Orzeczenie z dnia 18 września 2020 r. Sygn. akt: D 115/19
Orzeczenie jest prawomocne
 
 

PRZEWODNICZĄCY:    r. pr. Tomasz Iwańczuk
CZŁONKOWIE:           r. pr. Robert Karpiński
r. pr. Katarzyna Szwed - Kawka
PROTOKOLANT:         Karolina Szymala

 
Okręgowy Sąd Dyscyplinarny Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. po rozpoznaniu na rozprawie w dniu […] r. i […] r. w W. sprawy przeciwko radcy prawnemu R., […], obwinionemu o to, że:
nienależycie wykonywał czynności zawodowe w postaci obowiązków informacyjnych wobec klienta K., w ten sposób, że będąc pełnomocnikiem procesowym powoda K. w sprawie toczącej się przed Sądem Okręgowym w W. o sygn. akt […], w okresie od dnia […] r. do dnia […] r. nie poinformował go o umorzeniu postępowaniu i konsekwencjach z tego tytułu wynikających,
tj. popełnienia czynu z art. 64 ust. 1 ustawy o radcach prawnych w związku z art. 6, art. 8 i art. 12 ust. 1 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego, stanowiącego załącznik do uchwały nr 3/2014 Nadzwyczajnego Krajowego Zjazdu Radców Prawnych z dnia 22 listopada 2014 r. w sprawie Kodeksu Etyki Radcy Prawnego
 

 

 

 
Uzasadnienie

 
W dniu […] r. wpłynęła do Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. skarga K. ( dalej, jako „Pokrzywdzony”) na r. pr. R. (dalej jako „Obwiniony”) w związku z niedopełnieniem przez niego obowiązków pełnomocnika w sprawie o sygn. akt […] polegającym na niezłożeniu we właściwym terminie wniosku o podjęcie zawieszonego postępowania, co skutkowało jego umorzeniem. W uzasadnieniu skargi Pokrzywdzony wskazuje, iż skutkiem zaniedbania swoich obowiązków procesowych pełnomocnik naraził go na szkodę majątkową na skutek niekorzystnego rozstrzygnięcia Sądu. Ponadto, Obwiniony zerwał z Pokrzywdzonych wszelki kontakt. ( k. […]-[…])
 
Rzecznik Dyscyplinarny OIRP w W. pismem z dnia […] roku wezwał Obwinionego do złożenia pisemnych wyjaśnień. Obwiniony mimo wezwania nie zajął stanowiska w sprawie. Rzecznik Dyscyplinarny postanowił wszcząć wobec Obwinionego dochodzenie o czyn dyscyplinarny wypełniający znamiona art. 64 ust. 1 ustawy o radcach prawnych w związku z art. 6, art. 8 oraz art. 12  KERP ( k. […]-[…]).
 
W dniu […] r. przed Rzecznikiem Dyscyplinarnym odbyło się przesłuchanie Pokrzywdzonego. W wyjaśnieniach wskazał, iż zna Obwinionego około […] lat. W sprawie z powództwa Pokrzywdzonego przeciwko Przedsiębiorstwu „P.” o zapłatę odszkodowania Obwiniony został ustanowiony pełnomocnikiem Pokrzywdzonego. Na drugiej rozprawie Pozwana w sprawie wystąpiła o odroczenie rozprawy „celem zbadania głośności hałasu przez ekspertów”. Mimo iż ekspertyza była przychylna Pokrzywdzonemu zgodził się on na dalsze badanie przez inne grono eksperckie. Na skutek powyższych okoliczności postępowanie nie zostało podjęte w terminie roku od jego zawieszenia, co doprowadziło do jego umorzenia. Pokrzywdzony poinformował, iż Obwiniony nie udzielił jemu  informacji o konieczności złożenia wniosku o podjęcie zawieszonego postępowania oraz prawnych konsekwencjach jego niezłożenia, sam również czynności tych nie dokonał. Skutkiem swoich działań doprowadził do umorzenia postępowania i straty przez Pokrzywdzonego kwoty […] zł tytułem dokonanej opłaty sądowej od pozwu (k. […]-[…]).
 
