opublikowano: 2019-03-27 przez: Pusiewicz Weronika

Orzeczenie z dnia 12 kwietnia 2017 r.  Sygn. akt: D 22/2016
Orzeczenie prawomocne

PRZEWODNICZĄCY:  r. pr. Gerard Dźwigała
CZŁONKOWIE: r. pr. Marzena Okła - Anuszewska
r. pr. Tomasz Iwańczuk
PROTOKOLANT: Karolina Szymala

           

Okręgowy Sąd Dyscyplinarny Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. po rozpoznaniu na rozprawach w dniach […], […] oraz […] w W. sprawy przeciwko radcy  prawnemu S.(1), […], obwinionemu o to, że:
1. w bliżej nie oznaczonym czasie, nie później niż […], w siedzibie Sądu Okręgowego w Ł. zaproponował M.(1) zawarcie ugody w sprawach z jego udziałem przeciwko M.(2) Sp. z o.o. w P., którą to spółkę r.pr. S.(1) reprezentował w sporach z M(1) i M.(3), w zamian za wycofanie przez M.(1) powództwa przeciwko r.pr. S. w sprawie przed Sądem Okręgowym w P. o sygn. akt […] i przyjęcie przez niego kwoty […] zł tytułem wynagrodzenia za roboty budowlane wykonane przez M.(1) na rzecz S.(2) i S.(1), co stanowi naruszenie art. 6 ust. 1 i 2, art. 7, art. 11 ust.3, art. 21 pkt b) Kodeksu etyki radcy prawnego;
2. zaangażował się w działania wrogie wobec M.(1) i M.(3), czego przejawem była jego postawa w procesach sądowych, w których podejmował się on reprezentowania przeciwników procesowych skarżących, tj. M.(2) sp.  z o. o. w P. m. in. w sprawach:
a. przed Sądem Okręgowym w Ł. w sprawie o sygn. Akt […] oraz Sądem Apelacyjnym w Ł. w sprawie o sygn. akt […] z powództwa skarżących przeciwko w/w spółce o uchylenie uchwały w bliżej nieoznaczonym okresie nie wcześniej niż od […] do dnia […].
b. przed Sądem Okręgowym w Ł. w sprawie o sygn. akt […] oraz Sądem Apelacyjnym w Ł. w sprawie o sygn. akt […] z powództwa skarżących, przeciwko w/w spółce o rozwiązanie umowy spółki w bliżej nieoznaczonym okresie nie wcześniej niż od […] do dnia […] co stanowi naruszenie art. 6 ust. 2, art. 11 ust. 2 i 3, art. 22 ust. 1 lit. c) oraz art. 27 ust. 3 Kodeksu etyki radcy prawnego.

3. na rozprawie w dniu […] przed Sądem Okręgowym w P. w sprawie o sygn. akt […] r.pr. S.(1) będąc przesłuchanym w charakterze strony powodowej, zeznał nieprawdę zaprzeczając, jakoby jesienią […] namawiał P.(1) - prezesa zarządu D. Sp. z o.o. w Ł. do rezygnacji z usług M.(1) pod groźbą jej zniszczenia, co stanowi naruszenie art.  6 ust. 2 Kodeksu etyki radcy prawnego;

o r z e k a:

1. Uznaje radcę prawnego S.(1), […], winnym zarzucanego mu w pkt 2 czynu, z tym, że opis tego czynu modyfikuje w ten sposób, że uznaje go winnym tego, iż w okresie od dnia […] co najmniej do dnia […] świadczył pomoc prawną na rzecz M.(2) sp. z o. o. z siedzibą w P., w tym w sprawach spornych spółki z udziałem M.(1) i M.(3), z którymi pozostawał w osobistym sporze, który to czyn stanowi przewinienie dyscyplinarne jako czyn sprzeczny z zasadami wyrażonymi w art. 6 ust. 2, 11 ust. 1-3, art. 19 oraz art. 27 ust. 3 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego stanowiącego załącznik do uchwały Nr 8/VIII/2010 Prezydium Krajowej Rady Radców Prawnych z 28 grudnia 2010 r., który to czyn stanowi przewinienie dyscyplinarne jako postępowanie sprzeczne z zasadami etyki radcy prawnego i za to na podstawie art. 64 ust. 1 pkt 2 i art. 65 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych, wymierza obwinionemu S.(1) karę pieniężną w wysokości […] złotych ([…] złotych) oraz dodatkowo na podstawie art. 65 ust. 2a ustawy o radcach prawnych orzeka dodatkowo zakaz wykonywania patronatu na czas […] lat;
2. Uznaje radcę prawnego S.(1), […], winnym zarzucanego w pkt. 3 wniosku o ukaranie czynu, z tym, że opis tego czynu modyfikuje w ten sposób, że uznaje go winnym tego, iż w dniu […] składając zeznania przed Sądem Okręgowym w P. w sprawie o sygn. akt […] potwierdził nieprawdziwe wyjaśnienia złożone informacyjnie przed tym Sądem w tej sprawie w dniu […], a to, że nie jest prawdą, że namawiał Prezesa D. Sp. z o. o. P.(1) do rezygnacji z usług M.(1), który to czyn stanowi przewinienie dyscyplinarne jako czyn sprzeczny z zasadami wyrażonymi w art. 6 ust. 2 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego oraz ze ślubowaniem radcowskim i za ten czyn, na podstawie art. 64 ust. 1 pkt 2 oraz i art. 65 ust. 1 pkt 3 ustawy o radcach prawnych wymierza obwinionemu S.(1) karę zawieszenia prawa do wykonywania zawodu radcy prawnego na czas […] roku oraz dodatkowo na podstawie art. 65 ust. 2b ustawy o radcach prawnych orzeka dodatkowo zakaz wykonywania patronatu na czas […] lat;
3. W zakresie zarzutu z pkt. 1 wniosku o ukaranie, na podstawie art. 17 § 1 pkt 6 Kodeksu postępowania karnego w zw. z art. 74(1) ustawy o radcach prawnych umarza postępowanie.
4. Na podstawie art. 70⁶ ust. 2 ustawy o radcach prawnych zasądza od obwinionego radcy prawnego S.(1), […], na rzecz Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. tytułem zwrotu kosztów postępowania dyscyplinarnego kwotę […] złotych ([…] złotych).

