Orzeczenie z dnia 14 lipca 2021 r., Sygn. akt: D 16/21
Orzeczenie jest nieprawomocne.
 

PRZEWODNICZĄCY: r. pr. Igor Bąkowski
CZŁONKOWIE: r. pr. Andrzej Szmigiel
r. pr. Tomasz Nawrot
PROTOKOLANT: Karolina Szymala

           
Okręgowy Sąd Dyscyplinarny Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. po rozpoznaniu na rozprawie […] r. w W. sprawy przeciwko radcy prawnemu B.
posiadając status aplikanta radcowskiego, w okresie od […] r. do […] r. w W., w krótkich odstępach czasu w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, odbywając praktyki w Biurze […] Urzędu W., używając przydzielonego indywidualnego loginu i hasła, przetwarzał dane osobowe w zbiorze danych Biura […] Urzędu W., umieszczone w systemie […], w postaci […] dokumentów tj. wypisów z ewidencji gruntów, choć do ich przetwarzania nie był uprawniony,
tj. popełnił czyn z art. 64 ust. 1 ustawy o radcach prawnych w związku z art. 107 ust. 1 ustawy o ochronie danych osobowych w związku z art. 12 k.k. oraz w związku z art. 11 ust. 1 w związku z art. 3 ust. 3 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego, stanowiącego załącznik do uchwały nr 3/2014 Nadzwyczajnego Krajowego Zjazdu Radców Prawnych z dnia 22 listopada 2014 r. w sprawie Kodeksu Etyki Radcy Prawnego
 

 

 

 
[…] r. do Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. („OIRP”) wpłynęło pismo z Prokuratury Okręgowej w W. w którym poinformowano, że pod jej nadzorem prowadzone jest pod sygn. akt […] postępowanie, w ramach którego w dniu […] r. radcy prawnemu […] (zwany dalej także „obwinionym”) przedstawiono zarzut o czyn z art. 267 § 1 kodeksu karnego, dotyczący niedopuszczalnego przetwarzania danych osobowych zgromadzonych w zbiorach danych Urzędu W.
 
[…] r. wszczęto dochodzenie przed Rzecznikiem Dyscyplinarnym OIRP.
 
Wyrokiem z […] r. Sąd Rejonowy w W. (sygn. akt […]) uznał, że zachowanie B. polegające na tym, że w okresie od […] r. do […] r. w W., w krótkich odstępach czasu w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, odbywając praktyki w Biurze […] Urzędu W., używając przydzielonego indywidualnego loginu i hasła, przetwarzał dane osobowe w zbiorze danych Biura Urzędu W., umieszczone w systemie […], w postaci […] dokumentów tj. wypisów z ewidencji gruntów, choć do ich przetwarzania nie był uprawniony – stanowiło czyn z art. 107 ust. 1 ustawy o ochronie danych osobowych z związku z art. 12 k.k. – i warunkowo umorzył postępowanie karne na okres próby wynoszący […] lata.
 
Powyższe orzeczenie jest prawomocne (dowód k. […]).
 
Po przeprowadzeniu postępowania wyjaśniającego, […] roku Rzecznik Dyscyplinarny skierował do Okręgowego Sądu Dyscyplinarnego wniosek o ukaranie obwinionego o to, że:
posiadając status aplikanta radcowskiego, w okresie od […] r. do […] r. w W., w krótkich odstępach czasu w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, odbywając praktyki w Biurze […] Urzędu W., używając przydzielonego indywidualnego loginu i hasła, przetwarzał dane osobowe w zbiorze danych Biura […] Urzędu W., umieszczone w systemie […], w postaci […] dokumentów tj. wypisów z ewidencji gruntów, choć do ich przetwarzania nie był uprawniony,
tj. popełnił czyn z art. 64 ust. 1 ustawy o radcach prawnych w związku z art. 107 ust. 1 ustawy o ochronie danych osobowych z związku z art. 12 k.k. oraz w zw. z art. 11 ust. 1 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego stanowiącego załącznik do uchwały nr 3/2014 Nadzwyczajnego Krajowego Zjazdu Radców Prawnych z dnia 22 listopada 2014 r. w sprawie Kodeksu Etyki Radcy Prawnego („Kodeks Etyki”).
 
