Orzeczenie z dnia 12 kwietnia 2017 r. Sygn. akt: D 3/18
Orzeczenie prawomocne
 
 

PRZEWODNICZĄCY:   r. pr. Tomasz Iwańczuk
CZŁONKOWIE:    r. pr. Michał Rajski
r. pr. Bogdan Sanowski
PROTOKOLANT:    Karolina Szymala

           
Okręgowy Sąd Dyscyplinarny Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. po rozpoznaniu na rozprawach w dniu […] r. oraz […] r. w W. sprawy przeciwko radcy prawnemu T., […], obwinionemu o to, że:

 
 

 

 
 

 
W dniu […] roku do Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. wpłynęła skarga S., która działała w imieniu własnym i swoich małoletnich dzieci – A.(3) i A.(2), na radcę prawnego T. cyt.: „na wyzute z etyki i nieludzko okrutne działania radcy prawnego T., który swoim działaniem łamie obowiązujące prawo oraz zasady współżycia społecznego”. (k. […] – […], […] – […]). Skarżąca zarzuciła radcy prawnemu, iż dopuścił się kłamstwa wobec Sądu poprzez zatajenie istotnych informacji tj. o toczącym się od […] r. postępowaniu o podział majątku wspólnego w częściach nierównych i o ustanowionym w dniu […] r. zakazie zbywania i obciążania nieruchomości przy ul. W. {…] w P., o którym powiadomiła komornika drogą mailową w dniu […] r. (k. […]).

W związku z tak postawionymi zarzutami radca prawny w piśmie z dnia […] r. wyjaśnił, że na podstawie nakazu zapłaty z dnia […] r. komornik sądowy dokonał szeregu zajęć wierzytelności, zajęć wierzytelności z rachunków bankowych, jak również zajęcia wynagrodzenia za pracę, które nie pozwalały jednak wyegzekwować całej należnej wierzytelności sumy oraz kosztów prowadzonych postępowań. Ponadto, radca prawny wyjaśnił, iż nigdy nie uzyskał odpisu wyroku orzekającego rozwód pomiędzy S., a A.(1), a odmowa podyktowana była faktem, że nie był stroną postępowania w sprawie o rozwód. Nigdy też bezpośrednio nie kierował jakichkolwiek wniosków do Sądu Rejonowego prowadzącego księgę wieczystą urządzoną dla przedmiotowej nieruchomości. (k. […] – […]).

Postanowieniem z dnia […] r. Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego wobec niejasnych okoliczności sprawy postanowił wszcząć dochodzenie w sprawie, gdyż, jak stwierdził, opisane w zawiadomieniu czyny mogą wypełniać dyspozycję art. 6 ust. 1 i 2 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego.

W dniu […] r. Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego OIRP w W. wydał postanowienie o przedstawieniu zarzutów i postanowił przedstawić radcy prawnemu T. zarzut popełnienia przewinienia dyscyplinarnego określonego w art. 64 ust. 1 ustawy o radcach prawnych w zw. z art. 11 oraz art. 12 ust. 1, a także art. 38 ust. 3 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego.

W dniu […] r. Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego złożył wniosek o ukaranie z przyczyn podanych w przedstawionych zarzutach do Okręgowego Sądu Dyscyplinarnego OIRP w W.. (k. […]-[…]).

Po przeprowadzeniu rozprawy Okręgowy Sąd Dyscyplinarny wydał w dniu […] r. orzeczenie, w którym uniewinnił radcę prawnego T. od zarzucanych mu we wniosku o ukaranie czynów. Kosztami postępowania obciążył OIRP w W..

Od tego orzeczenia odwołała się pokrzywdzona w dniu […] r. i wniosła o zmianę orzeczenia i uznanie radcy prawnego T. winnym zarzucanych mu we wniosku o ukaranie czynów i o wymierzenie mu kary przez Wyższy Sąd Dyscyplinarny zgodnie z uznaniem, alternatywnie o uchylenie zaskarżonego orzeczenia i przekazanie go do ponownego rozpoznania przez cyt.: „Wyższy Sąd Dyscyplinarny przy OIRP w W. w innym składzie”.

