Orzeczenie z dnia 10 grudnia 2015 r. Sygn. akt: D 65/2015
Orzeczenie prawomocne

Przewodniczący: radca prawny Bogdan Sanowski
Członkowie: radca prawny Mirosław Drzewicki
radca prawny Andrzej Szmigiel
Protokolant: Anna Gabrysiak
 

Okręgowy Sąd Dyscyplinarny Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. po rozpoznaniu na rozprawie [...] r. w W. sprawy przeciwko radcy prawnemu D. (1), [...], obwinionemu o to, że:
w dniu [...] r., w dniu [...] r. oraz w dniu [...] r. nie stawił się na przesłuchanie w charakterze świadka w sprawie o sygn. akt [...] na skutek nieodbierania korespondencji zawierającej wezwania Zastępcy Rzecznika Dyscyplinarnego,
tj. popełnienia przewinienia dyscyplinarnego określonego w art. 64 ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych (Dz. U. z 2014 r. poz. 637) w związku z art.
47 ust. 1 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego, którego tekst jednolity stanowi załącznik do uchwały nr 8/VIII/2010 Prezydium Krajowej Rady Radców Prawnych z dnia 28 grudnia 2010 r.
 

         Uzasadnienie

 
Na podstawie dowodów zgromadzonych w toku przewodu sądowego Okręgowy Sąd Dyscyplinarny OIRP ustalił, co następuje:
 
