Orzeczenie z dnia 13 kwietnia 2022 r. Sygn. akt: D 168/21
Orzeczenie jest prawomocne
 

PRZEWODNICZĄCY:      r. pr. Mikołaj Pedrycz
CZŁONKOWIE:                 r. pr. Marcin Milewski
r. pr. Krzysztof Jacek Woś
PROTOKOLANT:              Karolina Szymala

 
Okręgowy Sąd Dyscyplinarny Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. po rozpoznaniu na rozprawie […] r. w W. sprawy przeciwko radcy prawnemu P.S. ([…]) obwinionemu o to, że:

 

 

 

 
Dnia […] roku r. Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. (dalej: „ZRD”) złożył wniosek o ukaranie radcy prawnego P.S. ([…], dalej: „Obwiniony”), w którym zarzucił Obwinionemu, że:
- od momentu wyznaczenia go pełnomocnikiem procesowym do dnia […] r. w sprawie o sygn. akt. […] (prowadzonej przed Sądem Rejonowym G. – P. w G.) nie zapoznał się z aktami sprawy celem ustalenia stanu sprawy oraz zakresu zwolnienia od kosztów sądowych jego klienta, tj. naruszenie art. 64 ust. 1 ustawy z dnia 12 lipca 1982 r. o radcach prawnych (Dz. U. z 2020 r. poz. 75, dalej: „UoRP”) w zw. z art. 6 i art. 61 ust. 2 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego (dalej: „KERP”) w zw. z § 20 Regulaminu wykonywania zawodu radcy prawnego,
- od dnia […] do […] r. (oprócz wysłania w dniu […] r. korespondencji pocztowej) nie podjął żadnych realnych działań celem skontaktowania się z klientem, który przebywał wówczas w jednostce penitencjarnej, celem poinformowania go o wezwaniu sądu do uiszczenia opłaty od apelacji pod rygorem jej odrzucenia, tj. naruszenie art. 64 ust. 1 UoRP w zw. z art. 8 i art. 12 ust. 1 KERP.
 
Wniosek o ukaranie został złożony wskutek zawiadomienia Klienta – p. T.S. z dnia […] r., wskutek którego przed OSD w W. toczyła się sprawa o sygn. akt […], w której Obwinionemu zarzucono nieuzupełnienie braku formalnego pisma procesowego (apelacji) poprzez niezłożenie w imieniu klienta wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych w zakresie opłacenie apelacji. W tym postępowaniu Obwiniony został uniewinniony.
 
W odpowiedzi na wniosek o ukaranie z dnia […] r. Obwiniony stwierdził, iż:
- w dniu […] roku złożył w SR w G. – P. w G. wniosek o przesłanie kopii akt sprawy, co jego zdanie świadczyło  o podjęciu działań mających na celu zapoznanie się z aktami sprawy,
- przesłanie do klienta w dniu […] r. wezwania sądu do uzupełnienia braków formalnych stanowiło podjęcie starannych działań w celu zapewnienia klientowi ochrony jego praw, a zatem stanowiło to „realne” działanie (tj. zgodnie z przytoczoną definicją słownikową: „istniejące w rzeczywistości”), podjęte celem skontaktowania się z klientem. 
 
Obwiniony zanegował powoływanie się przez ZRD na uzasadnienie wyroku w sprawie o sygn. akt […] z uwagi na fakt, iż nie jest on wiążący w niniejszej sprawie.
 
Nadto Obwiniony stwierdził, iż skoro OSD w sprawie […] uznał, iż nie istnieje norma nakazująca pełnomocnikowi uzupełnienie braków formalnych apelacji, to wobec tego „nie może istnieć norma, która by nakazywała pełnomocnikowi opłacenie apelacji bądź spowodowanie jej opłacenia (bądź złożenia wniosku o zwolnienie od kosztów) przez klienta.”
 
Obwiniony powołał się także na negatywną przesłankę procesową, którą miałaby być powaga rzeczy osądzonej, tj. fakt, iż czyny będące podstawą zarzutów wniosku o ukaranie w niniejszej sprawie zostały osądzone i Obwiniony został od nich uniewinniony w sprawie o sygn. […].
 
Podczas rozprawy w dniu […] r. Obwiniony nie stawił się, pomimo prawidłowego zawiadomienia (k. 67). ZRD podtrzymał swoje dotychczasowe twierdzenia i wniósł o orzeczenie kary nagany.
 
OSD ustalił następujący stan faktyczny:
 
W dniu […] r. Obwiniony został wyznaczony pełnomocnikiem p. T.S. w toczącej się przed SR G. – P. w […] Obwiniony wystosował pismo o wydanie kopii z dokumentów akt sprawy (wraz z opłatą), na które nie otrzymał odpowiedzi. Obwiniony brał udział w rozprawach przed SR G. – P. w G.  w dniach […] r. oraz […] r.
 
W dniu […] r. Obwiniony złożył apelację od wyroku zapadłego w niniejszej sprawie w dniu […] r. (oddalającego powództwo). Apelacja ta nie została opłacona, z uwagi na posiadaną przez Obwinionego wiedzę o zwolnieniu p. T.S. od kosztów sądowych
 
W dniu […] r. Obwiniony otrzymał z Sądu wezwanie do uzupełnienia braków formalnych apelacji poprzez jej opłacenie.
 
W dniu […] roku Obwiniony przesłał ww. postanowienie do T.S., który w dniu […] r. złożył wniosek o zwolnienie go od kosztów sądowych w postępowaniu apelacyjnym .
 