W dniu […] r. Wyższy Sąd Dyscyplinarny Krajowej Izby Radców Prawnych w W. po rozpoznaniu na rozprawie w dniu […] r. sprawy radcy prawnego T. obwinionego o popełnienie przewinienia dyscyplinarnego określonego w art. 64 ust. 1 ustawy o radcach prawnych w zw. z art. 11 oraz art. 12 ust. 1, a także art. 38 ust. 3 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego na skutek odwołania pokrzywdzonej uchylił orzeczenie Okręgowego Sądu Dyscyplinarnego OIRP w W. z dnia […] r. i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania przez OSD.

W dniu […] r., na rozprawie przed Okręgowym Sądem Dyscyplinarnym Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. stawili się Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego, obwiniony r.pr. T. oraz pokrzywdzona S.. Na następnej rozprawie w dniu […] r., przed OSD Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. nikt się nie stawił, wszyscy prawidłowo powiadomieni o terminie.
 
Okręgowy Sąd Dyscyplinarny ustalił następujący stan faktyczny:
 
W […] r. Sąd Okręgowy w W. […] Wydział Cywilny w sprawie pod sygn. akt […], wydał przeciwko A.(1), przedsiębiorcy (prywatnie ówcześnie męża S., dalej: „Pokrzywdzona”) nakaz zapłaty na rzecz S. Sp. z o.o. (następnie S.), którą reprezentował Obwiniony. (k. […])

Na podstawie prawomocnego nakazu wierzyciel reprezentowany przez Obwinionego wszczął egzekucję z majątku dłużnika, kierując ją m.in. do nieruchomości stanowiącej majątek wspólny małżonków pokrzywdzonej i A.(1), położonej w P. przy ul. W. nr […] (dalej: „Nieruchomość”). Wobec nieuzyskania klauzuli przeciwko małżonce A.(1) egzekucja z Nieruchomości została umorzona. (k. […])

Pismem z […] r. Obwiniony został poinformowany przez Komornika B., że A.(1) jest na zasadzie wspólności majątkowej małżeńskiej z Pokrzywdzoną współwłaścicielami m.in. Nieruchomości, a nadto, że małżeństwo A.(1) i Pokrzywdzonej zostało rozwiązane przez Sąd Okręgowy w P. w dniu […] r. (k. […], […], […])

W związku z powziętą informacją o rozwodzie Obwiniony wystąpił […] r. do komornika o zajęcie prawa majątkowego A.(1) do majątku, który będzie mu przypadać z tytułu podziału majątku dorobkowego oraz złożył wniosek o wszczęcie egzekucji z nieruchomości (k. […]).

W odpowiedzi na wniosek egzekucyjny komornik B. w dniu […] r. dokonał zajęcia Nieruchomości wskazując, że stanowi ona własność dłużników A.(1) i S. w […] części, wnosząc jednocześnie do sądu wieczystoksięgowego o wpis wzmianki o zajęciu. (k. […], […])

[…] r. Obwiniony wystąpił do Sądu Okręgowego w P. o wydanie mu odpisu wyroku rozwodowego pomiędzy S., a A.(1) (k. […]) Pismem z dnia […] r. Sąd Okręgowy w P. stwierdził brak podstaw do wydania Obwinionemu odpisu tego wyroku. (k. […])

Postanowieniem z dnia […] r. w sprawie […] Sąd Rejonowy P. w P. zabezpieczył roszczenie Pokrzywdzonej poprzez zakaz zbywania i obciążania nieruchomości (k. […]-[…], […]-[…])

Pismem z dnia […] r. Obwiniony wniósł do komornika o zajęcie prawa majątkowego dłużnika A.(1) – praw jakie będą mu przysługiwać od Pokrzywdzonej z tytułu żądania dokonania podziału majątku wspólnego należącego do A.(1) i S.. Komornik dokonał takiego zajęcia pismem z dnia […] r. (k. […]-[…], […]-[…], […]-[…], […]-[…])

Postanowieniem z dnia […] r. ([…]) Sąd Rejonowy w P. polecił komornikowi Z. (do którego zostało przekazane prowadzenie egzekucji z Nieruchomości) prowadzenie spraw egzekucyjnych przekazanych mu przez komornika B. oraz zobowiązanie wierzyciela do sprostowania wpisu treści w księdze wieczystej Nieruchomości poprzez wpisanie własności dłużnika (tj. A.(1)) w […] części. (k. […]-[…])