UZASADNIENIE

1. Przebieg postępowania przed Sądem

Wnioskiem z dnia […] Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego wniósł o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego przeciwko r.pr. S.(1) (dalej „Obwiniony”) zarzucając mu, że:
1. w bliżej nie oznaczonym czasie, nie później niż […], w siedzibie Sądu Okręgowego w Ł. zaproponował M.(1) zawarcie ugody w sprawach z jego udziałem przeciwko M.(2) Sp. z o.o. w P., którą to spółkę r.pr. S.(1) reprezentował w sporach z M.(1) i M.(3), w zamian za wycofanie przez M.(1) powództwa przeciwko r.pr. S.(1) w sprawie przed Sądem Okręgowym w P. o sygn. akt […] i przyjęcie przez niego kwoty […] zł tytułem wynagrodzenia za roboty budowlane wykonane przez M.(1) na rzecz S.(2) i S.(1), co stanowi naruszenie art. 6 ust. 1 i 2, art. 7, art. 11 ust.3, art. 21 pkt b) Kodeksu etyki radcy prawnego;
2. zaangażował się w działania wrogie wobec M.(1) i M.(3), czego przejawem była jego postawa w procesach sądowych, w których podejmował się on reprezentowania przeciwników procesowych skarżących, tj. M.(2) sp.  z o. o. w P. m. in. w sprawach:
a. przed Sądem Okręgowym w Ł. w sprawie o sygn. akt […] oraz Sądem Apelacyjnym w Ł. w sprawie o sygn. akt […] z powództwa skarżących przeciwko w/w spółce o uchylenie uchwały w bliżej nieoznaczonym okresie nie wcześniej niż od […] do dnia […].
b. przed Sądem Okręgowym w Ł. w sprawie o sygn. akt […] oraz Sądem Apelacyjnym w Ł. w sprawie o sygn. Akt […] z powództwa skarżących, przeciwko w/w spółce o rozwiązanie umowy spółki w bliżej nieoznaczonym okresie nie wcześniej niż od […] do dnia […] co stanowi naruszenie art. 6 ust. 2, art. 11 ust. 2 i 3, art. 22 ust. 1 lit. c) oraz art. 27 ust. 3 Kodeksu etyki radcy prawnego.

3. na rozprawie w dniu […] przed Sądem Okręgowym w P. w sprawie o sygn. akt […] r.pr. S.(1) będąc przesłuchanym w charakterze strony powodowej, zeznał nieprawdę zaprzeczając, jakoby jesienią […] namawiał P. - prezesa zarządu D.Sp. z o.o. w Ł. do rezygnacji z usług M.(1) pod groźbą jej zniszczenia,

Obwiniony nie złożył odpowiedzi na wniosek.
Sąd rozpoznał sprawę na rozprawach w dn. […], […] oraz […].
Obwiniony stawił się jedynie na pierwszej rozprawie, gdzie nie przyznał się do stawianych mu zarzutów oraz złożył wyjaśnienia.
W dn. […], ze względu na wniosek dowodowy Pokrzywdzonego M.(1) dotyczący przesłuchania świadka mającego miejsce zamieszkania poza właściwością Sądu, Sąd zwrócił się z odezwą do Okręgowego Sądu Dyscyplinarnego OIRP w K. o przesłuchanie św. K..
OSD OIRP w K. nie przeprowadził tego dowodu z uwagi na niestawiennictwo świadka na pierwszym wyznaczonym terminie oraz nieodebraniu wezwania na kolejny termin. W związku z tym prowadzono postępowanie przed tut. Sądem bez przeprowadzania tego dowodu.
W podsumowaniu wyników postępowania, na rozprawie w dn. […]:
1. Rzecznik Dyscyplinarny podtrzymał wniosek o uznane Obwinionego winnym zarzucanych mu w pkt. 2 i 3 wniosku czynów i wymierzenie przez Sąd kar za poszczególne delikty dyscyplinarne według uznania Sądu. Co do zarzutu z pkt. 1 wniosku, Rzecznik Dyscyplinarny wnioskował o umorzenie postępowania, ze względu na przedawnienie karalności;
2. Pokrzywdzony wniósł o ukaranie Obwinionego.

1. Ustalenia faktyczne Sądu i ocena dowodów.

Okręgowy Sąd Dyscyplinarny ustalił, co następuje:
1. Sąd nie dokonywał ustaleń faktycznych odnośnie zdarzeń związanych z zarzutem z pkt. 1 wniosku o wszczęcie postępowania karnego, z wyjątkiem tego, że przypisywane Obwinionemu w tym zarzucie zachowania mogły mieć ewentualnie miejsce nie później niż […]. Zatem bez względu na to, czy zdarzenia te miały miejsce i jaki był ewentualnie ich przebieg, Obwiniony nie podlega odpowiedzialności z powodu przedawnienia karalności (art. 17 § 1 pkt 6 Kpk w zw. z art. 74(1) ustawy o radcach prawnych („URP”).

