Orzeczenie z dnia 8 stycznia 2020 r. Sygn. akt: D 169/19
Orzeczenie jest prawomocne.
 

PRZEWODNICZĄCY:         r. pr. Krzysztof Jacek Woś
CZŁONKOWIE: r. pr. Michał Rajski
r. pr. Andrzej Szmigiel
PROTOKOLANT: Karolina Szymala
 

Okręgowy Sąd Dyscyplinarny Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. po rozpoznaniu na rozprawie w dniu […] r. w W. sprawy przeciwko radcy prawnemu C. ([…]) obwinionej o: naruszenia Kodeksu Etyki Radcy Prawnego poprzez to, że wykonując czynności zawodowe jako pełnomocnik strony postępowania, nie zawiadomiła pełnomocnika strony przeciwnej o zaistniałych okolicznościach mogących skutkować odroczeniem terminu rozprawy oraz złożonych w związku z tym przez radcę prawnego wnioskach w związku z terminami rozpraw, które miały miejsce w dniach […], […] roku, […] roku w sprawie toczącej się przed Sądem Rejonowym dla miasta stołecznego W. w W. – Wydział IV Karny za sygn. akt […] oraz w dniu […] roku w sprawie toczącej się przed Sądem Rejonowym dla miasta stołecznego W. w W., VI Wydział Rodzinny i Nieletnich za sygn. akt […]
tj. o dopuszczenie się przewinienia dyscyplinarnego stypizowanego w art. 58 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego, którego tekst jednolity stanowi załącznik do uchwały Nr 3/2014 Nadzwyczajnego Krajowego Zjazdu Radców Prawnych z dnia 22 listopada 2014 r. w związku z art. 64 ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych (Dz. U. z 2018 r. poz. 2115 z późn. zm.),
 

 

 

 
Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. zarzucił radcy prawnemu C. ([…]) naruszenie Kodeksu Etyki Radcy Prawnego polegające na tym, że wykonując czynności zawodowe jako pełnomocnik strony postępowania, nie zawiadomiła pełnomocnika strony przeciwnej o zaistniałych okolicznościach mogących skutkować odroczeniem terminu rozprawy oraz złożonych w związku z tym wnioskach w związku z terminami rozpraw, które miały miejsce w dniach […], […] roku, […] roku w sprawie toczącej się przed Sądem Rejonowym dla miasta stołecznego W. w W. – Wydział IV Karny za sygn. akt […] oraz w dniu […] roku w sprawie toczącej się przed Sądem Rejonowym dla m.st. w W., VI Wydział Rodzinny i Nieletnich za sygn. akt […].
 
Okręgowy Sąd Dyscyplinarny ustalił, co następuje:
 
Obwiniona radca prawny C. świadczyła pomoc prawną na rzecz S. Była jego obrońcą w sprawie zawisłej przed Sądem Rejonowym dla m. st. W. w W. w IV Wydziale Karnym sygn. akt […], a także była pełnomocnikiem S. w sprawie z powództwa małoletniego S.(1) o zmianę orzeczeń w zakresie alimentów zawisłej przed Sądem Rejonowym dla m. st. W. w W. w VI Wydziale Rodzinnym i Nieletnich sygn. akt […].
 
Radca prawny C. działając jako obrońca S. w wymienionej sprawie o sygn. akt […] nie stawiła się na rozprawie wyznaczonej na dzień […] r. oraz na dzień […] r., a także na dzień […] r. W przypadku każdego z wymienionych terminów, obwiniona składała wniosek o odroczenie rozprawy. Wnioski te, w każdym z trzech wymienionych przypadków zostały przez sąd uwzględnione.
Dowody: Protokół rozprawy głównej z dnia […] roku przed SR dla m st. W. w W. – Wydział IV Karny sygn. akt […] (k. […]),
Protokół rozprawy głównej z dnia […] roku przed SR dla m st. W. w W. – Wydział IV Karny sygn. akt […] (k. […]),
Protokół rozprawy głównej z dnia […] roku przed SR dla m st. W. w W. – Wydział IV Karny sygn. akt […] (k. […]).
 
