Orzeczenie z dnia 14 maja 2015 r. Sygn. akt: D 16/2015
opublikowano: 2015-07-29 przez:
Orzeczenie z dnia 14 maja 2015 r. Sygn. akt: D 16/2015
Orzeczenie prawomocne
Orzeczenie prawomocne
Przewodniczący: radca prawny Andrzej Szmigiel
Członkowie: radca prawny Mirosław Drzewicki
radca prawny Michał Rajski
Protokolant: Anna Gabrysiak
Członkowie: radca prawny Mirosław Drzewicki
radca prawny Michał Rajski
Protokolant: Anna Gabrysiak
Okręgowy Sąd Dyscyplinarny Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. po rozpoznaniu na rozprawie [...] r. w W. sprawy przeciwko radcy prawnemu Z., [...], obwinionemu o to, że:
nie wywiązał się z warunków umowy pożyczki zawartej w dniu [...] r. z panem G. i nie zwrócił mu od dnia [...] r. do dnia wydania postanowienia o przedstawieniu zarzutów tj. [...]r. pożyczki w kwocie [...] zł, a także nie zapłacił mu od dnia [...] r. do dnia wydania postanowienia o przedstawieniu zarzutów odsetek karnych w wysokości ustawowej z tytułu opóźnienia w zwrocie pożyczki,
tj. o dopuszczenie się przewinienia dyscyplinarnego stypizowanego w art. 6 ust. 2 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego, którego tekst jednolity stanowi załącznik do uchwały Nr 8/VIII/2010 Prezydium Krajowej Rady Radców Prawnych z dnia 28 grudnia 2010 r. w związku z art. 64 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych (Dz. U. z 2014 r. poz. 637);
nie wywiązał się z warunków umowy pożyczki zawartej w dniu [...] r. z panem G. i nie zwrócił mu od dnia [...] r. do dnia wydania postanowienia o przedstawieniu zarzutów tj. [...]r. pożyczki w kwocie [...] zł, a także nie zapłacił mu od dnia [...] r. do dnia wydania postanowienia o przedstawieniu zarzutów odsetek karnych w wysokości ustawowej z tytułu opóźnienia w zwrocie pożyczki,
tj. o dopuszczenie się przewinienia dyscyplinarnego stypizowanego w art. 6 ust. 2 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego, którego tekst jednolity stanowi załącznik do uchwały Nr 8/VIII/2010 Prezydium Krajowej Rady Radców Prawnych z dnia 28 grudnia 2010 r. w związku z art. 64 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych (Dz. U. z 2014 r. poz. 637);
orzeka:
1. Uznaje radcę prawnego Z, [...], winnym zarzucanego wnioskiem o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego czynu, przy czym ustala, że wypełnia on znamiona przewinienia dyscyplinarnego, jako czyn sprzeczny z art. 6 ust. 2 w zw. z art. 50 ust. 1 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego i za czyn ten na podstawie art. 64 ust. 1 i art. 65 ust. 1 pkt 3 ustawy o radcach prawnych wymierza karę pieniężną w kwocie [...] zł ([...] złotych) oraz na podstawie art. 65 ust. 2a) ustawy o radcach prawnych orzeka dodatkowo zakaz wykonywania patronatu na okres [...] ([...]) lat.
2. Na podstawie art. 706 ust. 2 ustawy o radcach prawnych zasądza od obwinionego radcy prawnego Z., [...], na rzecz Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. tytułem zwrotu kosztów postępowania dyscyplinarnego kwotę [...] zł ([...] złotych).
Uzasadnienie
Dnia [...] r. Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego Okręgowej Izby Radców Prawnych w W., wniósł o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego przeciwko radcy prawnemu Z. ([...]), obwiniając go o to, że:
- nie wywiązał się z warunków umowy pożyczki zawartej w dniu [...] r. z panem G. (dalej jako: „Pokrzywdzony”) i nie zwrócił mu od dnia [...] r. do dnia wydania postanowienia o przedstawieniu zarzutów, tj. [...] r. pożyczki w kwocie [...] zł, a także nie zapłacił mu od dnia [...] r. do dnia wydania postanowienia o przedstawieniu zarzutów odsetek karnych w wysokości ustawowej z tytułu opóźnienia w zwrocie pożyczki, tj. o dopuszczenie się przewinienia dyscyplinarnego, stypizowanego w art. 6 ust 2 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego, którego tekst jednolity stanowi Załącznik do Uchwały nr 8/VIII/2010 Prezydium Krajowej Rady Radców Prawnych z dnia 28 grudnia 2010 r. w związku z art. 64 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych (Dz. U. z 2014 r. poz. 637).