2. Pomiędzy Obwinionym a Pokrzywdzonym (M.(1)) i żoną tego ostatniego (M.(3)) co najmniej od dnia […] zaistniał spór na tle umowy, na podstawie której Pokrzywdzony w ramach prowadzonej działalności budowlanej miał wykonać prace budowlane przy budowie domu mieszkalnego dla Obwinionego. Obwiniony wyrażał w związku z tym zastrzeżenia co do zgodności działania Pokrzywdzonego z umową i nakazał Pokrzywdzonemu opuszczenie budowy, odmawiając zapłaty za część zrealizowanych prac. W tych okolicznościach Pokrzywdzony wniósł do Sądu Okręgowego w P. powództwo przeciwko Obwinionemu i jego żonie o zapłatę. W dn. […] Sąd Okręgowy w P. zasądził od Obwinionego i jego żony solidarnie kwotę […] zł z odsetkami ustawowymi od […] do dnia zapłaty. Wyrok w tym zakresie stał się prawomocny w związku z oddaleniem apelacji pozwanych wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Ł. z […].
Dowód: wyrok k. […]-[…], zeznania Obwinionego k. […]

3. Dalszym etapem zaostrzającego się konfliktu pomiędzy Obwinionym a Pokrzywdzonym było wytoczenie w dn. […] przez Obwinionego Pokrzywdzonemu sprawy o ochronę dóbr osobistych w związku z negatywnymi ocenami wyrażonymi przez Pokrzywdzonego pod adresem Obwinionego w postępowaniu przed Sądem Rejonowym w B.. Pozew Obwinionego w tym zakresie został w dn. […] oddalony, a w uzasadnieniu Sąd Okręgowy ustalił m.in., że:

• Obwiniony w okresie od wniesienia przez Pokrzywdzonego powództwa o zapłatę przeciwko Obwinionemu, informował różne osoby mające związki zawodowe z Pokrzywdzonym o rzekomej nieuczciwości Pokrzywdzonego, o jego karalności za kradzież, czego wynikiem było odstąpienie przez jednego z klientów Pokrzywdzonego od umowy o roboty budowlane w okresie […]-[…],

• Obwiniony telefonicznie kontaktował się z hurtowniami materiałów budowlanych zaopatrujących Pokrzywdzonego, informując o złej sytuacji finansowej Pokrzywdzonego i ostrzegając przed Pokrzywdzonym jako człowiekiem nieuczciwym.

• działania Obwinionego skutkowały niemożnością zawierania umów przez Pokrzywdzonego lub rezygnacji z jego usług,

• pokrzywdzony zawiadomił prokuraturę o rzekomym sfałszowaniu przez Pokrzywdzonego dziennika budowy, a sprawa na etapie dochodzenia z tego zawiadomienia została prawomocnie umorzona,

• w tym samym okresie u Pokrzywdzonego przeprowadzano liczne kontrole, w tym urzędu skarbowego z zawiadomienia Obwinionego, które nie zakończyły się negatywnymi dla Pokrzywdzonego ustaleniami.

Oceniając dokonane ustalenia faktyczne, negatywną wypowiedź Pokrzywdzonego wobec Obwinionego i okoliczności jej złożenia, Sąd Okręgowy w Ł. nie uznał tej wypowiedzi za bezprawną.
Dowód: k. […]-[…], zeznania Pokrzywdzonego k. […]-[…]

4. W czasie konfliktu z Pokrzywdzonym Obwiniony wielokrotnie i w odniesieniu do różnych osób i podmiotów wyrażał negatywne opinie o Pokrzywdzonym, w szczególności rzetelności i uczciwości jego działań w ramach prowadzonej działalności, jak również opinie o jego rzekomych konfliktach z członkami rodziny, w szczególności z matką.
Dowód: zeznania Obwinionego k. […], zeznania Pokrzywdzonego k. […], nagranie rozmowy pomiędzy Obwinionym a P. (nagranie rozmowy i zgodny z nią stenogram k. […], k. […])

5. Kolejnym elementem konfliktu było zwrócenie się w dn. […] przez Obwinionego do Prezesa Sądu Okręgowego w P. z prośbą o przeprowadzenie postępowania wyjaśniającego w sygnalizowanej przez niego sprawie rozpowszechnianych rzekomo przez Pokrzywdzonego informacji o wywieraniu przez Pokrzywdzonego wpływu na sędziego tego sądu.
Dowód: k. […]-[…].

6. Nie później niż w dn. […], w okresie konfliktu z Pokrzywdzonym Obwiniony podjął się świadczenia pomocy prawnej na rzecz M.(2) sp. z o.o.  (dalej także „Spółka”), a następnie świadczył ją co najmniej do dnia […]. M.(2) sp. z o.o. była w tym czasie spółką, w której udziałowcem był Pokrzywdzony oraz P.(2). Obaj wymienieni wspólnicy pozostawali w konflikcie, w ramach którego m.in. Pokrzywdzony wytoczył Spółce powództwa:

• o uchylenie uchwały zgromadzenia wspólników (sprawa przed Sądem Okręgowym w Ł. sygn. akt […], powództwo to zostało prawomocnie oddalone wyrokiem tego sądu z […] w związku z wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Ł. z dn. […])

• o rozwiązanie umowy spółki (sprawa przed Sądem Okręgowym w Ł. sygn. akt […], powództwo to zostało prawomocnie oddalone wyrokiem tego sądu z […] w związku z wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Ł. z dn. […])

Obwiniony w ramach pomocy prawnej świadczonej Spółce w tym okresie reprezentował ją w tych postępowaniach. W tym okresie prowadził także z upoważnienia P.(2) obrady zgromadzeń wspólników Spółki. Udzielał także pomocy i doradztwa prawnego w tych sprawach bezpośrednio P.(2).
Dowód: zeznania Obwinionego k. […], zeznania Pokrzywdzonego k. […]-[…], zeznania św. M.(3) k. […]-[…], dokumenty k. […], k.[…], k. […]-[…], […]-[..], […]-[…].