Obwiniona działając jako pełnomocnik procesowy S. nie stawiła się na rozprawę wyznaczoną na dzień […] r. przed sądem Rejonowym dla m. st. W. w W. w sprawie o sygn. akt […]. Nieobecność pełnomocnika pozwanego spowodowała odroczenie rozprawy.
Dowód: Protokół rozprawy z dnia […] roku przed SR dla m. st. W. w W. – Wydział VI Wydział Rodzinny i Nieletnich sygn. akt […] (k. […]).
 
W obydwu wymienionych wyżej sprawach sądowych, karnej i cywilnej (rodzinnej), stroną przeciwną w stosunku do strony reprezentowanej przez obwinioną C. była G. działająca jako oskarżyciel posiłkowy w sprawie o sygn. akt […] oraz jako przedstawiciel ustawowy małoletniego powoda w sprawie o sygn. akt […]. G. w tych sprawach była reprezentowana przez adwokata Ż.
Dowody: wyżej opisane protokoły rozpraw z […] r., […] r., […] r. i […] r. (k. […], […]).
 
Przed żadnym z wymienionych wyżej terminów rozpraw, obwiniona C. nie kontaktowała się z pełnomocnikiem G. informując o przewidywanej nieobecności i wniosku o odroczenie rozprawy.
Dowody: zeznania świadka G. na rozprawie przed OSD w dniu […] r. (k. […]) oraz w przed zastępcą Rzecznika Dyscyplinarnego w dniu […] r. (k. […]);
zeznania świadka Ż. na rozprawie przed OSD w dniu […] r. (k. […]) oraz zastępcą Rzecznika Dyscyplinarnego w dniu […] r. (k. […])
zeznania obwinionej r. pr. C.  złożone w dochodzeniu w charakterze obwinionej przed zastępcą Rzecznika Dyscyplinarnego w dniu […] r. ujawnione na rozprawie przed OSD w dniu […] r. (k. […] i […]).
 
Obwiniona C. zeznała, że jej nieobecności na rozprawach połączone z wnioskami o ich odroczenie były spowodowane stanem zdrowia. Były to usprawiedliwione przyczyny nieobecności. Przyznała jednocześnie, że wnioski o odroczenie rozpraw składała w przeddzień albo w dniu rozprawy. C. przyznała także, że nie informowała pełnomocnika strony przeciwnej o swoich nieobecnościach i składanych wnioskach o odroczenie. Było to spowodowane nagłymi sytuacjami, w których konieczne było zwolnienie lekarskie. Nie miała możliwości skontaktowania się z pełnomocnikiem strony przeciwnej w stosunku do jej mocodawcy z tej racji, że nie posiadała numeru telefonu. Nie pamiętała także jak się nazywa pełnomocnik strony przeciwnej i nie mogła tego ustalić, gdyż prowadzi kancelarię w innym miejscu, niż miejsce jej zamieszkania. Akt spraw, w których były dane kontaktowe nie posiadała w domu.
Dowód: zeznania obwinionej r. pr. C. złożone w dochodzeniu w charakterze obwinionej przed zastępcą Rzecznika Dyscyplinarnego w dniu […] r. ujawnione na rozprawie przed OSD w dniu […] r. (k. […] i […])
 
Pokrzywdzona Ż. zeznała, że: „pani mecenas miała kontakt do niej, w aktach na pismach kancelaryjnych są pełne dane teleadresowe. Ponadto w toku spraw wymieniałyśmy się numerami telefonów komórkowych jak również adresami e-mail. Pani mecenas wielokrotnie kontaktowała się ze mną w toku negocjacji ugodowych, które miały miejsce przed tymi rozprawami”.
Dowód: zeznania świadka Ż. na rozprawie przed OSD w dniu […] r. (k. […]) oraz zastępcą Rzecznika Dyscyplinarnego w dniu […] r. (k. […])
 
