opublikowano: 2020-01-16 przez: Więckowska Milena

1. Radcę prawnego W., […], od zarzucanego w punkcie 1 wniosku o ukaranie czynu uniewinnia;
2. Uznaje radcę prawnego W., […], winnym zarzucanego w punkcie 2 wniosku o ukaranie czynu, który to czyn stanowi przewinienie dyscyplinarne jako czyn sprzeczny z zasadami wyrażonymi w art. 44 ust. 1 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego i za czyn ten na podstawie art. 64 ust. 1 i art. 65 ust. 1 pkt 3 ustawy o radcach prawnych wymierza karę pieniężną w wysokości […] złotych ([…] złotych);
3. Na podstawie art. 70⁶ ust. 2 ustawy o radcach prawnych zasądza od obwinionego radcy prawnego W., […], na rzecz Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. tytułem zwrotu kosztów postępowania dyscyplinarnego kwotę […] złotych ([…] złotych).

1. W zakresie czynu określonego w punkcie 1 orzeczenia
   
   Zgodnie z art. 64 ust. 1 pkt 2 ustawy o radcach prawnych, radca prawny podlega odpowiedzialności dyscyplinarnej za czyny sprzeczne m.in. z zasadami etyki zawodowej. Zgodnie z art. 12 ust. 1 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego (tj. załącznika do Uchwały Nr 3/2014 Prezydium Krajowej Rady Radców Prawnych z dnia 22 listopada 2014 r., dalej także „KERP”) radca prawny obowiązany jest wykonywać czynności zawodowe sumienne oraz z należytą starannością uwzględniającą profesjonalny charakter działania. Radca prawny obowiązany jest dbać o godność zawodu przy wykonywaniu czynności zawodowych, a także w działalności publicznej i w życiu prywatnym.
   
   KERP swoimi regulacjami z jednej strony opisuje szczególny charakter i funkcje radcy prawnego oraz istotę (cele) pomocy prawnej świadczonej przez radców prawnych, a z drugiej strony –  stanowi gwarancję prawidłowego wykonywania tej profesji i realizacji celów pomocy prawnej. Oceniając w konkretnej sprawie, czy doszło do naruszenia ww. obowiązków, konieczne jest uwzględnienie: charakteru zawodu radcy prawnego jako zawodu zaufania publicznego, a także celów pomocy prawnej – „Pomoc prawna świadczona przez radcę prawnego ma na celu ochronę prawną interesów podmiotów, na których rzecz jest wykonywana” – art. 2 ustawy o radcach prawnych oraz obowiązku wykonywania  czynności zawodowych „zgodnie z prawem, uczciwie, rzeczowo i z należytą starannością” - art. 6 ust. 1 KERP.
   
   Zebrany w sprawie materiał dowodowy nie daje podstaw do uznania, że obwiniony dopuścił się czynów zarzucanych w punkcie 1 wnioski o ukaranie.
   
   W aktach przedmiotowej sprawy brak jest dowodów wskazujących na to, że obwiniony dokonał szeregu czynności na niekorzyść pokrzywdzonej niewłaściwe reprezentując ją w postępowaniu przed Sądem Rejonowym w P. […] Wydział Cywilny w sprawie […]. Z zeznań pokrzywdzonej wynika, że udział obwinionego w charakterze jej pełnomocnika w sprawie […] był ograniczony w istocie do sporządzenia wniosku o zniesienie współwłasności majątku spadkowego po jej matce. Pokrzywdzona zeznała przed OSD, że obwiniony był obecny na jednym terminie posiedzenia w sprawie […], na które  przyszedł w „ostatniej chwili”, a jego stan wzbudził zaniepokojenie pokrzywdzonej. Pokrzywdzona zeznała także, że sędzia prowadzący sprawę nie czynił żadnych uwag co do stanu lub zachowania obwinionego na sali rozpraw. Na podstawie zeznań pokrzywdzonej, stanowiących jedyny dowód na okoliczność przebiegu sprawy […], nie sposób stwierdzić, że obwiniony niewłaściwie reprezentował pokrzywdzoną bądź dopuścił się innych nieprawidłowości w sprawie.
   
