Orzeczenie z dnia 23 października 2020 r. Sygn. akt: D 193/18
opublikowano: 2021-07-28 przez: Więckowska Milena
Orzeczenie z dnia 23 października 2020 r. Sygn. akt: D 193/18
Orzeczenie jest prawomocne.
Orzeczenie jest prawomocne.
PRZEWODNICZĄCY: r. pr. Andrzej Szmigiel
CZŁONKOWIE: r. pr. Tomasz Iwańczuk
r. pr. Katarzyna Kosicka - Polak
PROTOKOLANT: Karolina Szymala
CZŁONKOWIE: r. pr. Tomasz Iwańczuk
r. pr. Katarzyna Kosicka - Polak
PROTOKOLANT: Karolina Szymala
Okręgowy Sąd Dyscyplinarny Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. po rozpoznaniu na rozprawie
w dniach […] i […] r. w W. sprawy przeciwko radcy prawnemu B. […] obwinionej o to, że:
- nie wydała klientowi – spółce A. S.A. w upadłości (numer KRS […]) środków pieniężnych w wysokości […] zł przelanych jej przez tę spółkę na rachunek bankowy w I. SA numer […] tytułem „depozyt” w dniu […] r., pomimo żądania klienta,
tj. popełnienie czynu naruszającego podstawowe wartości i zasady wykonywania zawodu radcy prawnego określone w art. 37 ust. 5 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego ogłoszonego Uchwałą Nr 3/2014 Nadzwyczajnego Krajowego Zjazdu Radców Prawnych z dnia 22 listopada 2014 r. w sprawie Kodeksu Etyki Radcy Prawnego („KERP”) w zw. z art. 64 ust. 1 urp; oraz - dokonała bez zgody klienta – spółki A. SA w upadłości potrącenia (oświadczenie w piśmie B. do syndyka masy upadłości spółki A. SA w upadłości z dnia […] r.) z kwoty w wysokości […] zł podlegającej zwrotowi na rzecz tego klienta – spółki A. SA w upadłości o której mowa w pkt 1) powyżej łącznej kwoty w wysokości […] zł wynikającej z faktur wystawionych na tego klienta przez „Kancelarię Prawną B. i Wspólnicy Sp. k.” w J. tytułem wynagrodzenia za usługi prawne,
tj. popełnienie czynu naruszającego podstawowe wartości i zasady wykonywania zawodu radcy prawnego określone w art. 37 ust. 4 KERP w zw. z art. 64 ust. 1 urp; oraz - złożyła nieprawdziwe oświadczenia o wpłacie kwoty w wysokości […] zł otrzymanej od klienta – spółki A. SA (obecnie w upadłości) o której mowa w pkt 1) powyżej na rachunek Sądu Okręgowego dla m.st. W. jako depozytu w imieniu spółki K. SA w W. w związku z „Wnioskiem o zezwolenie na złożenie przedmiotu świadczenia do depozytu sądowego” adresowanym do Sądu Okręgowego dla m.st. W. […] Wydział Gospodarczy datowanym na […] r. (kopia z prezentatą Biura Podawczego Sądu Okręgowego w W. z dnia […] r.), w co najmniej następujących pismach:
- w samym ww. „Wniosku o zezwolenie na złożenie przedmiotu świadczenia do depozytu sądowego” do Sądu Okręgowego dla m.st. W. […] Wydział Gospodarczy datowanym na […] r., do którego załączyła – jako dowód wpłaty depozytu objętego wnioskiem na rachunek Sądu – wygenerowany elektronicznie dokument z logo A. zawierający „potwierdzenie wykonania przelewu krajowego” kwoty […] zł z datą […] r.,
- w piśmie z dnia […] r. do Syndyka Masy Upadłości A. SA w upadłości,
- w piśmie z dnia […] r. do Dyrektora Sądu Okręgowego w W.,
tj. popełnienie czynów naruszających podstawowe wartości i zasady wykonywania zawodu radcy prawnego określone w art. 6 KERP w zw. z art. 64 ust. 1 urp; oraz - nie ustaliła z klientem – spółką A. SA (obecnie w upadłości) w należyty sposób, tj. w formie umowy, przed przystąpieniem do świadczenia pomocy prawnej, wynagrodzenia (jego wysokości lub sposobu ustalenia) za usługi prawne co najmniej objęte fakturami wystawionymi na tego klienta: (a) faktura nr […] z dnia […] r. na kwotę brutto […] zł, (b) faktura nr […] z dnia […] r. na kwotę brutto […] zł, (c) faktura nr […] z dnia […] r. na kwotę brutto […] zł, (d) faktura nr […] z dnia […] r. na kwotę brutto […] zł, (e) faktura nr […] z dnia […] r. na kwotę brutto […] zł, (f) faktura nr […] z dnia […] r. na kwotę brutto […] zł),
tj. popełnienie czynu naruszającego podstawowe wartości i zasady wykonywania zawodu radcy prawnego określone w art. 36 ust. 1 KERP w zw. z art. 64 ust. 1 urp; i ponadto: - nie złożyła w wyznaczonym terminie odpowiedzi na wezwania Rzecznika Dyscyplinarnego OIRP w W. w związku ze skargą stanowiącą podstawę wszczęcia niniejszego postępowania dyscyplinarnego, a mianowicie na wezwanie z dnia […] r. (doręczone […] r.) i ponowne wezwanie z dnia […] r. (doręczone […] r.),
tj. popełnienie czynu naruszającego podstawowe wartości i zasady wykonywania zawodu radcy prawnego określone w art. 62 ust. 3 KERP w zw. z art. 64 ust. 1 urp; oraz - nie stawiła się bez należytego usprawiedliwienia na wezwanie Rzecznika Dyscyplinarnego OIRP w W. z dnia […] r. (doręczone […] r.) na przesłuchanie w charakterze obwinionej w niniejszym postępowaniu dyscyplinarnym w wyznaczonym na dzień […] r. terminie,
tj. popełnienie czynu naruszającego podstawowe wartości i zasady wykonywania zawodu radcy prawnego określone w art. 62 ust. 2 KERP w zw. z art. 64 ust. 1 urp.