W spóźnionym piśmie Obwinionego, które wpłynęło do OIRP w W. dnia […] r., wyjaśnił, iż skarga jest bezzasadna. W piśmie zwrócił uwagę, że zawieszenie postępowania miało nastąpić na zgodny wniosek stron, gdyż strony uzgodniły, iż chcą zawrzeć ugodę pozasądową w związku z negatywnym wpływem odziaływania hałasu na nieruchomość Pokrzywdzonego, do czego konieczne było sporządzenie ekspertyzy. Strony postępowania miały również uzgodnić, iż w oparciu o wyniki ekspertyzy P. miały pokryć koszty związane z wymianą stolarki okiennej oraz ograniczyć wpływ negatywnego odziaływania na nieruchomość. Obwiniony nie brał udziału oraz nie posiadał wiedzy o czynnościach związanych z zawarciem ugody. W konsekwencji wobec braku wniosków stron postępowania sąd je umorzył. Obwiniony przyznał ponadto, iż nie kontaktował się z Pokrzywdzonym z uwagi na przechodzoną depresję (k. […] – […]).
 
Pismem z dnia […] r. Rzecznik Dyscyplinarny ponownie wezwał Obwinionego na przesłuchanie w dniu […] r. Obwiniony nie stawił się. Rzecznik Dyscyplinarny wydał postanowienie o przedstawieniu zarzutu nienależytego wykonywania czynności zawodowych w postaci niewykonania obowiązków informacyjnych wobec Pokrzywdzonego, w sprawie toczącej się przed Sądem Okręgowym w W. o sygn. akt. […]. Obwiniony w okresie od dnia […] r. do dnia […] r. nie poinformował Pokrzywdzonego o umorzeniu postepowania i konsekwencjach wynikających z tego tytułu tj. o czyn z art. 64 ust. 1 ustawy o radcach prawnych w zw. z art. 6, art. 8 i art. 12 KERP. Wobec powyższego dnia […] r. Rzecznik Dyscyplinarny postanowił zamknąć dochodzenie oraz skierować wniosek o ukaranie do Okręgowego Sądu Dyscyplinarnego OIRP w W. Uzasadniając wniosek o ukaranie wskazał, iż Obwiniony nie wykonywał swoich obowiązków zawodowych z należytą starannością uwzględniającą profesjonalny jej charakter, skutkiem czego dopuścił się naruszenia obowiązków informacyjnych wobec klienta (k. […] – […]).
 
Celem obrony swojego stanowiska Obwiniony pismem z dnia […] r. podniósł, iż zostało mu uniemożliwione osobiste wypowiedzenie się, co do sprawy przed Rzecznikiem Dyscyplinarnym skutkiem usprawiedliwionej niemożności stawienia się, a tym samym, w ocenie Obwinionego, naruszone zostało jego prawo do obrony (k. […] – […]).
 
