Orzeczenie z dnia 10 stycznia 2020 r. Sygn. akt: D 177/19
Orzeczenie jest prawomocne
 

PRZEWODNICZĄCY:     r. pr. Tomasz Iwańczuk
CZŁONKOWIE:           r. pr. Artur Załuski
r. pr. Robert Karpiński
PROTOKOLANT:         Karolina Szymala

           
Okręgowy Sąd Dyscyplinarny Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. po rozpoznaniu na rozprawie w dniu […] r. w W. sprawy przeciwko radcy prawnemu O. ([…]) obwinionemu o to, że:
w okresie obowiązywania umów z dnia […] r. i z dnia […] r. zawartych pomiędzy J. (klient) a radcą prawnym O.,
tj. począwszy od dnia […] r. do chwili przedstawienia zarzutu, działając jako radca prawny naruszył zasady etyki zawodu radcy prawnego w ten sposób, że nie realizował w pełni przyjętego zlecenia poprzez analizę dokumentów i przygotowanie opinii na rzecz klienta w zakresie odpowiedzialności karnej prawodawcy klienta, ani też nie zwrócił na żądanie klienta odpowiedniej części przyjętego wynagrodzenia należnego wskutek nienależytego wykonywania zlecenia, tj. o czyn z art. 64 ust. 1 ustawy w zw. z art. 6 oraz art. 36 ust. 1 KERP.
 

 

 

 
W dniu […] roku do Rzecznika Dyscyplinarnego Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. wpłynęło zawiadomienie złożone przez Panią J. (dalej „Zawiadamiający”) dotyczące rozważenia możliwości wszczęcia postępowania wyjaśniającego w celu oceny zgodności działania radcy prawnego O. (nr wpisu […]) z postanowieniami Kodeksu Etyki Radcy Prawnego stanowiącego załącznik do uchwały nr 3/2014 Nadzwyczajnego Krajowego Zjazdu Radców Prawnych z dnia 22 listopada 2014 r. tj. art. 12 ust. 1 oraz ust. 2, art. 36 ust. 2, art. 43 ust. 2.
 
Dnia […] r. Rzecznik Dyscyplinarny wezwał r. pr. O. do złożenia pisemnych wyjaśnień w terminie […] dni od daty doręczenia niniejszego pisma.
 
Dnia […] roku do Okręgowej Izby Radców Prawnych wpłynęło pismo r. pr. O. zawierające wyjaśnienia w sprawie.
 
Postanowieniem z dnia […] roku Zastępca Rzecznika Dyscyplinarny Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. postanowił wszcząć dochodzenie w sprawie nierzetelnego wywiązywania się z przyjętego zlecenia w zakresie osobistego prowadzenia sprawy oraz w zakresie nie zrealizowania w pełni przyjętego zlecenia, tj. w sprawie czynów naruszających dyspozycję art. 64 ust. 1 ustawy w zw. z art. 6 i 12 ust. 1 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego (dalej: „KERP”), którego tekst jednolity stanowi załącznik do uchwały Nr 3/2014 Nadzwyczajnego Krajowego Zjazdu Radców Prawnych z dnia 22 listopada 2014 r.
 
Dnia […] r. Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego OIRP w W. przesłuchał Panią J. w charakterze świadka.
 
Dnia […] r. Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego OIRP w W. przesłuchał Pana L. w charakterze świadka.
 
Dnia […] r. Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego OIRP w W. przesłuchał Panią J. w charakterze świadka.
 
Postanowieniem z dnia […] r. Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. na podstawie art. 313 § 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego (Dz. U. Nr 89, poz. 555 z późn. zm.) w zw. z art. 74¹ pkt 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych (Dz. U. z 2016 r. poz. 233 z późn.zm.) postanowił przedstawić radcy prawnemu O. (nr wpisu […]) zarzut tego, że w okresie obowiązywania umów z dnia […] r. i z dnia […] r. zawartych pomiędzy J. (klient), a radcą prawnym O., tj. począwszy od dnia […] r. do chwili przedstawienia zarzutów, działając jako radca prawny naruszył zasady etyki zawodu radcy prawnego w ten sposób, że nie zrealizował w pełni przyjętego zlecenia poprzez analizę dokumentów i przygotowanie opinii na rzecz klienta w zakresie odpowiedzialności karnej pracodawcy klienta, ani też nie zwrócił na żądanie klienta odpowiedniej części przyjętego wynagrodzenia należnego wskutek nie należytego wykonania zlecenia, tj. o czyn z art. 64 ust. 1 ustawy o radcach prawnych w zw. z art. 6 oraz art. 36 ust. 1 KERP.
 
Dnia […] r. Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego OIRP w W. przesłuchał r. pr. O. w charakterze Obwinionego.
 
Postanowieniem z dnia […] r. Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego OIRP w W. postanowił zamknąć dochodzenie.
 