orzeka:
- Uznaje radcę prawnego B. […] winną zarzucanego w punkcie 1 wniosku o ukaranie czynu, który to czyn stanowi przewinienie dyscyplinarne jako czyn sprzeczny z zasadami wyrażonymi w art. 37 ust. 5 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego w zw. z art. 64 ust. 1 ustawy o radcach prawnych i za czyn ten na podstawie art. 64 ust. 1 i art. 65 ust. 1 pkt 3 ustawy o radcach prawnych wymierza karę pieniężna w kwocie […] ([…]) złotych;
- Uznaje radcę prawnego B. […] winną zarzucanego w punkcie 2 wniosku o ukaranie czynu, który to czyn stanowi przewinienie dyscyplinarne jako czyn sprzeczny z zasadami wyrażonymi w art. 37 ust. 4 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego w zw. z art. 64 ust. 1 ustawy o radcach prawnych i za czyn ten na podstawie art. 64 ust. 1 i art. 65 ust. 1 pkt 2 ustawy o radcach prawnych wymierza karę nagany;
- Uznaje radcę prawnego B. […] winną zarzucanego w punkcie 3 wniosku o ukaranie czynu, który to czyn stanowi przewinienie dyscyplinarne jako czyn sprzeczny z zasadami wyrażonymi w art. 6 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego w zw. z art. 64 ust. 1 ustawy o radcach prawnych i za czyn ten na podstawie art. 64 ust. 1 i art. 65 ust. 1 pkt 2 ustawy o radcach prawnych wymierza karę nagany;
- Uznaje radcę prawnego B. […] winną zarzucanego w punkcie 5 wniosku o ukaranie czynu, który to czyn stanowi przewinienie dyscyplinarne jako czyn sprzeczny z zasadami wyrażonymi w art. 62 ust. 3 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego w zw. z art. 64 ust. 1 ustawy o radcach prawnych i za czyn ten na podstawie art. 64 ust. 1 i art. 65 ust. 1 pkt 2 ustawy o radcach prawnych wymierza karę nagany;
- Uznaje radcę prawnego B. […] winną zarzucanego w punkcie 6 wniosku o ukaranie czynu, który to czyn stanowi przewinienie dyscyplinarne jako czyn sprzeczny z zasadami wyrażonymi w art. 62 ust. 2 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego w zw. z art. 64 ust. 1 ustawy o radcach prawnych i za czyn ten na podstawie art. 64 ust. 1 i art. 65 ust. 1 pkt 2 ustawy o radcach prawnych wymierza karę nagany;
- Uniewinnia radcę prawnego B. […] od popełnienia czynu wskazanego w punkcie 4 wniosku o ukaranie czynu;
- Na podstawie art. 651 ust. 1 ustawy o radcach prawnych kary orzeczone w punktach 2, 3, 4 i 5 łączy w ten sposób, że orzeka jako karę łączną karę nagany;
- Na podstawie art. 65 ust. 2a ustawy o radcach prawnych orzeka dodatkowo zakaz wykonywania patronatu na czas […] ([…]) lat;
- Na podstawie art. 706 ust. 2 ustawy o radcach prawnych zasądza od obwinionej radcy prawnego B. […] na rzecz Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. tytułem zwrotu kosztów postępowania dyscyplinarnego kwotę […] ([…]) złotych.
Uzasadnienie
W dniu […] r. na podstawie art. 681 ust. 1 ustawy z dnia 06 lipca 1982 r. o radcach prawnych (Dz. U. z 2017.1870 t.j. z dnia 2017.10.09 ze zm.) Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego Okręgowej Izby Radców Prawnych wniósł do Okręgowego Sądu Dyscyplinarnego Izby Radców Prawnych w W. wniosek o ukaranie radcy prawnego B. (dalej: „Obwiniona”) w sprawie czynu sprzecznego z zasadami etyki radcy prawnego poprzez to, że Obwiniona:
- nie wydała klientowi – spółce A. SA w upadłości (dalej: „Spółka”) środków pieniężnych w wysokości […] zł przelanych jej przez tę Spółkę na rachunek bankowy w I. SA numer […] tytułem ,,depozyt’’ w dniu […] r., pomimo żądania klienta, tj. popełnienia czynu naruszającego podstawowe wartości i zasady wykonywania zawodu radcy prawnego określone w art. 37 ust. 5 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego ogłoszonego Uchwałą Nr 3/2014 Nadzwyczajnego Krajowego Zjazdu Radców Prawnych z dnia […] r. w sprawie Kodeksu Etyki Radcy Prawnego (,,KERP’’) w zw. z art. 64 ust. 1 ustawy o radcach prawnych;
- dokonała bez zgody Spółki potrącenia z kwoty […] zł podlegającej zwrotowi na rzecz tego klienta – Spółki o której mowa w pkt 1) powyżej łącznej kwoty w wysokości […] zł wynikającej z faktur wystawionych na tego klienta przez K. Sp.k.’’ w J. tytułem wynagrodzenia za usługi prawne, tj. popełnienie czynu naruszającego podstawowe wartości i zasady wykonywania zawodu radcy prawnego określone w art. 37 ust. 4 KERP w zw. za art. 64 ust. 1 ustawy o radcach prawnych;