Obwiniony nie stawił się na rozprawę przed Okręgowym Sądem Dyscyplinarnym pomimo prawidłowego wezwania.
 
Na podstawie dowodów zgromadzonych w toku przewodu sądowego Okręgowy Sąd Dyscyplinarny ustalił i zważył, co następuje:
 
Należy podkreślić, że organy dyscyplinarne są związane wyrokiem skazującym co do popełnienia przestępstwa (jego znamion) i nie mogą w tym zakresie czynić własnych ustaleń i ocen, a obwiniony nie może w postępowaniu dyscyplinarnym kwestionować faktu popełnienia przestępstwa (tak m.in. wyrok Sądu Najwyższego – Izba Karna z dnia […]. r. sygn. akt […], orzeczenie Wyższego Sądu Dyscyplinarnego Krajowej Izby Radców Prawnych w W. z […] r.).
 
W przedmiotowej sprawie wyrokiem z […] r. Sąd Rejonowy w W. (sygn. akt […]) uznał, że zachowanie B. (obwinionego) polegające na tym, że w okresie od […] r. do […] r. w W., w krótkich odstępach czasu w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, odbywając praktyki w Biurze […] Urzędu W., używając przydzielonego indywidualnego loginu i hasła, przetwarzał dane osobowe w zbiorze danych Biura […] Urzędu W., umieszczone w systemie […], w postaci […] dokumentów tj. wypisów z ewidencji gruntów, choć do ich przetwarzania nie był uprawniony – stanowiło czyn z art. 107 ust. 1 ustawy o ochronie danych osobowych z związku z art. 12 k.k. W wyroku tym Sąd orzekł wobec obwinionego świadczenie pieniężne w wysokości […] złotych na rzecz Funduszu P. Sąd ten wprawdzie warunkowo umorzył postępowanie karne na okres próby wynoszący […] lata, jednakże Sąd ten zastosował środek dla którego warunkiem koniecznym dla jego zastosowania jest to, że okoliczności popełnienia czynu nie budzą wątpliwości. Powyższe orzeczenie jest prawomocne (dowód k. […]).
 
Po przeprowadzeniu rozprawy, Okręgowy Sąd Dyscyplinarny uznał obwinionego winnym zarzucanych mu czynów.
 
Zarzut postawiony we wniosku o ukaranie z […] roku jest w esencji tożsamy z czynem którego popełnienie stwierdził Sąd Rejonowy w W. wyrokiem z […] r. (sygn. akt […]).
 
W związku z powyższym, tutejszy Sąd uznał obwinionego winnym tego, że posiadając status aplikanta radcowskiego, w okresie od […] r. do […] r. w W., w krótkich odstępach czasu w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, odbywając praktyki w Biurze […] Urzędu W., używając przydzielonego indywidualnego loginu i hasła, przetwarzał dane osobowe w zbiorze danych Biura […] Urzędu W., umieszczone w systemie […], w postaci […] dokumentów tj. wypisów z ewidencji gruntów, choć do ich przetwarzania nie był uprawniony.
 
Sąd uznał iż działanie to wypełniało dyspozycję popełnienia przewinienia dyscyplinarnego określonego w art. 64 ust. 1 ustawy o radcach prawnych art. 107 ust. 1 ustawy o ochronie danych osobowych w związku z art. 12 k.k. oraz w zw. z art. 11 ust. 1 Kodeksu Etyki.
 
Jakkolwiek zarzucany obwinionemu czyn został popełniony w okresie od […] r. do […] r., Sąd Rejonowy w W. wyrokiem z […] r. (sygn. akt […]) zasadnie zastosował art. 107 ust. 1 ustawy o ochronie danych osobowych w brzmieniu obowiązującym w dacie orzekania, jako, że czyn był penalizowany w czasie popełnienia w art. 49 ust. 1 ustawy o ochronie danych osobowych z dnia […] r., a następnie od […] r. zachowanie takie było penalizowane w art. 107 ust. 1 ustawy o ochronie danych osobowych z […] r. kierując się zasadą stosowania ustawy aktualnej, chyba, że poprzednia byłaby względniejsza dla sprawcy.
 