Pokrzywdzona G. w skardze do Rzecznika Dyscyplinarnego z dnia […] r. wskazała, że brak informacji o nieobecności obwinionej na rozprawie w dniu […] r. w sprawie o sygn. akt […] spowodował konieczność oczekiwania jej pełnomocnika ponad […] minut wyłącznie po to, aby uzyskać informację o nowym terminie rozprawy wyznaczonym przez sąd. Ponadto, w ocenie pokrzywdzonej, nieobecności obwinionej na rozprawach stanowią wyraz obstrukcji procesowej. W ocenie pokrzywdzonej, obwiniona swoim zachowaniem doprowadziła do przeciągnięcia procesu.
Dowód: zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia deliktu dyscyplinarnego z dnia […] r. (k. […]);
zeznania świadka G. na rozprawie przed OSD w dniu […] r. (k. […]) oraz w przed zastępcą Rzecznika Dyscyplinarnego w dniu […] r. (k. […]);
 
Powyższe ustalenia Okręgowy Sąd Dyscyplinarny oparł na wskazanych dowodach: dokumentach – kopiach protokołów rozpraw, zeznaniach świadków oraz zeznaniach obwinionej. Zeznania obwinionej C., która przyznała iż nie kontaktowała się z adw. Ż. – pełnomocnikiem strony przeciwnej dla jej klienta, nie budzą wątpliwości i są spójne z zeznaniami świadków: pokrzywdzonej G. i adw. Ż.
 
Rozbieżności w zeznaniach dotyczyły tego, czy obwiniona posiadała dane kontaktowe do pełnomocnika strony przeciwnej. Według zeznania adw. Ż. i pokrzywdzonej, obwiniona takie dane posiadała, a z cała pewnością były jej przekazane. Natomiast z zeznania obwinionej wynika, że danych tych nie posiadała – przynajmniej w czasie w którym składała usprawiedliwienia nieobecności na rozprawach i wnioski o ich odroczenie. Jednakże C. zeznając w tym zakresie nie zaprzeczyła twierdzeniom skarżącej G., a ponadto zasłoniła się niepamięcią (k. […]). Okręgowy Sąd Dyscyplinarny nie dał wiary zeznaniom obwinionej, co do tego że nie pamiętała jak nazywa się pełnomocnik strony przeciwnej, czego konsekwencją było niepowiadomienie go o nieobecnościach i wnioskach o odroczenie rozpraw. Gdyby nawet okoliczność ta była prawdziwa, nic nie stało na przeszkodzie, aby obwiniona mogła ustalić imię i nazwisko pełnomocnika, a także inne dane kontaktowe poprzez wgląd w akta podręczne. Nawet okoliczność, że akt tych nie posiadała w mieszkaniu nie powinien być przeszkodą, zważywszy, że nieobecności i wnioski o odroczenie rozprawy zdarzyły się w okresie pomiędzy […] r. a […] r. Wiarygodności zeznań obwinionej w tym względzie przeczy także okoliczność, że brak akt podręcznych, nie przechowywanych w domu, nie stał na przeszkodzie w poprawnym, a z całą pewnością skutecznym skierowaniu do właściwych sądów usprawiedliwień i wniosków o odroczenie rozpraw, do czego była niezbędna – po stronie obwinionej - wiedza o tym przed jakimi sądami sprawy się toczą, pod jakimi sygnaturami i kogo obwiniona w tych sprawach reprezentuje. W tym świetle zeznanie o braku wiedzy, kto jest pełnomocnikiem strony przeciwnej jawi się jako niewiarygodne.
 