- złożyła nieprawdziwe oświadczenia o wpłacie kwoty w wysokości […] zł otrzymanej od klienta – Spółki o której mowa w pkt 1) powyżej na rachunek Sądu Okręgowego dla m.st. W. jako depozytu w imieniu spółki K. SA w W. w związku z ,,Wnioskiem o zezwolenie na złożenie przedmiotu świadczenia do depozytu sądowego’’ adresowanym do Sądu Okręgowego dla m.st. W. […] Wydział Gospodarczy datowanym na […] r., co najmniej w następujących pismach:
- w samym ww. „Wniosku o zezwolenie na złożenie przedmiotu świadczenia do depozytu sądowego’’ do Sądu Okręgowego dla m.st. W. […] Wydział Gospodarczy datowany na […] r., do którego załączyła – jako dowód wpłaty depozytu objętego wnioskiem na rachunek Sądu – wygenerowany elektronicznie dokument z logo A. zawierający ,,potwierdzenie wykonania przelewu krajowego’’ kwoty […] zł z datą […] r.,
- w piśmie z dnia […] r. do Syndyka Masy Upadłości A. SA w upadłości,
- w piśmie z dnia […] r. do Dyrektora Sądu Okręgowego w W.,
tj. popełnienie czynów naruszających podstawowe wartości i zasady wykonywania zawodu radcy prawnego określone w art. 6 KERP w zw. z art. 64 ust.1 ustawy o radcach prawnych;
- nie ustaliła z klientem –Spółką w należyty sposób, tj. w formie umowy, przed przystąpieniem do świadczenia pomocy prawnej, wynagrodzenia (jego wysokości lub sposobu ustalenia) za usługi prawne co najmniej objęte fakturami wystawionymi na tego klienta (a) faktura nr […]
z dnia […] r. na kwotę brutto […] zł, (b) faktura nr […]
z dnia […] r. na kwotę brutto […] zł, (c) faktura nr […] z dnia […] r. na kwotę brutto […] zł, (d) faktura nr […] z dnia […] r. na kwotę brutto […] zł, (e) faktura […] z dnia […] r. na kwotę brutto […] zł, (f) faktura nr […] z dnia […] r. na kwotę […] zł,
tj. popełnienie czynu naruszającego podstawowe wartości i zasady wykonywania zawodu radcy prawnego określone w art. 36 ust.1 KERP w zw. z art. 64 ust. 1 ustawy o radcach prawnych; - nie złożyła w wyznaczonym terminie odpowiedzi na wezwanie Rzecznika Dyscyplinarnego OIRP w W. w związku ze skargą stanowiącą podstawę wszczęcia niniejszego postępowania dyscyplinarnego, z mianowicie na wezwanie z dnia […] r. (doręczone […] r.) i ponowne wezwanie z dnia […] r. (doręczono […] r.);
- nie stawiła się bez należytego usprawiedliwiania na wezwanie Rzecznika Dyscyplinarnego OIRP w W. z dnia […] r. (doręczone […] r.) na przesłuchanie w charakterze obwinionej w niniejszym postępowaniu dyscyplinarnym wyznaczonym na dzień […] r. terminie, tj. popełnienie czynu naruszającego podstawowe wartości i zasady wykonywania zawodu radcy prawnego określone w art. 62 ust. 2 KERP w zw. z art. 64 ust. 1 ustawy o radcach prawnych.
Na podstawie art. 702 ust. 1 ustawy o radcach prawnych sprawa podlega rozpoznaniu przez Okręgowy Sąd Dyscyplinarny Okręgowej Izby Radców Prawnych w W..
Rzecznik stwierdził, że w dniu […] r. wpłynęła skarga syndyka masy upadłości A. SA w upadłości, K. (dalej: „Pokrzywdzony”), w której wniósł o wszczęcie dochodzenia w postępowaniu dyscyplinarnym przeciwko radcy prawnemu B. (dalej: „Obwiniona”).
Pokrzywdzony wskazał, że Obwiniona dokonała potrącenia bez zgody klienta – reprezentowanej przez niego Spółce, kwot honorarium za usługi prawne (w wysokości wynikającej z przedstawionych przez Obwinioną informacji – opisanych w piśmie Obwinionej radcy prawnego do Pokrzywdzonego z dnia […] r. faktur, z których jedna zdaniem Pokrzywdzonego nie była nawet doręczona reprezentowanej przez niego Spółce i które zakwestionował) z kwoty w wysokości […] zł przekazanej jej przez tego klienta dla celów depozytu sądowego mającego być utworzonym przez Obwinioną w imieniu Spółki powiązanej – K. SA w W. (który to depozyt – według ustaleń Pokrzywdzonego – nie został utworzony i ww. środki nie zostały wpłacone na rachunek sądowy) i – pomimo żądania zwrotu wystosowanego przez Pokrzywdzonego (i jej własnej zapowiedzi w dniu […] r. w piśmie do Pokrzywdzonego, że pozostała część tych środków zostanie przez nią zwrócona po zwrocie środków przez Sąd Okręgowy) w żadnej części do chwili skargi kwoty przekazanej jej przez klienta nie zwróciła. Obwiniona nie stawiła się w dniu […] r. na termin wyznaczony jej w postępowaniu w trybie zawezwania do próby ugodowej wszczętym przez Pokrzywdzonego przed Sądem Rejonowym w O., ani nie przedstawiła stanowiska w tym postępowaniu.
Obwiniona pomimo powtórzonego wezwania Rzecznika Dyscyplinarnego OIRP w W. nie ustosunkowała się do skargi Pokrzywdzonego.
W dniu […] r. postanowieniem Zastępcy Rzecznika Dyscyplinarnego zostało wszczęte dochodzenie w niniejszej sprawie.