W odpowiedzi na wezwanie komornika z […] r. Obwiniony pismem z dnia […] r. wystąpił do Sądu Okręgowego w W. o wydanie dalszego ([…]) tytułu wykonawczego. (k. […], […], […])

Pismem z dnia […] r. Obwiniony na wezwanie Sądu udzielił dodatkowych wyjaśnień informując, że egzekucja ma zostać skierowana do ułamkowej części nieruchomości należącej do A.(1) (wobec przekształcenia z chwilą rozwodu małżeńskiej wspólności majątkowej we współwłasność w częściach ułamkowych). Do pisma został dołączony wydruk z księgi wieczystej Nieruchomości. (k. […]-[…], […])

[…] r. Sąd Okręgowy w W. postanowił wydać Obwinionemu dalszy ([…]) tytuł wykonawczy w celu skierowania egzekucji do części Nieruchomości. W postanowieniu Sąd wskazał, że podział nie został przeprowadzony, w związku z czym, dłużnik stał się właścicielem […] nieruchomości zajmowanej przez byłych małżonków i uwzględnił wniosek Obwinionego. (k. […])

Powyższy stan faktyczny został ustalony w oparciu o akta sprawy o sygn. […]. W tym w szczególności zgromadzone w sprawie dokumenty oraz zeznania pokrzywdzonej i wyjaśnienia obwinionego. Materiał dowodowy w niniejszej sprawie stanowią w pierwszej kolejności kserokopie dokumentów urzędowych, korespondencji pisemnej, e-mailowej oraz innych dokumentów prywatnych. OSD uznał ten materiał za wiarygodny i potwierdzający odzwierciedlone w nim okoliczności. Prawdziwość załączonych do sprawy dokumentów nie budziła wątpliwości OSD, nie była również kwestionowana przez żadną ze stron. Tym samym OSD uznał, że zgromadzone dokumenty mogły stanowić rzetelną podstawę do dokonania ustaleń faktycznych w niniejszej sprawie.

W zakresie zeznań pokrzywdzonej OSD dał im wiarę co do okoliczności faktycznych nimi objętych, z wyłączeniem: ([…]) posiadania przez obwinionego wiedzy o toczącym się postępowaniu o podział majątku wspólnego oraz wiedzy o treści pisma komornika z […] r. – są to przypuszczenia i domysły pokrzywdzonej, które nie zostały potwierdzone pozostałymi środkami dowodowymi, w szczególności dokumentami. ([…]) działania obwinionego w zmowie z byłym mężem pokrzywdzonej – jest to wynik wyłącznie przypuszczeń pokrzywdzonej, a okoliczności te nie są przedmiotem niniejszego postępowania.

Sąd dał wiarę wyjaśnieniom obwinionego w pełnym zakresie, albowiem znajdują one potwierdzenie w zebranych dokumentach, są spójne i konsekwentne.
 
Okręgowy Sąd Dyscyplinarny zważył, co następuje:
 
I. W ocenie Okręgowego Sądu Dyscyplinarnego Okręgowej Izby Radców Prawnych w W., obwiniony radca prawny T. nie dopuścił się przewinienia dyscyplinarnego zarzucanego w pkt I wniosku o ukaranie, który to czyn stanowi przewinienie dyscyplinarne, jako czyn sprzeczny z zasadami wyrażonymi w art. 64 ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych (Dz. U. 2016, poz. 233 z późn. zm.) w zw. z art. 11 w zw. z art. 12 ust. 1 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego.

Zgodnie z treścią art. 6 ust. 1 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego, ogłoszonego uchwałą nr 8/VIII/2010 Prezydium Krajowej Rady Radców Prawnych z dnia 28 grudnia 2010 r., a mającej zastosowanie w niniejszej sprawie, radca prawny obowiązany jest wykonywać czynności zawodowe zgodnie z prawem, uczciwie, rzeczowo i z należytą starannością.

Dalej zgodnie z treścią art. 64 ust. 1 pkt. 1 i 2 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r., o radcach prawnych (Dz. U. z 2010 r., nr 10, poz. 65 z późn. zm.) radca prawny podlega odpowiedzialności dyscyplinarnej za zawinione, nienależyte wykonywanie zawodu radcy prawnego oraz za czyny sprzeczne ze ślubowaniem radcowskim lub z zasadami etyki radcy prawnego. Podkreślić należy, iż powyższe jednoznacznie wskazuje, że wszczęcie postępowania może nastąpić, jeżeli zachodzi uzasadnione podejrzenie zawinionego, nienależytego wykonywania zawodu radcy prawnego bądź popełnienia czynów sprzecznych ze ślubowaniem radowskim lub zasadami etyki radcy prawnego.