7. Nie później niż w dn. […] Obwiniony rozmawiał z własnej inicjatywy z P.(1), prezesem firmy D., która zlecała prace budowlane firmie Pokrzywdzonego. Podczas tej rozmowy przekonywał ją do rezygnacji z usług Pokrzywdzonego, podając informacje o nierzetelności i nieuczciwości Pokrzywdzonego w wykonywanych robotach, w rozliczaniu się ze zużytych materiałów, w korzystaniu z osób nielegalnie zatrudnionych oraz o jego sprawach rodzinnych, w tym konflikcie z matką. Poza stawianiem w ten sposób Pokrzywdzonego w niekorzystnym świetle Obwiniony, wywierał na rozmówczynię presję polegającą na zapowiedzi złożenia do organów nadzoru budowlanego zawiadomienia w sprawie nieprawidłowości na budowach z udziałem Pokrzywdzonego, co będzie powodowało także kontrolę na budowie firmy D.. W szczególności Obwiniony użył podczas tej rozmowy sformułowań:
„głównym powodem jest ten, taki powód, że tak jak go zobaczę, gdzie on jest (…) na budowie, to to tam jest zaraz jakaś kontrola. (…) Ja składam do powiatowego inspektora opinię (…) rzeczoznawcy, który mówi jakie błędy popełnił (…) niezgodnie ze sztuką budowlaną, no nie, no automatycznie jest kontrola, w związku z tym to może w jakiś sposób też, no, uderzyć w Panią”;
„Wie Pani, ja nie mówię z Pani Strony, ja po prostu będę sprawdzał tego człowieka  każdego z kim współpracuje będę ostrzegał o tym jakim to, jakim to jest człowiekiem, taki po prostu przyjąłem sposób działania”;
„Wygląda Pani na przesympatyczną osobę, z drugiej strony, wie Pani, no, wiem, że w jakiś sposób Pani zaszkodzę, bo jak znam jego, to on na pewno tam pół ludzi ma na czarno”;
„(…) tylko, że ja z drugiej strony wiem i wiem, że jego akurat na takiej budowie jak u Pani mogę przyłapać, bo (…) naprawdę tam jest połowa osób na czarno, no tylko, że jestem w dylemacie, bo to faktycznie może trochę uderzyć w Panią”;
„(…) wystarczy powiedzieć, że ta jego matka biedna, która tak własnego syna, jak by nie było, skwitowała, pracuje nadal u mnie w ogrodzie”;
„(…) natomiast fakt faktem jest, pozostaje taki, że ja nadal z tym człowiekiem jestem na linii walki”;
„(…)ja też myślałem, że za chwilę rozniesie się o nim taka opinia że nikt nie będzie chciał z nim współpracować. Ja się do tego oczywiście przykładam dzisiaj nie, nie na zasadzie nie bierz go, czy tam coś tylko mówię, co mi zrobił i pokazuję zdjęcia, nie, i to wystarczy. Tak generalnie nic więcej nie musze robić, po tym każdy właśnie się dopytuję i mówię Pani, jak nikt nic nie wie, no to jest ten, ale jak się dopyta, czy siedział w więzieniu za co siedział, i czy wie Pani, wchodzą w tam te relacje rodzinne, których Pani nie lubi, czy rozmawia z tą matką, czy nie, no wiadomo, każdy ma jakieś tam relacje rodzinne i nie zawsze one wyglądają we Pani komfortowo, ale już nie rozmawiać z własną matką i jej nie znać, no nie, to już nienormalna sprawa”;
(…) z jednej strony, no chciałbym odpłacić mu za to, za to co mnie spotkało (…) a z drugiej strony jest Pani sympatyczną bardzo osobą, której absolutnie nie chciałbym szkodzić (…) to jest tak, jak ja daję opinię do powiatowego inspektora a powiatowy inspektor jest to inna sprawa (…) jak ja daję, no to ja mogę wskazać gdzie on robi budowy, ale nie musze tego robić, będzie kontrola w jego firmie (…)”;
„To, że ja się wziąłem za jego biznes i za przyglądanie się jak on robi, to się przyznaję, natomiast, wie Pani co innego jest (…) jak ja mam go skłócić z matką, no co siedziałbym w domu i mówił (…) jakieś głupie rzeczy, co do biznesu to ja go przypilnuję, bo mnie znają gdziekolwiek, cokolwiek powiem to jest to brane pod uwagę. Niezależnie od tego, że (…) czasami oczywiście też komuś dokuczam jako przeciwnikowi procesowemu”;
„No, co ja mogę zrobić, że Pani go wybrała, nie chcę Pani szkodzić, ale chcę zaszkodzić jemu (…), żeby go spotkała sprawiedliwa kara.”;
„A ja mam M.(1) pokażę, że  ten, ta budowa jeszcze mu (…) bo staram się uniemożliwiać tę budowę, tłuc przez pałę (…) No nawet nie myślałem, że on do takiej dużej budowy podchodzi, ja go przez rok odchudziłem, także podejrzewam, że tylko po prostu tak Panią robi. Przespałem to i teraz nie mogę powiedzieć przepraszam przespałem to już puść tą budowę, dokończ i zakończ, nie będzie do końca pilnowany, żeby czuł mój oddech, do momentu, kiedy nie przyjdzie i nie przeprosi, i nie pójdzie swoją drogą”;
Dowód: nagranie w aktach sprawy – płyta CD dołączona do k. […] przesłuchane na rozprawie w dn. […] (k. […]).

8. W dn. […] na rozprawie przed Sądem Okręgowym w P. w sprawie z pozwu Obwinionego o ochronę dóbr osobistych Obwiniony wyjaśniając informacyjnie oświadczył, że rozmawiał z prezesem spółki D., p. P.(1). Zaprzeczył, aby namawiał ją żeby zrezygnowała z usług pozwanego oraz że jeżeli tego nie zrobi, to ją zniszczy. Mianowicie stwierdził: „Nie jest prawdą, że ja namawiałem prezesa tej spółki żeby zrezygnowała z usług pozwanego i że jeśli tego nie zrobi, to ją zniszczę. Ani nie namawiałem jej żeby zrezygnowała, ani nie obwarowywałem tego rygorem zniszczenia jej. Poinformowałem tylko o sposobie postępowania pozwanego na mojej budowie i o ilości sporów, które prowadzi pozwany nawet ze swoją siostrą.”
Dowód: protokół k. […]-[…].