Radca prawny Z. (dalej jako: „Obwiniony”), przyznał się do zarzucanego mu czynu, wyjaśniając między innymi, że:
- z Pokrzywdzonym zna się od ponad [...] lat i miał z nim dobre relacje koleżeńskie,
- pożyczył od Pokrzywdzonego pieniądze na prowadzenie działalności,
- nie uregulował należności z tytułu zawartej pożyczki, jednakże wskazał, iż wyraża wolę złożenia zobowiązania przed Okręgowym Sądem Dyscyplinarnym, iż odda pożyczone pieniądze w bieżącym roku. Jednocześnie nie chciał zobowiązać się co do konkretnych rat, gdyż nie był w stanie ocenić, czy uda mu się wywiązać z tak sprecyzowanego zobowiązania,
- Obwiniony wskazał, iż w jego ocenie toczące się postępowanie dyscyplinarne nie jest właściwe do dochodzenia należności objętych pożyczką i jego rozstrzygnięcie nie przyczyni się do wyegzekwowania rzeczonych należności,
- Obwiniony wyjaśnił, iż na brak zwrotu pożyczki wpłynęła jego sytuacja życiowa- to jest śmierć szwagra Z. w [...] roku, który pracował na stałe w H. i utrzymywał rodzinę – tj. siostrę Obwinionego i dwoje jej dzieci,
- po śmierci szwagra Obwiniony musiał udzielić siostrze i jej dzieciom wsparcia w szerokim zakresie,
- Obwiniony wskazał, iż dodatkowo w okresie po śmierci szwagra, tj. w latach [...], zmniejszyły się dochody finansowe Obwinionego, co również wpłynęło na brak możliwości zwrotu należności w odpowiednim terminie,
- Obwiniony wskazał, iż prowadzi jednoosobową Kancelarię pod adresem zgłoszonym w Izbie, nie prowadzi innej działalności,
- podejmował próby ugodowe z Pokrzywdzonym, wysyłając do niego wiadomość e-mail w [...] roku, w której chciał uspokoić Pokrzywdzonego, iż odda mu pożyczone pieniądze,
- Obwiniony wskazał, iż wcześniej kontaktował się z Pokrzywdzonym telefonicznie w okolicach [...] roku.
Wyjaśnienia Obwinionego (k. [...])
W toku postępowania przed Sądem przesłuchany został również Pokrzywdzony G., który zeznał w szczególności:
- z Obwinionym zna się od wielu lat. Poznał go w czasie aplikacji, którą wspólnie odbywali. Ich kontakt był sporadyczny. Najczęściej spotykali się na zebraniach samorządu, w którym razem działali,
- Pokrzywdzony uważał Obwinionego za wiarygodną osobę,
- pod koniec [...] roku Obwiniony zwrócił się do Pokrzywdzonego o pożyczkę. W wyniku rozmowy telefonicznej dotyczącej pożyczki, Pokrzywdzony spotkał się z Obwinionym w swoim prywatnym mieszkaniu, gdzie podpisali umowę pożyczki, a następnie Pokrzywdzony przelał Obwinionemu umówioną kwotę na wskazany rachunek bankowy,
- termin spłaty pożyczki ustalili na [...] roku,
- przed terminem zwrotu pożyczki, Obwiniony kontaktował się z Pokrzywdzonym telefonicznie oraz przesłał maila z prośbą o prolongatę o kilka miesięcy,
- Pokrzywdzony zgodził się na prolongatę. W tym okresie Obwiniony spłacił [...] zł tytułem odsetek,
- Pokrzywdzony od tego czasu miał znikomy kontakt z Obwinionym oraz odnosił wrażenie, iż Obwiniony celowo unikał z nim kontaktu,
- Pokrzywdzony na przełomie lat [...] postanowił odnowić kontakt z Obwinionym celem odzyskania pożyczonych pieniędzy, jednakże numer telefonu Obwinionego był już wtedy nieaktualny,
- dodatkowo Pokrzywdzony wskazał, iż żaden ze znanych Pokrzywdzonemu adresów zamieszkania Obwinionego nie był aktualny, a widniejący w Okręgowej Izby Radców Prawnych adres był na tyle nieprecyzyjny, iż nie udało mu się ustalić dokładnego miejsca pobytu ani działalności Obwinionego,
- Pokrzywdzony czując się zaniepokojony niemożnością ustalenia aktualnego adresu Obwinionego i brakiem z nim kontaktu, odszukał adres e-mail Obwinionego i podjął za jego pośrednictwem próbę kontaktu z Obwinionym,
- w odpowiedzi na rzeczoną wiadomość e-mail, w [...] roku, Obwiniony zdawkowo nadmienił o swej trudnej sytuacji życiowej i zapewnił, że podejmie kontakt z Pokrzywdzonym, jednakże obiecany kontakt nie nastąpił,
- wobec braku kontaktu z Obwinionym Pokrzywdzony zdecydował się na złożenie pozwu o zapłatę,
- po złożeniu pozwu okazało się, iż miejscem zameldowania Obwinionego jest S., gdzie została przekazana sprawa sądowa,
- adres w S. również okazał się nieprecyzyjny, co uniemożliwiło Pokrzywdzonemu skuteczne wniesienie pozwu,
- Pokrzywdzony wskazał, iż mimo deklaracji Obwinionego, nie skontaktował się on telefonicznie z Pokrzywdzonym ani nie dokonał zwrotu pożyczonych pieniędzy.
