Orzeczenie z dnia 18 maja 2016 r. Sygn. akt: D 20/2016
Orzeczenie prawomocne
 

Przewodniczący: radca prawny Tomasz Iwańczuk
Członkowie: radca prawny Rafał Ziembiński
 radca prawny Jacek Wegner
 Protokolant: Anna Gabrysiak
 
Okręgowy Sąd Dyscyplinarny Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. po rozpoznaniu na rozprawie [...] r. w W. sprawy przeciwko radcy prawnemu. G.(1), [...], obwinionemu o to, że:    

 orzeka:

 

Uzasadnienie
 

            Pismem z dnia [...] r., D. wniósł do Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. o „wznowienie postępowania dyscyplinarnego o naruszenie zasad etyki zawodowej przez radcę prawnego G.” (dalej jako: „obwiniony”).
            W uzasadnieniu przedmiotowej skargi, D. [dalej: świadek] wskazał między innymi, że radca prawny posłużył się we wniosku z dnia [...] roku, kopią aktu notarialnego nr [...] za Rep. [...] z dnia [...] r., którego oryginał jest w posiadaniu świadka, poświadczając go przy tym za zgodność z oryginałem i tym samym sugerował Urzędowi, że dokumentem tym dysponują wnioskodawcy. Zdaniem świadka, obwiniony radca prawny powyższy akt notarialny poświadczony za zgodność z oryginałem przedłożył również do sprawy o zasiedzenie toczącej się przed Sądem Rejonowym dla W. w sprawie o sygn. akt [...], obwiniony radca prawny poświadczył za zgodność z oryginałem i przedłożył do akt sprawy również oświadczenie K. z dnia [...] r. (k. [...]).
            W dniu [...] r., G.(2), [...] G.(1) i zarazem mocodawca G.(1) złożył pismo w sprawie wnosząc jednocześnie o odmówienie wnioskowi skarżącego świadka. Nadto we wskazanym piśmie G.(1) oświadczył, iż ani on, ani [...] nigdy nie byli pełnomocnikami D. W żadnym też postępowaniu, w którym uczestniczył D. nie występował w charakterze pełnomocnika, a wyłącznie jako strona, broniąc własnych praw i interesów majątkowych. Twierdzenia i żądania D. zdaniem G1. należy odczytywać poprzez pryzmat istniejącego sporu majątkowego pomiędzy G., a wskazanymi radcami prawnymi, w którym G1. reprezentował ojciec, radca prawny G.  Jak wskazano w dalszej treści pisma źródłem zarzutów kierowanych przez D. pod adresem tak G.(2), jak i [...], jest okoliczność, że w [...] r. G.(2) nabył od P. prawa do spadku po jej dziadkach. W skład spadku wchodziło m.in. posiadanie samoistne nieruchomości przy ul. [...] nr [...] w W. Nieruchomość miała nieuregulowany stan prawny i nie posiadała księgi wieczystej. Wskazano, iż P. uprzednio usiłowała zbyć nieruchomość na rzecz D. Strony zawarły umowę przedwstępną, na mocy której D. zapłacił zaliczkę na poczet ceny i objął nieruchomość w posiadanie zależne, zobowiązał się także do przeprowadzenia, jako pełnomocnik P., postępowania zasiedzeniowego oraz załatwienia wszystkich innych formalności niezbędnych do zawarcia umowy przyrzeczonej. Z tych zobowiązań D. nigdy się nie wywiązał, zaś złożony przez niego wniosek o stwierdzenie zasiedzenia został przez sąd zwrócony jako nieopłacony. Zniechęcony tym niepowodzeniem, D., zdaniem G.(1) poniechał dalszych czynności zmierzających do uregulowania stanu prawnego nieruchomości, jednocześnie nadal w nieruchomości mieszkał, odmawiając zapłaty reszty ceny i zwrotu nienależących do niego oryginalnych dokumentów, które zostały mu wydane jako pełnomocnikowi P. (k. [...]).
            Postanowieniem z dnia [...] r., Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. wszczął dochodzenie w sprawie naruszeniu przez radcę prawnego G.(1) ([...]) Kodeksu Etyki Radcy Prawnego oraz nienależytego wykonywania zawodu radcy prawnego polegającego na poświadczeniu za zgodność z oryginałem dokumentów tj. w szczególności aktu notarialnego nr [...] za Rep. [...] z dnia [...] r., oraz oświadczenia z dnia [...] r., pomimo że oryginały tychże dokumentów nie były w posiadaniu radcy prawnego oraz poprzez poświadczenie dokumentów w sposób nie spełniający wymagań określonych w art. 6 ust. 3 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych (Dz. U. z 2015 r., poz. 507) polegający na pominięciu oznaczenia daty i miejsca sporządzenia poświadczenia tj. o dopuszczenie się przewinienia dyscyplinarnego stypizowanego w art. 6 ust. 1 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego, którego tekst jednolity stanowi załącznik do uchwały Nr 8/VIII/2010 Prezydium Krajowej Rady Radców Prawnych z dnia 28 grudnia 2010 r. w zw. z art. 6 ust. 3 ustawy o radcach prawnych oraz w związku z art. 64 ust. 1 tejże ustawy.          
            W uzasadnieniu niniejszego postanowienia wskazano, iż zdaniem Zastępcy Rzecznika Dyscyplinarnego w sprawie niniejszej zachodzi uzasadnione podejrzenie popełnienia przez radcę prawnego czynów naruszających Kodeks Etyki Radcy Prawnego. W ocenie Zastępcy Rzecznika konieczne było przeprowadzenie dowodów, pozwalających na poczynienie dalszych ustaleń, które mogą być przeprowadzone w ramach dochodzenia celem wyjaśnienia czy opisane wyżej naruszenie rzeczywiście miało miejsce i może stanowić podstawę odpowiedzialności dyscyplinarnej radcy prawnego (k. [...]).
            Postanowieniem z dnia [...] r., Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. przedstawił radcy prawnemu G.(1) zarzuty o to że:

            W uzasadnieniu niniejszego postanowienia wskazano, iż zdaniem Zastępcy Rzecznika Dyscyplinarnego zebrane w toku dochodzenia dowody dostatecznie uzasadniły podejrzenie popełnienia przez radcę prawnego, czynu opisanego w treści zarzutu w związku z czym postanowieniem z dnia [...] r. Rzecznik Dyscyplinarny postanowił postawić radcy prawnemu zarzuty o wskazanej treści. Jak wskazano w dalszej części niniejszego uzasadnienia, Zdaniem Rzecznika Dyscyplinarnego zebrane w toku postępowania dowody wskazują na wyższy stopień prawdopodobieństwa niż wymagany do wszczęcia postępowania, a dodatkowo wskazują na możliwość popełnienia czynu przez określoną osobę, możliwą do spersonifikowania. W tych okolicznościach zwłoka w sporządzeniu postanowienia o przedstawieniu zarzutów stanowiłaby przeszkodę dla uzyskania przez radcę prawnego statusu obwinionego (który to status jest odpowiednikiem statusu podejrzanego na gruncie kodeksu postępowania karnego), a w konsekwencji mogłaby uniemożliwić lub utrudnić podjęcia aktywnej obrony, bowiem z chwilą wydania postanowienia o przedstawieniu zarzutów osoba przeciwko której toczy się postępowanie nabywa szereg uprawnień służących ochronie jej praw i interesów (art. 74¹ ustawy o radcach prawnych w zw. z art. 71 §1 oraz art. 300 kpk), (k. [...]).
            W dniu [...] r., do Okręgowego Sadu Dyscyplinarnego Okręgowej Izby Radców Prawnych wpłynął wniosek Zastępcy Rzecznika Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. o ukaranie obwinionego radcy prawnego G.(1) o to że:

            W uzasadnieniu niniejszego wniosku wskazano, iż zdaniem Zastępcy Rzecznika Dyscyplinarnego popełnienie zarzucanych czynów zostało wykazane treścią dokumentów załączonych do akt sprawy, z których wynika, że radca prawny zaopatrzył kserokopie rzeczonych pism w adnotację „za zgodność”. W świetle treści zeznań świadka D., zdaniem Zastępcy Rzecznika Dyscyplinarnego nie budziło wątpliwości, że radca prawny nie dysponował oryginałem tych dokumentów, jeśli za oryginał dokumentu uznać jego pierwotny egzemplarz, na którym został złożony podpis, przez osoby których odręczny podpis widnieje na dokumencie. Zdaniem Zastępcy Rzecznika Dyscyplinarnego, z treści art. 6 ust. 3 ustawy o radcach prawnych wynika, że radca prawny ma prawo sporządzania poświadczeń odpisów wyłącznie co do dokumentów, których oryginał został radcy prawnemu okazany (k. [...]).