9.W dn. […] na rozprawie przed Sądem Okręgowym w P. w sprawie z pozwu Obwinionego o ochronę dóbr osobistych Obwiniony przesłuchiwany w charakterze strony potwierdził swoje wyjaśnienia odebrane w trybie przesłuchania informacyjnego na rozprawie przed tym Sądem z dn. […].
Dowód: protokół k. […]-[…]

W przeważającej mierze Sąd dokonał ustaleń na podstawie dowodów z dokumentów, które uznał za wiarygodne i rzetelne. Są to w szczególności dokumenty postępowań z udziałem Obwinionego i Pokrzywdzonego, pisma procesowe, orzeczenia i protokoły. Strony nie kwestionowały ich wartości dowodowej i nie ma podstaw, aby kwestionować fakt ich sporządzenia oraz treści, w tym wynikających z nich oświadczeń stron.
Sąd uznał za wiarygodne zeznania Pokrzywdzonego i jego żony M.(3) oraz wyjaśnienia Obwinionego - w zakresie istotnych z punktu widzenia przedmiotu tego postępowania okoliczności, a mianowicie dotyczących tego, że istnieje między nimi od […] poważny spór majątkowy i osobisty zatarg, w związku z którym wytaczane były nawzajem różnego rodzaju pozwy. Okoliczności te są bowiem również potwierdzone dokumentami tych postępowań. Natomiast sporne między stronami szczegóły tych sporów i wzajemnych racji Stron są dla tego postępowania mniej istotne. Kluczowe w sprawie jest ustalenie osobistego konfliktu a nie jego szczegółowej genezy i przebiegu. Poszczególne elementy tego konfliktu mają dla Sądu jedynie takie znaczenie, że dają pogląd na czas trwania i nasilenie sporu oraz osobisty stosunek jego uczestników do siebie nawzajem.
Sąd uznał także za wiarygodny dowód z nagrania rozmowy przeprowadzonej przez Obwinionego z P.(1), na okoliczność użytych w tej rozmowie sformułowań i wywieranych przez Obwinionego nacisków na rozmówczynię. Podkreślenia wymaga, że Obwiniony w innych postępowaniach (mianowicie w postępowaniu przed Sądem Okręgowym w P. w sprawie o sygn. akt […]) oraz w swoich wyjaśnieniach nie zaprzeczał faktowi przeprowadzenia takiej rozmowy i użytych w nich sformułowań, a tylko dokonywał ich określonej interpretacji. Obwiniony nie uczestniczył także (nie podając powodów ani usprawiedliwienia) w rozprawie w dn. […] podczas odsłuchiwania nagrania i w związku z tym nie zgłaszał konkretnych zastrzeżeń do rzetelności nagrania i jego prawdziwości. W tej sytuacji sąd oddalił jego wniosek o powołanie biegłego na okoliczność prawdziwości, ciągłości i czasu wykonania nagrania, jako pozbawiony konkretnego uzasadnienia i powodujący potencjalnie nieuzasadnione przedłużenie postępowania. Wniosek taki, wobec nieusprawiedliwionej nieobecności na rozprawie a tym samym niezapoznaniu się przez Obwinionego na rozprawie z nagraniem, sąd uznał za nieumotywowany, tzn. niepoparty konkretnymi zarzutami do dowodu.
Sąd oddalił również wniosek Obwinionego o przesłuchanie św. P.(2), albowiem okoliczności, których dotyczył wniosek dotyczą po części zarzutu, co do którego stwierdzono przedawnienie karalności, a w pozostałej części nie mają znaczenia dla ustaleń faktycznych istotnych w postępowaniu, tzn. świadczenia pomocy prawnej dla Spółki, co jest okolicznością bezsporną i przyznaną przez Obwinionego.
Z tych samych powodów Sąd oddalił dalsze wnioski dowodowe Pokrzywdzonego, gdyż z jednej strony były one niedopuszczalne (w zakresie przesłuchania radców prawnych w odniesieniu do okoliczności objętych tajemnicą zawodową – Sad uznaje, że odpowiednie stosowanie art. 180 § 2 KPK nie może obejmować zwolnienia przez sąd dyscyplinarny, nie będący sądem powszechnym, z ustawowej tajemnicy zawodowej, tzn. upoważnienie takie powinno z ustawy wynikać wprost, a nie jedynie na zasadzie stosowania odpowiedniego) oraz nieistotne z punktu widzenia stawianych Obwinionemu zarzutów. Dodatkowo powodowałyby nieuzasadnione przedłużenie postępowania.
Pozostałe dopuszczone przez Sąd dowody z dokumentów potwierdzały wskazane wyżej ustalenia lub nie miały dla nich istotnego znaczenia na etapie orzekania.