W dniu […] roku Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego OIRP w W. złożył do Okręgowego Sądu Dyscyplinarnego wniosek o ukaranie radcy prawnego O. obwinionego o to, że w okresie obowiązywania umów z dnia […] r. i z dnia […] r. zawartych pomiędzy J. (klient), a radcą prawnym O., tj. począwszy od dnia […] r. do chwili przedstawienia zarzuty, działając jako radca prawny naruszył zasady etyki zawodu radcy prawnego w ten sposób, że nie zrealizował w pełni przyjętego zlecenia poprzez analizę dokumentów i przygotowanie opinii na rzecz klienta w zakresie odpowiedzialności karnej pracodawcy klienta, ani też nie zwrócił na żądanie klienta odpowiedniej części przyjętego wynagrodzenia należnego wskutek nie należytego wykonania zlecenie, tj. o czyn z art. 64 ust. 1 ustawy o radcach prawnych w zw. z art. 6 oraz art. 36 ust. 1 KERP.
 
W dniu […] r., na rozprawie przed Okręgowym Sądem Dyscyplinarnym Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. stawili się obrońca obwinionego adw. O.(1), pokrzywdzona J., Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego oraz świadek L. Nie stawił się Obwiniony r. pr. O., prawidłowo powiadomiony w terminie rozprawy, potwierdzenie odbioru wezwań w aktach sprawy. OSD postanowił dopuścić dowód z przesłuchania świadka L.(1) oraz L.
 
Okręgowy Sąd Dyscyplinarny ustalił następujący stan faktyczny:
 
Klientka J. zwróciła się do radcy prawnego O. z prośbą o sporządzenie na własne potrzeby opinii prawnej. Klientka zamierzała wystąpić przeciwko swojemu byłemu pracodawcy Prokuraturze Rejonowej […] w W. z roszczeniem związanym ze stosowaniem względem niej mobbingu albo podejmowania czynności dyskryminujących.
 
J. spotkała się w dniu […] r. z radcą prawnym O. oraz radcą prawnym L., przy czym rozmowy dotyczące zakresu opinii, podstaw do jej sporządzenia oraz terminu, w którym opinia miała zostać sporządzona prowadzili radca prawny L. oraz J.
 
Zgodnie z ustalonym brzmieniem zlecenia radca prawny miał przeanalizować dokumenty w zakresie stosowania wobec J. mobbingu/dyskryminacji pod kątem możliwości zgłoszenia roszczenia odszkodowawczego oraz odpowiedzialności karnej.
 
Dnia […] r. podpisano umowę zlecenia zmodyfikowaną w zakresie należnego radcy prawnemu wynagrodzenia.
 
W dniu […] r. przygotowana została pisemna opinia, w której przedstawione zostały wnioski wskazujące, iż w przedmiotowej sprawie – przynajmniej formalnie – zostały wyczerpane przesłanki wskazane w art. 94³ k.p. i art. 18^3d k.p., natomiast nie zostały wyczerpane przesłanki wskazane w art. 221 k.k. W dalszej części opinii, jej autorzy skupili się na zagadnieniu mobbingu oraz dyskryminacji, przytaczając orzecznictwo oraz poglądy doktryny.
 
Po zapoznaniu się z treścią niekorzystnej dla Niej opinii J., na spotkaniu z radcą prawnym L. miała możliwość zadania pytań, które uszczegółowiłyby przedstawione w opinii prawnej stanowisko. Z prawa tego nie skorzystała, lecz w dniu […] r. pisemnie zakwestionowała zakres przedstawionej jej opinii prawnej oraz wezwała do zwrotu całości uiszczonego wynagrodzenia.
 
Materiał dowodowy w niniejszej sprawie stanowią w pierwszej kolejności kserokopie dokumentów, korespondencji oraz innych dokumentów prywatnych. OSD uznał ten materiał za wiarygodny i potwierdzający odzwierciedlone w nim okoliczności. Prawdziwość załączonych do sprawy dokumentów nie budziła wątpliwości OSD, nie była również kwestionowana przez żadną ze stron. Tym samym OSD uznał, że zgromadzone dokumenty mogły stanowić rzetelną podstawę do dokonania ustaleń faktycznych w niniejszej sprawie.
 
Okręgowy Sąd Dyscyplinarny zważył, co następuje:
 
I. Okręgowy Sąd Dyscyplinarny Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. uznał radcę prawnego O., numer wpisu […], za niewinnego zarzucanego mu we wniosku o ukaranie czynu.
 