W dniu […] r., w drugim wyznaczonym Obwinionej terminie (na wezwanie na pierwszy termin Obwiniona nie stawiła się) zostały przedstawionej Obwinionej zarzuty. Obwiniona złożyła wyjaśnienia do protokołu w dniu […] r. i następnie pismo z dalszymi wyjaśnieniami w dniu […] r. i załączonymi kopiami dokumentów.
W dniu […] r. został przesłuchany w charakterze świadka – w drodze pomocy prawnej przez OIRP w K. – syndyk masy upadłości A. SA w upadłości K., który także złożył dalsze informacje i dokumenty w sprawie
W toku dochodzenia zostały przeanalizowane informacje i dokumenty złożone przez Pokrzywdzonego i Obwinioną oraz uzyskane informacje Sądu Okręgowego w W..
Po analizie całości materiałów zgromadzony w ramach dochodzenia Zastępca Rzecznika zważył, co następuje.
Odnośnie punktu 1) wniosku o ukaranie:
Spółka w dniu […] r. przelała na rzecz Obwinionej kwotę w wysokości […] zł na rachunek bankowy w I. SA numer […] tytułem ,,depozyt’’. Okoliczność ta została potwierdzona przez samą Obwinioną.
Pomimo żądania zgłoszonego przez Spółkę - reprezentowaną przez syndyka masy upadłości K. co najmniej w dniu […] r. powtórzonego w dniu […] r., kwota ta nie została klientowi przez Obwinioną zwrócona.
Zgodnie z twierdzeniami Pokrzywdzonego jak i Obwinionej – kwota ta była wyjściowo przeznaczona na wpłatę przez Obwinioną do depozytu sądowego w związku ze sporem pomiędzy spółką powiązaną z A. SA – K. SA w W. a C. n Sp. z.o.o. w W.. Wniosek K. SA sporządzony został przez Obwinioną jako pełnomocnika K. SA do Sadu Okręgowego w W. datowany na […] r. W.w. wniosek nie został nigdy zarejestrowany, co jest zgodne z informacjami uzyskanymi z Sądu Okręgowego w W., pomimo że na kopii wniosku Obwinionej figuruje prezentata Biura Podawczego Sądu Okręgowego w W. z dnia […] r. Według Obwinionej do wniosku załączyła dokument potwierdzający, że wpłaciła w imieniu wnioskodawcy kwotę depozytu na sądowy rachunek depozytowy. Zgodnie z informacjami z Sądu Okręgowego w W. potwierdzonymi przez B., wpłata kwoty depozytu przez Obwinioną na depozytowy rachunek sądowy nie nastąpiła. Zdaniem Obwinionej przyczyną braku realizacji przelewu było zajęcie jej (Kancelarii) rachunku bankowego przez komornika w toku egzekucji. Obwiniona wyjaśniła także, że postępowanie w sprawie depozytu z ww. wniosku nie miało dalszego biegu. Ponadto Obwiniona przyznała, że ciąży na niej obowiązek zwrotu pieniędzy na rzecz Spółki, czego do dnia wniosku o ukaranie nie uczyniła.
Odnośnie punktu 2) wniosku o ukaranie
Obwiniona – jak wynika z jej oświadczenia zawartego w piśmie do Pokrzywdzonego z dnia […] r. – dokonała jednostronnie, tj. bez zgody Spółki, potrącenia z kwoty w wysokości […] zł podlegającej zwrotowi na rzecz Spółki łącznej kwoty w wysokości […] zł wynikającej z faktur wystawionych na Spółkę przez ,,Kancelarię Prawną B. i Wspólnicy Sp.k.’’ w J. tytułem wynagrodzenia za usługi prawne’’.
Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego wskazał, że Obwiniona dokonując potrącenia sumy honorarium za świadczone usługi prawne bez (pisemnej) zgody klienta – naruszyła jedną z podstawowych zasad wykonywania zawodu radcy prawnego jaką jest zakaz pobierania honorarium ze środków powierzonych przez klienta, i to nawet w przypadku gdyby klient faktycznie zalegał z jego zapłatą.
Obwiniona w wyjaśnieniach powołała się na swoje kontakty na temat ewentualnego potrącenia z mecenasem F. – według niej pełnomocnikiem do spraw prawnych Spółki, a mianowicie, że ,,jego zdaniem nie będzie problemu z potrąceniem tej kwoty’’. Dodatkowo wyjaśniła, że umówili się, że otrzyma ona stanowisko pisemne syndyka w tym zakresie. Przyznała też, że pisma tego nie otrzymała. Oznaczona to, że zgody klienta na potrącenie nie uzyskała ani przed ani po złożeniu oświadczenia o potrąceniu. Obwiniona zdeklarowała również, że jest gotowa zwrócić kwotę wynikającą z potrącenia, co jednak do tej chwili wniosku o ukaranie nie nastąpiło.
Odnośnie punktu 3) wniosku o ukaranie
Jak zostało to przedstawione w uzasadnieniu pkt 1) wniosku o ukaranie Obwiniona nigdy nie wpłaciła kwoty w wysokości […] zł otrzymanej od Spółki tytułem depozytu w imieniu Spółki K. SA w W. na rachunek Sądu Okręgowego w W.. Obwiniona natomiast wielokrotnie utrzymywała, że wpłata została dokonana i składała w tym zakresie niezgodne z rzeczywistością oświadczenia, w tym co najmniej w następujących pismach:
- W sporządzonym przez siebie w imieniu wnioskodawcy – spółki K. SA w W. ,,Wniosku o zezwolenie na złożenie przedmiotu świadczenia do depozytu sądowego’’ do Sądu Okręgowego w W. [...] Wydział Gospodarczy datowany na […] r., do którego załączyła wygenerowany elektronicznie dokument A. pt. ,,potwierdzenie wykonania przelewu krajowego’’ kwoty […] zł z datą […] r. z rachunku jej kancelarii mający potwierdzać fakt wpłaty kwoty depozytu objętej wnioskiem;
- W piśmie z dnia […] r. do Spółki, w którym uzależniła zwrot kwoty klientowi od zwrotu tej kwoty przez Sąd z depozytu;
- W piśmie z dnia […] r. do Dyrektora Sądu Okręgowego w W., w którym nawet domagała się zwrotu wpłaconej rzekomo kwoty depozytu.