W dniu […] r. odbyła się rozprawa przed tut. Okręgowy Sądem Dyscyplinarnym. Na rozprawie stawił się pokrzywdzony oraz Rzecznik Dyscyplinarny. Nie stawił się prawidłowo powiadomiony o terminie rozprawy Obwiniony. Mimo niestawiennictwa OSD postanowił prowadzić rozprawę pod jego nieobecność. Pokrzywdzony wyjaśnił, iż znał się z Obwinionym około […] lat, byli kolegami, od czasu do czasu Pokrzywdzony korzystał z pomocy prawnej świadczonej przez Obwinionego oraz pożyczał mu pieniądze. W sprawie przeciwko P. pokrzywdzony wskazuje, że nie został w czasie rozprawy ani w dalszym okresie informowany o skutkach zawieszenia postępowania. Ekspertyzy wykazujące wpływ hałasu na nieruchomości Pokrzywdzonego trwały łącznie ponad dwa lata. W tym czasie Pokrzywdzony widywał Obwinionego nie rzadziej niż raz w miesiącu, ani razu nie był poruszany temat sprawy. Po dwóch latach Sąd Okręgowy w W. powiadomił Obwinionego o umorzeniu postępowania. Według wiedzy Pokrzywdzonego miał on złożyć w tej sprawie „odwołanie” a w razie braku jego uwzględnienia trzeba będzie wnieść nowy pozew, poinformował jednocześnie, że opłata sądowa od pozwu przepadnie. Obwiniony zerwał kontakt z Pokrzywdzonym. Sam Pokrzywdzony po informacji o umorzeniu stwierdził „nie podjąłem żadnych kroków. Zaakceptowałem, że Mecenas złoży odwołanie.” Okręgowy Sąd Dyscyplinarny w W. orzekł o uniewinnieniu Obwinionego. Uzasadniając swoją decyzję, tut. OSD wskazał, że z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika, iż Obwiniony poinformował Pokrzywdzonego o umorzeniu postępowania bez opóźnienia czego również sam Pokrzywdzony nie negował. Skutkiem czego wniosek o ukaranie został oparty na błędnym zarzucie. Co więcej, Okręgowy Sąd Dyscyplinarny zaznaczył, iż w zakresie oceny działania Obwinionego w postepowaniu przed Sądem Okręgowy w W. nie jest władny do oceny tych działań w związku z czym kwestia ta pozostała poza rozważaniami OSD (sygn. akt […]) (k. […]-[…])
 
Pismem z dnia […] r. Pokrzywdzony wniósł odwołanie od wyroku Okręgowego Sądu Dyscyplinarnego z dnia […] r. do Wyższego Sądu Dyscyplinarnego. Pokrzywdzony odnosząc się do treści wyroku tut. OSD powołał się na fakt, iż postepowanie w sprawie przeciwko P. prowadzone przed Sądem Okręgowy w W. zakończyło się postanowieniem o umorzeniu wydanym w dniu […] r. Z uwagi na okoliczność, iż Pokrzywdzony miał się dowiedzieć o zakończeniu sprawy wiosną […] r. wskazuje, iż informację tą należy uznać za spóźnioną. Obwiniony otrzymał informację o zakończeniu postępowania […] r. Do […] r. prowadził korespondencję z P. i to po tej dacie doszło do powiadomienia Pokrzywdzonego o umorzeniu postepowania. Nieprawdziwa miała być ponadto informacja jakoby Pokrzywdzony miał bez wiedzy pełnomocnika zawierać umowę z przeciwnikiem procesowym. Pismem z dnia […] r. Obwiniony złożył odpowiedź na odwołanie Pokrzywdzonego. Wskazał, iż odwołanie zasługuje jako w całości bezzasadne na oddalenie (k. […]-[…]).
 
W dniu […] r. przed Wyższym Sądem Dyscyplinarnym odbyła się rozprawa. WSD orzekł o uchyleniu w całości zaskarżonego orzeczenia i przekazaniu sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji. W uzasadnieniu WSD zauważa, że orzeczenie Sądu I instancji jest wadliwie, gdyż sprawę oparto na zbyt ogólnym przestawieniu ustaleń faktycznych w sposób uniemożliwiający zbadanie podstawowej okoliczności w sprawie, tj. kiedy Obwiniony dopełnił obowiązku informacyjnego wobec Pokrzywdzonego, co do umorzenia postępowania przed Sądem Okręgowym w W. WSD wyjaśnił dalej, iż Okręgowy Sąd Dyscyplinarny oparł swoje konkluzje o niespójne z treścią wyjaśnień Obwinionego zeznania Pokrzywdzonego doprowadzając do wydania orzeczenia w braku wszechstronnej analizy zebranego materiału dowodowego w sprawie. Kompleksowa analiza materiału dowodowego, w ocenie WSD, nie pozwala na jednoznaczne wykluczenie winy Obwinionego w zakresie działań podejmowanych między okresem od […] r. do […] r. WSD zaznacza ponadto, że rolą OSD było precyzyjne ustalenie daty powiadomienia Pokrzywdzonego przez Skarżącego o umorzeniu postepowania w jego sprawie poprzez zadawanie konkretnych pytań na rozprawie. Konkludując, WSD wskazał, iż nietrafionym było powołanie się przez Sąd I instancji na art. 5 k.p.k. jako prawną podstawę rozstrzygnięcia, gdyż przy rozpoznaniu niniejszej sprawy doszło do naruszenia zasady swobodnej oceny dowodów. OSD przekroczył granice swobody oceny materiału dowodowego wybiórczo analizując sprawę i orzekając o uniewinnieniu Obwinionego (k. […]-[…]).
 