   Jednym z zarzucanych obwinionemu czynów jest dokonanie szeregu czynności na niekorzyść pokrzywdzonej w sprawie o zabezpieczenie spadku. Należy zauważyć, że skoro obwiniony nie złożył w imieniu pokrzywdzonej wniosku o zabezpieczenie spadku po Łucji Musialskiej, to nie można mówić o jakichkolwiek nieprawidłowościach w działaniach obwinionego przy prowadzeniu takiej sprawy.
   
   W opinii OSD nie zostało również udowodnione, że obwiniony zawarł porozumienie z ojcem pokrzywdzonej wbrew jej woli, przez co naraził ją na straty finansowe. Zeznania pokrzywdzonej w tym zakresie stanowią wyłącznie jej subiektywną ocenę zaistniałych zdarzeń. Poza tym jak pokrzywdzona zeznała, zgodziła się na kwotę ostatecznie zaproponowaną przez ojca. W ocenie OSD pokrzywdzona miała wybór polegający na możliwości zaakceptowania bądź odrzucenia propozycji ojca.
   
   „Nie powinno ulegać wątpliwości, że czynność prawna może prawidłowo pełnić rolę podstawowego instrumentu autonomicznego kształtowania sytuacji prawnej podmiotów prawa cywilnego tylko wówczas, gdy stanowiące podstawę tej czynności oświadczenie woli będzie efektem dokładnie przemyślanych, podjętych swobodnie i z pełnym rozeznaniem decyzji zakomunikowanych na zewnątrz bez zniekształceń (Kodeks cywilny. Komentarz. E. Gniewek, wydanie 3, str. 222). Jeżeli w ocenie pokrzywdzonej oświadczenie przez nią złożone, odnośnie kwoty spłaty, zostało na niej wymuszone, można domniemywać że jest dotknięte tzw. wadą oświadczenia woli określonymi w art. 82 – 88 Kodeksu cywilnego (tj. brakiem świadomości lub swobody, pozornością, błędem, a wreszcie groźbą). W takim przypadku pokrzywdzona  powinna przede wszystkim podjąć czynności zmierzające do uchylenia się od skutków prawnych złożonego oświadczenia woli.
   
   W tym stanie rzeczy w ocenie OSD nie doszło do naruszenia przez obwinionego przepisów ustawy o radcach prawnych, jak również przepisów KERP i w konsekwencji nie można przypisać radcy prawnemu odpowiedzialności za czyny zarzucane w punkcie 1 wniosku o ukaranie.
    
2. W zakresie czynu określonego w punkcie 2 orzeczenia
   
   Okręgowy Sąd Dyscyplinarny uznał obwinionego radcę prawnego winnym czynu zarzucanego w punkcie 2 wniosku o ukaranie.
   
   Zgodnie z art. 44 ust. 1 KERP radca prawny, na żądanie klienta, obowiązany jest informować go o przebiegu sprawy i jej wyniku. Zasada ta pozostaje w korelacji z zasadą wyrażoną w art. 12 KERP nakazującą radcy prawnemu obowiązek sumiennego wykonywania czynności zawodowych. Nieudzielenie informacji o czynnościach, jakie podjął bądź nie podjął obwiniony w związku ze zleceniem udzielonym przez pokrzywdzoną stoi w rażącej sprzeczności z obowiązkiem wyrażonym we wskazanych  przepisach. Jak wynika ze zgromadzonego materiału dowodowego obwiniony tego obowiązku nie dopełnił nie składając wniosku o zabezpieczenie spadku.
   
   Ponadto obwiniony nie odbierał telefonów od pokrzywdzonej przed terminem posiedzenia w sprawie […], jak i w sprawie spotkania u notariusza. Unikanie kontaktu z pokrzywdzoną, jakiego dopuścił się obwiniony, nie tylko niweczy zaufanie do jego osoby, ale podważa zaufanie do zawodu jako takiego, co z kolei stanowi naruszenie obowiązku radcy prawnego zawartego w art. 11 ust. 2 KERP.
   