Obwiniona w swoich wyjaśnieniach twierdziła, że nie wiedziała o tym, że wpłata przedmiotowej kwoty depozytu na sądowy rachunek depozytowy przelewem w dniu […] r. ani w inny sposób nie została zrealizowana, ani o tym, że postępowanie w sprawie depozytu mające być wszczętym z wniosku Obwinionej datowanym na […] r. nie miało biegu, a jak wynika z wyjaśnień nie wiedziała jakoby o tych faktach przez okres około dwóch lat. Według Obwinionej zajęła się ona wyjaśnieniem i kończeniem prowadzonych przez nią spraw. Do kwestii depozytu wróciła na przełomie […] r. Ustaliła ona właściwy sąd a następnie fakt, że wniosek nie został zarejestrowany w Sądzie Okręgowym. Dodała również, że od czasu złożenia wniosku nie otrzymała żadnej korespondencji z Sądu dotyczącej tej sprawy. W […] r. złożyła ona pisemny wniosek do Sądu Okręgowego na Biuro Podawcze o zwrot kwoty wypłaconego depozytu. Obwiniona wyjaśniła, że około […] albo […] r. ustnie od pracownika działu finansowego otrzymała informację, że kwota ta na rachunek Sądu nie wpłynęła. Jak twierdziła w sierpniu czy we wrześniu otrzymała dopiero od mec. F. e-mailową kopię z oddziału finansowego w SO, z której wynikało, że kwotą tą nie został uznany rachunek wskazany w jej przelewie.
Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego wskazał, że wyjaśnienia Obwinionej w tym zakresie nie były spójne, ponieważ stwierdziła ona najpierw, że dowiedziała się o braku wpłaty depozytu około […] roku, a później w dalszych wyjaśnieniach, że aż do […] roku nie miała o tym fakcie pojęcia.
W ocenie Zastępcy Rzecznika Dyscyplinarnego, argumenty Obwinionej mające uzasadniać jej niewiedzę na temat dokonanych przez nią samą czynności i prowadzonych przez nią samą spraw nie zasługują na uznanie jako całkowicie niezgodne z doświadczeniem życiowym i logiką, ponieważ: Obwiniona dokonując internetowego zlecenia przelewu z rachunku bankowego w dniu […] r. nie mogła nie wiedzieć, że nie został on wówczas zrealizowany chociaż Obwiniona załączyła do wniosku składanego do Sądu dokument ,,potwierdzenia wykonania przelewu krajowego’’ kwoty […] zł w dniu […] r. z rachunku Kancelaria Prawna B. i Wspólnicy Spółka Komandytowa. W przypadku braku środków na rachunku bankowym, z którego był wykonywany przelew, zlecający przelew internetowy dostaje natychmiastową informację o braku środków na realizację przelewu lub stanie środków na swoim rachunku bankowy, a następnie widzi tę informację na wyciągach bankowych dotyczących rachunku. Ponadto Obwiniona wskazała jako przyczynę braku środków na rachunku bankowym jej Kancelarii toczące się wówczas przeciwko niej postępowanie egzekucyjne, które skutkowało zajęciem środków na tym koncie, a za tym musiała ona także – jako dłużnik – mieć wiedzę o tej egzekucji i o czynnościach komornika i ich skutkach. Według Zastępcy Rzecznika Dyscyplinarnego argument Obwinionej o tym, że również nie wiedziała nic przez ponad […] lata o losach prowadzonego przez nią w imieniu Spółki postępowania w sprawie depozytu sądowego należy uznać za odbiegający od rzeczywistości.
Według Zastępy Rzecznika Dyscyplinarnego należy uznać, że Obwiniona mogła i powinna była taką wiedze posiadać od samego początku. Tymczasem – według jej wyjaśnień – nie zrobiła nic w tym zakresie nawet przed podjęciem kolejnych działań w sprawie, godząc się na to, że będzie oświadczać nieprawdę i kontynuować wprowadzenie w błąd osób trzecich.
Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego wskazał, że składanie nieprawdziwych oświadczeń przez radcę prawnego, czy w stosunku do organów sądowych czy syndyka masy upadłości czy klienta stanowi samo w sobie działanie sprzeczne z prawem i istotne naruszenie podstawowych zasad etyki zawodowej i godności zawodu i jako takie jest niedopuszczalne, a w tym przypadku, co należy podkreślić, Obwiniona działała w taki sposób w celu uzyskania korzyści majątkowych (zatrzymania lub opóźnienia zwrotu środków pieniężnych klienta w celu zaspokojenia własnych zobowiązań), we własnym interesie.
Odnośnie punktu 4) wniosku o ukaranie
Z informacji Spółki i jak sama Obwiniona przyznała wynika, że Obwiniona nie ustaliła z ww. klientem honorarium za wykonywanie przez nią lub jej kancelarię usługi prawne, w formie umowy, przed przystąpieniem do świadczenia na rzez tego podmiotu pomocy prawnej. Zaprezentowane przez Obwinioną […] e-maile wymienione z klientem w […] r. z projektem umowy o świadczenie usług prawnych dla tego klienta nie stanowią wystarczającego uzasadnienia zaniechania doprowadzenia do zawarcia umowy z klientem w okresie współpracy trwającej, przez co najmniej kolejne […] lata. Przedstawiony przez Obwinioną sposób wystawiania faktur na tego klienta i ich wysyłania pocztą poleconą za potwierdzeniem odbioru, nawet jeżeli było stosowne, to nie rozwiązywało niepewności w relacji klient – radca prawny co do tego jak faktury miały być wystawione w sensie merytorycznym i także w znaczeniu formalny. Stąd m.in. istnieją pomiędzy stronami wątpliwości co do zafakturowania usług prawnych na łączną kwotę w wysokości […] zł na co Obwiniona powołuje się przy okazji złożonego przez nią oświadczenia o potrąceniu należności w ww. wysokości z tytułu jej wynagrodzenia z kwotą podlegającą zwrotowi na rzecz klient.