Postanowieniem z dnia [...] r., sygn. akt [...], Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego z urzędu wszczął dochodzenie w sprawie nieusprawiedliwionego niestawienia się przez radcę prawnego D. (1) w dniu [...] r., [...] r. i [...] r. na przesłuchanie w charakterze świadka w sprawie o sygn. akt [...] na skutek niepodejmowania korespondencji zawierającej wezwanie Zastępcy Rzecznika Dyscyplinarnego, tj. naruszenia 47 ust. 1 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego, w zw. a art. 64 ust. 1 ustawy o radcach prawnych.
Pismem z dnia [...] r. pani D. (2) złożyła skargę na radcę prawnego D. (1), zarzucając radcy prawnemu naruszanie podstawowego prawa do [...] oraz [...], zaś w sprawie [...]. Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego pismami z dnia [...] r., [...] r. i [...] wezwał radcę prawnego do stawienia się ma przesłuchanie w charakterze świadka w dniach [...] r., [...] r. oraz [...] r. Wszystkie wezwania okazały się bezskuteczne – wracały z adnotacją „ZWROT nie podjęto w terminie” (k. [...]). W ocenie Zastępcy Rzecznika Dyscyplinarnego takie zachowania stanowią podstawę odpowiedzialności dyscyplinarnej, albowiem polegają na działaniu sprzecznym z zasadami etyki radcy pranego, które zobowiązują radcę prawnego wezwanego przez rzecznika dyscyplinarnego lub jego zastępcę do stawienia się na wezwanie w wyznaczonym terminie, a w razie zaistnienia poważnej przeszkody do usprawiedliwienia niemożności stawiennictwa. W tej sytuacji należało wszcząć dochodzenie w sprawie.
W aktach sprawy brak jest dowodów na przeprowadzenie przez Zastępcę Rzecznika Dyscyplinarnego jakichkolwiek czynności w toku wszczętego dochodzenia, potwierdzających jego przeprowadzenie i zmierzających do zbadania sprawy. Mimo takich braków Zastępca Rzecznika Dyscyplinarny postanowieniem z dnia [...] r. przedstawiła radcy prawnemu D. (1) zarzut braku współdziałała z organami samorządu radców prawnych polegający na tym, że mimo trzykrotnych wezwań nie stawił się na wezwanie Zastępcy Rzecznika Dyscyplinarnego w celu przesłuchania w charakterze świadka w wyznaczonych terminach w dniu [...] r., w dniu [...] r. oraz w dniu [...] r. w postępowaniu prowadzonym pod sygn. akt [...], tj. o popełnienie przewinienia dyscyplinarnego określonego w art. 64 ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych (Dz. U. z 2014 r. poz. 637) w związku z art. 47 ust. 1 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego, którego tekst jednolity stanowi załącznik do uchwały Nr 8/VIII/2010 Prezydium Krajowej Rady Radców Prawnych z dnia 28 grudnia 2010 r. (k. [...]). Treść postanowienia została ogłoszona dnia [...] r. i osobiście odebrana tego samego dnia przez obwinionego radcę prawnego D. (1) – własnoręczna adnotacja Obwinionego na o otrzymaniu pod treścią postanowienia. Obwiniony radca prawny D. (1) przesłuchany dnia [...] nie przyznał się do zarzucanego mu czynu. Oświadczył, że nie odbierał korespondencji bez własnej winy i tylko z tego powodu nie stawiał się na wezwania, że nie wiedział o terminach na które został wezwany (k. [...]). Dnia [...] r., na skutek zawiadomienia Zastępcy Rzecznika Dyscyplinarnego z dnia [...] r. – odebranego osobiście dnia [...] r., zaznajomił się z materiałem dowodowym (k. [...]).
Postanowieniem z dnia [...] r. Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego oddaliła wniosek dowodowy obwinionego radcy prawnego D. (1) złożony w dniu [...] r. o uzupełnienie dochodzenia poprzez zwrócenie się do Urzędu Pocztowego Nr [...] w W., o złożenie wykazu całości korespondencji w okresie od [...] r. do [...] r. na okoliczność, że korespondencja kierowana przez Rzecznika Dyscyplinarnego nie była jedyną korespondencją nie podjętą przez obwinionego. Decyzję o oddaleniu wniosku dowodowego Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego motywowała tym, że okoliczność, która ma być udowodniona niema znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy, albowiem zebrany w sprawie materiał dowodowy dostarczył podstaw do merytorycznego zakończenia sprawy (k. [...]).
Obwiniony radca prawny D. (1) skorzystał z prawa obrony i stawił się na rozprawie przed Okręgowym Sądem Dyscyplinarnym w dniu [...] r. Wyjaśnił, że nie odebrał wezwań, ale nie było w tym jego winy. Być może nie było awizacji, lub awiza były zabrane ze skrzynki pocztowej prze kogoś innego. Choć dostęp do skrzynki pocztowej miała jago była żona, to nie twierdzi, że to ona zabrała awiza. Złożył u Rzecznika Dyscyplinarnego wniosek o zwrócenie się do poczty o wskazanie wszystkich nieodebranych przez niego przesyłek, jednak Rzecznik uznała to za zbędne. Podkreśla, że niemiał wiedzy o przesyłkach, zatem fakt niestawienia się na wezwanie nie był przez niego zawiniony. Stawił się u Zastępcy Rzecznika Dyscyplinarnego na pierwsze wezwanie, które otrzymał. Po otrzymaniu wniosku o ukaranie, czekał na dalsze wezwanie.
Wyjaśnienia obwinionego radcy prawnego w toku postępowania przed Zastępcą Rzecznika Dyscyplinarnego i przed Okręgowym Sądem Dyscyplinarnym, wobec niewyjaśnienia wszystkich okoliczności sprawy i wykazania dowodów przeciwnych przez Zastępcę Rzecznika Dyscyplinarnego, zostały przez Okręgowy Sąd Dyscyplinarny uznane za wiarygodne, przynajmniej w takim zakresie, jaki wynika ze zgromadzonego w aktach sprawy materiału dowodowego i wobec braku w toku rozprawy wniosku Zastępcy Rzecznika Dyscyplinarnego o uzupełnienie postępowania dowodowego w budzącym wątpliwości zakresie. W tej sytuacji, w ocenie Okręgowego Sądu Dyscyplinarnego, wniosek Zastępcy Rzecznika Dyscyplinarnego o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego został oparty wyłącznie na jego subiektywnym przekonaniu, bez poparcia w materiale dowodowym zgromadzonym w sprawie.
 