   Oceniając zachowanie obwinionego polegające na braku kontaktu z pokrzywdzoną OSD dał w tym zakresie wiarę zeznaniom G.. Brak jest w aktach sprawy jakichkolwiek dowodów podważających owe zeznania. Uznając, że obwiniony nie wypełnił w rozpatrywanym zakresie ciążącego na radcy prawnym obowiązku, OSD uznał tym samym, że zachowanie takie stanowi przejaw nierzetelnego i nieuczciwego wykonywania czynności zawodowych, który to wymóg wynika wprost z art. 6 KERP i w sposób oczywisty narusza również art. 44 ust. 1 KERP, którego treść warunkuje prawidłową komunikację pomiędzy klientem a radcą prawnym świadczącym pomoc prawną.
   
   OSD zwrócił również uwagę, na to że obwiniony unikał kontaktu z organami samorządu radców prawnych. Obwiniony nie odbierał korespondencji kierowanej na adres wskazany w ewidencji radców prawnych. Natomiast adres mailowy obwinionego wskazany w ewidencji […], na który również wysyłane były wezwania, nie został odnaleziony na serwerze pocztowym poczta.onet.pl (k. […]). Obwiniony tylko jeden raz odebrał korespondencję w przedmiotowej sprawie - wezwanie Rzecznika Dyscyplinarnego do złożenia pisemnych wyjaśnień w sprawie (k. […]). Pomimo odebrania wezwania obwiniony nie złożył pisemnych wyjaśnień w sprawie w wyznaczonym terminie. Przepis art. 62 KERP przewiduje obowiązek współdziałania radcy prawnego z organami samorządu radców prawnych w sprawach związanych z jego funkcjonowaniem i zasadami oraz w sprawach wykonywania zawodu i przestrzegania Kodeksu. Nadto, zgodnie z art. 62 ust. 3 KERP, radca prawny wezwany przez rzecznika dyscyplinarnego lub jego zastępcę do złożenia wyjaśnień jest obowiązany złożyć je w wyznaczonym terminie. Obwiniony nie stawiał się na wezwania oraz nie podjął próby usprawiedliwienia tego zaniechania.
   
   Ponadto, pomimo wniosku pokrzywdzonej o zwrot dokumentów przekazanych do sprawy, jaka toczyła się przed Sądem Rejonowym w P. […] Wydział Cywilny pod sygnaturą akt […], obwiniony nie zwrócił ich. OSD uznał, że zachowanie obwinionego polegające na niezwróceniu pokrzywdzonej dokumentów stanowi nierzetelne i nieuczciwe wykonywanie czynności zawodowych, o którym mowa w art. 6 KERP oraz w sposób oczywisty narusza reguły postępowania określone w art. 46 KERP. 
   
   W zakresie wymierzonej kary OSD wziął pod uwagę stopień winy radcy prawnego, okoliczności popełnienia czynu, stopień szkodliwości czynu opisanego we wniosku o ukaranie oraz zachowanie po jego popełnieniu (brak kontaktu z pokrzywdzoną po […] oraz niezwrócenie jej dokumentów związanych ze sprawą […]) i uznał, że adekwatną karą będzie kara pieniężna na podstawie art. 64 ust. 1 i art. 65 ust. 1 pkt 1 ustawy o radcach prawnych. Wymierzona kara pozwoli w ocenie OSD dobrze spełnić funkcje prewencyjne kary – zapobiegać popełnianiu tego typu przewinień w przyszłości i jest adekwatna do stopnia winy obwinionego.
   
   OSD orzekł o kosztach postępowania na podstawie art. 70⁶ ustawy o radcach prawnych oraz § 1 ust. 1 pkt 1 uchwały nr 86/IX/2015 Krajowej Rady Radców Prawnych z dnia 20 marca 2015 r. w sprawie określenia wysokości zryczałtowanych kosztów postępowania dyscyplinarnego, biorąc pod uwagę zakres czynności podjętych w postępowaniu.