Odnośnie punktu 5) wniosku o ukaranie
Pomimo ciążącym na radcy prawnym obowiązku wynikającym z art. 62 ust. 3 KERP, Obwiniona nie złożyła w wyznaczonym jej terminie odpowiedzi na wezwanie Rzecznika Dyscyplinarnego OIRP w W. o zajęcie stanowiska w związku ze skargą stanowiącą podstawę wszczęcia niniejszego postępowania dyscyplinarnego, z mianowicie na wezwanie z dnia […] r. (doręczone […] r.) i ponowne wezwanie z dnia […] r. (doręczone […]r.). Obwiniona zignorowała te wezwania.
Odnośnie punktu 6) wniosku o ukaranie
Obwiniona pomimo ciążącego na niej obowiązku wynikającego z art. 62 ust.2 KERP nie stawiła się na wezwanie Rzecznika Dyscyplinarnego OIRP w W. z dnia […] r. (doręczone […] r.) na przesłuchanie w charakterze obwinionej w niemniejszym postępowaniu dyscyplinarnym w wyznaczonym na dzień […] r. terminie. W dniu poprzedzającym wyznaczony termin, w korespondencji e-mail do Biura RD napisała, że nie stawi się i że przyczyną jej niestawiennictwa jest termin rozprawy sądowej przed SO we W.(1), na który nie udało jej się zapewnić substytuta oraz zapowiedziała, że prześle ,,zaświadczenie z Sadu potwierdzające przyczynę jej nieobecności’’, a następnie w wyjaśnieniach powtórzyła m.in., że ,,oczekuje na protokoły rozpraw’’, której miały potwierdzić jej twierdzenia. Do zakończenia postępowania Obwiniona nie uczyniła tego. Ponadto Obwiniona nie wykazała tym samym, że powoływana przez nią przeszkoda jako okoliczność zaistniała.
Zdaniem Zastępcy Rzecznika Dyscyplinarnego powołana przeszkoda nie jest przeszkodą samą w sobie usprawiedliwiającą niestawiennictwo Obwinionej, ponieważ Obwiniona miała […] dni na rozwiązanie kolizji terminów.
Mając na uwadze powyższe Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego wniósł o wymierzenie w stosunku do Obwinionej następujących kar:
- z tytułu popełnienia przewinienia o którym mowa w pkt 1) wniosku o ukaranie – kary zawieszenia prawa do wykonywania zawodu radcy prawnego na czas według uznania Sądu orzekającego (oraz dodatkowo zakaz wykonywania patronatu na czas według uznania Sądu orzekającego)
- z tytułu popełnienia przewinienia o którym mowa w pkt 2) wniosku o ukaranie – kary nagany
- z tytułu popełnienia przewinienia o którym mowa w pkt 3) wniosku o ukaranie – kary nagany
- z tytułu popełnienia każdego z przewinień o którym mowa w pkt 4), 5) i 5) wniosku o ukaranie – kary nagany.
Okręgowy Sąd Dyscyplinarny Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. rozpoznał na rozprawie z dnia […] r. sprawę przeciwko r. pr. B.
Po wywołaniu sprawy stawiła się Obwiniona oraz w imieniu Spółki apl. adw. S. z upoważnienia adw. C. oraz Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego r. pr. K..
Apl. adw. S. złożyła wniosek o odroczenie rozprawy z uwagi na fakt zawarcia przez Obwinioną, a pokrzywdzoną Spółkę ugody.
Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego przedstawił zwięźle zarzuty wniosku o ukaranie. W tym miejscu Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego sprecyzował co do zarzutu pierwszego, iż okres popełnienia czynu upływa na chwilę dzisiejszą to jest na dzień dzisiejszej rozprawy i w dalszym ciągu będzie trwał do momentu zwrotu środków.
Obwiniona przyznała się do zarzutu 5, w pozostałym zakresie zajęła stanowisko.
Okręgowy Sąd Dyscyplinarny Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. odroczył rozprawę do dnia […] r., celem udzielenia stronom terminu na ustalenie zasad, co do dobrowolnego poddania się karze, a w razie braku porozumienia celem kontunuowania przesłuchania obwinionej oraz zobowiązał i wyznaczył stronom termin 7 dniu do przedstawienia dokumentów – dowodów wpłaty oraz dokumentów związanych z zawarciem i zatytułowaniem ugody, zakreślił 7-dniowy termin do przedstawiania oryginału pełnomocnictwa dla adw. C. oraz oryginału upoważnienia dla apl. adw. S. oraz zobowiązał i wyznaczył 7 dni do przedstawiania dokumentów – dowodów wpłaty oraz dokumentów związanych z zwarciem i zatytułowaniem ugody.
Okręgowy Sąd Dyscyplinarny następnie odroczył termin posiedzenia na dzień […] r., które to kolejno zostało odroczone do dnia […] r. i kolejno do dnia […] r.