Zgodnie z treścią art. 6 Kodeku Etyki Radcy Prawnego radca prawny, mając na uwadze treść roty ślubowania określonej w ustawie o radcach prawnych, obowiązany jest wykonywać czynności zawodowe rzetelnie i uczciwie, zgodnie z prawem, zasadami etyki zawodowej oraz dobrymi obyczajami. Ponadto, wynagrodzenie radcy prawnego obejmuje honorarium oraz wydatki. Wysokość wynagrodzenia lub sposób jego ustalenia powinny zostać uzgodnione z klientem przed przystąpieniem do świadczenia pomocy prawnej (art. 36 ust. 1 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego).
 
Dalej zgodnie z treścią art. 64 ust. 1 pkt. 1 i 2 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r., o radcach prawnych (Dz. U. z 2010 r., nr 10, poz. 65 z późn. zm.) radca prawny podlega odpowiedzialności dyscyplinarnej za zawinione, nienależyte wykonywanie zawodu radcy prawnego oraz za czyny sprzeczne ze ślubowaniem radcowskim lub z zasadami etyki radcy prawnego. Podkreślić należy, iż powyższe jednoznacznie wskazuje, że wszczęcie postępowania może nastąpić, jeżeli zachodzi uzasadnione podejrzenie zawinionego, nienależytego wykonywania zawodu radcy prawnego bądź popełnienia czynów sprzecznych ze ślubowaniem radowskim lub zasadami etyki radcy prawnego.
 
Pełen obraz postawy radcy prawnego, po przeprowadzeniu wszystkich dowodów w sprawie, nie pozwala stwierdzić, iż dokonywane przez niego czynności były sprzeczne z przepisami prawa, czy też niezgodne z pojęciem należytej staranności wymaganej od działania profesjonalisty.
 
Osią sporną w przedmiotowym postępowaniu pozostawała kwestia realizacji w sposób całościowy przyjętego przez radcę prawnego zlecenia, a także wysokość wynagrodzenia należnego r. pr. O.
 
Zdaniem Okręgowego Sądu Dyscyplinarnego, w przedmiotowej sprawie zaistniał szereg okoliczności faktycznych, których ocena nie pozwala do przypisania obwinionemu radcy prawnemu odpowiedzialności dyscyplinarnej.
 
Co prawda, nie sposób pominąć, iż opinia prawna sporządzona na zlecenie J. ma pewne uchybienia, nie podważają one jednak poprawności wniosków z tej opinii płynących oraz nie mogą przemawiać za uznaniem, że opinia jest niepełna. Zważyć należy, iż pierwotnie, zgodnie z udzielonym zleceniem, celem Klientki było uzyskanie stanowiska radcy prawnego czy przedstawiony przez nią przebieg zatrudnienia daje podstawy do uznania, że jest ona ofiarą mobbingu albo dyskryminacji, a jeżeli tak to czy stan ten stanowi podstawę do domagania się odszkodowania, ewentualnie czy istnieje możliwość pociągnięcia do odpowiedzialności karnej osób odpowiedzialnych za stosowanie mobbingu. Opiniujący odniósł się zatem w pierwszej kolejności do zagadnienia mobbingu lub dyskryminacji. Dopiero przesądzenie tych okoliczności dawało bowiem podstawę do dalszych rozważań nad kwestiami dotyczącymi odpowiedzialności odszkodowawczej, a tym bardziej odpowiedzialności karnej osoby wykonującej obowiązki pracodawcy.
 
Ponieważ w przedłożonej dokumentacji oraz przedstawionych przez Panią J. opiniujący nie znaleźli podstaw do przypisania pracodawcy odpowiedzialności z tytułu mobbingu czy dyskryminacji, opinia nie mogła zawierać wniosków innych niż te wskazujące na brak odpowiedzialności pracodawcy z tytułu naruszenia przepisów prawa pracy, co wyklucza przypisanie odpowiedzialności za dopuszczenie się przestępstwa opisanego w rozdziale XXVIII Kodeksu karnego.
 
Okręgowy Sąd Dyscyplinarny przychyla się do stanowiska, iż brak jednego zdania czy też wniosku w treści przedmiotowej opinii, choć wynikającego wprost z jej treści, nie może przesądzać o jej wadliwości, a co więcej zostać uznane za delikt dyscyplinarny. Zwłaszcza w sytuacji, kiedy omawiany brak nie zmienił treści opinii prawnej, a zupełne stanowisko opiniujących zostało przedstawione Pani J. podczas spotkania w siedzibie Kancelarii.
 
W związku z powyższym, zdaniem tutejszego Okręgowego Sądu Dyscyplinarnego powyższe zachowanie Obwinionego radcy prawnego nie stanowiło naruszenia art. 64 ust. 1 ustawy o radcach prawnych w zw. z art. 6 oraz art. 36 ust. 1 KERP.
 
II. O kosztach postępowania Sąd rozstrzygnął na podstawie art. 70⁶ ust. 2 ustawy o radcach prawnych biorąc pod uwagę stopień złożoności sprawy wyznaczających niezbędny nakład pracy dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy.
 
(WK)