Oceniając ustalenia stanu faktycznego Okręgowy Sąd Dyscyplinarny zważył, co następuje:
 
Zebrany materiał dowodowy nie daje podstaw do przyjęcia, że obwiniony radca prawny D. (1) dopuścił się zarzucanych mu czynów.
Należy wskazać, że istotą zasady domniemania niewinności wyrażoną w art. 5 § 1 k.p.k., stosowanym odpowiednio, jest dyrektywa, że obwiniony musi być traktowany jako niewinny niezależnie od przekonania organu procesowego. Materialny ciężar dowodu winy spoczywa na Rzeczniku Dyscyplinarnym, natomiast obwiniony nie musi udowadniać, ze jest niewinny. W tej sytuacji orzeczenie uniewinniające obwinionego zapada zarówno wtedy, gdy wykazana została jego niewinność, jak i wtedy, gdy wprawdzie nie zostanie udowodniona jego niewinność, ale także nie zostanie udowodniona jego wina. Wynikająca z tej zasady, zasada in dubio pro reo – wyrażona w stosowanym odpowiednio art. 5 § 2 k.p.k., nakazuje wątpliwości nieusunięte w toku postępowania dowodowego rozstrzygać na korzyść obwinionego.
W toku postępowania dowodowego nie ujawniono żadnych okoliczności i dowodów wskazujących na fakt, że niestawiennictwo obwinionego radcy prawnego na wezwania Zastępcy Rzecznika Dyscyplinarnego było skutkiem świadomego niepodejmowania przez niego korespondencji zawierającej wezwania i w związku z tym podstawą do uznania, że niestawiennictwo w wyznaczonych terminach było nieusprawiedliwione. Dochodzenie w sprawie zostało wprawdzie wszczęte, ale brak jest dowodów wskazujących na przeprowadzenie czynności wyjaśniających, co skutkuje, że faktycznie okoliczności sprawy nie zostały właściwie zbadane i wyjaśnione. Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego nie odniósł się do treści wyjaśnień obwinionego radcy prawnego, a jego wniosek o uzupełnienie dochodzenia skwitował, że wnioskowane dowody są bez znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy, wobec materiału dowodowego zebranego w sprawie. W ocenie Sądu materiał dowodowy ograniczył się do wezwań i ich zwrotu wobec nie podjęcia w terminie. Należy wskazać, że w związku z odpadnięciem przeszkód do odbioru wezwań, obwiniony radca prawny bardzo szybko zareagował na postanowienie o przedstawieniu zarzutów, brak jest natomiast dowodu na doręczenie postanowienia o wszczęciu dochodzenia z dnia [...] r. Obwiniony złożył wyjaśnienia o braku wiedzy o wystosowanych do niego wezwaniach celem przesłuchania w charakterze świadka, wskazując na brak winy po jego stronie, wnosząc jednocześnie o uzupełnienie dochodzenia. W tym zakresie Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego nie wykonała żadnych czynności wyjaśniających i nie zajęła wobec tych okoliczności żadnego stanowiska. Wątpliwości te nie zostały usunięte w toku przewodu sądowego, a obecna na rozprawie Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego nie wnosiła o uzupełnienie postępowania dowodowego.
W świetle powyższego, wobec niewyjaśnienia wszystkich okoliczności sprawy, w sposób niebudzący wątpliwości, których nie usunięto w postępowaniu dowodowym i oparcia wniosku o ukaranie radcy prawnego D. (1) wyłącznie na wewnętrznym przekonaniu Zastępcy Rzecznika Dyscyplinarnego, Okręgowy Sąd Dyscyplinarny orzekł jak w sentencji.
O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 70⁶ ust. 2 ustawy o radcach prawnych.
(AG)