Przewodniczący: radca prawny Gerard Dźwigała
Członkowie: radca prawny Mirosław Drzewicki
radca prawny Jacek Wegner
Protokolant: Anna Gabrysiak

Okręgowy Sąd Dyscyplinarny Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. po rozpoznaniu na rozprawie [...] r. w W. sprawy przeciwko radcy prawnemu S., [...], obwinionemu o to, że:
Działając jako Prezes Zarządu w firmie ,,A.” sp. z o.o. z siedzibą w W. w okresie od [...] r. do [...] r. uchylał się od uiszczania podatku od nieruchomości położonej na terenie Gminy P., która to zaległość obecnie wynosi [...] zł.,
tj. czyn naruszający podstawowe wartości i zasady wykonywania zawodu radcy prawnego, określone w art. 6 ust. 1 i 2 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego, którego tekst jednolity stanowi załącznik do uchwały nr 8/VIII/2010 Prezydium Krajowej Rady Radców Prawnych z dnia 28 grudnia 2010 r. w związku z art. 64 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych (Dz. U. z 2014 r. poz. 637),

1.    Uniewinnia radcę prawnego S., [...], od zarzucanego mu wnioskiem o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego czynu;

2.    Na podstawie art. 706 ust. 2 ustawy o radcach prawnych koszty postępowania przed Okręgowym Sądem Dyscyplinarnym w W. pokrywa Okręgowa Izba Radców Prawnych w W.
 

Wnioskiem z dn. [...] r. Rzecznik Dyscyplinarny OIRP w W. wszczął postępowanie przed Okręgowym Sądem Dyscyplinarnym OIRP w W. przeciwko r.pr. S. (dalej „Obwiniony”). Obwinionemu zarzucił, iż działając jako prezes zarządu w „A.” sp. z o.o. z siedzibą w W. (dalej „Spółka”) w okresie od [...] r. do [...] r. uchylał się od uiszczania podatku od nieruchomości położonej na terenie gminy P., która to zaległość na dzień wniosku o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego wynosi [...] zł. Wnioskodawca uznał, że czyn taki stanowi na naruszenie wartości wskazanych w art. 6 ust. 1 i 2 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego.
Obwiniony nie wniósł odpowiedzi na wniosek Rzecznika.
Sąd rozpoznał sprawę na rozprawie w dn. [...] r.
Obwiniony na rozprawę nie stawił się wnosząc o odroczenie rozprawy z powodu kolizji terminów w Sądzie Rejonowym w P.. Po sprawdzeniu na stronie internetowej sądu wokandy okazało się, że sprawa o podanej sygnaturze tego dnia nie odbywa się. Z tego powodu, Sąd uznał, że nieobecność Obwinionego nie jest usprawiedliwioną, wobec czego przeprowadził rozprawę pod jego nieobecność (na podstawie art. 68(3) ust. 2 ustawy o radcach prawnych).
Po przeprowadzeniu przewodu sądowego Rzecznik Dyscyplinarny wniósł o uznanie Obwinionego winnym popełnienia zarzucanego mu czynu, a wymiar kary pozostawił do uznania Sądu.

Okręgowy Sąd Dyscyplinarny ustalił co następuje:
Obwiniony nie później niż od [...] r. co najmniej do dnia [...] r. pozostawał w zarządzie Spółki jako prezes zarządu upoważniony do jednoosobowej reprezentacji Spółki (k. [...],[...], k. [...], wydruk z Centralnej Informacji KRS z [...] r. włączony do materiału dowodowego na rozprawie).
Jako prezes zarządu w okresie od [...] r. do dn. [...] r. Obwiniony składał w imieniu Spółki do organu podatkowego – Wójta Gminy P. - deklaracje podatku od nieruchomości, których właścicielem na terenie tej gminy była wówczas Spółka.
Spółka zobowiązań podatkowych zadeklarowanych w tych zeznaniach podatkowych nie uiściła nawet w części – do dnia zamknięcia przewodu sądowego, wobec czego organ podatkowy skierował wymagalne zobowiązania podatkowe do organu egzekucji administracyjnej, celem przymusowego wykonania. Egzekucja okazała się bezskuteczna wobec braku środków i majątku w Spółce (k. [...], k. [...], zeznania św. J. na rozprawie [...] r.). W związku z tym organ podatkowy zwrócił się do organu egzekucyjnego o prowadzenie egzekucji z nieruchomości, jak również podejmował dalsze czynności sprawdzające celem sprawdzenia sytuacji Spółki, poszukiwania jej majątku oraz Obwinionego (k. [...]).
Nieruchomość będąca własnością Spółki na terenie Gminy P. została zajęta przez organ egzekucyjny, jednak Spółka zaskarżyła postanowienie sądu wieczystoksięgowego o tym wpisie. Ponadto nieruchomość już w dniu nabycia przez Spółkę była obciążona hipotekami innych wierzycieli (o bliżej nie ustalonej kwocie), które mają pierwszeństwo przed wierzytelnościami podatkowymi organu podatkowego w P. (zeznania św. J. na rozprawie [...] r.).
Powyższe Sąd ustalił przede wszystkim na podstawie odpisów dokumentów (deklaracji podatku od nieruchomości) oraz kopii dokumentów, w tym dokumentów urzędowych, których wiarygodność nie budziła zastrzeżeń. Dodatkowym dowodem były zeznania św. J., pracownika organu podatkowego, które Sąd uznał w całości za wiarygodne, albowiem znajdowały potwierdzenie z dowodami z dokumentów oraz były składane w sposób spójny, zdecydowany i bez wahania sugerująca nieprawdziwość wypowiadanych twierdzeń.