Z uwagi na złożenie ww. wniosku po terminie, SR G. P. wydał w dniu […] r. postanowienie o odrzuceniu apelacji, z uwagi na jej nieopłacenie i nieuzupełnienie tego braku w terminie oraz złożenie wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych po terminie, który upływał w dniu […] r.
 
Powyższy stan faktyczny w niniejszej sprawie, odnoszący się głównie do prowadzenia przez Obwinionego (jako pełnomocnika z urzędu) sprawy z powództwa jego klienta – T.S., został ustalony na podstawie ustaleń w sprawie […]. Uzupełniające wyjaśnienia w niniejszej sprawie potwierdziły ww. okoliczności, których strony nie negowały (pozostając przy znacząco odmiennych stanowiskach co do interpretacji ww. faktów).
 
OSD stwierdził co następuje:
 
Obowiązkiem radcy prawnego jest działanie w sposób rzetelny i zapewniający możliwie maksymalną ochronę praw klienta.
 
W niniejszej sprawie Klient poniósł negatywne konsekwencje procesowe (odrzucenie apelacji), które były efektem zaniechania radcy prawnego. Niewątpliwie odrzucenie apelacji było skutkiem braku dostatecznego rozpoznania zakresu zwolnienia klienta od koszów sądowych.
 
Słusznie twierdzi Obwiniony (i co znalazło potwierdzenie w wyroku w sprawie o sygn. akt […]), że nie istnieje norma, która nazywałaby mu złożenie w imieniu klienta wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych. Nie istnieje także norma, która nakazywałaby mu opłacenie apelacji w imieniu klienta.
 
Nie ulega jednak wątpliwości, że jest obowiązkiem radcy prawnego zapewnienie swojemu klientowi możliwości uzyskania korzystnego rozstrzygnięcia w sprawie, w tym m. in. skuteczne złożenie środka odwoławczego. W przypadku, gdy środek taki zawiera braki formalne – obowiązkiem radcy prawnego jest ich uzupełnienie, albo – identyfikacja przyczyn ww. braków formalnych i umożliwienie ich uzupełnienia przez klienta. Innymi słowy – generalny i niekwestionowany obowiązek profesjonalnego doradztwa prawnego obejmuje także obowiązek doradztwa w zakresie uzupełnienia braków formalnych, przyczyn tych braków i konsekwencji ich nieuzupełnienia.
 
W niniejszej sprawie Obwiniony, wskutek braku zapoznania się z całością akt sprawy – nie posiadał dostatecznych informacji nt. zakresu zwolnienia od kosztów sądowych. Sam fakt, iż na wcześniejszym etapie Obwiniony wystosował do Sądu stosowny wniosek o dostęp do akt nie stanowił zdaniem OSD wystarczającej realizacji tego obowiązku – tym bardziej w sytuacji, gdy mogło to skutkować jednym z najdalej idących negatywnych skutków procesowych dla klienta. Nawet, jeśli Obwiniony nie zrealizował tego obowiązku na wcześniejszym etapie postępowania, to z chwilą odbioru wezwania do uzupełnienia braków formalnych powinien podjąć wszelkie kroki, aby móc te braki skutecznie uzupełnić, na co składać się powinno:
- identyfikacja przyczyn powstania braku formalnego (tu: identyfikacja właściwego zakresu zwolnienia od kosztów sądowych),
- analiza możliwości skutecznego uzupełnienia braków formalnych, z uwzględnieniem wszystkich okoliczności sprawy, takich jak krótki czas na uzupełnienie, przebywanie klienta w areszcie śledczym (w niniejszej sprawie mogło to polegać na przedstawieniu klientowi konsekwencji nieuzupełnienia braku i ustalenie z nim skutecznych działań, wraz z przedstawienie możliwych opcji: np.  wniesienia kolejnego wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych lub opłacenie apelacji),
- podjęcie ustalonych z klientem działań, celem uzupełnienia braków formalnych.
 
Tymczasem ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego (który co do faktów nie był przez Obwinionego kwestionowany) wynika, że działania Obwinionego ograniczyły się do przesłania klientowi otrzymanego z sądu wezwania.
 
OSD podziela w tym zakresie ustalenia poczynione w sprawie […], że jedynie w wyjątkowych okolicznościach, wysłanie klientowi wezwanie do uzupełnia braków formalnych w dniu […] r., pozwoliłoby mu na skuteczne ich uzupełnienie w terminie. Tym bardziej należy wskazać, że z zasad doświadczenia życiowego wynika, iż otrzymując taki wniosek, klient, niebędący profesjonalnym prawnikiem, potrzebowałby nieco więcej czasu, aby samodzielnie podjąć decyzję o uzupełnieniu braków i sposobie, w jaki miałby to uczynić.
 
Tym samym OSD uznał, że brak zapoznania się z aktami sadowymi oraz jedynie ograniczony kontakt z klientem po otrzymaniu wezwania do uzupełnia braków formalnych stanowią zawinione zaniechania Obwinionego, naruszające dyrektywy rzetelnego, sumiennego i zgodnego z interesem klienta działania radcy prawnego, wskazane w art. 6, 8 oraz 12 KERP, za które wskazane jest orzeczenie kary nagany.
 
Obwiniony w związku z ukaraniem ponosi zryczałtowane koszty niniejszego postępowania dyscyplinarnego na podstawie art. 70⁶ ust. 2 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych (t.j. Dz. U. z 2018 r., poz. 2115 ze zm.), którymi został obciążony w kwocie 1000 zł (słownie: jeden tysiąc złotych) na rzecz Okręgowej Izby Radców Prawnych w W.
 
W związku z powyższym orzeczono jak na wstępie.
 
GF