Oczywistym jest, że radca prawny, reprezentujący wierzyciela w toku postępowania, także na etapie postępowania egzekucyjnego, jest uprawniony do podejmowania wszelkich dopuszczalnych prawem czynności i korzystania ze wszelkich dostępnych mu prawnie środków, mających na celu wyegzekwowanie prawomocnie zasądzonych roszczeń swojego klienta.

Pełen obraz postawy radcy prawnego, po przeprowadzeniu wszystkich dowodów w sprawie, nie wskazuje, iż dokonywane przez niego czynności mogłyby być sprzeczne z dobrymi obyczajami, czy zatajać okoliczności sprawy. Kwestia ustalenia czy egzekucja do pozostałego majątku dłużnika A.(1) była bezskuteczna i czy w ogóle była prowadzona egzekucja do innej nieruchomości należącej do dłużnika, tj. os. P. […] w P. – jest niejako drugorzędna. Wskazać bowiem należy, że działania r.pr. T. podejmowane w ramach postępowania egzekucyjnego prowadzonego przeciwko dłużnikowi jego klienta – były podejmowane zgodnie z prawem, a wierzyciel ma pełne prawo wyboru sposobu egzekucji, który będzie odpowiedni do zaspokojenia jego roszczenia.

Niemniej, zgodnie z wnioskiem egzekucyjnym złożonym przez obwinionego oraz dalszymi pismami w sprawie, egzekucja miała być prowadzona przede wszystkim z rachunków bankowych oraz wynagrodzenia za pracę – w tym zakresie kwoty potrącenia wynagrodzenia, biorąc pod uwagę także wielość wierzycieli – nie spowodowały znacznego pomniejszenia wierzytelności. Celem więc zabezpieczenia roszczeń mocodawcy obwinionego najbardziej adekwatnym sposobem, który gwarantowałby chociaż częściową spłatę, mogła okazać się dopiero egzekucja z nieruchomości.

Kolejno, zdaniem OSD, wskazany w sprawie materiał dowodowy, nie pozwala na przyjęcie jakoby obwiniony zataił przed Sądem Okręgowym w W., że w dniu […] r. wydano postanowienie o udzieleniu zabezpieczenia.  Do pisma z dnia […] r. został dołączony aktualny wydruk z Centralnej Bazy Ksiąg Wieczystych. Ponadto, w wyjaśnieniach obwinionego z dnia […] r. zostało ponownie złożone przedmiotowe pismo wraz ze wszystkimi załącznikami.

Materiał zgromadzony w przedmiotowej sprawie, nie pozwala stwierdzić, że ani wierzyciel S., ani obwiniony jako jego pełnomocnik mieliby wiedzę na temat faktu, że żona dłużnika, Pani S., wszczęła postępowanie o podział majątku wspólnego, czy że złożyła ona wniosek o ustalenie nierównych udziałów byłych współmałżonków w tym majątku oraz wniosek o zabezpieczenie nieruchomości położonej w P. przy ul. W. […].

W dniu […] r., obwiniony, działając w imieniu i na rzecz wierzyciela złożył u Komornika Sądowego wniosek o wszczęcie egzekucji z ułamkowej części nieruchomości (a więc na […] miesięcy przed udzieleniem zabezpieczenia). Jak wynika z powyższego, skoro więc Komornik Sądowy przesłał zawiadomienie o zajęciu nieruchomości zgodnie z wnioskiem wierzyciela w dniu […] r., to jest to równoznaczne z tym, że wniosek o wszczęcie egzekucji z nieruchomości musiał zostać złożony w odpowiednim czasie przed tą datą. Nie było zatem możliwości, by przedmiotowa sprawa egzekucja została wszczęta już po wydaniu przed właściwy sąd postanowienia o zabezpieczeniu w związku ze wszczęciem przez Panią S. postępowania o podział majątku wspólnego, na dowód czego obwiniony przedłożył wniosek o wszczęcie egzekucji z ułamkowej części nieruchomości z dnia […] r.

