Orzeczenie z dnia 10 maja 2021 r. Sygn. akt: D 240/19
Orzeczenie jest prawomocne
 

PRZEWODNICZĄCY:  r. pr. Igor Bąkowski
CZŁONKOWIE:      r. pr. Paulina Sibilska
r. pr. Tomasz Iwańczuk
PROTOKOLANT:    Karolina Szymala

 
Okręgowy Sąd Dyscyplinarny Okręgowej Izby Radców Prawnych w W., po rozpoznaniu na rozprawach w dniach […] r. i […] r. w W., sprawy przeciwko radcy prawnemu T. (dalej zwana Obwinioną), ([…]), obwinionej o to, że:
w dniu […], r. ujawniła przed Sądem Rejonowym dla K.,- Ś., w K., informację uzyskaną przez jej Mocodawcę nieskierowaną do niego, a ujawniającą wewnętrzne ustalenia przeciwnika procesowego – korespondencję mailową pomiędzy panią S., (zwana dalej Skarżącą) a jej pełnomocnikiem procesowym;
tj. w sprawie popełnienia czynu sprzecznego z zasadami etyki radcy prawnego, a mianowicie art. 6, art. 7 ust. 2, art. 11 ust. 1 i ust. 2, art. 12 ust. 1 Kodeksu Etyki Radców Prawnych przyjętego uchwałą nr 3/2014 Nadzwyczajnego Krajowego Zjazdu Radców Prawnych z dnia 22 listopada 2014 r. w związku z art. 64 ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych (Dz. U. z 2018 r., poz. 2115 z późn.zm.)
 

 

 

 
W związku z zawiadomieniem Skarżącej, Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego (także jako „Rzecznik”) wszczął postępowanie dotyczące naruszenia zasad etyki przez Obwinioną.
 
Po przeprowadzeniu dochodzenia, wnioskiem o ukaranie z […] r. Rzecznik wniósł o ukaranie Obwinionej o to, że w dniu […] r. ujawniła przed Sądem Rejonowym dla K.,- Ś., w K., informację uzyskaną przez jej mocodawcę (C., [zwanego dalej Świadkiem]) nieskierowaną do niego, a ujawniającą wewnętrzne ustalenia przeciwnika procesowego – korespondencję mailową pomiędzy Skarżącą a jej pełnomocnikiem procesowym.
 
W odpowiedzi na wniosek o ukaranie, Obwiniona wniosła o oddalenie wniosku i ustalenie że nie popełniła zarzucanego jej czynu.
 
Obwiniona wskazała iż w jej ocenie nie popełniła zarzucanego jej czynu składając do akt sprawy przedstawioną jej przez Świadka korespondencję pomiędzy Skarżącą a jej pełnomocnikiem W. Podkreśliła, że jakkolwiek nie zaprzecza że doszło do ujawnienia korespondencji mailowej pomiędzy Skarżącą a jej pełnomocnikiem procesowym to nie stanowiło to w jej ocenie deliktu dyscyplinarnego, ponieważ zasady etyki zawodowej zobowiązują ją do lojalności wobec jej klienta i kierowała się dobrem klienta i mając na celu ochronę jego praw. Wskazała, że postąpiła tak, ponieważ uczestniczka postępowania, matka małoletnich dzieci stron nie postępowała zgodnie z interesem małoletnich dzieci, które mają co do zasady prawo do kontaktów z ojcem. Jak wskazała Obwiniona „Skarżąca przy wydatnej pomocy swojego pełnomocnika procesowego wykorzystywała toczące się postępowanie o ustalenie kontaktów z dziećmi, do bezpardonowej rozgrywki z byłym partnerem, dlatego uznałam, że konieczne jest dołączenie tej korespondencji do akt sądowych”.
 
Obwiniona podkreśliła, że jej mocodawca miał swobodny dostęp do skrzynki mailowej do skrzynki mailowej Skarżącej, a Skarżącej pozostał tylko zarzut posłużenia się informacją dla niego nieprzeznaczoną, jednakże nie była to korespondencja pozyskana przez niego nielegalnie.
 
Podkreśliła, że dołączenie tej korespondencji było w jej ocenie konieczne dla wykazania prawdy w postępowaniu sądowym, zaprezentowania kompletnego materiału dowodowego i dla wyeliminowania tzw. Kłamstwa procesowego. Zaznaczyła, że charakter sprawy sądowej wymagał ujawnienia ich spraw objętych szeroko pojętą sferą prywatności i intymności.
 
Podkreśliła, że druga strona sporu sądowego cechowała się bezwzględną postawą, co wymagało zastosowania adekwatnych środków, gdyż w przeciwnym razie udzielanie przez nią pomocy prawnej jej klientowi byłoby iluzoryczne i nieprofesjonalne.
 
Obwiniona wskazała również, że gdyby ona nie złożyła przedmiotowej korespondencji do sprawy sądowej to i tak uczyniłby to jej klient który był na to zdecydowany.
 
Na rozprawę stawiła się obwiniona i złożyła wyjaśnienia. Stawił się także Świadek, Skarżąca złożyła zeznania w drodze pomocy sądowej przed Okręgowym Sądem Dyscyplinarnym Okręgowej Izby Radców Prawnych w K.
 