Na posiedzeniu w dniu […] r. Okręgowy Sąd dyscyplinarny Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. kontynuował odroczoną na rozprawie w dniu […] r. w W. sprawę przeciwko r.pr. B., nr leg. […]
Po wywołaniu stawili się Obwiniona oraz Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego r.pr. K. W imieniu pokrzywdzonego nikt się nie stawił. Przewodniczący poinformował, że w dniu rozprawy wpłynął email od pełnomocnika pokrzywdzonego. Przewodniczący uznał, że nie ma przeszkód do procedowania w sprawie. Strony nie zgłosiły wniosków formalnych.
Na rozprawie Obwiniona oświadczyła, iż przyznaje się do winy w zakresie wszystkich punktów we wniosku o ukaranie, za wyjątkiem punktu 4. W zakresie pkt 1 oświadczyła, iż ma świadomość, że jest to czyn o największym wymiarze gatunkowym i zasługuje na surowe ukaranie, niemniej, aby mogła zadośćuczynić swoim zobowiązaniom wobec masy upadłościowej wnosi o orzeczenie najsurowszej kary pieniężnej, co pozwoli jej dalej wykonywać zawód i naprawić wyrządzoną szkodę. Ponadto dodała, że kara będzie dla niej bardzo surowa, ponieważ poza zobowiązaniami masy upadłościowej, na które teraz i tak pracuje i które odrabia dochodzi jej obowiązek zapłaty bardzo wysokiej kary pieniężnej, ale celem poniesienia kary adekwatnej jest na to gotowa. W zakresie pozostałych czynów wniosła o orzeczenie kary nagany. Obwiniona dodała, że do punktu 4 przyznać się nie może, ponieważ wniosek ze strony ZRD jest w jej ocenie w tym zakresie represyjny i jest konsekwencją skargi, więc nie chciałby się przyznawać do czegoś, czego nie popełniła. Wniosła także o orzeczenie środka w postaci zakazu wykonywania patronatu w maksymalnym wymiarze.
Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego wskazał, iż faktycznie kara za czyn 1 powinna być bardziej surowa oraz dodał, że kara pieniężna może jawić się jako zbyt niska, niemniej według niego mając na względzie, iż funkcja kary i jej istota zmierzać ma w szczególności do usatysfakcjonowania pokrzywdzonego to nie byłoby właściwym wymierzenie kary uniemożliwiającej zrealizowanie obowiązku naprawienia szkody, zwłaszcza, że obwiniona wykazała w tym zakresie koncyliacyjną postawę, zawarła ugodę i około połowy środków już zwróciła. Powyżej potwierdza jej intencję pełnego rozliczenia się z pokrzywdzonym i rokuje, na to że do takiego rozliczenia dojdzie. Zdaniem Zastępcy Rzecznika Dyscyplinarnego pozbawienie Obwinionej w świetle jej postawy prawa do wykonywania zawodu w sytuacji panującej epidemii, gdzie oczywistym jest, że trudno byłoby jej znaleźć inne źródło utrzymania nie byłoby właściwym. Tym samym według niego kara w postaci najsurowszej kary pieniężnej, która w stanie niniejszej sprawy przysporzy obwinionej olbrzymią dolegliwość wobec równoległego obowiązku spłaty pokrzywdzonego powinna być w tych okolicznościach uznana za adekwatną. Ponadto kary za pozostałe czyny wydają się adekwatne. Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego w zakresie punktu 4 wniosku o ukaranie, wniosek podtrzymał i pozostawił do uznania Sądu.
Strony nie zgłosiły wniosków dowodowych. Sąd postanowił dopuścić dowód z dokumentów znajdujących się w aktach sprawy. Sąd postanowił uznać za udowodnione bez odczytywania w trybie art. 394 § 2 k.p.k dowody dopuszczone w poprzednim zdaniu. Strony nie wniosły o ich odczytanie.
Po udzieleniu głosu stornom Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego wniósł jak dotychczas. Obwiniona wniosła jak dotychczas.
Po rozpoznaniu sprawy na rozprawie, Okręgowy Sąd Dyscyplinarny Okręgowej Izby Radców Prawnych w
W.:
- uznał radcę prawnego B. […] winną zarzuconego w punkcie 1 wniosku o ukaranie czynu, który to czyn stanowi przewinienie dyscyplinarne, jako czyn sprzeczny z zasadami wyrażonymi w art. 37 ust. 5 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego w zw. z art. 64 ust. 1 ustawy o radcach prawnych i za czyn ten na podstawie art. 64 ust. 1 i art. 65 ust. 1 pkt 3 ustawy o radcach prawnych wymierzył karę pieniężną w kwocie […] […] złotych;
- uznał radcę prawnego B. […] winną zarzuconego w punkcie 2 wniosku o ukaranie, który to czyn stanowi przewinienie dyscyplinarne jako czyn sprzeczny z zasadami wyrażonymi w art. 37 ust. 4 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego w zw. z art. 64 ust. 1 ustawy o radcach prawnych i za czyn ten na podstawie art. 64 ust.1 i art. 65 ust. 1 pkt 2 ustawy o radcach prawnych wymierza karę nagany;
- uznał radcę prawnego B. […] winną zarzuconego w punkcie 3 wniosku o ukaranie czynu, który to czyn stanowi przewinienie dyscyplinarne jako czyn sprzeczny z zasadami wyrażonymi w art. 6 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego w zw. z art. 64 ust. 1 ustawy o radcach prawnych i za czyn ten na podstawie art. 64 ust. 1 i art. 65 ust. 1 pkt 2 ustawy o radcach prawnych wymierza karę nagany;
- uznał radcę prawnego B. […] winną zarzuconego w punkcie 5 wniosku o ukaranie czynu, który to czyn stanowi przewinienie dyscyplinarne jako czyn sprzeczny z zasadami wyrażonymi w art. 62 ust. 3 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego w zw. z art. 64 ust. 1 ustawy o radcach prawnych i za czyn ten na podstawie art. 64 ust. 1 i art. 65 ust. 1 pkt 2 ustawy o radcach prawnych wymierzył karę nagany;
- uznał radcę prawnego B. […] winną zarzuconego w pkt 6 wniosku o ukaranie czynu, który to czyn stanowi przewinienie dyscyplinarne jako czyn sprzeczny z zadami wyrażonymi w art. 62 ust. 2 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego w zw. z art. 64 ust. 1 ustawy o radcach prawnych i za czyn ten na podstawie art. 64 ust. 1 i art. 65 ust. 1 pkt 2 ustawy o radcach prawnych wymierzył karę nagany;
- uniewinnił radcę Prawnego B. […] od popełnienia czynu wskazanego w punkcie 4 wniosku o ukaranie;
- na podstawie art. 651 ust. 1 ustawy o radcach prawnych kary orzeczone w pkt 2,3,4 i 5 połączył w ten sposób, że orzekł jako karę łączną karę nagany;
- na podstawie art. 65 ust. 2 ustawy o radcach prawnych orzekł dodatkowo zakaz wykonywania patronatu na czas […] ([…]) lat;
- na podstawie art. 706 ust. 2 ustawy o radcach prawnych zasądził od obwinionej radcy Prawnego B. […] na rzecz Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. tytułem zwrotu kosztów postępowania dyscyplinarnego kwotę […] ([…]) złotych.