Okręgowy Sąd Dyscyplinarny ustalił co następuje:
            Przed Sądem Rejonowym dla W., [...] Wydziałem Cywilnym w sprawie o sygn. akt  [...] toczyło się postępowanie o stwierdzenie nabycia przez zasiedzenie własności nieruchomości położonej w W. przy ul. [...], dzielnicy W. (okoliczność bezsporna).
            Wnioskodawcą w niniejszej sprawie był G.(2), który w toku niniejszego postępowania był reprezentowany przez radcę prawnego G.(1) Nadto uczestnikiem niniejszego postępowania był D., który zamieszkiwał na wskazanej nieruchomości (okoliczność bezsporna).
            W toku postępowania o stwierdzenie nabycia przez zasiedzenie własności nieruchomości położonej w W. przy ul. [...], dzielnicy W., a toczącego się przed Sądem Rejonowym dla W., [...] Wydziałem Cywilnym w sprawie o sygn. akt [...], obwiniony radca prawny jako pełnomocnik wnioskodawcy G.(2) przedłożył poświadczone za zgodność z oryginałem następujące dokumenty: wypis aktu notarialnego nr [...] za Rep. [...] z dnia [...] r., oraz oświadczenie K. z dnia [...] r. (okoliczność bezsporna; kserokopia poświadczonego za zgodność z oryginałem oświadczenia K. z dnia [...] r., k. [...]; kserokopia poświadczonego za zgodność z oryginałem aktu notarialnego nr [...] za Rep. [...] z dnia [...] r., k. [...]).
            G. w załączeniu do pisma z dnia [...] r., tj. „Wniosku o wszczęcie postępowania administracyjnego w trybie ustawy prawo geodezyjne i przepisów wykonawczych (…)” skierowanym do Urzędu W. również przedłożył poświadczony za zgodność z oryginałem wypis aktu notarialnego nr [...] za Rep. [...] z dnia [...] r., oraz oświadczenie K. z dnia [...] r. (okoliczność bezsporna).
            Dokumenty przedłożone do Sądu Rejonowego dla W. w sprawie o sygn. akt [...], jak również dokumenty przedłożone do postępowań administracyjnych zostały opatrzone pieczątką obwinionego, zwrotem „Za zgodność” oraz własnoręcznym podpisem, bez wskazania daty ani miejsca wykonania podpisu oraz oznaczenia. Wgląd do powyższych dokumentów, obwiniony G.(1) miał m. in. w [...] r., podczas przeglądania akt księgi wieczystej [...] księgi hipotecznej, gdzie znajdowały się odpisy wskazanych dokumentów. Obwiniony miał również wgląd w dokumenty należące do P., której był pełnomocnikiem, a w których znajdowały się również odpisy powyższych dokumentów (zeznania obwinionego – protokół k. [...] ; pismo z dnia [...] r., k. [...]).