Ponadto, okoliczność otrzymania przez obwinionego pisma z dnia […] r. nie była negowana. Jak wynika z wyjaśnień radcy prawnego z dnia […] r., a także stanowiących załącznik do tego pisma „Zajęcie wierzytelności i prawa dnia […] r”, wobec pozyskania informacji o ustaniu wspólności pomiędzy małżonkami, celem zabezpieczenia interesów swojego mocodawcy, obwiniony wniósł z ostrożności o zajęcie prawa majątkowego w postaci prawa żądania od dłużnika dokonania podziału majątku wspólnego należącego do niego i jego byłej małżonki S.. Informacje zawarte w piśmie z dnia […] r. dotyczą tego właśnie wniosku o zajęcie prawa majątkowego w postaci prawa żądania od dłużnika dokonania podziału majątku wspólnego. Należy mieć na uwadze, że realizacja takiego wniosku miałaby uwzględniać jedynie to, co dłużnikowi przypadłoby z podziału majątku wspólnego – a więc, jeśli właściwy sąd uznałby, że udziały małżonków określić należy jako udziały nierówne, w tym nie uwzględniając na rzecz jednej ze stron konkretnego składnik majątkowego, wtedy wierzyciel nie miałby prawa egzekwowania ponadto, co strona – dłużnik faktycznie otrzymała z tytułu podziału. Jeśli więc, jak twierdzi pokrzywdzona, przedmiotowa nieruchomość nie powinna wchodzić w skład majątku wspólnego, to przeprowadzenie egzekucji w związku ze złożonym wnioskiem o zajęcie prawa w trybie art. 912 k.p.c. nie dotyczyłoby tej nieruchomości.

W ocenie OSD, w trakcie prowadzonych postępowań przeciwko dłużnikowi A.(1) obwiniony podejmował niezbędne czynności, które mogły się przyczynić do wyegzekwowania należnych kwot pieniężnych, zabezpieczając maksymalnie interesy jego mocodawcy, które znajdowały oparcie w przepisach prawa oraz zostały potwierdzone przez Komorników Sądowych, którym przedmiotowa egzekucja została powierzona. Ponadto, zebrany w sprawie materiał dowodowy, wskazuje także na brak przesłanki „zatajenia” informacji przez obwinionego radcę prawnego, stanowiących podstawę drugiego z przedstawionych zarzutów.

II. Ponadto, w ocenie Sądu, zasadnym jest uniewinnienie radcy prawnego T. w zakresie drugiego z zarzucanych mu czynów. 

Obwiniony w piśmie z dnia […] r. nie zataił przed Sądem Okręgowym w W., że toczy się postępowanie o podział majątku w częściach nierównych i przyznanie domu w całości pokrzywdzonej i jej dzieciom, albowiem brak jest dowodów na to, że wiedze o tym fakcie posiadał. Ponadto, nawet gdyby posiadał on taką wiedzę, nie była to wiedza pozbawiająca go możliwości wystąpienia o wydanie dalszego tytułu wykonawczego.

Podobnie, obwiniony w piśmie z dnia […] r. nie zataił przed Sądem Okręgowym w W., że nie w dniu […] r. wydano postanowienie o udzieleniu zabezpieczenia i obciążania nieruchomości, albowiem wydruk z Centralnej Bazy Ksiąg Wieczystych z takim zakazem został przez niego dołączony do pisma z dnia […] r., a tym samym Sąd Okręgowy posiadał w tym zakresie wiedzę, która nie stała na przeszkodzie w wydaniu przez ten sąd dalszego tytułu wykonawczego.

W przedmiotowej sprawie nie może być zatem mowy o zatajaniu informacji również w tym kontekście. Jak wynika z analizy zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, zarówno do wniosku o wydanie dalszego tytułu wykonawczego, jak i do pisma z dnia […] r., stanowiącego uzupełnienie ww. wniosku, został dołączony szereg dokumentów dotyczących sprawy, w tym aktualny na dzień składania pisma Wydruk z Centralnej Bazy Danych Ksiąg Wieczystych dotyczący przedmiotowej nieruchomości.
 
Mając na uwadze powyższe okoliczności, Okręgowy Sąd Dyscyplinarny Krajowej Izby Radców Prawnych w W., orzekł jak w sentencji.
 
 
(WK)