Sąd ustalił i zważył, co następuje.
Okoliczności faktyczne niniejszej sprawy są co do zasady bezsporne, zaś sama Obwiniona przyznała się do wszystkich zarzucanych jej czynów, zgodnie z ich opisem jak we wniosku o ukaranie, za wyjątkiem czynu z punktu 4. W zakresie tego czynu Obwiniona wskazała bowiem, iż jej współpraca ze spółką A. SA (obecnie w upadłości) bazowała na wieloletniej współpracy i wypracowanych w jej toku zasadach wynagradzania. Przedmiotowe zasady nie były przy tym przez wiele lat kwestionowane przez zleceniodawcę, a więc stawianie jej w tym zakresie zarzutu jest nieuzasadnione.
Sąd podzielił optykę Obwinionej i doszedł do przekonania, że w istocie rzeczy karanie Obwinionej za nieustalenie zasad współpracy, która była kontynuowana przez wiele lat nie znajduje żadnego uzasadnienia. Wprawdzie syndyk w zakresie majątku pokrzywdzonej spółki jest jej nowym przedstawicielem to jednak ,,wszedł” do Spółki w której był zastany w powyższym zakresie stan rzeczy i zwyczaj obowiązujący już dłuższy okres czasu i nawet jeśli cokolwiek w tym zakresie nie jest dla syndyka jasne lub budzi jego zastrzeżenia to nie można winą w tym zakresie obarczać Obwinionej.
W odniesieniu do pozostałych czynów to jest, za które Obwiniona została ukarana, to nie tylko objęte one są przyznaniem się do winy przez samą Obwinioną, ale także znajdują jednoznaczne potwierdzenie w obszernej dokumentacji znajdującej się w aktach sprawy, tym samym w zakresie wspólnego i wzajemnie uzupełniającego materiału dowodowego, potwierdzonego wprost przyznaniem się Obwinionej Sąd uznał winę radcy prawnego B. za oczywistą i bezsporną.
Odnośnie samego wymiaru kary to z całą pewnością na najsurowszą ocenę zasługuje czyn z punktu 1. W zasadzie zachowanie, którego dopuściła się Obwiniona mogłoby kwalifikować się prima facie na surowszą karę w postaci zawieszenia w prawie do wykonywania zawodu lub nawet pozbawienie prawa do jego wykonywania. Sąd w składzie orzekającym w niniejszej sprawie uznał jednak, iż postawa Obwinionej, która zawarła ze Spółką ugodę i czyni starania celem zebrania i zwrócenia zagarniętych środków pokrzywdzonej Spółce, przemawia za karą innego rodzaju, w postaci wysokiej kary pieniężnej. Swoimi działaniami bowiem Obwiniona wskazuję po pierwsze, na wolę rekompensaty całości wyrządzonej szkody, a przy tym dokonała już do chwili obecnej zwrotu znacznej części zagarniętych środków. Po drugie doprowadzanie do takiej rekompensaty na rzecz poszkodowanej spółki jest w interesie samej spółki. Należało zatem wymierzyć karę surową a nawet bardzo surową, taką jednak, aby umożliwiała osiągniecie zasadniczego celu jakim jest odzyskanie przez Spółkę całości środków.
W przypadku wymierzenia kary w postaci zawieszenia prawa do wykonywania zawodu lub pozbawienia tego prawa obwiniona pozbawiona zostałaby podstawowego źródła dochodów i swojego utrzymania, co sprawiłoby, że praktycznie utraciłaby możliwość zrekompensowanie wyrządzonej szkody. Zwłaszcza w dobie szalejącej epidemii i coraz trudniejszej sytuacji na rynku pracy. Kara pieniężna w postaci ponad […] złotych będzie dla Obwinionej bardzo dolegliwa zarówno z uwagi na kryzys gospodarczy, wywołujący problemy w większości branż, a w tym prawnej, a także z uwagi na konieczność zebrania środków dla samej Spółki. Co szczególnie istotne z taką karą zgodził się sam Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego, uznając ją za adekwatną i spełniającą wszystkie swoje funkcje.
W zakresie pozostałych czynów Sąd uznał, iż adekwatnymi karami są tutaj kary nagany, które w świetle obowiązujących przepisów podlegają połączeniu jako jedna (łączna) kara nagany.
O kosztach orzeczono jak w sentencji.
E.R.