1. Ocena zarzutów.

Sąd zważył, co następuje:
Wstępnie należy wskazać, że Sąd nie jest związany, ani szczegółowym opisem czynu zarzucanego we wniosku o ukaranie, ani też przyjętą przez Zastępcę Rzecznika Dyscyplinarnego kwalifikacją prawną czynu. Wiążące są natomiast, zgodnie z art. 14 § 1 Kpk ramy wyznaczone przez zdarzenie historyczne wskazane we wniosku, a nie poszczególne elementy opisu tego zdarzenia (por. postanowienie SN z 6.11.2013 r. sygn. akt V KK 322/12, publ. www.sn.pl).
Biorąc to pod uwagę Sąd zmienił opis zdarzenia objętego zarzutami z pkt 2 i 3 wniosku.
W odniesieniu do zarzutu z pkt. 1 wniosku Sąd uznał, że doszło do przedawnienia jego karalności zgodnie z art. 70 ust. 2 ustawy o radcach prawnych i dlatego na podstawie stosowanego odpowiednio art. 17 § 1 pkt 6 Kodeksu postępowania karnego, w tym zakresie postępowanie umorzono.
W odniesieniu do zarzutu z pkt. 2 Sąd uznał, że deliktem dyscyplinarnym jest samo tylko świadczenie pomocy prawnej na rzecz M.(2) sp. z o.o. w sprawach z udziałem Pokrzywdzonego przez Obwinionego, w sytuacji gdy Obwiniony pozostawał w osobistym konflikcie z Pokrzywdzonym. Nieuzasadnione było natomiast dalej idące przyjęcie, że stanowiło to działania przeciwko Pokrzywdzonemu, szczególnie, że we wniosku Rzecznik Dyscyplinarny wskazuje na postępowania z powództw Pokrzywdzonego przeciwko Spółce a nie Spółki przeciwko Pokrzywdzonemu.
Zgodnie z art. 11 ust. 1 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego z 2010 r. (stosowanego w tej sprawie  uwagi na datę czynu przypisanego Obwinionemu „Radca prawny obowiązany jest przy wykonywaniu obowiązków zawodowych chronić swoją niezależność”. Rozwinięcie tej zasady wynika z ust. 2 oraz 3 tego artykułu, w szczególności Kodeks wymaga, aby osobiste interesy radcy prawnego nie wpływały na jego czynności zawodowe w stosunku do jego klienta lub innych osób. Radca prawny ma obowiązek chronić swoją niezależność w taki sposób, aby świadczona przez niego pomoc prawna była wolna od motywów osobistych, natomiast była oparta na wiedzy i doświadczeniu oraz ukierunkowana wyłącznie na ochronę interesu klienta. Nie można tworzyć choćby podejrzenia, że sprawa klienta jest dla radcy prawnego okazją do załatwiania spraw prywatnych.
Jednocześnie po myśli art. 6 ust. 2 oraz art. 19 Kodeksu radca prawny ma obowiązek postępowania godnego i ma zakaz podejmowania czynności, które narażałyby go na utratę zaufania.
Wreszcie zgodnie z art. 27 ust. 3 Kodeksu radca prawny ma obowiązek przeciwdziałania zaostrzaniu konfliktów reprezentowanej przez siebie strony ze stroną przeciwną.
W ocenie Sądu Obwiniony udzielając pomocy prawnej na rzecz Spółki, w tym w postępowaniach sądowych Spółki z powództwa Pokrzywdzonego, naruszył poważnie te reguły.
Poza sporem jest, że Obwiniony pozostawał w ostrym, długotrwałym sporze z Pokrzywdzonym, w którym doszło m.in. do prawomocnego zasądzenia od Obwinionego na rzecz Pokrzywdzonego bardzo wysokiej kwoty do zapłaty (Obwiniony mówi w wyjaśnieniach przed Sądem o kwocie ok. […] zł łącznie z odsetkami), a między tymi stronami dochodzi do wielu postępowań i oskarżeń o popełnienie przestępstw. W tej sytuacji oczywiste jest, że Obwiniony nie ma neutralnego stosunku do Pokrzywdzonego. Przeciwnie, jest to stosunek nacechowany chęcią swoistego zorganizowanego, planowego i systematycznego rewanżu i  „wyrównania rachunków”. Nie jest bez znaczenia dla sprawy, że w działaniach tych Obwiniony posuwał się także do użycia środków pozaprawnych i intryg, takich jak podawanie negatywnych informacji kontrahentom Pokrzywdzonego, przedstawiane go w negatywnym świetle przy wykorzystaniu argumentów dotyczących życia rodzinnego i innych. Drastycznym tego przykładem jest rozmowa i wypowiedzi Obwinionego w nagranej rozmowie z P.(1). Sam Obwiniony nie ukrywał również, że ma jednoznacznie negatywny stosunek do Pokrzywdzonego i stwierdzał, że ma prawo do takich właśnie działań przeciwko niemu, uznając je za dopuszczalne. Takie długotrwałe i swoiście konsekwentne postępowanie Obwinionego przeciwko Pokrzywdzonemu nie podlega samo w sobie ocenie Sądu w tym postępowaniu, w szczególności pod kątem postępowania godnego w życiu prywatnym, gdyż nie jest przedmiotem zarzutu. Jednakże fakty w tym zakresie są istotnym dowodem na potwierdzenie, że Obwiniony ma głęboki, negatywny, osobisty stosunek do Pokrzywdzonego. Stosunek ten jest tego rodzaju, że w konflikcie z Pokrzywdzonym nie pozostaje bierny, ale podejmuje aktywne, planowe i konsekwentne działania wymierzone przeciwko dobrom osobistym oraz majątkowym Pokrzywdzonego. Celem Obwinionego było aby pokrzywdzony – jak to ujął  Obwiniony w nagranej rozmowie - „czuł jego oddech”. Wyraża przy tym jednoznacznie negatywne emocje i nastawienie Obwinionego do Pokrzywdzonego.
W ocenie Sądu, skoro Obwiniony w mniej lub bardziej uzasadnionych pretensjach do Pokrzywdzonego posuwa się do tak daleko idących działań, to daje tym samym dowód tego, że nie powinien występować jako radca prawny (świadcząc pomoc prawną) w żadnej sprawie gdzie Pokrzywdzony jest stroną. Nie powinien też udzielać pomocy prawnej osobom z Pokrzywdzonym skonfliktowanym. Osobisty, głęboki spór Obwinionego z Pokrzywdzonym czyni bowiem tego pierwszego całkowicie nieobiektywnym i narusza jego niezależność w postępowaniu, którego motywem powinien być wyłącznie słuszny interes reprezentowanego klienta. W szczególności sama tylko reprezentacja klienta przez Obwinionego może zaostrzać a nie łagodzić spór klienta z Pokrzywdzonym.