Podobne zasady zastosować należało do kwestii wskazania w podstawie prawnej zarzucanego przewinienia dyscyplinarnego art. 11 ust. 1 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego stanowiącego załącznik do uchwały nr 3/2014 Nadzwyczajnego Krajowego Zjazdu Radców Prawnych z dnia 22 listopada 2014 r. w sprawie Kodeksu Etyki Radcy Prawnego („Kodeks Etyki”). Przepis ten wszedł w życie 1 lipca 2015 r. i stanowi, że radca prawny obowiązany jest dbać o godność zawodu nie tylko przy wykonywaniu czynności zawodowych, ale również w działalności publicznej i w życiu prywatnym. Wcześniej obowiązywał Kodeks Etyki Radcy Prawnego, którego tekst stanowił załącznik do uchwały nr 8/VIII/2010 Prezydium Krajowej Rady Radców Prawnych z 28 grudnia 2010 r. w sprawie ogłoszenia tekstu jednolitego Kodeksu Etyki Radcy Prawnego – który to kodeks w art. 6 ust. 2 stanowił, że radca prawny obowiązany jest dbać o godność zawodu przy wykonywaniu czynności zawodowych, a także w działalności publicznej i w życiu prywatnym. Obie te regulacje są tożsame i penalizują w zakresie odpowiedzialności dyscyplinarnej te same zachowania, co obligowało zarówno Rzecznika Dyscyplinarnego jak i tutejszy Sąd do wskazania w kwalifikacji prawnej czynu zgodnie z brzmieniem aktualnie obowiązującego Kodeksu Etyki.
 
Zgodnie z art. 64 ust. 1 ustawy o radcach prawnych radca prawny podlega odpowiedzialności dyscyplinarnej za postępowanie sprzeczne z prawem, zasadami etyki lub godnością zawodu bądź za naruszenie swych obowiązków zawodowych.
 
Trzeba podkreślić, że działanie obwinionego jako aplikanta radcowskiego czyli przyszłego radcy prawnego wykonującego zawód zaufania publicznego podważało zaufanie do obwinionego jako radcy prawnego jak i do zawodu radcy prawnego w ogólności.
 
Było też działaniem sprzecznym z prawem, tj. z art. 107 ust. 1 ustawy o ochronie danych osobowych w związku z art. 12 k.k. Ustawa o ochronie danych osobowych przewiduje odpowiedzialność karną za przetwarzanie danych osobowych przez daną osobę w sytuacji gdy ich przetwarzanie nie jest dopuszczalne albo do ich przetwarzania nie jest uprawniona – co wynika jednoznacznie z wyroku Sądu Rejonowego w W. (sygn. akt […]). Trzeba podkreślić, że przetwarzanie tych danych osobowych odbywało się na dużą skalę i dotyczyło danych wynikających z […] dokumentów.
 
Uznając winę obwinionego Sąd, uznał, że adekwatne i konieczne dla osiągnięcia celów będzie orzeczenie wobec obwinionego na podstawie art. 65 ust. 1 pkt. 3 ustawy o radcach prawnych (Dz. U. z 2002 r., Nr 123, poz. 1059 ze zm.) kary pieniężnej w wysokości […] złotych.
 
Rodzaj kary w ocenie Sądu jest adekwatny do charakteru przewinienia obwinionego a jej wysokość jest uzasadniona okolicznościami sprawy. Wysokość wymierzonej kary jest uzasadniona stopniem winy i wyważona biorąc pod uwagę charakter naruszenia i postawę obwinionego.
 
O kosztach postępowania OSD orzekł na podstawie art. 70⁶ ustawy o radcach prawnych, biorąc pod uwagę czynności podjęte w postępowaniu.
 
E.R.