Zeznania Pokrzywdzonego (k. [...])
Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
Pokrzywdzony oraz Obwiniony byli wieloletnimi znajomymi, jednakże nie łączyły ich zażyłe stosunki koleżeńskie. Poznali się podczas wspólnego odbywania aplikacji, ich późniejszy kontakt ograniczony był do spotkań podczas zebrań samorządu, w którym wspólnie działali. Po uprzedniej prośbie Obwinionego skierowanej do Pokrzywdzonego, w dniu [...] roku, zawarli umowę pożyczki na kwotę [...] złotych, której termin spłaty wyznaczony został na dzień [...] roku.
Dowód: wyjaśnienia Obwinionego, zeznania Pokrzywdzonego, treść umowy pożyczki (k. [...]).
Obwiniony nie dokonał zwrotu pożyczki w terminie wskazanym w umowie, z uwagi na trudną sytuację życiową podyktowaną zmniejszeniem możliwości zarobkowych oraz śmiercią jego szwagra Z. w [...] roku i obowiązkiem udzielenia pomocy finansowej swojej siostrze i jej dwojgu dzieciom.
Dowód: wyjaśnienia Obwinionego.
Przed upływem terminu na spłatę pożyczki określonego w umowie, na prośbę Obwinionego, Pokrzywdzony udzielił Obwinionemu stosownej prolongaty na spłatę należności.
Dowód: wyjaśnienia Obwinionego, zeznania Pokrzywdzonego.
W okresie objętym prolongatą Obwiniony zapłacił na rzecz Pokrzywdzonego kwotę w wysokości [...] złotych tytułem odsetek. Ponadto, w tym okresie kontakt Obwinionego z Pokrzywdzonym stał się znikomy i ograniczony jedynie do wiadomości e-mail z [...] roku w sprawie zwrotu należności objętych umową pożyczki. Pomimo deklaracji skontaktowania się z Pokrzywdzonym zawartej w rzeczonej wiadomości e-mail, Obwiniony nie podjął żadnej próby kontaktu z Pokrzywdzonym.
Dowód: wyjaśnienia Obwinionego, zeznania Pokrzywdzonego, wiadomości e-mail z dnia[...] roku oraz [...] roku (k. [...])
Pokrzywdzony z uwagi na brak kontaktu z Obwinionym oraz niemożność ustalenia aktualnego adresu zamieszkania i prowadzenia działalności przez Obwinionego, zdecydował się na złożenie przeciwko niemu pozwu o zapłatę. Z uwagi jednak na trudności z ustaleniem precyzyjnego adresu do doręczeń, Pokrzywdzony nie miał możliwości skutecznego dochodzenia należności na drodze sądowej.
Dowód: wyjaśnienia Obwinionego, zeznania Pokrzywdzonego
Pomimo wcześniejszych deklaracji i upływie okresu prolongaty Obwiniony nie skontaktował się z Pokrzywdzonym oraz nie dokonał spłaty pożyczki zaciągniętej u Pokrzywdzonego.
Dowód: wyjaśnienia Obwinionego, zeznania Pokrzywdzonego
Sąd zważył, co następuje.
W ocenie Sądu, wina Obwinionego nie budzi w stanie rzeczy niniejszej sprawy najmniejszych wątpliwości. W pierwszym rzędzie, wskazać należy, iż samo niewywiązywanie się ze zobowiązań pieniężnych nie może jeszcze przesądzać o tym, że radca prawny dopuszcza się przewinienia dyscyplinarnego. Z drugiej jednak strony okoliczności w jakich dochodzi do niespłacenia przez radcę prawnego swoich długów mogą przesądzić o tym, że zachowanie radcy prawnego ocenione być winno przez pryzmat naruszenia Kodeksu Etyki Radcy Prawnego, a w stanie rzeczy niniejszej sprawy przez pryzmat naruszenia artykułu 6 ust. 2 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego.