W dniu […] przed Okręgowym Sądem Dyscyplinarnym odbyła się pierwsza rozprawa po przekazaniu sprawy do ponownego rozpoznania. Na rozprawie stawił się Pokrzywdzony. Nie stawił się Obwiniony prawidłowo powiadomiony o terminie rozprawy. Na rozprawie dopuszczono dowód z przesłuchania świadka – Pokrzywdzonego. Pokrzywdzony zeznał, iż o umorzeniu sprawy dowiedział się na wiosnę, przełom […] i […] r. Sprawa według wiedzy Pokrzywdzonego miała rozpocząć się […] r. Obwiniony był radcą prawnym w B., znali się z Pokrzywdzonym kilka lat. Pokrzywdzony zawarł z Obwinionym ustną umowę o reprezentację go w sprawie przeciwko P., a po okresie […]-[…] miesięcy udzielił pisemnego pełnomocnictwa. Pokrzywdzony nie wiedział na jaki okres postępowanie może być zawieszone. O umorzonej sprawie miał się dowiedzieć od kolegi, innego radcy prawnego (w […] r.), który „zapytał się mnie czy moja sprawa nie ulega umorzeniu”. Po tym czasie Pokrzywdzony starał się skontaktować z Obwinionym, który wówczas miał poinformować o tym, że sprawa jest zwieszona oraz że złoży bądź ma złożyć odwołanie od umorzenia. Było to między rokiem […] a pierwszą połową […] r. O umorzeniu dowiedział się od Obwinionego dopiero w pierwszej połowie […] r. OSD postanowił rozprawę odroczyć i wezwać na kolejną rozprawę Obwinionego. (k. […]-[…])
 
W dniu […] r. odbyła się kolejna rozprawa w sprawie przeciwko Obwinionemu. Na rozprawie ponownie nie stawił się Obwiniony prawidłowo powiadomiony o terminie rozprawy.
 
Okręgowy Sąd Dyscyplinarny zważył, co następuje:
 
Okręgowy Sąd Dyscyplinarny uznał Obwinionego winnym zarzucanego mu we wniosku o ukaranie czynu tj. o popełnienie przewinienia dyscyplinarnego z art. 64 ust. 1 ustawy o radcach prawnych w zw. z art. 6, art. 8 i art. 12 ust. 1 KERP i za ten czyn wymierzył mu karę pieniężną w wysokości […] zł. Ponadto, na podstawie art. 65 ust. 2a ustawy o radcach prawnych orzekał o zakazie wykonywania patronatu na okres […] lat.
 
Po przekazaniu sprawy do ponownego rozpoznania Okręgowy Sąd Dyscyplinarny uznał, iż Obwiniony dopuścił się zarzucanego mu we wniosku o ukaranie przewinienia dyscyplinarnego. Szczegółowa analiza materiału dowodowego, w tym uzupełnienie wyjaśnień Pokrzywdzonego w toku niniejszej rozprawy pozwoliło przyjąć, iż Obwiniony w okresie po […] r. jako pełnomocnik Pokrzywdzonego nie poinformował go o umorzeniu postepowania na skutek niepodjęcia zawieszonego postępowania w sprawie o sygn. akt […] co doprowadziło do szkody w majątku Pokrzywdzonego związanej z utratą opłaty sądowej od pozwu w wysokości […] zł.
 