Okręgowy Sąd Dyscyplinarny zważył, co następuje:
 
Obwinionej C. zarzucono naruszenie art. 64 ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych w związku z art. 58 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego. Zgodnie z przepisem ustawy, radca prawny podlega odpowiedzialności dyscyplinarnej za postępowanie sprzeczne z prawem, zasadami etyki lub godnością zawodu bądź za naruszenie swoich obowiązków zawodowych. W myśl przepisu art. 58 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego, radca prawny obowiązany jest zawiadomić pełnomocnika strony przeciwnej w sporze o podjętych lub zamierzonych czynnościach procesowych zmierzających do odroczenia lub zawieszenia postępowania bądź zmiany kolejności spraw na wokandzie. W kontekście regulacji tego przepisu, przyjmuje się w piśmiennictwie iż przez „odroczenie postępowania” należy rozumieć odroczenie rozprawy (por. T. Jaroszyński, A. Sękowska, P. Skuczyński, Kodeks Etyki Radcy Prawnego. Komentarz, Warszawa 2016, s. 266).
 
W ocenie sądu dyscyplinarnego obwiniona dopuściła się zarzucanych jej czynów, przez co naruszyła obowiązek wynikający z art. 58 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego. Norma zawarta w tym przepisie stanowi realizację zasady koleżeństwa i lojalności, a także ma zapewnić unikanie lekceważenia pełnomocnika strony przeciwnej i samej strony oraz zapobiec dezorganizacji pracy sądów, pełnomocników procesowych i samych stron, które poświęcają swój czas, na stawiennictwo w sądzie.
 
Nie bez znaczenia dla oceny tej sprawy jest też okoliczność, że nieobecności na rozprawach, jakkolwiek usprawiedliwione przez sądy prowadzące postępowania, uniemożliwiały zakończenie tych spraw sądowych w rozsądnych terminach. Zdaniem sądu dyscyplinarnego nie stanowi po stronie obwinionej usprawiedliwionej przyczyny niezastosowania się do normy art. 58 KERP, rzekomy brak danych kontaktowych do pełnomocnika strony przeciwnej. Pomijając brak wiarygodności zeznań obwinionej w tym zakresie, należy uznać, że imię i nazwisko pełnomocnika mogła ustalić w sądach prowadzących postępowania, adresy których to sądów i sygnatury akt z całą pewnością znała. Uzyskawszy wiedzę o danych osobowych pełnomocnika, z pewnością mogła ustalić jego dane kontaktowe pełnomocnika za pośrednictwem powszechnie dostępnych narzędzi, w tym w internetowej wyszukiwarce adwokatów prowadzonej przez Naczelną Radę Adwokacką a w ostateczności poprzez telefon do działu ewidencji właściwej izby adwokackiej. Zgodnie z art. 3 ust. 2 ustawy o radcach prawnych, radca prawny powinien prowadzić sprawy ze starannością wynikającą z wiedzy prawniczej oraz zasad etyki radcy prawnego. W rozpoznawanym przypadku staranność oznaczała także właściwe odnotowanie danych osobowych i kontaktowych pełnomocnika strony przeciwnej lub ich ustalenie, przy pomocy wyżej opisanych środków. Uznając radcę prawnego C. winną zarzucanego jej czynu, Sąd Dyscyplinarny wziął także pod uwagę, że zarzucany jej czyn nie miał charakteru incydentalnego. O ile w przypadku jednorazowego postępku polegającego na niepowiadomieniu pełnomocnika strony przeciwnej można by doszukiwać się przyczyn usprawiedliwiających takie zachowanie, sytuacją nagłą, niezależną od obwinionej, o tyle powtarzalność nagannego zachowania skłoniła Sąd Dyscyplinarny do uznania obwinionej winną i wymierzenia kary dyscyplinarnej. Mając to wszystko na względzie, Okręgowy Sąd Dyscyplinarny na podstawie art. 64 ust. 1 i art. 65 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych orzekł jak w pkt 1 części dyspozytywnej orzeczenia.
 
O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 70⁶ ust. 2 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych, mając na względzie charakter i liczbę czynności niezbędnych do przeprowadzenia w dochodzeniu oraz w postępowaniu przed sądem dyscyplinarnym.
 
E.R.