraz art. 6 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego, stanowiącego załącznik do uchwały Nr 3/2014 Nadzwyczajnego Krajowego Zjazdu Radców Prawnych z dnia 22 listopada 2014 r., w związku z art. 64 ust. 1 ustawy o radcach prawnych.
Jak wskazuje art. 6 ust. 1 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego (w brzmieniu obowiązującym do dnia 30 czerwca 2015 r., radca prawny obowiązany jest wykonywać czynności zawodowe zgodnie z prawem, uczciwie, rzeczowo i z należytą starannością. Od dnia 1 lipca 2015 r. art. 6 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego wskazuje, że radca prawny, mając na uwadze treść roty ślubowania określonej w ustawie o radcach prawnych, obowiązany jest wykonywać czynności zawodowe rzetelnie i uczciwie, zgodnie z prawem, zasadami etyki zawodowej oraz dobrymi obyczajami.
Należy uznać, że pobranie i nie zwrócenie szeregu kwot w związku z prowadzonymi sprawami a także wskazywanie własnego rachunku dla dokonania przez te sądy zwrotów poszczególnych kwot jest szczególnie nagannym postępowaniem radcy prawnego.
W niniejszej sprawie czyn radcy prawnego polega na niedokonaniu zwrotu należnej pokrzywdzonej wspólnocie kwoty od dnia wydania orzeczenia Okręgowego Sądu Dyscyplinarnego Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. z […] w sprawie o sygn. akt […] tj. od dnia […].
Sąd wziął pod uwagę, że obwiniony w sposób lekceważący podchodzi do obowiązku rozliczenia się z pokrzywdzoną.
Obowiązkiem radcy prawnego jest rozliczyć się ze swoim klientem z pobranych kwot na poczet opłat sądowych i nie może zatrzymywać kwot, które nie są mu należne w świetle wykonanych czynności i nie stanowią jego wynagrodzenia.
Radca prawny winien starannie świadczyć pomoc prawną, mając na uwadze godność zawodu, zaufanie klienta i uczciwość. W ocenie Sądu pomimo prawomocnego orzeczenia uznającego winę obwinionego oraz wezwań ze strony pokrzywdzonej wspólnoty po dniu jego wydania, obwiniony nie rozumiał aby jej czyny były naganne czy że powinien sam podjąć czynności celem rozliczenia się z pokrzywdzoną z pobranych kwot.
Zawód radcy prawnego jest zawodem zaufania publicznego. To na obwinionym ciążył obowiązek obliczenia kwot pobranych od pokrzywdzonej wspólnoty i ich niezwłocznego zwrotu, w szczególności po wydaniu orzeczenia Okręgowego Sądu Dyscyplinarnego Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. z […] w sprawie o sygn. Akt […] tj. od dnia […].
Uznając winę obwinionego w powyższym zakresie Sąd, mając na uwadze zawiniony charakter popełnionego przewinienia dyscyplinarnego uznał, że adekwatne i konieczne dla osiągnięcia celów będzie orzeczenie wobec obwinionego na podstawie art. 65 ust. 1 pkt. 3 ustawy o radcach prawnych (Dz. U. z 2002 r., Nr 123, poz. 1059 ze zm.) kary pieniężnej
w kwocie […] - zbliżonej do sumy kwoty na których zwrot bezskutecznie od lat oczekuje pokrzywdzona wspólnota (tj. […]). Rodzaj kary (pieniężna) w ocenie Sądu jest najbardziej adekwatny do charakteru przewinienia obwinionego a jej wysokość jest uzasadniona okolicznościami sprawy oraz okolicznością iż obwiniony nie dokonał zwrotu pobranych od pokrzywdzonej wspólnoty kwot pomimo prawomocnego orzeczenia Okręgowego Sądu Dyscyplinarnego Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. z […] w sprawie o sygn. akt […] tj. od dnia […].
Wysokość wymierzonej kary jest uzasadniona stopniem winy i wyważona biorąc pod uwagę charakter naruszenia i postawę obwinionego.
Kara pieniężna w ocenie Sądu jest adekwatna i odpowiada czynowi którego dopuścił się obwiniony.
Obok kary pieniężnej, na podstawie art. 65 ust. 2a Sąd orzekł zakaz wykonywania przez obwinionego patronatu na czas […] lat. W ocenie Sądu obwiniony nie powinien sprawować patronatu nad aplikantami, którzy pod opieką patrona muszą przyswoić zasady wykonywania zawodu radcy prawnego w zgodzie z przepisami i Kodeksem Etyki Radcy Prawnego. W ocenie Sądu ten okres powinien pozwolić obwinionemu na zrozumienie jego czynu i przyswojenie zasad wykonywania zawodu w sposób pozwalający w przyszłości na prawidłowe sprawowanie patronatu.
O kosztach postępowania OSD orzekł na podstawie art. 70⁶ ustawy o radcach prawnych, biorąc pod uwagę czynności podjęte w postępowaniu.
(W.K.)