Sąd zważył co następuje:
            Stan faktyczny w niniejszej sprawie był w zasadzie bezsporny. Zarówno D., jak i sam obwiniony radca prawny G.(1) wskazywali i czynność poświadczenia za zgodność z oryginałem aktu notarialnego nr [...] za Rep. [...] z dnia [...] r., jak i oświadczenia K. z dnia [...] r., miała miejsce. Sporne pomiędzy stronami był fakt kiedy doszło do przedmiotowego poświadczenia, jak również na jakiej podstawie obwiniony radca prawny dokonał wskazanego poświadczenia tj. czy miał wgląd w oryginał dokumentów, które poświadczył czy uczynił to jedynie na podstawie kserokopii.
            Wykonywanie zawodu radcy prawnego polega na świadczeniu pomocy prawnej. Jej zakres uregulowany jest w szczególności w art. 4, 6 i 7 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych (Dz. U. 2016.233 tj.). W otwartym katalogu wskazanym w art. 6 ust. 1 pomoc prawną określono jako czynności polegające w szczególności na udzielaniu porad prawnych, sporządzaniu opinii prawnych, opracowywaniu projektów aktów prawnych oraz występowaniu przed sądami i urzędami. Natomiast przepis art. 6 ust. 3 wskazanej ustawy, został dodany na mocy przepisów ustawy z dnia 23 października 2009 r. o zmianie ustaw w zakresie uwierzytelniania dokumentów (Dz. U. z 2009 r. Nr 216, poz. 1676 z późn. zm). Na mocy tego przepisu radca prawny ma prawo sporządzania poświadczeń odpisów dokumentów za zgodność z okazanym oryginałem w zakresie określonym odrębnymi przepisami (K., Ustawa o radcach prawnych. Komentarz, LexisNexis 2011, Komentarz do art. 6 ustawy o radcach prawnych, LEX).           
            Zdaniem Okręgowego Sądu Dyscyplinarnego Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. zarzuty skierowane przeciwko obwinionemu radcy prawnemu G.(1) były bezzasadne. W zakresie zarzutu pierwszego wskazać należy, iż w [...] r., nie doszło do poświadczenia wypis aktu notarialnego nr [...] za Rep. [...] z dnia [...] r., oraz oświadczenia K. z dnia [...] r., bowiem dokumenty te zostały poświadczone znacznie wcześniej o czym świadczy m.in. przedłożenie ich do akt sprawy sądowej toczącej się przed Sądem Rejonowym dla W. w sprawie o sygn. akt [...]. Co więcej dokumenty te zostały poświadczone w oparciu o przedstawione dokumenty źródłowe, a z którymi to wcześniej obwiniony się zapoznał m.in. w archiwach ksiąg wieczystych jak również były w posiadaniu mocodawczyni P.
            Również nie można uznać, aby obwiniony radca prawny G.(1) dopuścił się drugiego z zarzucanych mu we wniosku o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego czynów tj. posługiwał się w swoich zawodowych wystąpieniach dokumentami poświadczonymi za zgodność z oryginałem w sposób niezgodny z art. 6 ust. 3 ustawy o radcach prawnych. W ocenie Sądu nie można stwierdzić, aby dokumenty te były poświadczone niezgodnie ze wskazanym przepisem, bowiem powołany przepis nie miał zastosowania w niniejszym przypadku. Jak wykazało niniejsze postępowanie do poświadczenia wskazanych dokumentów doszło znacznie wcześniej niż zostało wprowadzony niniejszy przepis, bowiem już w 2006 r. Wskazany art. 6 ust. 3 został wprowadzony ustawą z dnia 23 października 2009 r., o zmianie ustaw w zakresie uwierzytelniania dokumentów (Dz. U. z dnia 21 grudnia 2009 r.), zaś w ocenie Sądu wskazany dokument został opatrzony pieczątką, napisem „Za zgodność” i podpisem obwinionego znacznie wcześniej. Z uwagi na powyższe nie można przyjąć, iż doszło do poświadczenia dokumentu wbrew obowiązującym przepisom, bowiem wskazany przepis w ocenie Sądu w momencie ich podpisywania przed obwinionego radcę prawnego nie obowiązywał i nie był tym samym wiążący w niniejszej sprawie.
            Podkreślić należy, iż dopiero ustawą z dnia 23 października 2009 r., o zmianie ustaw w zakresie uwierzytelniania dokumentów (Dz. U. z dnia 21 grudnia 2009 r.), wprowadzono przepis zgodnie z którym radca prawny ma prawo sporządzania poświadczeń odpisów dokumentów za zgodność z okazanym oryginałem w zakresie określonym odrębnymi przepisami. Poświadczenie powinno zawierać podpis radcy prawnego, datę i oznaczenie, miejsca jego sporządzenia, na żądanie - również godzinę dokonania czynności.
            Mając na uwadze powyższe Sąd doszedł do przekonania, iż obwiniony radca prawny G.(1) nie popełnił zarzucanych mu czynów, a co za tym idzie uniewinnił obwinionego o czym orzeczono w pkt 1 – 2 orzeczenia z dnia [...] r., oraz w pkt 3 na podstawie art. 70⁶ ust. 2 ustawy o radcach prawnych postanowił, iż koszty postępowania ponosi Okręgowa Izba Radców Prawnych w W.
(jk)