W stanie faktycznym niniejszej sprawy bezspornym jest, że Pokrzywdzony udzielił Obwinionemu pożyczki w kwocie [...] złotych. W tym kontekście G. wykazał się wyjątkowo koleżeńskim podejściem do Obwinionego. Mimo, że obydwaj Panowie nie pozostawali w zażyłych stosunkach koleżeńskich, a znali się w zasadzie przede wszystkim z zajęć w ramach aplikacji radcowskiej, a później aktywności samorządowej (bezsporne), to G. bez najmniejszego wahania pożyczył swojemu koledze wspomnianą powyżej kwotę. W tym kontekście zauważyć należy, iż kwota w wysokości [...] złotych to znaczna suma pieniędzy i nie jest łatwym bez żadnych dodatkowych poręczeń, zabezpieczeń lub zobowiązań uzyskać tego rodzaju pożyczkę od osoby trzeciej, a taką przecież jest Pokrzywdzony wobec Obwinionego. Tymczasem Pokrzywdzony, jak podkreślono powyżej, zdecydował się pomóc koledze (tu Obwinionemu), gdy tylko ten wyraził zapotrzebowanie.
W opozycji do zachowania Pokrzywdzonego, Obwiniony wykazał postawę całkowicie przeciwną. Początkowo sygnalizował Pokrzywdzonemu problemy ze spłatą zadłużenia, co zaskutkowało zgodą ze strony Pokrzywdzonego na jej prolongatę na okres do końca roku [...] (czym notabene G. po raz kolejny wykazał swoją niespotykaną wręcz koleżeńskość). Po upływie zaś przedłużonego terminu spłaty, spłata nie tylko nadal nie następowała, ale Pokrzywdzonemu coraz trudniej było o kontakt z Obwinionym, aż do jego całkowitej utraty. Po wielu miesiącach poszukiwań aktualnego numeru telefonu, miejsca zamieszkania oraz miejsca prowadzenia działalności gospodarczej przez Obwinionego, Pokrzywdzony niejako w akcie desperacji napisał do Obwinionego wiadomość e-mail. Obwiniony na powyższą wiadomość odpisał zdawkowo, wskazując w zasadzie jedynie, że skontaktuje się z Pokrzywdzonym w sprawie spłaty pożyczki. Powyższa deklaracja ze strony Obwinionego okazała się pusta albowiem nie tylko nie nastąpił żaden kontakt, ale nadto nie nastąpiła żadna spłata. Na marginesie należy wskazać, że tego rodzaju niewiarygodne deklaracje, co do woli spłaty, Obwiniony składał także przed Sądem. Pytany jednak w jakich terminach i jakie raty zamierza spłacać, stwierdzał iż nie jest tego w tym momencie w stanie sprecyzować.
Nie jest żadnym usprawiedliwieniem dla Obwinionego – zwłaszcza w kontekście czasookresu zadłużenia wobec Pokrzywdzonego – argument, że wobec śmierci szwagra, musiał wspierać swoją siostrę. Po pierwsze bowiem, nie może być mowy o sytuacji, w której wszyscy inni są ważniejsi niż zadłużenie wobec kolegi, który w dodatku wyciągnął do Obwinionego rękę w potrzebie. To właśnie spłata zadłużenia wobec Pokrzywdzonego powinna być dla Obwinionego sprawą priorytetową i honorową. Po drugie zaś, od dnia udzielenia pożyczki do dnia wyrokowania minęło niemalże [...] lata, a w tym czasie Obwiniony nie dokonał żadnej spłaty zadłużenia. Zapłata [...] złotych odsetek nie może być w tym kontekście brana pod uwagę jako jakakolwiek ważąca okoliczność. Wszystkie opisane powyżej okoliczności świadczą o złej woli Obwinionego i jego niekoleżeńskiej postawie wobec G..
Mając na uwadze cały – opisany powyżej – kontekst sytuacji i okoliczności w jakiej Pokrzywdzony udzielił pomocy Obwinionemu, postawa Obwinionego i obrana przez niego linia obrony winna być oceniona wyjątkowo nagannie. Sąd uznał, iż kara pieniężna w kwocie [...] złotych oraz nałożenie na Obwinionego zakazu patronatu na okres [...] ([...]) lat, powinna z jednej strony stanowić dostateczną i adekwatną represję dla poczynań Obwinionego, a zarazem winna spełnić należycie swoje funkcje prewencyjne oraz wychowawcze. O kosztach orzeczono zgodnie z obowiązującymi przepisami.
(AG)