Okręgowy Sąd Dyscyplinarny ustalił i zważył, co następuje:
 
Obwiniona działała jako pełnomocnik z wyboru dla Świadka w sprawie o ustalenie kontaktów z małoletnimi dziećmi toczącej się przed Sądem Rejonowym dla K.,-Ś., w K., III Wydział Rodzinny i Nieletnich pod sygn. Akt […].
 
W odpowiedzi na pismo uczestniczki postępowania – Skarżącej– z dnia […] r., obwiniona złożyła pismo z dnia […] r. w którym zmodyfikowała i uszczegółowiła żądania wniosku, zgłosiła wnioski dowodowe oraz wniosek o zmianę postanowienia w sprawie zabezpieczenia. Jako dowody na wykazanie przedstawianych wniosków i stanowisk do pisma załączyła m.in. korespondencję mailową pomiędzy Skarżącą a jej pełnomocnikiem procesowym uzyskaną przez jej klienta Świadka, który miał dostęp do skrzynki pocztowej Skarżącej.
 
Obwiniona dostała przedmiotową korespondencję od swojego klienta Świadka, który chciał aby została przekazana sądowi. Świadek wyjaśnił Obwinionej że pozyskał tą korespondencję ponieważ miał dostęp do poczty email Skarżącej, która korzystała wcześniej z jego komputera i z niego logowała się na tą skrzynkę pocztową. Korespondencja nie została pozyskana poprzez „włamanie” się na skrzynkę pocztową czy złamanie zabezpieczeń. Obwiniona pierwotnie nie chciała wykorzystać tej korespondencji na potrzeby sprawy sądowej ale omówiła ze swoim klientem znaczenie tej korespondencji dla sprawy o ustalenie kontaktów z małoletnimi dziećmi i po rozważeniu zdecydowała iż jest to istotny dokument który może mieć istotne znaczenie dla ochrony interesów jej klienta i dlatego zdecydowała się go załączyć jako dowód do pisma skierowanego do sądu prowadzącego sprawę.
 
Świadek sam nalegał aby obwiniona załączyła korespondencję jako dokument do sprawy sądowej.
 
Stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów znajdujących się w aktach sprawy, wyjaśnień obwinionej oraz zeznań Świadka i Skarżącej.
 
Sąd uznał że okoliczności sprawy nie pozwalają na uznanie iż Obwiniona dopuściła się popełnienia czynu naruszającego podstawowe wartości i zasady wykonywania zawodu radcy prawnego w zakresie zarzucanym jej we wniosku o ukaranie.
 
Trzeba podkreślić, że w polskim systemie prawnym nie występuje pojęcie i kwalifikacja dowodów jako „owoców zatrutego drzewa” co w niektórych systemach prawnych nie pozwala na ich przyjęcie jako środków dowodowych.
 
Sprawy rozwodowe i z zakresu opieki nad małoletnimi dziećmi są sprawami specyficznymi i szczególnymi, które wymagają ujawniania wielu delikatnych szczegółów z życia osobistego, relacji uczestników, ich postawy moralnej, prawdomówności i innych. W sprawach takich dochodzi często do ujawniania okoliczności intymnych - które gdyby nie prowadzona sprawa sądowe pozostałyby w sferze wyłącznie prywatnej.
 
Dla ochrony interesów reprezentowanej strony radca prawny musi podejmować adekwatne i możliwie skuteczne działania. Jednym z podstawowych obowiązków radcy prawnego w sferze deontologicznej jest dbanie o interes swojego klienta i korzystanie ze swojej wiedzy, doświadczenia i środków dowodowych w możliwie najpełniejszy sposób – który nie zawsze może czy musi być komfortowy dla drugiej strony postępowania, szczególnie w sprawach charakteryzujących się tak dużym ładunkiem emocjonalnym jak sprawy rozwodowe czy - jak w tym przypadku – o opiekę nad małoletnimi dziećmi.
 
Trzeba zaznaczyć, że zgodnie z Art. 7 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego, radca prawny przy wykonywaniu czynności zawodowych jest niezależny, a w świetle art. 8 Kodeksu Etyki radca prawny, świadcząc klientowi pomoc prawną winien postępować lojalnie i kierować się dobrem klienta w celu ochrony jego praw. Radca prawny przy prowadzeniu sprawy pozostaje niezależny i sam ocenia zasadność i celowość składania ewentualnych pism procesowych, w tym załączania określonych dowodów. Przepisy zapewniają także radcy prawnemu ochronę wolności słowa w takim zakresie aby pomoc prawna przez niego świadczona mogła być możliwie skuteczna (vide Art. 11 ustawy o radcach prawnych).
 
W ocenie Sądu w przedmiotowej sprawie nie można uznać aby obwiniona dopuściła się naruszenia godności zawodu, świadczyła pomoc prawną w sposób nieprofesjonalny czy naruszyła inne zasady Kodeksu Etyki Radcy Prawnego. Wręcz przeciwnie, Sąd uznał, że doradzając w trudnej, wymagającej silnej psychiki, doświadczenia i wytrzymałości sprawie obwiniona podjęła adekwatną niezależną decyzję działając w celu ochrony praw swojego klienta.
 
W związku z powyższym, Sąd uznał iż należało uniewinnić obwinioną od popełnienia czynu zarzucanego we wniosku o ukaranie.
 
O kosztach postępowania OSD orzekł na podstawie art. 70⁶ ustawy o radcach prawnych, biorąc pod uwagę czynności podjęte w postępowaniu.
 
GF