W ocenie Sądu sytuacja, w której Obwiniony reprezentuje przeciwną do Pokrzywdzonego stronę (Spółkę) w sprawach sądowych oraz udziela Spółce pomocy prawnej, rodzi uzasadnione zastrzeżenia odnośnie unikania przez radcę prawnego działań, które mogłyby podważać zaufanie do niego. Zarówno z punktu widzenia klienta, jak i w ogólnym oglądzie, sytuacja w której skonfliktowany ze stroną osobiście radca prawny przyjmuje zlecenie pomocy prawnej przeciwko tej stronie, zasadniczo obniża zaufanie do radcy prawnego jako osoby niezależnej.
W ocenie Sądu Obwiniony dopuścił się naruszenia zasad dotyczących niezależności i ochrony zaufania do zawodu w sposób zawiniony, tzn. świadomy i dobrowolny. Być może świadomość Obwinionego nie obejmowała bezprawności takiego postępowania, tzn. nie rozumiał on, że świadcząc pomoc prawną Spółce przeciwko Pokrzywdzonemu narusza swoją niezależność i zaufanie do zawodu radcy prawnego, jednakże nie wyłącza to jego odpowiedzialności.
W zakresie czynu przypisanego Obwinionemu w pkt. 2 tego orzeczenia Sąd uznał, że Obwiniony w zeznaniach przed sądem potwierdził swoje nieprawdziwe wyjaśnienia, a tym samym w ostatecznym rozrachunku zeznał nieprawdę w postępowaniu sądowym. Jest to czyn rażąco sprzeczny z wymogiem postępowania godnego w życiu prywatnym, co stanowi naruszenie art. 6 ust. 2 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego, jak również ze złożonym ślubowaniem, gdzie Obwiniony zobowiązywał się do postępowania godnego, a ponadto uczciwego. Jednoznacznie naruszeniem tych zobowiązań jest zeznawanie w sądzie nieprawdy lub inne działanie mające na celu świadome wprowadzenie w błąd.
W ocenie Sądu z przebiegu rozmowy Obwinionego z P.(1) jednoznaczne wynika, że jego zamiarem było nakłonienie jej do rezygnacji z usług Pokrzywdzonego. W tym celu podawał o Pokrzywdzonym różne informacje o jednoznacznie negatywnym (w zamierzeniu) wydźwięku. Co więcej, zapowiadał także spowodowanie kontroli organów nadzoru budowlanego na budowach prowadzonych przez Pokrzywdzonego, a zatem także na budowie w firmie swojej rozmówczyni. To miało w ocenie Sądu wywołać uzasadnioną obawę rozmówczyni, co do naruszenia interesów jej firmy, np. poprzez wstrzymanie i opóźnienie budowy, związane z tym zwiększenie kosztów lub inne problemy prawne lub techniczne. W ocenie Sądu była to zawoalowana, ale jednoznaczna w swej wymowie groźba ze strony Obwinionego pod adresem rozmówczyni, że jeżeli będzie współpracowała z Pokrzywdzonym, wówczas jej firma może mieć problemy z kontrolami organów nadzoru budowlanego. Sąd nie znajduje żadnego racjonalnego powodu podawania negatywnych informacji o Pokrzywdzonym, jak i formułowania zawoalowanej groźby spowodowania kontroli na budowie, jak tylko takiej, aby rozmówczyni zrezygnowała z usług Pokrzywdzonego. Obwiniony nie czynił tego w ocenie Sądu z troski o praworządność procesu budowlanego i interes firmy D., ale jako element swojego stałego sposobu postępowania, w ramach którego prowadził z kontrahentami Pokrzywdzonego rozmowy w kierunku rezygnacji z jego usług. Potwierdzał to zresztą w nagranej rozmowie, gdzie wskazywał, że zwykle dla rozwiązania współpracy z Pokrzywdzonym wystarczają przekazywane jego kontrahentom negatywne informacje oraz że w tym zakresie (takiego informowania o Pokrzywdzonym) „przegapił” budowę firmy D., tzn. nie przedstawił negatywnych informacji na jego temat wcześniej, przed rozpoczęciem budowy. Obwiniony stwierdzał również w tej rozmowie, że to jego (Obwinionego) działania spowodowały spadek dochodów Pokrzywdzonego (jego, jak to ujął, „odchudzenie”). Nie ma zatem podstaw, aby przyjmować, że akurat w tym wypadku co innego było celem rozmowy z p. P.(1).
W związku z tym Sąd uznał, że nieprawdziwe były zeznania informacyjne Obwinionego, gdzie zeznał „Nie jest prawdą, że ja namawiałem prezesa tej spółki żeby zrezygnowała z usług pozwanego”. Można co prawda przyznać, że z rozmowy nie wynikała groźba zniszczenia, a „jedynie” groźba spowodowania kontroli, jednakże sam Obwiniony mówi o tych dwóch stwierdzeniach (elementach wypowiedzi) rozłącznie, zatem jednoznaczne nieprawdziwe jest pierwsze stwierdzenie, tzn. iż nie namawiał prezesa D. do rezygnacji z usług Pokrzywdzonego.
Skoro więc w zeznaniu informacyjnym w dn. […] Pokrzywdzony podał nieprawdę, to nieprawdziwe było również jego formalne zeznanie przeprowadzane […] jako dowód z przesłuchania strony, w którym takie nieprawdziwe wyjaśnienie potwierdził. Potwierdzenie nieprawdziwych informacyjnych wyjaśnień jest w swym znaczeniu tym samym co zeznawanie bezpośrednio nieprawdy, tzn. powtórzeniem nieprawdziwych treści w ramach przeprowadzanego dowodu w postępowaniu sądowym i w kierunku uzyskania orzeczenia opartego na takim nieprawdziwym oświadczeniu.
W ocenie Sądu, Obwiniony dopuścił się niezgodnego z prawdą zeznania w sposób świadomy, tzn. mając wiedzę o jego nieprawdziwości. W ocenie Sądu zaplanował i przeprowadził rozmowę z prezesem D. w konkretnym celu – doprowadzenia do pozbawienia Pokrzywdzonego zlecenia robót budowlanych. Zatem zaprzeczając temu przed sądem dopuścił się podania nieprawdy w sposób świadomy.