Pokrzywdzony już w toku zeznań przed Rzecznikiem Dyscyplinarnym wyjaśniał, że nie był informowany przez swojego pełnomocnika o konsekwencjach niepodjęcia zawieszonego postepowania oraz zaznaczył, iż wedle jego wiedzy Obwiniony otrzymał postanowienie z sądu o umorzeniu postępowania. Rolą OSD w takiej sytuacji jest zbadanie, kiedy doszło do przekazania przez Obwinionego owych informacji tym bardziej, iż pismo przekazane do Sądu Okręgowego w W. wraz z wnioskiem o wznowienie postępowania z uwagi na niezasadność umorzenia postępowania datowano na […] r. W wyjaśnieniach Obwiniony podał, że Pokrzywdzony o umorzeniu postępowania został poinformowany nie wskazując przy tym konkretnego terminu. Ta swoista rozbieżność co do okoliczności postępowania Obwinionego po dacie […] r. wymagała precyzyjnego wyjaśnienia. Zdaniem WSD Sąd I instancji przeprowadzając postępowanie dowodowe potraktował zebrany materiał dowodowy zbyt szeroko nie dążąc do wyjaśnienia tej okoliczności niniejszej sprawy, która bezpośrednio zadecydowała o winie Obwinionego radcy prawnego oraz oparł swoje stanowisko na ustaleniach faktycznych poczynionych wbrew zasadom logiki formalnej i doświadczenia życiowego.
 
Obwiniony nie stawił się na przesłuchanie przed Rzecznikiem Dyscyplinarnym ani w toku żadnej z rozpraw prowadzonych w niniejszej sprawie, nie sposób więc przyjąć, iż Obwiniony został pozbawiony prawa do obrony i tym samym może to stanowić dla niego okoliczność łagodzącą. Obwiniony miał sposobność wypowiedzieć się co do materiału dowodowego zgormadzonego w sprawie na każdym etapie postepowania.
 
Co więcej, z toku zeznań Pokrzywdzonego oraz jego odwołania od wyroku OSD w sprawie o sygn. akt […] wynika, iż Obwiniony miał poinformować pokrzywdzonego o umorzeniu postępowania w pierwszej połowie […] r., zatem przyjąć należy, iż w okresie wskazanym wnioskiem o ukaranie postępował wobec swego mocodawcy nie dochowując należytej staranności jakiej wymaga od radcy prawnego profesjonalny charakter świadczenia pomocy prawnej naruszył tym samym art. 12 KERP. Bowiem w okresie tym wobec poczynionych ustaleń OSD Obwiniony nie kontaktował się ze swoim mocodawcą, z kolei mocodawca informacje o umorzeniu postępowania pozyskał od osób trzecich. Swoim działaniem Obwiniony jako profesjonalista zachowywał się niesumiennie poprzez nieinformowania swojego klienta o przebiegu sprawy co doprowadziło co niekorzystnego rozporządzenia majątkiem klienta i w ostateczności umorzenia sprawy.  Nielojalność wobec swego mocodawcy skutkowała ponadto utratą zaufania do Obwinionego poprzez brak konsekwentnej pomocy w ochronie jego interesów w następstwie czego po stronie Pokrzywdzonego powstała szkoda majątkowa. Wartym zaznaczenia jest, iż naturalnym elementem zasady lojalności i zaufania radcy prawnego jest kierowanie się dobrem klienta czego Obwinionemu jako profesjonalnemu pełnomocnikowi cechującemu się podwyższonym poziomem staranności przy świadczeniu pomocy prawnej Pokrzywdzonemu zdecydowanie zabrakło.
 
Wobec powyższego orzeczono jak na wstępie.
 
(WK)