Okręgowy Sąd Dyscyplinarny zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 64 ust. 1 ustawy o radcach prawnych radcowie prawni podlegają odpowiedzialności dyscyplinarnej za postępowanie sprzeczne z prawem, zasadami etyki lub godnością zawodu bądź za naruszenie swych obowiązków zawodowych.
Nieregulowanie zobowiązań, w szczególności zobowiązań podatkowych mimo takiego obowiązku stanowi naruszenie prawa. W przypadku gdy zawinione może stanowić także czyn zabroniony - wykroczenie skarbowe (art. 57 ust. 1 Kodeksu karnego skarbowego). Naruszeniem prawa może być zdaniem sądu także niepłacenie zobowiązań innej osoby (w sprawie: Spółki), jeżeli radca prawny ma prawny obowiązek reprezentowania tej osoby i doprowadzić do skutku zapłaty (por. art. 2 stosowanego odpowiednio Kodeksu karnego).
Jednakże odpowiedzialność dyscyplinarna uzależniona jest od winy sprawcy w chwili popełnienia czynu (art. 1 § 3 stosowanego odpowiednio Kodeksu karnego). Wina może mieć postać winy umyślnej, gdy sprawca ma zamiar popełnienia czynu i popełnia go albo winy nieumyślnej, gdy sprawca co prawda nie ma zamiaru popełnienia przestępstwa, ale wskutek niedochowania należytej staranności popełnia go (art. 9 § 1 i 2 Kodeksu karnego w zw. z art. 74(1) pkt 2 ustawy o radcach prawnych).
W ocenie Sądu w tej sprawie nie ulega wątpliwości, że doszło do niezapłacenia istniejących zobowiązań podatkowych Spółki oraz że Obwiniony jako Prezes Zarządu miał prawny obowiązek doprowadzić do uregulowania tych zobowiązań przez Spółkę. Jednakże nie wykazano, iż ów obowiązek Obwinionego nie został przez niego wykonany w sposób zawiniony. W tym zakresie nie wystarczy bowiem, w ocenie Sądu, wskazać na istnienie obowiązku zapłaty. Należy również udowodnić, że istniała po stronie Obwinionego realna możliwość takiej zapłaty. Jeżeli bowiem Spółka nie posiadała płynnych środków albo w ogóle majątku wystarczającego na zapłatę podatku, to zapłata podatku była obiektywnie niemożliwa. W takim wypadku zarządowi, w szczególności Obwinionemu nie można stawiać zarzutu zawinionego nieregulowania zobowiązań.
W sprawie nie wykazano, iżby Spółka miała środki dające możliwość zapłaty. Przeciwnie dostarczono dowody, iż spółka majątku, który mógłby służyć do zapłaty nie miała albowiem prowadzona przez organ egzekucyjny wobec Spółki egzekucja okazała się nieskuteczna właśnie z uwagi na brak takiego majątku. Spółka posiada co prawda nieruchomość ale prawdopodobne jest, iż jest to nieruchomość obciążona (zresztą jeszcze przed nabyciem przez Spółkę, czyli przed powstaniem zobowiązań podatkowych Spółki w podatku od nieruchomości). W tej sytuacji nie ma podstaw do przyjmowania, również z uwagi na zasadę rozstrzygania wątpliwości na korzyść Obwinionego, że Spółka posiadała odpowiedni do zapłaty majątek, a tym samym, że Obwiniony mógł zapłacić w jej imieniu podatek ale w sposób umyślny lub nawet nieumyślny tego nie uczynił.
Tym samym w ocenie Sądu w sprawie nie wykazano winy w popełnieniu przez Obwinionego zarzucanego mu czynu, co spowodowało, że Sąd go uniewinnił, na podstawie stosowanego odpowiednio art. 1 § 3 Kodeksu karnego.
(AG)