1. Wymiar kary

Dokonując wymiaru kary za poszczególne czyny Sąd wziął pod uwagę po pierwsze właściwości indywidualne Obwinionego, a mianowicie to, iż nie był on do tej pory nie karany (co jest okolicznością łagodzącą).
Wzięto również pod uwagę stosunek Obwinionego do popełnionych czynów. Mianowicie nie wyraził on żadnego ubolewania z powodu swoich działań wobec Pokrzywdzonego lub choćby zaistniałej sytuacji. Nie tylko nie uznał, że zeznał w sądzie powszechnym nieprawdę, ale także przed sądem dyscyplinarnym powtórzył swoje niepolegające na prawdzie zeznanie. Jego postawa w tej sprawie jest pozbawiona refleksji, że doszło – choćby w sposób niezamierzony - do nieprawidłowego postępowania i wyraża nieuzasadnioną pewność odnośnie do prawidłowości postępowania Obwinionego. Nie jest to stosunek do deliktu, który stanowi okoliczność łagodzącą.
Jeżeli chodzi o pierwszy z przypisanych Obwinionemu czynów, w ocenie Sądu adekwatną karą jest kara pieniężna w wysokości […], tj. blisko górnej granicy zagrożenia (zgodnie z przepisami obowiązującymi w dacie popełnienia czynu). Sąd ocenił, że Obwiniony dopuścił się rażącego naruszenia zasady niezależności i poważnie zagroził zaufaniu do niego samego jako radcy prawnego i do zawodu radcy prawnego w odbiorze publicznym. Wymierzona w ten sposób kara jest proporcjonalna do istotnej – z punktu widzenia indywidualnego oraz ogólnego – szkodliwości popełnionego czynu. Powinna także spowodować, że w przyszłości Obwiniony oddzieli swoje prywatne spory od działalności zawodowej i nie będzie tworzył choćby cienia podejrzenia o to, że w wykonywaniu pomocy prawnej na rzecz klientów może nie być w pełni obiektywny i niezależny lub, że okoliczności pozaprawne i pozazawodowe mogą mieć wpływ na wykonywaną przez niego obsługę prawną.
Dodatkowo w tym zakresie orzeczono zakazu patronatu na okres […] lat, co Sąd uzasadnia tym, że Obwiniony w pierwszej kolejności sam powinien podjąć refleksję nad swoim niewłaściwym postępowaniem (czego nie przejawiał w postępowaniu) i wyciągnąć w tym zakresie odpowiednie wnioski. W tym czasie nie powinien brać udziału w przygotowywaniu aplikantów radowskich do zawodu.
W zakresie drugiego przypisanego Obwinionemu czynu Sąd uznał, że ma ono poważniejszy charakter, gdyż delikt dyscyplinarny polegający na złożeniu fałszywego zeznana przed sądem narusza obowiązek postępowania uczciwego, co stanowi istotę i warunek konieczny zaufania do zawodu radcy prawnego. Jest to więc naruszenie godzące w podstawową wartość zawodu, a tym samym o poważnej szkodliwości dla samorządu radców prawnych. Godzi się pamiętać, że w praktyce tego rodzaju postepowanie, gdyby Obwiniony podczas przedmiotowych zeznań został uprzedzony o odpowiedzialności karnej, stanowiłoby przestępstwo przeciwko wymiarowi sprawiedliwości. Obwiniony był niezwykle blisko dopuszczenia się takiego przestępstwa.
Sąd wziął przy tym pod uwagę, że Obwiniony złożył nieprawdziwe zeznanie we własnej, prywatnej sprawie, zatem że nie było to postępowanie nieuczciwe w działalności zawodowej – w tym ostatnim wypadku kara byłaby surowsza.
Mając te wszystkie okoliczności na względzie, jak również wskazany wcześniej brak karalności Obwinionego, w ocenie Sądu kara zawieszenia prawa do wykonywana zawodu na okres […] roku połączona z zakazem wykonywania patronatu na czas […] lat, jest karą adekwatną.
Kara taka jest proporcjonalna zarówno do wagi poważnego deliktu, jakiego dopuścił się Obwiniony, stopnia jego winy i sposobu postępowania, jak i do jego aktualnego stosunku do tego czynu. Obwiniony powinien mianowicie wyrobić w sobie przekonanie, że tak poważne naruszenia jego zobowiązań zawodowych, jakie miały miejsce w tej sprawie, łączyć się będą w przyszłości nieuchronnie ze stanowczą reakcją samorządu dla ochrony wizerunku radców prawnych w społeczeństwie oraz dla ochrony klientów lub innych osób przed niezgodnym z zasadami etyki działaniami radcy prawnego. Obwiniony powinien również uświadomić sobie, że przynależność do grupy zawodowej radców prawnych łączy się z poważnymi ograniczeniami nie tylko w działalności zawodowej ale także w życiu prywatnym. Dotyczy to w szczególności obowiązku wyraźnego oddzielenia sfery swoich osobistych spraw, w tym konfliktów od działalności zawodowej i udziału w wymiarze sprawiedliwości.

1. Koszty postępowania.

O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 70(6) ust. 2, biorąc pod uwagę nakład pracy sądu, w tym potrzebę rozpoznania sprawy na trzech terminach i korzystania z pomocy prawnej sądu zamiejscowego.
(W.K.)